BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE Prof.Dr. Yahya AYAŞLIGİL Yrd.Doç.Dr. Doğanay YENER İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Bitki Materyali ve Yetiştirme Tekniği Anabilim Dalı 20.04.2015
Cercis siliquastrum- Erguvan Familyası: Fabaceae Habitusu: Genellikle 4,5-7,5 m boylarında kısa boylu ağaç olup, 12 m boylarına kadar kimi yerde ulaştığı görülmüştür. Yaprak Özellikleri: Almaçlı dizilişli,5-10 cm uzunlukta, 12,5 cm genişlikteki yaprakları zengin bronz-kırmızımsı mor renkte olup, olgunlaştığında mat koyu yeşile döner. Yaprak yüzeyi karakteristik olarak dalgalıdır. Yaprak böbrek şeklindedir. Sürgün Özellikleri: Sürgünleri zig zag şeklindedir. Çiçek Özellikleri: Soluk gül, morumsu kırmızı renkteki çiçekleri kümeler halinde 3-6 sı bir arada gövdede ve kalın dallarda bulunur. Çiçekler yapraklardan önce ortaya çıkar ve uzun bir süre üzerinde kalır. Meyve Özellikleri: Dikkat çekici bakla tipinde meyvelere sahiptir. Tohumları mercimek büyüklüğünde ve sert kabukludur.
Cercis siliquastrum
Cercis siliquastrum
Cercis siliquastrum
Cercis siliquastrum
Syringa vulgaris- Adi Leylak Familyası: Oleaceae Yaprak Özellikleri: Yaprakları karşılıklı dizilişli, basit, oval veya geniş oval, 5-12,5 cm uzunluğunda, uzunluğunun 2 katı genişliğinde, sivri uçlu, ters yürek şekilli, tam kenarlı, koyu yeşil, neredeyse mavimsi yeşil, çıplak, yaprak sapı 2-3 cm uzunluğunda. Tomurcuk Özellikleri: Terminal tomurcuklar genellikle dalların uç kısmında ve çiftler şeklinde bulunur. 0,6-0,8 cm uzunluğunda, oval, dolgun, 4 yüzlü, 3-4 adet kırmızımsı kahverengi pullarla kiremitvari dizilişli, vejetatif tomurcuk daha küçük, 0,15-0,3 cm uzunluğunda, kırmızımsı kahverengi, 2 pullu. Sürgün Özellikleri: Sürgünler ilk yıllarda 4 yüzlü, parlak kahverengi, küçük kabarık lentiselli, yaprak izleri kabarık ve yarım ay şekilli, öz katı ve beyaz. Çiçek Özellikleri: Lila rengi çiçekleri, çok güzel kokulu, Nisan- Mayıs aylarında çiçeklenir, 10-20 cm uzunluğundaki terminal bileşik salkımlarda yer alır. Meyve Özellikleri: Meyvesi 1,5 cm uzunluğunda, sivri, açılır kapsül.
Syringa vulgaris
Syringa vulgaris
Syringa vulgaris
Syringa vulgaris
Syringa laciniata- Parçalı Yapraklı Leylak Familyası: Oleaceae Habitusu: Kısa boylu, sıkı, yuvarlak, 1,5-2,5 m boyunda bir çalıdır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları karşılıklı dizilişli, basit, kısmen 3-9 loblu, 2,5-6 cm uzunluğunda, 1,25-2 cm genişliğinde, mavi-yeşil, çıplak, bir leylak bitkisine göre bir hayli değişik yaprak tekstürü; ilk yapraklar genellikle loblu, ancak daha sonraları değil. Dantel gibi olan bu yaprak yapısı oldukça dikkat çekicidir. Çiçek Özellikleri: Küçük, soluk lila rengindeki kokulu çiçekleri genellikle 7,5 cm uzunluğundaki salkımlarda tüm dallar boyunca Mayıs ayı boyunca üzerinde kalır.
