Duisburg Eşit Haklar Dairesi/ Duisburg Kadın Bürosu ve Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı Ajanda 21 duyuruyor: Daha fazla enerjiyle geleceğe doğru! Hareket Beslenme: Günlük yaşamda daha fazla güç için öğüt ve tavsiyeler Kadın bakış açısıyla çevre korumacılığı: Yaşanılır bir çevre için öğütler - 1 -
Duisburg için Eşit Haklar Eylem Planı 4/1 nolu broşüre ilişkin internet sayfası: Daha fazla enerjiyle geleceğe doğru! Kadın bakış açısıyla hareket beslenme ve çevre korumacılığı Konsept ve redaksiyon: Doris Freer Yayınlayan: Stadt Duisburg Der Oberbürgermeister Referat für Gleichstellung und Frauenbelange (Gleichstellungsstelle)/ Frauenbüro der Stadt Duisburg) Burgplatz 19 47051 Duisburg Telefon: 0203/283-3316 Telefax: 0203/283-3964 E-Mail: Hompage: frauenbuero@stadt-duisburg.de www.duisburg.de/frauenbuero Duisburg, Kasım 2010-2 -
Đçindekiler Sunuş Ingrid Köth-Jahr, Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti Đklim, Çevre, Doğa ve Tüketici Haklarını Koruma ve Tarım Bakanlığı nezdinde Eşit Haklar Sorumlusu Önsöz Doris Freer, Duisburg Belediyesi, Eşit Haklar ve Kadın Hakları Sorumlusu Duisburg Eşit Haklar Eylem Planı çerçevesinde Çevre Beslenme Hareket Güncel yaşamda daha fazla enerji için tavsiye ve öneriler Doris Freer, -Kadınlar Enerjiyle geleceğe doğru! Bir çıkmazdan nasıl kurtulunur - Multitasking ve Hareket ve Beslenme konularında linkler Ralf Kalinowski, Spor Bilimci, ARZD (Zentrum für Prävention, Rehabilitation & Ergotherapie Duisburg) ve AthletiCenter Sportservices müdürü -Yaşamda daha fazla enerji için 10 tavsiye -Tam angajman Steffen Lange, Dipl. Oecotrophologe (FH), greenacademy Almanya da beslenme ile ilgili seçilmiş veriler Erkek ve Kadınların beslenmelerinde ortak yönler ve farklılıklar Linkler Sağlıklı Beslenme ve Cinsiyetlere göre Beslenme Yaşamaya değer bir çevre için tavsiyeler Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı Ajanda 21 Kişisel ortamda çevreyi korumaya yönelik tavsiyeler Duisburg da Kadın Kuruluşları Duisburg Belediyesi Eşit Haklar ve Kadın Meseleleri/ Kadın Bürosu tavsiyeleri Büro çalışma ortamında çevreyi korumaya yönelik tavsiyeler Kadınlar/Gender Mainstreaming ve çevre korumacılığı Seçilmiş Linkler Ek 2010 Uluslararası Kadınlar Günü Kadınlar Atomenerjisine hakkında görüş bildiriyorlar Atomenrjisine karşı Duisburglu Kadınların Deklarasyonu Teşekkür - 3 -
- 4 -
Değerli okuyucu, Kuzey Ren Vestfalya Çevre Bakanlığında Kadın Erkek Eşitliği Sorumlusu olarak Duisburg belediyesinin, Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Konseyi tarafınden hazırlanan Yerel düzeyde Kadın Erkek Eşitliği Avrupa Sözleşmesi ni imzalamış ve dolayısıyle resmi ve açık bir şekilde kadın erkek eşitliği ilkesini benimsemiş olması, beni özellikle sevindirmektedir. Duisburg belediyesi, sözleşmede yer alan yükümlülükleri adım adım yerine getirmeyi ve bu amaçla üstlenmiş olduğu yükümlülüklere içerik kazandırmayı taahhüt etmiştir. Sözleşmede yer alan çevre ve devamlılık ile ilgili hedeflerin yerine