R S T N TEKNİK RESİM S M K K İZZET KEPEZ FATSA MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ 2011



Benzer belgeler
4. ÜNİTE GEOMETRİK ÇİZİMLER

TEKNİK RESİM. Ders Notları: Mehmet Çevik Dokuz Eylül Üniversitesi. Görünüşler - 1

Mühendislik çiziminin tanımı

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ GİYSİ TEKNİK ÇİZİMLERİ- I

AÇIKLAMALAR... iii Ö RENME FAAL YET

TÜBİTAK TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNİK ARAŞTIRMA KURUMU BİLİM ADAMI YETİŞTİRME GRUBU ULUSA L İLKÖĞRETİM MA TEMATİK OLİMPİYADI DENEME SINAVI.

Teknik Resim Araç ve Gereçleri Ahmet SAN

Mimari Anlatım Teknikleri I (MMR 103) Ders Detayları

İMA Perde Kalıp. Perde Kalıp.

ALÇI DEKORASYON VE KARTONPİYER

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme

BAŞLICA ÇATI ŞEKİLLERİ

NORMAL TUĞLA VE PRES TUĞLA İLE DUVAR

Şekil 5.12 Eski beton yüzeydeki kırıntıların su jetiyle uzaklaştırılması

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 1. KARE VİDA AÇMA

Ç.Ü. GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ İÇ MİMARLIK BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI İÇM PROJE 5 & DİPLOMA PROJESİ

EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI TED KDZ EREĞLİ KOLEJİ ORTAOKULU MATEMATİK 8.SINIF ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLANDIR.

ÖZEL SAMANYOLU LİSELERİ

Mühendislikte Deneysel Metodlar I Dersi Deney Föyü

DEVRELER VE ELEKTRONİK LABORATUVARI

Çeşitli Ünitelerin Etüd Projesi Detay Programı

KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARININ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç

Lachenmeier Streç Kaplama Makinesi XL. Geniş formatlı ambalajlar için...

DİKKAT! SORU KİTAPÇIĞINIZIN TÜRÜNÜ "A" OLARAK CEVAP KÂĞIDINA İŞARETLEMEYİ UNUTMAYINIZ. SAYISAL BÖLÜM SAYISAL-2 TESTİ

MATEMATİK (haftalık ders sayısı 5, yıllık toplam 90 ders saati)

Konveyörler NP, NI Serisi

Ürün Kataloğu 01/2007 Conergy Montaj Sistemleri

BÖLÜM 7 BİLGİSAYAR UYGULAMALARI - 1

YAPILARDA DERZLER VE SIZDIRMAZLIK MALZEMELERİ

MÜZİK ALETLERİ YAPIMI

Bölüm 11. Yönetim Stratejilerinin Uygulanmasında Kullanılan Teknikler İŞLETME BİRLEŞMELERİ. (Mergers)

II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN

Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı. ALES / Đlkbahar / Sayısal II / 22 Nisan Matematik Soruları ve Çözümleri

Araştırma Notu 15/177

Kısa İsim 1. Bu Yönetmelik, Belge Sayı Sistemi Yönetmeliği olarak isimlendirilir. Tefsir 2. Bu Yönetmelikte, metin başka türlü gerektirmedikçe;

Teknik Resim TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU. 3. Geometrik Çizimler. Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ

Ağaç işleme makinaları. Quality Guide. Takımın değeri

Saplama ark kaynağı (Stud welding) yöntemi 1920'li yıllardan beri bilinmesine rağmen, özellikle son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

MOTORLU ARAÇLAR TEKNOLOJİSİ

HAUTAU PRIMAT. sistemi. Depolama, montaj, havaland rma, sabitleme, temizleme... Hiçbir şey bundan daha kolay değil!

T.C. KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ STAJ YÖNERGESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ STAJ KURALLARI

DERS BİLGİ FORMU Sipariş Alma Reklâm Tabelâcılığı Reklâm Tabelâcılığı

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

FOTOGRAMETRİK DEĞERLENDİRME - ÇİFT FOT. DEĞ. Analog ve Analitik Stereodeğerlendirme. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ

4. Numaralandırdığımız her boru parçasının üzerine taşıdıkları ısı yükleri yazılır.

: 3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 1) nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 3) yayımlandı.

HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU HUKUKİ MÜZAKERE TOPLANTILARI PROJE FİŞİ

OKUL BAZLI BÜTÇELEME KILAVUZU

BULUŞ BİLDİRİM FORMU / APARAT

ankaralazerkesim.com PLEKSİ UYGULAMA YÖNLENDİRME LAZER KESİM CNC KESİM ÖZEL KESİMLER

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM

YÖNETMELİK KAFKAS ÜNİVERSİTESİ ARICILIĞI GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

MESLEKİ UYGULAMA ESASLARI YÖNETMELİĞİ DEĞİŞİKLİK KARŞILAŞTIRMA ÇİZELGESİ. Geçerli yönetmelik tarihi : MEVCUT MADDE ÖNERİLEN GEREKÇE

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER

ADANA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ

2 Gemi Kiralama ve Demuraj-Dispeç Hesapları

Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü :18

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu

0 dan matematik. Bora Arslantürk. çalışma kitabı

KOMPOZİT ÜRÜN ÜRETİM ELEMANI (SMC BMC SICAK KALIPLAMA) (SEVİYE-3)

BURHANETTİN YILDIZ TEKNİK VE ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ

Basit Kafes Sistemler

KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL DERGİLER YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

:30 Adı-Soyadı:... No:... NOT:...

MAKSDER 4. MOBİLYA AKSESUAR ÜRÜNLERİ TASARIM YARIŞMASI ŞARTNAMESİ 2013

KAYNAKÇI METAL TEKNOLOJİLERİ ALANI TANITIMI. Metal Teknolojisi Bölümü A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ

YÖNETMELİK. c) Merkez (Hastane): Selçuk Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezini (Selçuklu Tıp Fakültesi Hastanesini),

Ölçme Bilgisi Ders Notları

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu Öğretim Yılı Güz Dönemi

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

ERGONOMĐK ĐŞ ARAÇLARI ve ALETLERĐ. Đş Araçlarının Đnsana Uyumu. Tutma yeri konstrüksiyonlarında şu hususlara dikkat etmek gerekir

ABKR ABK 1036 GALVANİZ SİLO ISI KONTROLÖRÜ KULLANMA KILAVUZU

Kalite Güvence ve Standartları

DENEY 2: PROTOBOARD TANITIMI VE DEVRE KURMA

MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK İŞBİRLİĞİ PROJE DANIŞMANLIK EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

Genel bilgiler Windows gezgini Kes Kopyala Yapıştır komutları. 4 Bilinen Dosya Uzantıları

>Y~ * T.C. IZMİR BUYÜKŞEIIİR BELED İYE BAŞKANLIĞI

HEAVY DUTY CLIP-IN TAVAN MONTAJ TALİMATNAMESİ

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

İŞLETMENİN TANIMI

BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI

5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ

Anaokulu /aile yuvası anketi 2015

a) Birim sorumluları: Merkez çalışmalarının programlanmasından ve uygulanmasından sorumlu öğretim elemanlarını,

FLEKSO BASKI OPERATÖRÜ

ELITE A.G. KS100/HEFM SICAK-SOĞUK ETĐKET BOY KESME VE ĐŞARETLEME MAKĐNASI KULLANIM KILAVUZU

T.C. DİYARBAKIR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ RODİ ÇOCUK VE GENÇLİK MERKEZİ HAKKINDA YÖNETMELİK. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar, Kuruluş

Kılavuz Çekmek. Üretim Yöntemleri 15

Akreditasyon Çal malar nda Temel Problemler ve Organizasyonel Bazda Çözüm Önerileri

Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Satın Alma-Satma ve İhale Prosedürlerinin Hazırlanması ve Uygulanmasına İlişkin Yeni Yönetmelik Yayımlandı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJİSİ SAC METAL

T.C. NUH NACİ YAZGAN ÜNİVERSİTESİ YAZILIM KULÜBÜ TÜZÜĞÜ. BİRİNCİ BÖLÜM Kuruluş Gerekçesi, Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

T.C NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ Yapı Ġşleri ve Teknik Daire Başkanlığı GÖREV TANIM FORMU

BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ

2 NO LU SERBEST BÖLGELER KANUNU SİRKÜLERİ YAYIMLANDI

Transkript:

T R E E K R S T N TEKNİK RESİM S M K K İ N M İ K 7 6 5 4 3 2 1 J I H G F E D C B A f e d c b a İZZET KEPEZ FATSA MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ 2011

