ÖZEL MAVİ DÜŞLER ANAOKULU 2015-2016 EĞİTİM YILI CİNSEL GELİŞİM VE EĞİTİM Bilgi Bülteni Sayı:7 Toplum olarak sağlıklı nesiller yetiştirmek; bedensel, ruhsal, zihinsel, sosyal ve cinsel yönden kendisi ve çevresiyle barışık bireyler yetiştirmekle mümkündür. Çocuğa cinsel bilgiler vermenin en uygun zamanı bu konuda sorular sorduğunu fark ettiğiniz zamandır. Çocuğunuz 3 yaş civarı cinsellik hakkında sorular sormaya başlar. Çocuğunuza vermek istediğiniz cinsel eğitim hakkında ne tür bilgiler vermek istediğinizi, yaşına göre sorularına nasıl cevap verebileceğinize hazırlanmak sizi bu konuda konuşmada daha donanımlı ve rahat hissetmeniz açısından yardımcı olacaktır. Birçok çocuk belli bir yaş itibari ile bebeklerin nasıl olduğunu, nasıl doğduğunu merak ederler. Bu bilgiyi arkadaşlarının alması yerine, ebeveynlerinden doğru bilgiyi edinmesi büyük önem taşır. Çocuğunuzun cinsellik konusunda rahatça sizinle konuşabilmesi için erken yaştan bu konunun tabu olmadığını, konuşulabilecek normal bir konu olduğunu hissettirmeniz önemlidir. Bu noktada ebeveynlerinde cinsellik konusunda konuşurken gergin olmamaları önemlidir. Çocuğunuza bedenini tanımasına yardımcı olurken, ona bedeninin sınırlarını da öğretmiş olacaksınız. Bu sayede çocuğunuzu cinsel tacizden korumak amaçlı bir önlem de almış olursunuz. 2-3 Yaş Cinsel Gelişim Özellikleri Kız veya erkek olduğunu ilk yaşlardan itibaren ayırt edebilir. Çıplak olmaktan ve meraklı bir şekilde kendisine dokunmaktan hoşlanır. 2 yaşından itibaren ise karşısındakinin kız mı, erkek mi olduğunu ayırt edebilir ancak;fiziksel olarak kız ve erkek arasındaki farklardan henüz haberdar değidir. 3-4 Yaş Cinsel Gelişim Özellikleri 3-4 yaş çocukları bebeklerin nasıl olduğunu merak eder. Ebeveynlerinin bedenlerini incelemeye başlar. Doktorculuk, anne-baba gibi olma oyunları daha sık görülmeye başlanır. Kendini kız/erkek olarak tanımlamaya başlar. Arkadaşlarının bedenlerini, karşı cinsin bedenine merakı bir hayli artar. Yetişkin ve çocuk bedeni arasındaki farkları hakkındaki merakı artar.
4-5 Yaş Cinsel Gelişim Özellikleri 4 yaş civarı kız çocuklarının babalarına, erkek çocuklarının ise annelerine yakınlaştıkları gözlemlenir. Çıplak olmaktan memnundurlar. İnsan üremesini genel hatlarıyla anlamaya başlar. Mahrem kavramını anlamaya başlar(cinsellik, çıplaklık hakkında). Bu yaşlarda utanç duygusu ortaya çıkmaya başlar. Toplum içinde yapılabilecekler ve yapılamayacak davranışları anlamaya başlarlar. Oyunlarında cins ayırımı yapmaya başlar. Birçok çocuk bu yaşlarda kendi bedenine dokunarak haz aldığı noktaları keşfeder. 5-7 Yaş Çocuklarının Cinsel Gelişim Özellikleri Bu yaş grubundaki çocuklar, aile dışı sosyal ilişkilerini güçlendirmeye başlar. Sosyal çevresinden cinsellik ile ilgili fikirler edinmeye başlayabilir. Mahremiyet duyguları artar (banyo yaparken, giyinirken vb.). 