Belediyeler ve Kamu Mali Yönetim Sistemi 16 Nisan 2011 Mehmet BÜLBÜL Daire Başkanı Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü mbulbul06@gmail.com www.bumko.gov.tr/kontrol
Kamu Mali Yönetim Sistemi Kamu mali yönetim sisteminin aşamaları: 1. Politikaların belirlenmesi 2. Kamu kaynaklarının belirlenen politikalara tahsis edilmesi 3. Kaynaklarının kullanılmasına yönelik kontrol ve denetim mekanizmalarının kurulması ve işletilmesi 4. Dönem sonunda kamuoyuna ve yetkili organlara hesap verilmesi
Sorumluluk kimde? 3. Kamu kaynaklarının kullanılmasına yönelik kontrol ve denetim mekanizmalarının kurulması ve işletilmesi sorumluluğu İKİ FARKLI YAKLAŞIM Merkezi Hükümet organlarının yetki ve sorumluluğuna dayalı yaklaşım Yönetim sorumluluğuna dayalı yaklaşım
Kamu İç Mali Kontrol Sistemi 3. Kamu kaynaklarının kullanılmasına yönelik kontrol ve denetim mekanizmalarının kurulması ve işletilmesi sorumluluğu Avrupa Birliğine üye birçok ülkede, geçiş olmuştur. Avrupa Komisyonu, aday ve üye ülkeler için merkezi kontrollerden iç kontrole geçişi öngören Kamu İç Mali Kontrol-KİMK modelini geliştirmiştir.
Kamu İç Mali Kontrol Sistemi KİMK ; Yönetsel sorumluluğa dayalı mali yönetim ve kontrol Fonksiyonel olarak bağımsız ve merkezi olmayan iç denetim Bu iki alanda merkezi uyumlaştırma fonksiyonu olmak üzere 3 unsurdan oluşmaktadır.
MALİ YÖNETİM VE KONTROL SİSTEMİ Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma (Maliye Bakanlığı- BÜMKO) İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma (Maliye Bakanlığı-İDKK) Üst yönetici- Belediye Başkanı Strateji Geliştirme /Mali Hizmetler Birimi Muhasebe Birimi İç Denetim Birimi Harcama Birimi Gerçekleştirme görevlileri Harcama Birimi Gerçekleştirme görevlileri Harcama Birimi Gerçekleştirme görevlileri Yönetim sorumluluğuna dayalı mali yönetim ve kontrol Fonksiyonel olarak bağımsız iç denetim
Yönetim sorumluluğuna dayalı MYK? Planlama, Programlama, Bütçeleme, Uygulama, Belgeleme, Kontrol etme, Muhasebeleştirme, AKTÖRLER - Üst yönetici - Harcama yetkilileri - SGB/MHB Raporlama İzleme Geliştirme
MYK Sisteminde Rol ve Sorumluluklar Üst yönetici- Belediye Başkanı MYK sistemin (planlama, programlama, bütçeleme, kontrol, muhasebe, raporlama, izleme v.s.) işleyişini izlemekten ve gerekli önlemleri almaktan sorumludur. KİME HESAP VERİR? -KAMUOYUNA -YEREL MECLİSE -SAYIŞTAYA -İÇİŞLERİ BAKANLIĞINA Belediye Başkanı, yıllık idare faaliyet raporu ile iç kontrol güvence beyanlarını imzalamak suretiyle sorumluluklarını ortaya koyar.
MYK Sisteminde Rol ve Sorumluluklar Harcama Yetkilileri Birim Yöneticileri (Uygulama sorumluluğu) Planlama (SP hazırlık çalışmaları) Programlama (PP hazırlık çalışmaları) Bütçeleme (Bütçe hazırlık çalışmaları) Stratejik plan, performans programı ve bütçeye uyum Harcama talimatı verme ve giderin gerçekleştirilmesi Belgelendirme İç kontrol Ödeme emri verme Harcama yetkilileri yıllık birim faaliyet raporları ile iç kontrol güvence beyanlarını imzalamak suretiyle yönetsel sorumluluklarını ortaya koyarlar. Yönetsel açıdan Belediye Başkanına Mali açıdan Sayıştay a
MYK Sisteminde rol ve sorumluluklar Gerçekleştirme görevlileri Harcama talimatı üzerine mevzuatına uygun olarak; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, Yönetsel açıdan harcama yetkilisine teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, kontrolü ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması Mali açıdan Sayıştay a görevlerini yürütürler.
MYK Sisteminde rol ve sorumluluklar Strateji geliştirme birimleri/mali hizmetler birimi MYK sistemi ile ilgili olarak (planlama, programlama, bütçeleme, kontrol, muhasebe, raporlama, izleme, hesap verme v.s.); Koordinasyon Konsolidasyon Veri toplama İzleme Ön mali kontrol Muhasebe Yönetsel açıdan Belediye Başkanına Raporlama Danışmanlık Strateji geliştirme /mali hizmetler birimlerinin yöneticileri, görevlerinin yerinde ve zamanında yerine getirilmesinden üst yöneticiye (Belediye Başkanına) karşı sorumludur (SGB Yönetmeliği md.30).