getirilmesi (madde 24-28), kadın erkek eşitliği ilkesinin sürdürülebilir kent politikaları için yapılan planlamalarda dikkate alınması ve şehrin kendi çevre politikasını oluştururken kadın ve erkeğe ve de farklı nesillere özgü ihtiyaçların hesaba katılması anlamına gelmektedir. Bu konuda Duisburg kenti epeyce yol almıştır. On yılı aşkın bir süreden beri Yerel Ajanda 21 planının uygulanması çerçevesinde, çevre bakanlığının cinsler arası eşitlik sorumluları ve Duisburg kenti arasında işbirliği mevcuttur. Son dönemde iklimin korunmasına yönelik çalışmalarımız Çevre Bakanlığı bünyesinde özel bir yer tutmaktadır. Bu alanda özellikle üzerinde durulan konular olarak yenilenebilir enerjinin teşviki ve de enerji tasarrufu sayılabilir. Đklimin korunmasına katkı sağlayan bu önlemler tüm vatandaşların katkısına muhtaçtır. Çünkü hangi enerji kullanılırsa kullanılsın, tasarruflu ve iklimi koruyucu bir şekilde hareket etmek herkes için önem taşımaktadır, ayrıca günlük harcamalar da bu şekilde azaltılabilir. Duisburg Eşit Haklar Bürosu bu çerçevede çok olumlu bir girişimde bulunmuştur. Evde ve büro işyerlerinde enerji tasarrufu konusunda kent sakinlerine öğretmenlik yapmaktansa, Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı Ajanda 21 ve Eşit Haklar Bürosu çalışanlarını enerji tasarrufu hakkında kendi önerilerini sunmaya davet etti. Bu girişim sayesinde bir dizi rahatlıkla uygulanabilir ve pratik öğütler ortaya çıkmıştır. Sözleşmede yer alan hedefler nedeniyle Duisburg Eşit Haklar Bürosu ve Çevre Bakanlığı Sağlık ve Beslenme alanında yeni işbirliği başlatmıştır. Burada da sağlıklı yaşam konusunda sunulan teşvik hizmetlerinde kadın ve erkeğin birbirinden farklı ihtiyaçlarının dikkate alınması söz konusudur (Madde 14). Sağlıklı bir yaşamda hareketin merkezi bir önemi vardır, bunu federal düzeyde yürütülen kampanyalar da göstermektedir. Bunun yanısıra beslenme, sağlık ve enerji konularında önemli rol oynamaktadır, gerek kişinin sahip olduğu enerji bakımından gerekse de global anlamda. Sağlıklı beslenme konusunda etkin önlemler tavsiye edilirken, kadın ve erkeklerin farklı beslenme davranışları dikkate alınmalıdır. - 5 -
Toparlayıcı bir bakış açısıyla bakıldığında tüm konular birbiriyle bağlantılıdır: Gıda maddelerinin üretimi ve nakliye süreçlerinde ortaya çıkan karbondioksit bilançosu dolayısıyle beslenme, çevre ve iklimin korunması birbirine sıkıca bağlıdır. Kadınlar bugün de hala çoğunlukla ailenin ev işlerini üstlendikleri için onların enerji tasarrufu konusunda bildiklerine kulak vermek ve bunun yanısıra kendilerini hareket ve sağlıklı beslenmeyle nasıl daha fazla enerjiye sahip olunabileceği hakkında bilgilendirmek çok doğru bir adımdır. Duisburg Eşit Haklar Dairesini bu alanda yürüttüğü başarılı eylemlerden dolayı kutluyor ve okurlarımızın bu yayını ilgiyle okumalarını umuyoruz. Ingrid Köth-Jahr Kadın Erkek Eşitliği Sorumlusu Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti Đklim, Çevre, Doğa ve Tüketici Haklarını Koruma ve Tarım Bakanlığı - 6 -