1. YAZI VE RAKAM Teknik Resmin Tanımı Bir parçanın yapımı için gerekli olan bütün bilgileri eksiksiz olarak taşıyan resimlere teknik resim denir. Teknik resim bu konudaki kabul edilmiş çizim ve kural metotlarını bilen ve uygulayabilen kişilerce çizilebilir ve okunabilir.bu resimler serbest elle, çizim araç ve gereçleriyle veya bilgisayar ortamında çizilir. Teknik resmi çizebilmek ve okuyabilmek için, yazı, çizgi, geometrik çizimler, kroki, İz düşüm, görünüş, ölçülendirme, ölçek, yüzey durumları, toleranslar vb. konularda bilgi ve beceri sahibi olmak gerekir. Her türlü üretim işlerinde şekil, büyüklük ve açıklama bakımından resimlerin çizilmesi gerekir. Mimari, makine, tesisat, mobilya ve dekorasyon, elektrik, elektronik, vb. meslek gruplarında üretimin doğru ve seri olarak yapılabilmesi için meslek resimlerinden faydalanılır. Teknik resmin temel kuralları içinde her meslek çeşidinin kendine uygun çizilen resimlerine meslek resmi denir. Bu resimler teknik resim bilgisiyle çizilir.

Endüstriyel Teknik Resmin Önemi Bir eşya veya makinenin her parçasının görevini yapabilmesi için, şekil, ölçü, yüzey durumu, malzeme, ısıl işlemler, vb. bilgiler bakımından araştırılması, üretilmesi ve montajının yapılması gerekir. Üretimi yapılacak parçalar, özelliklerine göre değişik atölyelerde bir çok kişinin elinden geçer. Bu kişilerin imal edilecek parçalar hakkında bilgi sahibi olması ve çizilmiş resmi anlaması (okuması) gerekmektedir. Mühendis, konstrüktör, ve teknik ressamların tasarladıkları parça ve makinelerin, sağlamlık, ekonomiklik, estetik ve yapılabilirlik şartlarını taşıyabilmesi, ancak imalat bilgilerine sahip yetenekli ve tecrübeli kişiler tarafından teknik resimlerinin çizilmesiyle olur. Teknik resimler, çizilen şekillerin üzerine ilave edilen bilgilerle (teknik konularda ortak kurallar) anlam kazanır. Bunun için teknik resim teknikle ilgili bütün mesleklerin kullandığı ortak çizim grameri olarak kabul edilebilir.

Teknik Haberleşme Dili Olarak Teknik Resim Teknik resim temel kurallara ve uluslararası standartlara uygun çizildiği zaman dünyanın her yerinde kolaylıkla okunup bütün bilgileriyle anlaşılır. Bu birliği sağlamak için ISO ve ona bağlı TS standartlarından yararlanılır. Teknik alanda çizilen resimlerle mühendis, teknisyen, ve teknik elemanlar yapılacak üretim ve işlerle ilgili diyalog kurup haberleşirler. Çizilen resimlerde bir yorum ve yanlış anlama durumu olmamalıdır. Dilleri birbirinden çok farklı olan ülkelerde çizilen teknik resimler incelendiği zaman lisan bilmeden de okunabilmekte ve anlaşılmaktadır.

Çizim Araç ve Gereçleri Resim tamamen grafiksel bir anlatım şeklidir. Resim kâğıdı üzerindeki çizgilerle anlatımın doğru ve temiz olması gerekir. Teknik resimdeki çizgi ve yazının aranan özelliklerde olması için uygun araç ve gereçlerden yararlanılır. Teknik resim takımlarının kaliteli ve aranan özelliklerde olması, yapılacak çizimlerin de doğru ve hızlı yapılmasını sağlar. Aynı zamanda özelliğini kaybetmeden uzun süre kullanılması mümkün olur. Bu resim takımları ayrı ayrı ele alınıp özellikleri ve çeşitleri tanıtılacaktır.

1. Resim Tahtaları ve Masaları Resim tahtaları ve masaları, üzerine resim kâğıtlarının bağlanmasına (yapıştırılmasına) yarayan çok düzgün yüzeylerden meydana gelen, ağaç, ağaç kaplanmış sunta veya yapay malzemelerden yapılmış plakalardır. Sınıf içinde veya evde resim çizmek için kullanılan taşınabilir özelliğinde ağaç veya plastikten yapılmış resim tahtaları yan tarafta resimlerde görülmektedir. Üniversal Resim Masası T cetveli ile gönyelerin görevini yapan, büyük ölçülerdeki resimlerin kolaylıkla çizilmelerini sağlayan ve çizim sürelerini hızlandıran çizim aparatları yapılmıştır. Bunlar resim büyüklüğüne göre seçilir. Resim tahtalarının masa ayaklarına tespit edilmesi ve çeşitli çizim aparatlarının resim tahtasına bağlanmasıyla resim masaları meydana getirilir. Her ölçüdeki resim kağıdına kolaylıkla çizim yapabilen, ayarlanma özelliğine sahip bu masalara üniversal resim masası denir Resim tahtaları ve ölçüleri. Üniversal resim masası.