MYK Sisteminde Rol ve Sorumluluklar Muhasebe yetkilisi Muhasebe kayıtlarını usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutmak ve raporlamak. Ödeme kontrolü yapmak; Ödeme belgelerinde yetkililerin imzası İlgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olması Maddi hata bulunup bulunmadığı Hak sahibinin kimliği yönlerinden Muhasebe yetkilisi, görevlerini yerine getirmekten strateji geliştirme/mali hizmetler birim yöneticisine karşı sorumludur.
İç Denetim İç denetimin amacı, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmaktır.
İç Denetim Belediye Başkanı tarafından sertifikalı adaylar arasından atanır ve aynı usulle görevden alınır. İsteği dışında başka bir göreve atanamaz. Doğrudan Belediye Başkanına bağlıdır. Denetim faaliyetinin planlanması, uygulanması ve raporlanmasında bağımsızdır. Raporunu doğrudan Belediye Başkanına sunar. İç denetçilere iç denetim görevi dışında başka görev verilemez ve yaptırılamaz.
İç Denetim İç Denetim Türleri Uygunluk Denetimi Mali Denetim Performans Denetimi Bilgi Teknolojisi Denetimi Sistem Denetimi
İç Denetim Risk bazlı Gelecek odaklı Denetimin kaynak maliyetini dikkate alır Sistematik, sürekli İdareye güven sağlayıcı Denetçinin performansını ölçer Sistem ve süreç odaklı Denetim planlamasında, çalışanların görüş ve önerileri alınır Sürekli eğitim ve gelişim Yönetimin bağlı bir parçası İdareyi geliştirme amaçlı İyi uygulama örneklerini arayıcı Yazılı kurallara sahip Denetim asli görev Çalışma ve raporlama anlayışı standart Rehberleri ve çalışma formları standart, İDKK tarafından koordineli
Sistemin Aktörleri MALİYE BAKANLIĞI Mali Yönetim ve İç Kontrol Merkezi Uyumlaştırma Birimleri (BÜMKO) İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma Birimleri (İç Denetim Koordinasyon Kurulu)
Merkezi Uyumlaştırma Birimleri Temel fonksiyonları Düzenleme yapmak, yöntem ve standartlar belirlemek Kapasite geliştirmek, rehberlik yapmak İzlemek ve değerlendirmek Uyumlaştırmak Uluslararası ilişkileri yürütmek
MYK Merkezi Uyumlaştırma: Düzenleme fonksiyonu İç Kontrol ve Ön Malî Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Malî Hizmetler Uzmanlığı Yönetmeliği Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi Üst Yönetici Rehberi Harcama Yetkililerine İlişkin Tebliğler Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik Kamu İdarelerince Hazırlanacak Performans Programı Hakkında Yönetmelik Mali Hizmetler Uzman Yardımcılarının Yetiştirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar
İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma: Düzenleme fonksiyonu İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik İç Denetçi Adayları belirleme, eğitim ve Sertifika Yönetmeliği İç Denetim Koordinasyon Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Ek Ödemeye İlişkin Usul ve Esasların Belirlenmesine İlişkin BKK Kadro Tahsis ile ilgili BKK Mahalli İdareler Kadro Tahsisi ile ilgili BKK Kamu İç Denetim Standartları Kamu İç Denetçileri Meslek Ahlak Kuralları Kamu İç Denetim Birim Yönergesi Kamu İç Denetim Raporlama Standartları
İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma: Düzenleme fonksiyonu Birden Fazla Kamu İdaresi İç Denetçilerinin Ortak Çalışma Esas ve Usuller Kamu İç Denetçi Sertifikasının Derecelendirilmesine İlişkin Esas ve Usuller Kamu İç Denetim Planı ve Programı Hazırlama Rehberi Kamu İç Denetiminde Risk Değerlendirme Rehberi Kamu İç Denetimi Strateji Belgesi Kamu İç Denetçilerinin Mesleki Kıdemlerinin Belirlenmesine İlişkin Esas ve Usuller Kamu İç Denetim Rehberi İç Denetçi Atamalarında Uyulacak Esas ve Usuller Hakkında Tebliğ (Sıra No:1) İç Denetçi Atamalarında Uyulacak Esas ve Usuller Hakkında Tebliğ (Sıra No: 1)
Merkezi Uyumlaştırma: Kapasite geliştirme fonksiyonu Strateji geliştirme birimleri kurulmuştur. İç Denetçi kadroları ihdas edilmiştir. İç Denetim kadrolarına atamalar yapılmıştır. Atanan iç denetçilere verilen eğitimler sonrası sertifikaları verilmiştir Mali hizmetler uzmanı ve uzman yardımcısı kadroları ihdas edilmiştir. Mali hizmetler uzmanlığı kadrolarına sınavla atamalar yapılmıştır. Mali Hizmetler Uzman Yardımcılığı özel yarışma sınavları yapılmıştır. Mali hizmetler uzman ve uzman yardımcılarının eğitimleri yapılmıştır.
Teşekkürler