Duisburg Kadın Erkek Eşitliği Eylem Planı çerçevesinde Beslenme Hareket ve Çevre korumacılığı Doris Freer, Duisburg Kenti Eşit Haklar/ Kadın Hakları Sorumlusu Yerel düzeyde Kadın Erkek Eşitliği Avrupa Sözleşmesi nde güncel yaşamda kadın erkek eşitliğinin, genelde resmen kabul görmesi ve birçok alanda ilerleme kaydedilmesine rağmen henüz gerçekleşmediği vurgulanmaktadır. Eşitsizliğin devamına ve yeni eşitsizliklerin otaya çıkmasına karşı önlem almak ve gerçek anlamda eşit bir toplumun oluşmasını teşvik etmek amacıyla belediyelere, Avrupa Komünler ve Bölgeler Konseyi tarafından kendi Eşit Haklar Eylem Planı nı geliştirmeleri ve bunu uygulamayı taahüt etmeleri tavsiye edilmektedir. 28.04.2008 tarihinde Duisburg Belediye Meclisi, idareyi eşit haklar eylem planı hazırlamakla görevlendirmiştir. Duisburg Eşit Haklar Dairesi/Kadın Bürosu planın konseptini geliştirerek planı hazırlamaktadır. Đçerik olarak Sözleşme, yaşamın çeşitli yönlerine ve birçok politik alana değinerek bunların belediyelerin yerel ihtiyaç ve önceliklerine göre belirlenip hazırlanacak eşit haklar eylem planında yer almasını öngörmektedir. Duisburg kentinin öncelikleri şunlardır: Kent planlaması, kent politikası Çevre Koruma Sağlık Spor Sosyal politikalar Duisburg Eşit Haklar Eylem Planının hazırlanışı çerçevesinde aşağıda sunduğumuz Enerjiyle Geleceğe Doğru adlı broşür hazırlanmıştır. 28 Ekim de gerçekleştirilen Kadınlar Enerjiyle Geleceğe Doğru! Çevre Beslenme Hareket konulu bilgilendirme etkinliğinde dağıtlan bu broşür, Duisburg Kenti Eşit Haklar Dairesi/Kadın Bürosu nun yönetiminde birçok partnerle ortaklaşa hazırlanmıştır. 1 Broşür çok büyük ilgi gördüğünden Eşit Haklar Dairesi/Kadın Bürosu içeriğini Đngilizce, Türkçe ve Rusça olarak kendi internet sayfalarında da yayınlamaya karar vermişitr. 1 Duisburg Eşit Haklar Eylem Planı hakkında bilgi için doğrudan Duisburg Kenti Eşit Haklar Dairesi/Kadın Bürosuna müracaat edilebilir veya bilgiler internet sayfamız www.duisburg.de/frauenbuero adresinden indirilebilir. Kadınlar için Bilgi Borsası. Kadınlar Enerjiyle Geleceğe Doğru! Çevre, Beslenme, Hareket adlı etkinlik Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti, Đklim, Çevre, Doğa ve Tüketici Haklarını Koruma ve Tarım Bakanlığının işbirliği ve Federal Aile, Yaşlılar, Kadınlar ve Gençlik Bakanlığı ve ayrıca Duisburg ve Kuzey Ren Vestfalya dan kadın kuruluşlarının katkılarıyla gerçekleştirilmiştir. Etkinliğin dokümantasyonu Eşit Haklar Dairesi/Kadın Bürosundan temin edilebilir veya www.duisburg.de/frauenbuero internet sayfasından indirilebilir. - 7 -