2. Cetveller 1- T Cetveli Baş ve cetvel kısmından meydana gelen T şeklindeki cetveldir. Yatay çizgilerin çizilmesinde ve üzerine yerleştirilen gönyeler yardımıyla dikey ve çeşitli açıların çizilmesinde kullanılır. T cetveli ahşap (sert ağaç) veya plastik malzemelerden yapılır. T cetvelinin baş kısmı sabit veya ayarlanabilir özelliğindedir. T cetvelinin boyu kullanılacak masaya ve resim kâğıdının büyüklüğüne uygun olmalıdır. Baş kısmı ve cetvel arasında tam 90 o açı olmalı ve cetvelin çizim kenarı çok düzgün olmalıdır. T-Cetveli

2. Yassı (Ölçü) cetvel Verilen ölçüye göre çizgi çizmek, ölçüyü işaretlemek veya çizilen resimlerden ölçü almak üzere kullanılan cetvele yassı (ölçü) cetvel denir. Bir veya iki tarafında milimetrik bölüntüler bulunur Yassı cetvel. T-Cetveliyle gönyenin kullanılması.

3. Ölçek Cetveli Ölçek cetveli, ölçekli yapılan çizimlerde, büyüklük veya küçüklük miktarını hesaplamadan kullanılan cetvellerdir. Üçgen profilli yapılmak suretiyle çok sayıdaki ölçeği üzerinde bulundurur Ölçek cetveli. 4. Eğri Cetveli (Pistole) Pergelle çizilemeyen yay ve eğrilerin düzgün olarak çizilmesinde kullanılan cetvellerdir Eğri cetveli (Pistole).

5. Gönyeler Belirli açılarda, çeşitli yönlerdeki çizgilerin çizilmesinde ve istenilen açıların işaretlenmesinde kullanılan üçgen şekilli cetvellerdir. Standart gönyeler, 45o ve 30o/60o olmak üzere iki çeşittir. T cetveli veya birbiri üzerinde kaydırılarak düşey ve çeşitli eğik çizgilerin çizilmesinde kullanılırlar. Bu gönyelerin birlikte kullanılmasıyla 15o ve katları açılardaki eğik çizgileri çizmek mümkündür. Ahşap, saydam ve çeşitli renklerde yarı saydam plastik malzemelerden yapılırlar. Standart gönyeler Açı gönyeleri

3. Kalemler Teknik resimde çizgileri çizmek için kullanılan araçlara kalem denir. a. Kurşun Kalemler Kurşun kalemler ( resim kalemleri ), ahşap içerisine yerleştirilmiş grafit uçlardan yapılır. Geleneksel şekilleriyle ( yuvarlak, altı köşe ) hala kullanılmaktadır. Bu kalemler, her türlü kağıt üzerine yazı yazmak veya çizmek amacıyla çeşitli sertlik derecelerinde yapılırlar Kurşun kalemler, sertlik bakımından üç ana grupta toplanmıştır, * Madeni levha ve taş gibi sert cisimler üzerinde resimler çizilirken. * Grafik ve diyagramlar çizilirken. SERT * Resimler kopya Edilirken SERT KALEM SERİSİ 9H, 8H, 7H, 6H, 5H, 4H ORTA 2H, 3H ince sürekli, kesik çizgilerin ve ince noktalı kesik çizgilerin çizilmesinde çiniye çekilecek resimlerin çizilmesinde. F, H orta kalınlıktaki çizgilerin çizilmesinde. HB, B kalın dolu çizgilerin çizilmesinde. Yazı ve rakamların yazılmasında. Serbest elle resimlerin çizilmesinde kullanılır. ORTA KALEM SERİSİ 3H, 2H, H, F, HB, B YUMUŞAK Serbest elle araştırma resimlerinin çizilmesinde Pürüzsüz ve parlak yüzlü kağıtlara resimlerin çizilmesinde. Artistik resimlerde Gölgelendirmede kullanılır. YUMUŞAK KALEM SERİSİ 2B, 3B, 4B, 5B, 6B, 7B