Syringa laciniata
Syringa laciniata
Syringa x chinensis (S. persica x S. vulgaris) - Çin Leylağı Familyası: Oleaceae Habitusu: 2,5-4,5 m uzunluk ve genişliğe sahip bir bitkidir. Bu çalı geniş yayılışlı, yuvarlak tepeli, aşağı doğru kemer yapan dalları ve de Syringa vulgaris ten daha bol ve narin çiçekleri ile oldukça zarif bir bitkidir. Yaprak Özellikleri: Yaprakları karşılıklı dizilişli, basit, ovalmızrağımsı, 4-7,5 cm uzunluğunda, 3 cm genişliğinde, sivri uçlu, tam kenarlı, orta ve koyu yeşil renkte, çıplak, yaprak sapı 0,8-1,25 cm uzunluğunda. Tomurcuk Özellikleri: Birkaç tane pullu, kahverengi, küçük tomurcuklar (Syringa vulgaris ten daha küçük ve daha incedir). Sürgün Özellikleri: İnce sürgünler, lentiselli. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri mor-lila renkli, kokulu, Mayıs ortalarında açar. 10-15 cm uzunluğundaki salkımlarda bulunur. Üst nodlardan ise kemer yapan birleşik salkımlar uzar. Syringa x chinensis Alba : beyaz renk çiçeklere sahiptir.
Syringa x chinensis
Syringa x chinensis
Crataegus monogyna- Alıç, Geyik Dikeni, Ak Diken Familyası: Rosaceae Habitusu: 6-9 m boylarında, yuvarlak tepeli, yoğun dallanma gösteren, az sarkık dalları olan ve çok fazla dikenli olmayan bir ağaçtır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları Crataegus laevigata ya benzer ancak daha derin 3-7 lobludur. Loblar daha dar ve sivri, uç kısımlarında sadece az sayıda diş bulunur, genellikle daha geniş ve parlak yeşil renktedir. Sürgün Özellikleri: Dallar boyunca uzun dikenler. Çiçek Özellikleri: Çiçeği de tek stildir. (Crataegus laevigata da ise çiçek 2-3 stillidir ve 2 fındıkçıklıdır). Çiçekleri beyaz, 1,5 cm çapında, Mayıs ortalarından sonlarına doğru çiçek açar ve salkımlarda yer alır. Meyve Özellikleri: Meyvesi kırmızı, 1 cm çapında, tek tohumlu (fındıkçıklı), Eylül-Ekimde etkili bir görünüme sahiptir.
Crataegus monogyna
Crataegus monogyna
Crataegus monogyna
Crataegus laevigata- Adi Alıç Familyası: Rosaceae Habitusu: 4,5-6 m boylarında 3,5-6 m genişliğe yayılan yuvarlak tepeli bir ağaçtır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları almaçlı dizilişli, basit, geniş-oval veya ters yumurta şeklinde, 1-6 cm uzunluğunda, uzunluğunun 2/3 ü genişlikte, 3-5 adet çok küçük dişli, yayvan veya sivri loblu, loblar yuvarlak veya sivrilmiş, çıplak, koyu yeşil renkte, yaprak sapı 0,5-2 cm uzunlukta. Sürgün Özellikleri: Dalları zig zag yapar ve dikenli (yaklaşık 2,5 cm uzunluğunda dikenler). Çiçek Özellikleri: Çiçekleri beyaz renkte, 20 stamenli, anterler kırmızı, 2 veya 3 stilli, 1,5 cm çapında, Mayıs ortalarında çiçeklenir, 5-12 çiçekli salkımlarda yer alır. Meyve Özellikleri: Meyvesi kırmızı, 0,6-1,25 cm uzunlukta ve Eylül- Ekimde olgunlaşır, iki tohumlu (fındıkçıklı). Crataegus laevigata Rosea Flore Pleno : katmerli pembe çiçeklere sahip kültivarıdır. (Fakültemizdeki bitki taksonu)
Crataegus laevigata
Crataegus laevigata Rosea Flore Pleno
Crataegus laevigata Rosea Flore Pleno
Aesculus hippocastanum- Beyaz Çiçekli Atkestanesi Familyası: Hippocastanaceae Yaprak Özellikleri: Karşılıklı, bileşik palmat yaprak, 7 yaprakçıklı, bazen 5, her bir yaprakçık ters yumurta şeklinde, 10-25 cm uzunluğunda, 5-12,5 cm genişliğinde, sivri uçlu, geniş çift dişli, gençken yaprak alt yüzündeki tabana yakın kısımlar paslı sık yumuşak tüylü, olgunken koyu yeşil renkte; yaprak sapı 7,5-12,5 cm uzunluğunda. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcukları oval, büyük, 1-2 cm uzunluğunda, koyu kırmızımsı kahverengi, üzeri yapışkanlı reçine ile cilalanmış, çıplak. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri çok güzel, her bir çiçeğin 4-5 taç yaprağı var, beyaz renkte ve taban kısmında sarıdan kırmızıya lekelenmeler gözlemlenir, Mayısta açan çiçekler 5-30 cm uzunluğunda ve 5-12,5 cm genişliğindeki terminal bileşik salkımlarda yer alır. Meyve Özellikleri: Meyvesi açık kahverengi, dikenli, açılır, 5-5,5 cm çapındaki kapsüllerde bir bazen de iki tane siyahımsı tohum bulunur. Meyve Eylül-Ekimde olgunlaşır (Meyvesi en dikenli Aesculus türü). Büyüme şekli A.x carnea dan daha büyük. Erken yaprağını döker (Aesculus glabra dan sonra).