5-7 yaş çocukları genellikle cinsellik ile ilgili sözcükler, küfürler kullanmaya başlayabilir. Kadın/erkek farkına ilgileri artar. Bu yaşta kız çocukları baba ile olan aşırı yakınlığından uzaklaşır ve anne ile daha yakın bir ilişki kurar. Aynı düzen erkek çocuğunda baba ile yakınlaşması ile geçerlidir. Bu yaş grubundaki çocuklar daha sık soru sorar. Mastürbasyon bu dönemde de devam eder. Çocuğunuza bunun normal olduğunu, ancak kendine özel zamanlarda, odasında yapmasının doğru olacağını onu cezalandırmadan ve yargılamadan ona iletin. Çocuklarla Cinsellik Hakkında Nasıl Konuşulmalıdır? Cinsellik hakkında konuşmak için hiçbir zaman çok geç değildir. Kendinizi hangi ortamda konuşmak için daha rahat hissediyorsanız o zaman bu konuyu açabilirsiniz. Eğer çocuğunuzun sorduğu sorunu cevabını bilmiyorsanız Ben de bilmiyorum demeniz uygundur. Konuşmayı Bu gerçekten iyi bir soru bu konuyu araştırıp sana cevabını vereceğim/birlikte araştırabiliriz. diyebilirsiniz. Çocuğunuzu cinsellik hakkında bilgilendirmek için fırsatları yakalayın. Çocuğunuzun ne bildiğini ve ne anladığını öğrenmek için ne düşündüğünü sormaktan çekinmeyin. Çocuğunuzu korumak için ona sürpriz ile sır arasındaki farkı öğretin. Çocuğunuza Hayır deme hakkının olduğunu, kendi rahatsız hissettiği bir durumda hayır diyebileceğini öğretin. Kendini rahatsız hissettiği bir durumda hemen güvendiği bir yetişkine giderek durumu anlatmasının gerekliliğinden bahsedin.
Çocuğunuz iyi/kötü dokunuşları öğretin. Çocuğunuza bedeninin kendine ait olduğunu, anne-baba-doktor dışında kimsenin onun vücuduna izin vermediği sürece dokunamayacağını öğretin. Çocuğunuzu erken uyaracak yayın ve görsel medyada tanık olabileceği konu ve resimlere dikkat edilmesi gereklidir. Çocukların En Çok Sordukları Sorular ve Verilebilecek Yanıtlar Bebekler nereden dünyaya gelir? Bebekler annenin karnında büyürler. Annenin karnında onların büyümesi için özel bir yer vardır. Bebekler nasıl doğar? Bebek yeni doğduğunda çok küçüktür. Bu nedenle annenin karnındaki bir delikten kolayca dışarı çıkabilir. Büyüyünce benim de pipim olacak mı? (Kız çocuğu) Sen kız doğdun ve kızlarınki senin gibi olur. Ben de büyüyünce anne/babamla evlenebilir miyim? Çocuklar anne ve babalarıyla evlenmezler. Sen de büyüdüğün zaman birisine aşık olacak ve onunla evleneceksin. Niçin erkekler çocuk doğuramaz? Erkeklerin çocuk doğurmak için karınlarında bebeğin doğana kadar büyümesini sağlayacak özel yer yoktur. Benim de çocuğum olacak mı? Elbette. Büyüdüğünde evleneceksin ve senin de çocuğun olacak. Bebek annenin karnına nasıl girer? Anne ve baba birbirlerini sevdiklerinde babanın içindeki tohum/sperm annenin yumurtasıyla birleşir. Böylece anne karnında bebek oluşur. Çocuklara verilen cinsel bilgiler için çok erken davranmak, ya da bunun için daha zaman var diyerek uzun süre beklemek doğru olmaz. Çocuğunuz size bu konularda hangi evresinde, sorular soruyorsa ona anlayabileceği şekilde, uygun bir tavırla bunları anlatmalısınız. Okul Öncesi Dönemde Mastürbasyon Mastürbasyon, 3-6 yaşları arasında sık rastlanan doğal bir davranıştır. Bu eylem, çocuğun kendi bedenini tanıma eylemi içinde geçen bir süreçtir. Kimi aileler böyle bir davranışı gördüklerinde, paniğe kapılıp çocuğu korkutarak veya cezalandırarak onun bu konuya daha çok takılmasına yol açarlar. Oysa gerek eliyle, gerekse başka bir objeye sürtünerek mastürbasyon yapan çocuk üzerinde durmamak ve eğer olağanüstü bir sıklıkta oluyorsa, onu korkutmadan ve konuya değinmeden başka bir şeyle oyalayarak, dikkatini başka bir yöne çekmek genellikle yeterli olur.
