OTOİMMUN HASTALIKLAR Prof.Dr.Zeynep SÜMER
İmmun tolerans Organizmanın kendinden olan antijeni tanıyarak bunlara karşı reaksiyon vermemesi durumuna İMMUN TOLERANS denir
Otoimmunitenin oluşum mekanizmaları KLONAL DELESYON: Oto antijenlere reaksiyon veren T ve B lenfositlerin olgunlaşma döneminde elenerek ortadan kaldırıldığını öngörür. Oto antijenlerin resptörlerini taşıyan lenfositlerin timusda apoptozisle elendikleri gösterilmiştir. Neden otoimmunite gelişiyor? Yetersiz
Klonal Anerji AG e karşı yanıt verme yeteneği olan immun hücrelerin bu yeteneklerini geçici veya sürekli olarak kaybetmesi teorisidir. Organa özgül Ag lerle de karşılaşmama bu teorinin içinde yer alır. Reaksiyon verme yeteneğindeki hücreler elenmeden dolaşıma çıkabilir
T Hücre Baskılanması İlk iki mekanizmaya ek olarak Ts hücrelerinin TGF-β1 salgılayarak immun sistemi bir süreliğine baskıladığı düşünülmektedir.
Otoimmun hastalıkların ortaya çıkış mekanizmaları İmmunolojik faktörler Genetik Faktörler İnfeksiyon ajanları Çevresel faktörler
İmmunolojik faktörler Th hücre toleransından kaçma Pooliklonal B hücre aktivasyonu Ts hücre fonksiyonlarında dengesizlik Saklı kalmış antijenlerin açığa çıkması
Genetik Faktörler Ailesel yatkınlık Kadın olmak Belirli HLA antijenleriyle birliktelik Ankilozan Spondilit (HLA-B27) Addison hastalığı (HLA-B8) Romatoid artrit (HLA-DR4)
İnfeksiyon ajanları Özgül olmayan poliklonal B hücre çoğalması Ebstein-Barr virusu T hücre ile ortak antijen Kızamık virusu T hücreleri(thücre fonksiyonunda azalma)
Organizmanın kendi antijenlerine veya HLA antijenleri ile moleküler benzerlik Klebsiella-HLA-B27 β-hem streptokoklar- myokard dokusu Cocskaie B-Kalp kası bazal gangliyon
Çevresel faktörler X,UV ışınları Aşırı soğuk Basınç sonucunda vücut antijenlerinde oluşan değişiklikler İlaçlar
Organizmanın kendi Ag lerine reaksiyon vermesine Otoimmunite Oluşan Aba Otoantikor Oluşan hastalığı Otoimmun hastalık denir
Otoimmun Doku Zedelenmesi Tip2 ADR 1-Kompleman aracılı 2-Antikora bağımlı sitotoksisite Tip3ADR İmmun komplex birikimi
Otoimmun hastalıklar Organa özgül Sistemik
Tek organ tipi OİH Hashimato tiroiditi Otoimmun hemolitik anemi Otoimmun atrofik gastrit Otoimmun ensefalit Goodpasture sendromu Otoimmun trombositopeni Myastenia Gravis Graves Hastalığı İnsüline bağımlı Diabetes mellitus
Sistemik OİH Sistemik Lupus Eritematozus Romatoid artrit Sjögren Hastalığı Reiter Sendromu Sistemik sikleroz Poliarteritis Nodosa Polimiyositis-Dermatomiyozitis
Otoimmun Hastalıklar SLE Doğurganlık çağındaki kadınlarda Deri döküntüsü Seröz yüzey iltihabı Glomerülonefrit Sitopeni Vaskülit Eklem tutulumu Merkezi sinir sistemi tutulumu
SLE Etiyolojisi Genetik Çevresel İlaç, Ultraviyole Hidralazin ve Prokainamid grubu ilaçlar SLE benzer tablo yaparlar Virus Hormonal Sonuç: Poliklonal B hücre proliferasyonu
Otoantikorlar oluşur Tip lll veya Tip ll anti-dna antikoru oluşur DNA-(anti-DNA) komplex birikimi ANA (Anti Nükleer Antikor) başta olmak üzere her hücresel moleküle karşı Ab gelişebilir
SLE de ANA%100 pozitiftir ancak her ANA pozitif SLE değildir. Tanısal değeri en yüksek olan (patognomonik) Çift zincirli DNA Smith Ag(Lupusa özgün bir ribonükleoprotein) Antikoagülanların varlığı
Tedavi Steroidler İmmun baskılayıcılar
Romatoid Artrit Eklem, Deri, Kas, Kan damarları Akciğerler, Kalp ve diğer organları tutan kronik bir hastalıktır. Genç kadınlarda eklem kıkırdağı yıkımı, yapı ve işlev bozukluğuyla seyreder.