b. Teknik Çizim Kalemleri (Rapido Takımları) Eskiz kağıtları ve normal beyaz resim kağıtları üzerine çizilen resimleri, aydınger kağıdı üzerine kopya etmek yada doğrudan aydınger üzerine çizim yapmak amacıyla kullanılan, mürekkebi bir tüp içerisinde korunabilen, uç kalınlıkları standart ölçülerde olan teknik çizim kalemlerine rapido kalemi denir. Rapido; mürekkep tankı, ince boru uç, boru içinde hareket ederek akışkanlığı sağlayan iğne ve uç gövdesinden oluşur. Teknik çizimlerde kullanılmak üzere hazırlanmış iki uç dizisi vardır. Bunlar ; ( 0.13, 0.18, 0.25, 0.35, 0.5, 0.7, 1.0, 1.4, 2.0 mm ) veya (0.1, 0.2, 0.3, 0.4, 0.5, 0.6, 0.8, 1.0, 1.2 mm ) çizgi kalınlığındaki uçlardır. Rapido kalemleri ve çizgi kalınlıkları.

4. Silgiler Çizimlerde, yapılan hataların veya fazla çizgilerin temizlenmesi için silgiler kullanılır. Kurşun kalemle yapılan çizimlerin temizlenmesinde yumuşak silgiler tercih edilir. Aydınger, resim kâğıdı veya çizim folyeleri üzerindeki mürekkeple yapılan çizimlerin temizlenmesinde sert plastik silgiler kullanılır. Yumuşak ve sert silgiler, çeşitli firmalar tarafından özel olarak üretilip özel numaralarıyla piyasada bulunurlar. a) b) a) Yumuşak silgiler, b) Sert silgiler.

5. Pergeller Daire ve yayların çizilmesinde kullanılan pergel, teknik resim çizimi yapan herkesin yanında bulunması gereken önemli bir alettir. Pergeller, piyasada tek olarak bulunduğu gibi komple bir takım olarak da bulunur. Genel olarak metal veya metal plastik karışımı gereçlerden yapılır. Pergel çeşitleri : Dairelerin ve dairesel yayların çizilmesinde, daire pergelleri; küçük çaptaki dairelerin çizilmesinde, küçük daire pergelleri; ölçülerin cetvel kullanılmadan bir çizimden diğerine taşınmasında, işaretlenmesinde ve bölünmesinde ölçü pergelleri; yarıçapı çok küçük dairelerin çizilmesinde nokta pergelleri; yarıçapı çok büyük olan dairelerin çizilmesinde çubuklu pergeller olmak üzere çok fonksiyonlu ve çeşitli olabilirler. Pergel takımı ve kullanılması.

1- Bir Doğru Parçasını İkiye Bölmek 1- Pergel aralığı AB doğru parçasının yarısından biraz fazla açılır, A ve B noktalarından çapraz yaylar çizilerek kesiştirilir, C ve D noktaları bulunur. C 2- C ve D noktalarını birleştiren çizgi AB doğru parçasını iki eşit parçaya böler. A B D

2- Doğrunun Üzerindeki Bir Noktadan Dikme Çıkmak 1- Pergel yardımıyla, A noktasının her iki tarafı aynı yarıçaplı yaylarla işaretlenir. B ve C noktaları bulunur. 2- Pergel AB doğrusundan daha büyük açılır, B ve C noktalarından çapraz yaylar çizilir. B A D C 3- D ve A noktaları birleştirilir.

3- Doğruya Dışındaki bir noktadan Dikme inmek 1- A noktasından, doğruyu iki yerden kesen bir yay çizilir. B ve C noktaları bulunur. 2- Pergel BC doğru parçasının yarısından daha büyük açılır. B ve C noktalarından çapraz yaylar çizilir. D noktası bulunur. 3- A ve D noktaları birleştirilir. B A D C

4- Doğrunun Uçundaki Bir A Noktasından Dikme Çıkmak 1- A noktasından bir yay çizilir, B noktası bulunur. 2- Aynı pergel aralığı ile B noktasından bir yay çizilir, C noktası elde edilir. 3- Pergel aralığı bozulmadan C noktasından bir yay çizilir. 4- B ve C noktaları birleştirilerek uzatılır, 3 numaralı yay kestirilir. D noktası bulunur. 5- A ile D noktası birleştirilir. B C D A