Mastürbasyonun Nedenleri; Bebeklik döneminde çok uzun süre yalnız başına bırakılma, Anneyi emme döneminde, doyuma ulaşamamış ya da emzik verilmemiş çocuklarda, uyarılma eksikliğini kendi kendini uyararak doldurmaya çalışma, Yeni bir kardeşin doğumu veya aile içinde çocuğu tedirgin, mutsuz eden, kaygı veren durumlar, Çocuğun bacak aralarında olan kaşıntılar, İlgi azlığı, Çocuğa çok dar ve önden cepli pantolonlar giydirmek, Çocuğun uzun süre dar, karanlık, gizli yerlerde tek başına bırakılması, Önlemek İçin Neler Yapılabilir? Çocuğun ev içinde veya okulda kendini mutlu hissedeceği sosyal faaliyetlere yönlendirilmeli, Çocuğun cinsellikle ilgili soruları yanıtlanmalı, bilgilendirilmeli, Uzun süre tek başına kalmamalı, Uygun tuvalet alışkanlıkları verilmeli, Davranış ortaya çıktığında, dikkatle gözlenmeli, nedenleri anlaşılmaya çalışılmalı, fiziksel ceza verilmemelidir. Çocukların, cinsellikle ilgili sahip oldukları haklardan biri, gerçeği bilme hakkıdır. Richard IVES Kaynakça: *Bayhan,A.,Artan,İ.(2005),Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Morpa Kültür Yayınları,İstanbul. *MEF Okulları Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Birimi, Anne-Babalar İçin Temel Yaşam Becerileri,İstanbul. *Şenol,S.(2006),Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı, Hyb Yayıncılık,Ankara. *Tuzcuoğlu,N.,Tuzcuoğlu,S.(2007), Çocuğun Cinsel Eğitimi, Morpa Kültür Yayınları,İstanbul. *Yavuzer,Prof.Dr.H.(1999),Çocuk Psikolojisi,Remzi Kitabevi,İstanbul. *Yavuzer,Prof.Dr.H.(2006),Ana-Baba Okulu,Remzi Kitabevi,İstanbul. *Yavuzer,Prof.Dr.H.(2007),Çocuğu Tanımak ve Anlamak,Remzi Kitabevi,İstanbul. *Yörükoğlu,Prof.Dr.A.(2006),Çocuk Ruh Sağlığı,Özgür Yayınları,İstanbul.
AYIN KİTABI ÇOCUKLAR İÇİN CİNSEL BİLGİLER (4-6 Yaş) Üç kitaptan oluşan bu dizi cinselliğe bilimsel ve nesnel açılardan yaklaşarak, konuyu çeşitli boyutlarıyla geniş bir biçimde ele almak için hazırlanmıştır. 4-6 yaş çocuklar için hazırlanan bu kitapta cinsellik çocuklara hiçbir önyargı ya da tabuya yer verilmeksizin anlatılmaktadır. Kitap çocukların anlayacağı tarzda sevimli ve esprili illüstrasyonlarla süslenmiştir. Bütün ailenin kullanımı için düşünülen bu kitabı küçük çocuklar rahatça inceleyebilirler. Cinsel Bilgiler Serisi çocuklar, gençler ve yetişkinler arasında sık sık sıkıntı yaratan cinsellik konusunu aydınlığa kavuşturmayı ve onları sağlıklı bir yaşama hazırlamayı amaçlamaktadır. Yazan: Isabelle FOUGERE Yayınevi: Epsilon