Beslenme Hareket ve Çevre Koruma: Bu üç konunun cinsler arası eşitlikle ne ilgisi vardır? Duisburg Kenti Eşit Haklar Dairesi/Kadın Bürosu uzun yıllardan beri birçok alanda kalıcı toplumsal gelişme için çalışmakta ve 1997 yılından bu yana ağırlıklı olarak kadınlar bakış açısından Ajanda 21 çerçevesinde çalışmalar yürütmektedir. Bu bağlamda kalıcı, sürdürülebilir gelişme, çevre koruma ve sağlık konuları bilhassa önem taşımaktadır. Her üç alan kişinin yaşamını ve yaşam kalitesini gerek kişisel gerekse de toplumsal bakımdan büyük ölçüde etkiler. Farklı cinslerin yaşam kaliteleri aynı ölçüde iyileştirilmek isteniyorsa, kadın ve erkekler arasında var olan farklılıkların dikkate alınması gerekir. Yeni araştırmaların sonuçlarına göre 2 kadın ve erkekler çevre korumaya yönelik birbirinden farklı yaklaşımlar gösterebilmekte, farklı çıkarlara sahip ve farklı biçimde çevre etkilerine ve çevre zararlarına maruz kalmaktadırlar; ayrıca beslenme konusunda da farklı davranış ve alışkanlıklara sahip olup, bunların kadın ve erkek üzerinde farklı etkileri de mevcuttur. Tavsiye ve Öğütler Siz de uygulayabilirsiniz! Yaşamımızda daha fazla enerji için tavsiye ve öğütler Sağlığımız ve yaşam kalitemiz çevre kalitesinin yanısıra özellikle beslenmemiz ve hareket etmemize bağlıdır 3. Ancak, sağlık ve şifa vaadeden guru lara aldanmamak gerekir, çünkü bunlar kişinin kendine güvenini sarsıp çaresizliğe sürükler. Doğru beslenme ve hareketle insanın daha büyük bir enerjiyle yaşama sarılması mümkündür. Bunu kişi olarak nasıl başarabiliriz? Somut, ikna edici ve kolay uygulanabilir öneriler sunmak amacıyla Duisburg Eşit Haklar Dairesi/Kadın Bürosu spor ve beslenme uzmanlarını, herkesin doğru beslenme ve hareketle iş hayatında, günlük yaşam ve serbest zamanda nasıl daha fazla enerjiye sahip olabilecekleri tavsiye ve öğütler geliştirmeleri için görevlendirdi. 2 Bu konuda ilgili bölümün sonunda seçilmiş linkler bulacaksınız. 3 Yerel Düzeyde Kadın Erkek Eşitliği Avrupa Sözleşmesi de bu hususu vurgular (bkz. sağlıkla ilgili madde 14/3). Duisburg Kadın Bürosu tarafından 28.04.2008 tarihli meclis kararı uyarınca hazırlanan Duisburg Kadın Erkek Eşitliği Eylem Planı da bu konuyu dikkate alıp örneğin bu broşürü yayınlamıştır. - 8 -
Kadın Bakış Açısıyla Çevre Koruma Çevre korumada enerji tasarrufu günümüzün global sorunları karşisında çok daha fazla önem kazanmıştır. Bu yüzden Duisburg Eşit Haklar Dairesi, Duisburglu kadınların sosyal iletişim ağı Ajanda 21 bünyesinde bir anket yaparak sonuçlarını çevre uzmanı kadın bilimcilerin yardımıyla değerlendirmiştir. Bu yayın ile kadınların tavsiyelerini kamu oyuna duyurmak istiyoruz ve sizleri de sunduğumuz tavsiyeleri uygulayarak şahsen çevrenin ve iklimin korunmasına katkıda bulunmaya davet ediyoruz. Tavsiye ve öğütlerimizle, hem kendiniz hem de çevreniz için yeni kazandığınız güç ve enerjiyle?!- angajman göstermenizi destekliyor ve bu şekilde yaşamınızı daha fazla enerjiyle kucaklamanızı umuyoruz! Bu gerçekleşirse, Duisburg Eşit Haklar Dairesi/Kadın Bürosu ve Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı Ajanda 21 olarak bu bizi çok sevindirecektir. Daha fazla bilgi için: www.duisburg.de/frauenbuero - 9 -