5- Bir Doğru Parçasını İstenilen Sayıda Eşit Parçaya Bölmek 1- AB doğru parçasına, A noktasından açı yapan AC yardımcı doğrusu çizilir. 2- AC yardımcı doğrusu, AB doğru parçasının bölüm sayısı kadar parçalara ayrılır. C 3- Yardımcı doğru parçası üzerinde işaretli noktalardan CB yardımcı doğru parçasına paraleller çizilir. AB doğru parçası, istenilen sayıda eşit parçalara bölünmüş olur. A 1 2 3 4 5 B

6- Herhangi Bir Açıyı İkiye Bölmek 1- A noktasında CB yayı çizilir. 2- Pergel CB uzunluğunun yarısından daha fazla açılır, C ve B noktalarından çapraz yaylar çizilir, D noktası bulunur. 3- A ve D noktaları birleştirilir. C D A B

7- Pergel İle 30 ve 60 Derecelik Acı Çizmek 1- A noktasından pergel ile bir yay çizilir, B noktası bulunur. 2- Pergel BA aralığı kadar açılır. B noktasından bir yay çizilir, C noktası bulunur. 3- A ve B den gelen yayların kesiştiği C noktasından aynı pergel açıklığı ile bir yay çizilerek B noktasından çizilen yay kesiştirilir. D noktası bulunur. A C B D 4- A ile C noktası birleştirilirse 60 derecelik açı çizilir. 5- A ile D noktası birleştirilirse 30 derecelik açı çizilir.

8-90 Derecelik lik Açıyı Üçe Bölmek 30 1- A merkez olmak üzere R yarıçaplı yay çizilip B ve C noktaları bulunur. B 30 2- Pergel açıklığı bozulmadan B ve C merkezlerinden R yayıyla D ve E noktaları bulunur. D E 30 3- Bulunan D ve E noktaları A noktası ile birleştirildiğinde dik açı üçe bölünmüş olur A C

9- Bir Açının Bir Yerden Bir Yere Taşınması 1- Yatay bir doğru parçası çizilir. C 2- Pergel AB aralığı kadar açılır, A1 noktasından bir yay çizilir. A B 3- Pergel BC ararlığı kadar açılır, B1 noktasından bir yay çizilir, C1 noktası bulunur. C1 4- A1 ve C1 noktaları birleştirilir. A1 B1

10- Pergel Yardımı İle Dik Açı(90), Geniş Açı(120) Çizmek 1- A noktasından bir yay çizilir, B noktası bulunur. 2- Aynı aralıktaki pergel ile B noktasından bir yay çizilir, C noktası bulunur. E 3- Pergel aralığı bozulmadan C noktasından bir yay çizilir, D noktası bulunur. 4- A ile D noktaları birleştirilir. 120 derecelik geniş açı çizilir. D 120 A C 5- Pergel CD mesafesinin yarısından biraz fazla açılır. C ve D noktalarından birer yay çizilir. Yayların kesiştiği E noktası bulunur. A B 6- E ile A noktası birleştirilir. 90 derecelik dik açı elde edilir.

1- Daire İçine Üçgen Çizimi ÇOKGENLERİN ÇİZİMİ D 1- Pergel yarıçap kadar açılır, A noktasından bir yay çizilir.yayın kestiği B ve C noktaları bulunur. B C 2- D, C, B noktaları birleştirilir. A

2- Daire İçerisine Dörtgen Çizimi 1- Pergel yarıçap kadar açılır, A ve C noktalarından birbirini kesen çapraz yaylar çizilir. D ile M birleştirilerek uzatılır, I ve F noktaları bulunur. E H A I D 2- Aynı işlem A ve B noktalarına yapılır. E ile M noktaları birleştirilerek uzatılır, H ve G noktaları bulunur. B F M G C 3- H, I, F, G noktaları birleştirilir.

3- Daire İçerisine Düzgün Beşgen Çizimi 1- Pergel yarıçap kadar açılır. A noktasından bir yay çizilir. C ve D noktaları bulunur. 2- C ve D noktaları birleştirilir. O noktası elde edilir. F B C G 3- Pergel OB aralığı kadar açılır. Bir yay çizilir. E noktası bulunur. 4- BE arası, daireyi beş eşit parçaya bölmek için kullanılır. Pergel yardımı ile B, F, H, I, G noktaları bulunur. H E M O D I A 5- B, F, H, I, G noktaları birleştirilir.

