Ön söz 1 Danışmaya davet 1 Giriş 1 Anlatı yaklaşımı 3 Bundan konuşmak için bir zemin ayırmak 5 Danışmanlık becerilerini öğrenmek 8 Sonuçlar 10 Okuma önerileri 10 2 Örtük danışmanlık modeli 11 Giriş 11 Örtük danışmanlık modeli 12 Yardım arayan insan 12 Danışman 16 Danışanın öğrenme ve değişim inançlarına duyarlılık alanında vaka örnekleri 18 Kurumsal ortam 21 Örtük danışmanlık süreçleri 22 Anahtar fikirlerin özeti 25 Sonuçlar 29 Okuma önerileri 30 3 Danışmanlık becerileri: örtük uygulamanın temel yapı taşları 31 Giriş 31 Becerilerle ilgili bakış açısının ortaya çıkışı 32 Becerileri öğrenmeyi ve kullanmayı deneyimlemek 34 Danışmanlık becerileri modelleri 36 Üç aşamalı danışmanlık becerileri modeli 38 Sonuçlar 41 Okuma önerileri 41 4 A dan Z ye danışmanlık becerileri 42 Giriş 42 A dan Z ye danışmanlık becerileri 44 Becerileri uyumlu kullanarak daha geniş bir perspektif kazanmak için teoriden yararlanmak 64 Sonuçlar 66 Okuma önerileri 66 5 Danışmanlık menüsü: amaçlar, görevler ve yöntemler 68 Giriş 68 Danışmanlık menüsü kavramı 69 xiii vii
viii İçindekiler Danışanın amaçlarına açıklık getirmek 72 Danışmanlık görevleri 76 Yöntemler 78 Danışmanlık menüsü kullanımı için anahtar beceri: ortak karar alma 80 Uygulama için amaç, yöntem ve görev örneği: Joey in duygusal yolculuğu 82 Yanlış giden şeyler için hazırlıklı olmak 84 Sonuçlar 85 Okuma önerileri 86 6 Kurumsal gerçekleri tartışmak 87 Giriş 87 Danışmanlıkta kurumsal sorunlara genel bir bakış 88 Bireysel ve profesyonel destek ağı oluşturmak 90 Kurumlarda kaynak veri tabanı geliştirmek 92 Kurumları yorumlamak 93 Danışmanlık için bir alan oluşturmak 96 Sonuçlar 101 Okuma önerileri 102 7 Örtük danışmanlıkta etik prensipler 103 Giriş 103 Örtük danışmanlıkta etik ikilem örnekleri 105 Temel etik prensipler 106 Yasa çerçevesinde çalışmak 107 Aydınlatılmış onamı müzakere etmek 109 Aydınlatılmış onamla ilgili konuşma örnekleri 109 Gizlilik 110 Bir danışman olarak sınırlarının farkında olmak 111 Çifte ilişkiye dikkat etmek 112 Ahlaki açıdan kültürel farklılıklara duyarlılık 115 Kendine zarar verme ve risklerle başa çıkma 115 Dokunmayı kullanmak 118 Etik olarak karar alma 120 Sınır kavramı 121 Sonuçlar 124 Okuma önerileri 124 8 İş birliği içinde çalışmak: bir danışmanlık ilişkisi inşa etmek 125 Giriş 125 İlişkiyi inşa etme fikri 127 Güvenli bir ilişki: güven telkin etmeli, inanılır ve güvenilir olmalı 133 Samimi olmak 134 İlgi göstermek 136 İş birliği içinde çalışmak 137 Danışmanlık ilişkisini anlamlandıracak teorik çerçeveler 142 Kişi odaklı danışmanlık ilişkisi 143
ix Danışmanlık ilişkisine psikodinamik bakış 146 İlişkileri anlamlandırmada Transaksiyonel Analiz (TA) yaklaşımı 148 Sonuçlar 149 Okuma önerileri 149 9 Anlam vermek ve kavramayı geliştirme sorunlarını araştırmak 151 Giriş 151 Empatik yükümlülük 154 Bir süreç olarak empatik yükümlülük: Barrett-Lennard modeli 156 Empatik yükümlülüğü özetlemek 158 Bir öykü anlatmak 159 Soru sormak 162 Kapıyı açmak: canlı dil, imgeleme ve metafor kullanmak 165 Sonuçlar: sadece konuşmak neden ve nasıl fark yaratabilir 170 Okuma önerileri 172 10 Sorun yaratan bir tepkiyi anlamlandırmak 173 Giriş 173 Sorunlu tepki örnekleri 174 Sorunlu olaylara anlam vermek: teorik bakış açıları 176 Sorun yaratan tepkilerle çalışmak için danışmanlık yöntemleri 178 Bir vaka örneği 179 Sonuçlar 183 Okuma önerileri 183 11 Zor duyguları ve hisleri çözümlemek 184 Giriş 184 Duyguları anlamlandırmak 185 Danışmanlıkta özgül duyguların görevleri 187 Danışmanlıkta duygularla çalışmak için yöntemler 190 Süpervizyon almak 199 Sonuçlar 201 Okuma önerileri 201 12 Davranışı değiştirmek için beraber çalışmak 202 Giriş 202 Davranış değişikliği sağlamak neden zordur? 