Günlük Yaşamda daha fazla kuvvet için tavsiye ve öğütler Doris Freer, - Kadınlar Enerjiyle geleceğe doğru!- Bir ikilemden kurtuluş yolları - Multitasking ve Hareket ve Beslenme konularında linkler Uzmanlar uyarıyorlar: Gerek Federal Beslenme, Tarım ve Tüketiciyi Koruma Bakanlığı nın Beslenme Araştırması 4 gerekse de Alman Hastalık Sigortalarının (DKV) Deutsche Sporthochschule Köln ile ortaklaşa yaptığı bir araştırma 5, Almanya nüfusunun sağlığı konusunda korkunç sonuçlar ortaya koyuyor. Araştırma, hareket eksikliği ve yanlış beslenmenin birçok hastalığa yol açtığını ve kişinin yaşam kalitesini azalttığını vurguluyor. Đki bilimsel çalışmanın da kadın ve erkeğin sağlık konusunda davranışını, beslenme alışkanlıklarını ve bunun sağlığa katkısını her iki cins üzerinde ayrı ayrı analiz etmeleri çok yeni ve önemli bir yaklaşımdır. Sağlık ve sağlıklı yaşam ile ilgili bu bilgiler, karşılığını Yerel Düzeyde Kadın-Erkek Eşitliği Avrupa Sözleşmesi nde sağlık konulu bölümde beslenme ve hareket temalarının ağırlıklı olarak işlenmesiyle bulmaktadır. 6 Burada şöyle denilmektedir:...sağlıklı beslenmek ve hareket etmek gibi sağlığı teşvik edici etkinliklere özendirirken kadın ve erkeğin farklı ihtiyaç ve görüşleri dikkate alınmalıdır. Kaynak: Yerel Düzeyde Kadın Erkek Eşitliği Avrupa Sözleşmesi, Madde 14, Sağlık Duisburg Kadın bürosu konuyla ilgili çalışmalara başlarken 28 Ekim 2009 da yoğun bir angajman ve başarıyla kadınlara yönelik bir bilgi borsası düzenlemiştir. Kadınlar Enerjiyle Geleceğe Doğru! Çevre Beslenme Hareket adını taşıyan bu etkinlik, Duisburg Dellplatz da bulunan Gesamtschule Globus okulunda yapılmıştır. Etkinliğin merkezinde şu sorular bulunuyordu: Günlük yaşamda daha fazla güç ve gelecekte daha fazla enerjiyi nasıl kazanabilirim? Beslenme ve hareket in burada nasıl bir rolü vardır ve daha fazla güç ve enerji kazanmayı hedefliyorsam, başka hangi etkenleri dikkate almalıyım? 4 http://www.bmelv.de/shareddocs/standardartikel/ernaehrung/gesundeernaehrung/ernaehrungsforschung/nati onaleverzehrsstudie/2teauswertungsrunde-lebensmittelverzehr.html?nn=749268 5 Almanya ne kadar saglıklı yaşıyor, Ağustos 2010 da yayınlanan bir araştırma 6 Bakınız, madde 14-10 -
Gerçek budur: Özellikle kadınların çoğu zaman ev işi, iş hayatı ve çocukların bakımını birarada üstlenmeleriyle, iş ve aile yaşamını birlikte götürmeleri ve de güncel yaşamın ağırlaşan koşullarıyla örneğin cinsiyetçi ayrımcılık gibi yoğun enerji kaybına uğradıkları ve bu da kendini farklı biçimlerde gösterdiği bir gerçektir. Yanlış beslenme, az hareket ve az spor birçok hastalığa neden oluyor ve kişinin yoğun bir şekilde güç ve enerji kaybına yol açıyor. Güç ve enerji yetersizliği ve de işlerin üstesinden gelemeyeceğim duygusu, sürekli birçok işi aynı anda yapmaya çalışıldığı için de ortaya çıkabilir. Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung (IFA) adlı kurumun bu yılın Haziran ayında yayınladığı yeni araştırma sonuçları - bilhassa feminister tarafından savunulan multitasking tezinin gözden geçirilmesini gerektiriyor. Kadınların multitasking kabiliyetleriyle erkeklere nazaran üstün oldukları propagandasını yapan bu tezin esasen kadınların kendi kendini ve de başkaları tarafından sömürülmesini teşvik eden bir efsane olup olmadığı araştırılmalıdır. Kadınlar dikkat! Yeni araştırmalar multitasking in kadınlarda da önemli ölçüde sağlığa zarar verdiğini kanıtlamıştır. Bundan kurtulmanın bir yolu bilinç ve davranışlarda değişimle mümkündür. Yeterli enerjiye sahip olmanın ve günlük hayatta daha fazla güce ulaşmanın nasıl münkün olabileceği aşağıdaki sayfalarda belirgin bir şekilde gerek spor bilimleri açısından gerekse de ev ekonomisi ve beslenme bilimi açısından ele alınmaktadır. 1 Linkler: Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung (IFA) www.arbeit-und-gesundheit.de/webcom/show_article.php/_c-676/_nr-3/i.html www.arbeit-und-gesundheit.de/webcom/show_article.php/_c-661/_nr-75/i.html Bundesministerium für Gesundheit www.die-praevention.de Hareket ve Beslenme kampanyasının websitesi Ministerium für Umwelt und Naturschutz, Landwirtschaft und Verbraucherschutz des Landes Nordrhein-Westfalen www.umwelt.nrw.de/verbraucherschutz/ernaehrung/index.php Beslenme, sağlıklı beslenme, beslenme ve hareket konularında bilgiler 1 Bu konuda ayrıntılı bilgi için bakınız: Kadınlar Enerji ile Geleceğe! etkinliğinin dokümantasyonu, www.duisburg.de/frauenbuero - 11 -
- 12 -
Yaşantınızda daha fazla enerji için 10 öğüt von Ralf Kalinowski 1. Kahvaltı etmeyi ihmal etmeyin günün en önemli öğünüdür! 2. Bol bol su için (günde 2-3 litre). 3. Kandaki şeker oranının fazla düşmemesi için ana öğünler arasında kücük ara öğünler yeyiniz. 4. 90 120 dakkikadan sonra işinize ara verin. 5. 7 8 saat uyuyun. 6. Konsantrasyonunuzu artırmak ve rahatlamanız için günde birkaç sefer bilinçli olarak nefes alıp verin. 7. Meşgul olduğunuz işe konsantre olun ve görevlerinizi sırayla yerine getirin. 8. Her gün hoşunuza giden birşey yapın, örneğin eşinizle, arkadaşlarınızla veya çocuklarınızla. 9. Haftada en az iki defa 30 dakkikadan fazla yürüyün. 10. Haftada en az iki kez kaslarınızı kuvvetlendirdiğiniz 20 dakkikalık bir egzersiz yapınız. - 13 -
Ralf Kalinowski, Dipl. Sportwissenschaftler, Geschäftsführer ARZD Therapie - Prävention - Sport und AthletiCenter Sportservices Tam angajman 2 Her insan kişisel enerji seviyesini mümkün olduğu kadar yüksek tutma gereksimini duymaktadır. Bu, sağlıkla eş anlamlıdır ve bu durumda yaşantımızda önem taşıyan her konuda büyük bir angajman gösterebilmekteyiz. Bu durumu Yüksek derecede pozitif olarak adlandıralım. Ancak biz böyle bir durumu sürekli yüksek düzeyde tutamayız, ki bu zaten gerekli de değildir, çünkü harcadığımız enerjiyi tekrar kazanabilmek için dinlenme zamanlarına ihtiyacımız vardır. Enerji tüketimi ve enerji kazanımı anlamamız ve hissetmemiz gereken bir döngüdür. Verimli olmak istiyorsak farklı düzey ve alanlarda enerjik olup enerjimizi kullanmalıyız. Bedensel alan bunun temelini oluşturur. Kuvvet, dayanıklılık ve çeviklik gösteren fiziksel forma sahip olmalı, iyi bir şekilde beslenmeli ve kendimize, güç toplayabileceğimiz zamanlar ayırmalıyız. En iyi şekilde güç kazanmak ise iyi ve yeterli derecede uykuyla mümkündür. Duygularımızın istikrarlı ve dengeli