4- Daire İçerisine Altıgen Çizimi 1- Pergel yarıçap kadar açılır, A noktasından bir yay çizilir, C ve D noktaları bulunur. B 2- Aynı işlem B noktasında yapılır, E ve F noktaları bulunur. E M F 3- E, C, A, D, F, B noktaları birleştirilir. C D A

5- Daire İçerisine Çokgen Çizim Metodu 1- Dairenin çevresi, kaça bölünecekse CD çapı o sayıda eşit parçaya bölünür. (örnek Yedi eşit parça) D 2- Pergel CD çapı kadar açılır, C ve D noktalarından birer yay çizilir., A ve B noktaları bulunur. 3- A ve B noktalarından dikey eksen üzerinde bulunan 2, 4, 6 bölme noktalarından a, b, c, d, e, f çizgileri geçirilir. A I J a b c 1 2 3 4 5 6 e f d E F B 4- Daire çevresi istenilen sayıda parçaya bölünür. H C 7 G 5- D, E, F, G, H, I, J noktaları birleştirilir.

ÇEMBER VE TEĞET DOĞRULARLA İLGİLİ ÇİZİMLER Genel Tanımlar Merkez adı verilen bir noktaya göre eşit uzaklıkta ve sonsuz sayıda noktanın birleşmesiyle bir çember veya daire çevresi meydana gelir. Bu şekil pergel veya daire şablonu ile çizilir. Çemberin sınırladığı yüzey daire olarak bilinir. Daire ile ilgili temel terim ve şekiller aşağıdaki şekilde görülmektedir.

1- Daire veya Yayın Merkezini Bulmak B C 1- Daire veya yay üzerinde en az iki tane kiriş çizilir. A M D 2- AB ve CD kirişlerinin orta dikmeleri çizilir. 3- Orta dikmelerin kesişme noktası daire veya yayın M merkezidir. B C D M A

ÇEMBER VE TEĞET DOĞRULARLA İLGİLİ ÇİZİMLER 1-İki Daireye Dıştan Ortak Teğet Çizmek 1- M1 merkezinden iki daire farkı olan R1-R2 dairesi çizilir. 2- M1 ve M2 daire merkezlerinin ortası bulunur. 3- Pergel O M1 kadar açılır. M1 M2 daire merkezleri yay ile birleştirilir. 4- Yay R1-R2 dairesini keser. M1 ve A noktaları birleştirilir. Uzatılır. B noktası bulunur. 5- A ve M2 noktaları birleştirilir. 6- M2 den A M2 doğrusuna dik doğru çıkılır, C noktası bulunur. 7- B ve C noktalarından geçen doğru, R1 ve R2 dairesine teğet olur. B R1 A C R1-R2 M1 o M2 R2

2- İki Daireye İçten Ortak Teğet Çizmek 1- M1 merkezinden R1 + R2 dairesi çizilir. 2- M1 ve M2 merkezlerinin orta noktası olan A noktası bulunur. 3- Pergel A M1 kadar açılır. M1 ve M2 daire merkezleri birleştirilir. 4- R1 + R2 dairesinin yayın kesim noktası B bulunur.b ile M2 noktaları birleştirilir. 5- B ve M1 noktaları birleştirilir. T1 noktası bulunur. 6- M2 merkezinden B M2 ye dik inilir. T2 noktası bulunur. 7- T1 ve T2 noktaları birlaeştirilir. B R1+R2 T1 A R2 R1 M1 M2 T2

3- İki Daireyi R yayı İle İçten Birleştirmek 1- M1 merkezinden R1 + R yarıçaplı, M2 merkezinden R2 + R yarı çaplı yaylar çizilir. 2- Yayların kesim noktası O ile M1 ve M2 merkezleri birleştirilir, A ve B teğet noktaları bulunur. 3- Pergel O B aralığında açılır. A ve B noktaları birleştirilir. O R1 A R B R2 M1 M2

5- Daireye Dışındaki Bir Noktadan Teğet Çizmek 1- M daire merkezi ile P noktası bir doğru ile birleştirilir. 2- MP doğrusu iki eşit parçaya bölünerek O noktası bulunur. T O P 3- Pergel OM aralığında açılır, bir yay çizilir, T noktası bulunur. M 4- P ve T noktalarından geçen doğru, daireye teğet olur.