203 Değişik bir şey yapmak: adım adım ilerlemek 206 Sorunlu bir davranış neden yaşamınıza yerleşir? 207 Davranış değişimini kolaylaştıran danışmanlık yöntemleri 213 Davranış değişiminde anlatı bakış açısı 218 Sonuçlar 220 Okuma önerileri 221 13 Problem çözmek, planlamak ve karar vermek 222 Giriş 222 Danışmanlıkta problem çözmek ve karar verme örnekleri 222
x İçindekiler Problem çözmek ve karar verme beceri ve stratejileri 223 Problem çözmek ve karar verme alanında sistematik yaklaşımlar 224 Motivasyonel görüşme örneği 226 Problem çözme ve karar verme süreci tıkandığında 229 Yanlış giden bir problem çözme örneği 229 Sonuçlar 232 Okuma önerileri 232 14 Bilgiyi aramak, analiz etmek ve bilgiye dayalı çalışmak 233 Giriş 233 Örtük danışmanlıkta bilgi toplama ve kullanım örnekleri 234 Bilginin kaynağı danışman-uygulayıcı olduğu zaman 235 Danışmanlıkta bilginin etkin kullanımı için yöntemler 235 Bilgi toplayıcılığını kişisel araştırma projesi olarak kavramlaştırmak 237 Kendine yardım literatürünü kullanmak 238 Sonuçlar 242 Okuma önerileri 242 15 Öz eleştiri yapmama ve öz bakımı geliştirme 243 Giriş 243 Öz bakım yetersizliği ve kendini eleştirmenin örnekleri 244 Öz eleştiriye anlam vermek: teorik bakış açıları 246 Öz eleştiriyi bırakmak ve öz bakım geliştirme yöntemleri 249 Sonuçlar 254 Okuma önerileri 254 16 Yaşam geçişlerini müzakere etmek 256 Giriş 256 Geçiş problemlerinde örtük danışmanlık örnekleri 257 Geçişi anlamak: teorik bakış açıları 259 Yaşam geçişini aşmaya çalışan danışanlarla çalışma yöntemleri 265 Sonuçlar 269 Okuma önerileri 269 17 Zor ilişkileri ele almak 270 Giriş 270 İlişkilerde yaşanan zorluklarla ilgili bir örtük danışmanlık örneği 271 İlişki sorunları ile çalışma yöntemleri 271 Sonuçlar 281 Okuma önerileri 281 18 Yas ve kayıp ile uzlaşmak 282 Giriş 282 Yas danışmanlığında görev odaklı yaklaşım örneği 283 Kayıp ve yas deneyimini anlamlandırma 285
xi Yas tutma sorunlarıyla çalışma yöntemleri 290 Kurumsal çerçevede matemle çalışmak 292 Sonuçlar 294 Okuma önerileri 294 19 Danışmanlıkta zor durumlarla başa çıkmak 296 Giriş 296 Kaybetmek 297 Yönlendirmek 301 Yüzleştirmek gerektiğinde 303 Sonuçlar 305 Okuma önerileri 306 20 Kültürel çeşitliliğe önem vermek 307 Giriş 307 Kültürel çeşitliliğe anlam vermek 308 Pratik danışmanlık stratejileri: kültürel çeşitliliğe etkin karşılık vermek 312 Sonuçlar 317 Okuma önerileri 317 21 Toparlamak: iyi bir çalışma yapmak için süpervizyon ve konsültasyonu kullanma 318 Giriş 318 Diğer profesyonel rollere gömülü danışmanlık: bilgileri bütünleştirmek 319 Süpervizyon, konsültasyon ve destek kullanmak 321 Yöntemlerden oluşmuş bir alet kutusu oluşturmak 326 Tükenmekten kaçınmak 327 Danışmanlar için kişisel terapi 330 Araştırma ve anketlerden yararlanmak 331 Sonuçlar 333 Okuma önerileri 333 Kaynaklar 335 Dizin 351