olması, görevlerimizi iyimserlik, sevinç ve yaratıcılıkla yerine getirmemiz için gerekli kuvveti sağlar. Böylece yaşama olumlu bakabilmekte ve önümüzde duran stresli zamanları, tehdit olarak değil kendimizi sınayabileceğimiz vesileler olarak algılayabilmekteyiz. Đçinde bulunduğumuz bu olumlu duygular, başarılı olma imkanımızı da artırır. Olumlu duygular içersinde tüm gücümüzü seferber edebiliriz. Önümüzde duran yeni görevler ve iyimser duygular, birbirini güçlendiren ve büyük başarı potansiyeli taşıyan güçlerdir. Hiç kimse multitasking yapamaz. Biz, insanlar, en zor görevleri de en iyi şekilde yerine getirebilmek için bütün konsantrosyonumuzu toplayıp bir yere yönlendirmeliyiz. Konsantre olmak, en iyi neticeyi elde etmek üzere kendini belli bir işe tam vermek demektir. Dikkatimizi bir yere yoğunlaştırmayı öğrenmemiz gerekir. Bedensel, duygusal ve zihinsel gücümüze yön verebilmek için büyük görevimiz ve misyonumuzu iyi tanımamız lazım. Hangi amaç uğruna çalışmaya değer? Kimin ve ne için tüm gücümüzü kullanmak isteriz? Her alanda yüksek düzeyde faaliyet gösterebilirsek, TOP seviyede performansa sahip olur, tam angajman gösterebilir ve en yüksek randımanı elde edebilirsiz. 2 Ayrıntılı bilgi yukarıda anılan dokümantasyonda Ralf Kalinowski ye ait Daha fazla enerjiyle geleceğe hareket ve beslenme başlıklı metinde mevcuttur. - 14 -
- 15 -
- 16 -
- 17 -
- 18 -
Steffen Lange, Dipl. Oecotrophologe (FH), greenacademy Almanya da beslenme ile ilgili seçilmiş veriler Kadın ve erkeklerin beslenmelerinde ortak yönler ve farklılıklar Birkaç temel veri 1... Almanya da beslenme hakkında 18 ila 80 yaş arası erkeklerin % 68 i ve kadınların % 51 i fazla kiloya ve 25 in üzerinde Body-Mass-Index e (BMI) sahip. Erkek nüfusunun % 0,7 si ve kadın nüfusunun % 1,9 u normalin altında seyreden kiloya sahip. Erkek ve kadınların beslenmelerindeki farklılıklar hakkında Erkekler kadınların tükettiği et ve et mamüllerinin iki mislisini tüketmektedirler. Alkol tüketimi erkeklerde kadınlardan üç kat daha fazladır. Kadınlar çoğunlukla yeterli derecede demir almamaktadır (kadınların % 58 i, erkeklerin % 14 ü) Kadınların birçoğunda kalsiyum eksikliği vardır (14 ila 18 yaş arasındaki genç kız ve kadınların % 75 i tavsiye edilen miktarın altında kalsiyum almaktadır). Sağlıklı Beslenme: Kendim ne yapabilir, ne yapmalıyım? Besin maddeleri seçimi için basit kurallar: Çok az miktarda: yağlı yiyecekler ve tatlılar. Ama tabii ki onlar da yemek kültürümüze dahildir. Az miktarda: Hayvansal besin maddeleri, buna süt ürünleri de dahil. Bol miktarda: Bitkisel besin maddeleri ve içecek 1 Ayrıntılı bilgi için bakınız: Lange, Stefen, Ernährungssituation in Deutschland: Gemeinsamkeiten und Unterschiede in der Ernährung von Frauen und Männern, in: Dokumentation der Informationsbörse für Frauen. Frauen Mit Energie in die Zukunft! Umwelt Ernährung Bewegung (28. Oktober 2009), Duisburg 2009, S. 11 ff. - 19 -