6- Pergel Yardımıyla 30, 45, 90, 120 gibi açıların Çizilmesi 1- Pergel ve AB aralığının yarısından biraz fazla açılır. A ve B noktalarından çapraz yaylar çizilir. C noktası bulunur. C 90 30 60 45 2- O ve C noktaları birleştirilir. Uzatılır, 45 derecelik açılar bulunur. B E 45 F 3- Pergel OB aralığında açılır. B ve D noktalarından çapraz yaylar çizilir. E ve F noktaları bulunur. A O D 4- O ile E notaları birleştirilir. Uzatılır. 30 derecelik açı bulunur. 120 5- O ile F noktaları birleştirilir. Uzatılır. 60 ve 120 derecelik açılar bulunur. 6- Dairenin dörtte biri 90 derecedir.

7- Açı Kollarını R Yayı İle Birleştirmek 1- Dar, Dik ve Geniş açı kollarını R yayı ile birleştirmek için R ölçüsü, OA ve OB açı kollarına paralel olacak şekilde çizilir. M noktası bulunur. 2- Pergel MC mesafesi kadar açılarak C ve D noktaları birleştirilir. B R B R B R C M C M C M R R R R R R O D A Dar açı kollarını R yayı ile Birleştirmek O D A Dik açı kollarını R yayı ile Birleştirmek O D A Geniş açı kollarını R yayı ile Birleştirmek

8- Gönyelerden Yararlanarak 15, 30, 45, 60, 75, 90, 120 gibi Açıların Çizilmesi Teknik resimde kullandığımız 45 ve 60 lık gönyeler yardımıyla 15, 30, 45, 60, 75, 90, 120 gibi açıları çizmemiz mümkündür.

ELİPS VE OVAL ÇİZİMLERİ 1- Elips Çizimi a) Çember Yardımı İle Elips Çizimi 1- Elips çizilecek D ve d çaplı çemberlerin kenarları, istenildiği kadar eşit parçalara bölünür. 2- Büyük çemberin bölünen noktalarından yatay eksene dikler inilir. O 3- Küçük çemberin kesilen noktalarından yatay eksene paralel çizilir. 4- yatay ve dikey çizgilerin kesim noktaları, pistole veya serbest el yardımı ile birleştirilir.

b) Dikdörtgen Yardımı İle Elips Çizimi 1- Dikdörtgenin kenar ortayları olan AB ve CD eksen çizgileri çizilir. 1 2 3 4 5 C 2- Dikdörtgenin uzun kenarları EF ve GH ile CD ekseni aynı sayıda eşit parçalara bölünür. 4 2 5 3 1 3- A ve B noktalarından gelen çizgiler, CD ekseninin bölüm noktalarından geçirilir. Dikdörtgenin kenar çizgileri ile birleşecek şekilde uzatılır. A ve B noktalarından gelen aynı numaralı çizgilerin kesim noktaları, pistole veya el ile birleştirilerek elips elde edilir. A O D B

2- Oval Çizimi a) Çember Yardımı İle Oval Çizimi 1- Yatay ve dikey eksenlerin kesim noktasına 2 R çapında bir çember çizilir. B 2- Pergel aralığı bozulmadan çemberin yatay ekseni kestiği O1 ve O2 noktalarından iki çember daha çizilir. G E 3- Çemberin kesiştiği C1 ve C2 noktaları ile O1 ve O2 merkezleri, ince bir çizgi ile birleştirilerek dikey ekseni kesinceye kadar uzatılır. O2 O O1 4- B ve D noktaları bulunur. 5- Pergel DE aralığında açılır. EG yayı çizilir. 6- Pergel BF aralığında açılır.fh yayı çizilir. F C2 C1 H 7- Pergel O1E ararlığında açılır. EH yayı çizilir. D 8- Pergel O2G ararlığında açılır. FG yayı çizilir. 9- Çember yardımı ile oval çizimi tamamlanır.

Küçük Ekseni Verilen Ovali Çizmek 1- Ovalin eksenleri çizilerek C ve D noktaları işaretlenir. OC uzunluğu üç eşit parçaya bölünür. 2- O merkez olmak üzere O2 kadar açılan pergelle bir daire çizilir, yatay eksenle kesişme noktaları E ve F elde edilir. 3- C ve D noktaları, E ve F noktaları ile birleştirilerek uzatılır. 4- C merkez olmak üzere D den geçen GH yayı, D merkez olmak üzere C den geçen JI yayı çizilir. 5- E merkezine IH ve F merkezine göre GJ yayı çizilerek oval çizimi tamamlanır I H E C 2 1 O D F J G

YETERLİLİK ÖLÇME R15 R15 R45