Ailesel yatkınlık İkizlerde birlikte görülme sık HLA-DR4 ve HLA-DR1 %80 pozitif IgG ye karşı IgM (Romatoid Faktör)Ab+ TNF-α ve IL-1 Sinoviyal hücrelerden kollejenaz salınımını arttırarak kıkırdak yıkımına neden olur
Tetikleyici: Epstein-Barr virusu Farklı organ tutulumları da görülebilir Sonuç: ANKİLOZ (Eklemin kaynaması ve hareket yeteneğini kaybetmesi)
Sjögren Sendromu Tükürük ve göz yaşı bezleri tutulur Göz ve ağız kuruluğu görülür Çoğu zaman başka bir otoimmun hastalıkla birliktedir SS-A(Ro) ve SS-B(La) antikorları %90 pozitiftir. Lenfoma görülme sıklığı normal popülasyona göre 40 kez daha fazla
Tetikleyici: Epstein-Barr virusu Tedavi: Semptomatik
Sistemik Skleroz Bağ Dokusu artışı Deri, GİS, Kalp, Böbrek, Akciğer Başlangıç: Bilinmeyen bir antijene karşı T hücrelerinin toplanarak Sitokin salması fibroblastların uyarılması sonucunda kollejen yapımında artma DNA topoizomeraza karşı gelişmiş anti-scl-70 % 70 pozitif
Polimiyositis-Dermatomyositis Çizgili kas gruplarında iltihabi reaksiyonla birlikte zayıflık ve ağrı ile seyreder CD4+ T ve B hücre infiltrasyonu görülür T RNA sentetaza karşı gelişmiş Jo-1 antikoru polimiyosite oldukça özgüldür.
Vaskülitler Damar iltihabıdır. İmmunolojik kökenli bir çok hastalıkta görülür. Nasıl oluştukları bilinmeyen ANCA (Anti-Nötrofil Sitoplazmik Antikor) Pozitiftir. ANCA serbest radikal ve litik enzimlerin açığa çıkmasına neden olur
Organa Özgül Otoimmun Hastalıklar Hashimato tiroiditi Peroksidaz enzimlerine Tiroglobuline TSH hormon reseptörüne karşı ab Hipotiroidi tablosu görülür Otoimmun hemolitik anemi Eritrosit yüzey ag lerine karşı ab Otoimmun atrofik gastrit Mide paryetal hücrelerine İntrinsik faktöre karşı ab (HCL salınımı ve Vit B12 emilimi bozulur)
Otoimmun ensefalit Bazal ganglionlara, Beyin dokusuna Goodpasture sendromu Glomerül bazal membran glikoproteinlere Otoimmun trombositopeni Trombositlere karşı ab Myastenia Gravis Asetil kolin reseptörüne Graves Hastalığı Toksik guatr Hipertiroidi tablosu yapar İnsüline bağımlı Diabetes mellitus Pankreas adacık hücresine
Otoimmun Hastalıklarda Genel Steroidler Tedavi Prensipleri İmmun baskılayıcı ilaçlar Otoantijen uygulaması Sitokin veya diğer mediatörlere karşı antikor uygulaması