Aesculus hippocastanum
Aesculus hippocastanum
Aesculus hippocastanum
Aesculus hippocastanum
Aesculus hippocastanum
Aesculus x carnea Çiçekli Atkestanesi Familyası: Hippocastanaceae (A. pavia x A. hippocastanum)- Pembe Yaprak Özellikleri: Karşılıklı bileşik palmat yaprak, genellikle 5 yaprakçık, yaprakçıklar yapışık gibi ya da çok kısa saplı, ters yumurtamsı, 7,5-15 cm uzunluğunda, sivri, çift dişli, derimsi, üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü de neredeyse çıplak, yaprak sapı 6-10 cm uzunluğunda. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcukları Aesculus hippocastanum kadar yapışkanlı ve büyük değil. Çiçek Özellikleri: Mayısta açan gül kırmızısı çiçekleri dikkat çekicidir. Çiçekler 15-20 cm uzunluğunda ve 7,5-10 cm genişliğindeki bileşik salkımlarda bulunur. Meyve Özellikleri: Küre şeklindeki, 3,7 cm çapındaki kapsülleri az dikenlidir. Habitusu A.hippocastanum dan daha küçük ve yuvarlak.
Aesculus x carnea
Aesculus x carnea
Feijoa sellowiana Kaymak Ağacı, Kaymak Çalısı Familyası: Myrtaceae Habitusu: 3-4,5 m boyunda, 3 m genişliğinde herdem yeşil çalıdır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları karşılıklı, basit, oval veya yumurta şeklinde, tam kenarlı, uç kısmı keskin değil, 2,5-7,5 cm uzunluğunda, 2-4 cm genişliğinde, üst yüzü neredeyse mavimsi yeşil renkte, genç zamanları dışında çıplak, yaprak alt yüzü ise keçe gibi ve belirgin damarlı; yaprak sapı 0,6 cm uzunluğunda veya daha az ve de tüylü. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcukları küçük, üzeri gümüşi gri tüylerle kaplı. Sürgün Özellikleri: Sürgünleri karemsi yuvarlak ve gri-kahverengi. İlk zamanlarda üzeri yoğun tüylerle kaplıdır. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri tek tek bulunur, gösterişlidir, 4 taç, 4 çanak yapraklıdır. Zengin koyu kırmızı renktedir ve kenarları beyazımsı şeritlidir. Mayıs-Haziran aylarında çiçek açar. Meyve Özellikleri: Meyvesi olgunlaştığında sarı renklidir. Yumurta şeklinde üzümsü meyvedir. Aromatik kokusu vardır. Yaz sonunda olgunlaşır ve iklime bağlı olarak sonbahar ve hatta Ocak ayına kadar üzerinde kalabilir.
Feijoa sellowiana
Viburnum opulus- Adi Kartopu Familyası: Caprifoliaceae Yaprak Özellikleri: Yaprakları karşılıklı dizilişli, basit yapraklar 5-10 cm uzunluğunda, aynı genişlikte veya daha geniş olabilir, 3 loblu, Acer yaprağına benzer, loblar sivri uçlu, üst yüzü koyu yeşil ve çıplak, alt yüzü tüylü ve bazen de çıplak, yaprak sapı 1,25-2,5 cm uzunluğunda, dar bir oluğu var ve birkaç adet büyük disk şeklinde içbükey yapının nektar bezeleri var. Yazın parlak koyu yeşil, sonbaharda sarı-kırmızı ve kırmızımsı mora dönüşür, ancak genellikle yapraklar bir renk değişimi göstermez ve yere yeşil renkte düşerler. Tomurcuk Özellikleri: Tomurcuklar dolgun, 2 pullu, yeşil-kırmızıkahverengi, 0,8-1,25 cm uzunluğunda, çıplak, parlak, pulların uç kısımları birleşmiş. Sürgün Özellikleri: Sürgünler açık gri-kahverengi, çıplak, damarlı ve kalın. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri beyaz, dıştaki çiçekler verimsiz, gösterişli ve 2 cm çapında, içteki çiçekler verimli ve gösterişsizdir. Anterler sarı, Mayısta açar, tepesi basık simoz salkımlarda. Verimli ve verimsiz çiçeklerin aynı çiçek kurulunda bir arada olması nedeniyle çiçekleri oldukça dikkat çekicidir. Meyve Özellikleri: Üzümsü sert çekirdekli meyvelere sahiptir. Parlak kırmızı renkte, Eylül-Ekimde olgunlaşır ve kışın da üzerinde kalır. Her bir meyve 0,6-0,8 cm çapındadır ve küre şeklindedir. Meyveler genellikle kış ayları boyunca büzüşür ve kırmızı kuru üzümü andırır.
Viburnum opulus
Viburnum opulus
Viburnum opulus
Viburnum opulus
Viburnum plicatum Tüylü Kartopu Familyası: Caprifoliaceae Habitusu:. 2-3 m boy (25 cm. /y) ve 3 m. çapında tepe (25 cm. / y) yapar. Yaprak Özellikleri: Yaz-yeşili yaprakları 10 cm. uzun, geniş-oval-eliptik/ ters-oval biçimli, kertiğimsi dişli, üstü koyu-yeşil, altı yıldız tüylüdür, sonbaharda esmer kırmızısı ya da koyu şarap kırmızısı menekşe tonlarda bir renklenme gösterir. Tomurcuk Özellikleri: Sürgün Özellikleri: Sürgünleri diktir. Çiçek Özellikleri: Mayıs-Haziran'da açan çiçekleri beyaz 10 cm çapında, yassı top biçimli; başağımsı çiçek kurulları oluşturur, dış taraftaki çiçekleri sterildir, simetrik sürgünlerin ucunda yer alır. Meyve Özellikleri: Meyveleri önceleri kırmızı. sonra siyah renklidir. Viburnum plicatum Tomentosum
Viburnum plicatum
Viburnum plicatum
Viburnum plicatum
Tamarix tetrandra Pembe Çiçekli Ilgın Familyası: Tamaricaceae Habitusu:. 3 m ye kadar boy yapan ve kışın yaprağını döken, hızlı büyüyen bir çalıdır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları iğ şeklindedir ve tüy gibi incedir. Çiçek Özellikleri: İlkbaharda veya yazın açan pembe-eflatun renkli çiçek salkımları çok gösterişli ve başak şeklindedir. Gövde Özellikleri: Yay şeklinde morumsu kahverengi gövdeye sahiptir. İklim ve toprak istekleri: Kuma, tuzlu suya, rüzgara ve kuraklığa dayanıklıdır. Tamarix tetrandra Purpurea : çiçekleri koyu pembe renkli ve kısa saplı kültivarıdır.
Tamarix tetrandra
Tamarix tetrandra
Tamarix tetrandra
Wisteria sinensis- Mor Salkım Familyası: Leguminosae Yaprak Özellikleri: Yaprakları almaçlı dizilişli, bileşik pinnat yaprak, 25-30 cm uzunluğunda, 7-13 yaprakçıktan oluşan, genellikle de 11 yaprakçıklıdır, oval-dikdörtgen, oval-mızrağımsı, 5-10 cm uzunluğunda, 1,25-4 cm genişliğinde, sivri uçlu, kısa kirpikli, ilk başlarda yoğun basık tüylü, daha sonra koyu yeşil ve tüysüz, alt yüzü ise tüylü, özellikle de orta damar tüylüdür. Yaprak sapı tüylü. Saat yönünün tersine sarılır. Çiçek Özellikleri: Çiçekleri mavi-menekşe rengindedir, 2,5 cm uzunluğundadır, kokulu değildir, Mayısta açar, yoğun 15-30 cm uzunluğundaki salkımlarda yer alır. Uzun salkımlardaki çiçekler hemen hemen aynı anda açar. Meyve Özellikleri: Meyvesi legümen (bakla) 10-15 cm uzunluğunda, 1-3 tohumlu, yoğun kadifemsi tüylü.
Wisteria sinensis
Wisteria sinensis