Sağlıklı Beslenme için tavsiyeler Steffen Lange Fazla yağlılardan kaçınmalı! Hazır soslar ve ekmeküstü ezmeler genelde yüksek oranda gizli yağ çermektedir ve aşırı kilo artışına neden olabilir. Bu yüzden: Pürelenmiş sebzeden sos hazırlayın - bu hem lezzetlidir hem de yağ oranı düşüktür. Öğünlerinizi günde 5 küçük öğüne dağıtın! Günde 5 küçük öğün 2 3 büyük öğünden daha sağlıklıdır. Kepekli tahıl ürünleri kullanın! Kepekli tahıl ürünleri beyaz un ürünlerinden daha doyurucudur ve önemli lifler içerir. Alternatif olarak, kepekli tahıl ürünlerini ve beyaz un ürünlerini karıştırabilirsiniz (örneğin 50/50 oranında). Karnınız açken alış-verişten kaçınınız! Çünkü aç karnına alış-veriş yaptığınızda çoğu zaman sağlığa zararlı besinler seçersiniz. Sağlıklı içecekler seçin ve yeterince için! Su, şekersiz bitki çayları ve su ile karıştırılmış meyve suları tavsiye edilir (orantı: 1 e 3; meyve suyu 1 / su 3). Doğru pişirme usullerini seçin! Haşlanmış besinler sağlıklı beslenme için kızartılmış yiyeceklerden çok daha uygundur. Kaliteli yağlar kullanın! Zeytin ve kolza yağı, tereyağı ve ayçiçeği yağından çok daha sağlıklıdır. Đyi çikolatayı seçin! Sağlıklı beslendiğiniz takdirde çikolata da yiyebilirsiniz, ancak kakao oranı yüksek çikolata seçin. - 20 -
Sağlıklı Beslenme, erkek ve kadınların beslenme alışkanlıkları hakkında linkler Bundesministerium für Ernährung, Landwirtschaft und Verbraucherschutz http://www.bmelv.de/de/ernaehrung/ernaehrungsforschung/nvs/nvs_node.html http://www.bmelv.de/cln_172/de/ernaehrung/ernaehrung_node.html Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung Bu federal kuruluş, sağlık konusunda birçok internet portalı ve kadın ve sağlık konusunda özel bir portal sunuyor. www.bzga-ernaehrung.de www.bzga-essstoerungen.de www.frauengesundheitsportal.de Deutsche Gesellschaft für Ernährung www.dge.de Beslenme konusunda Avrupa nın bilgi portalı www.eufic.org/index/de/ Avrupa Gıda Maddeleri Bilgi Merkezi nin internet portalı Ministerium für Umwelt und Naturschutz, Landwirtschaft und Verbraucherschutz des Landes Nordrhein-Westfalen www.umwelt.nrw.de/verbraucherschutz/ernaehrung/index.php www.umwelt.nrw.de/verbraucherschutz/ernaehrung/gender/index.php Bratwurst oder Brokkoli? konulu etkinliğin dokümantasyonu Cinslere göre beslenme alışkanlıkları ile ilgili konferans, Kasım 2008 www.ernaehrungsportal.nrw.de - 21 -
Yaşamaya değer bir çevre için öğütler Geleceğin en yakıcı meselelerinden biri olan iklim değişmesi, son yılların pesimist tahminlerinin de aksine günden güne büyük bir hızla ilerliyor. Erkek ve kadınlar, örneğin farklı enerji tüketimleriyle iklimin değişmesine farklı biçimlerde katkıda bulunuyor ve etkilerine de farklı şekilde maruz kalıyorlar. 2 Kalıcı gelişme konusunun değişik yönleriyle Avrupa Birliği Eşitlik Sözleşmesi nde yer alması bu yüzden çok büyük önem taşımaktadır. Burada 28. madde, sözleşmenin altında imzası bulunanları çevre kalitesini korumaya ve geliştirmeye çağırıyor ve özellikle de iklim değişmesine de değiniyor. (1) Sözleşmeyi imzalayan, kendi egemenlik alanında çevre kalitesinin korunması ve geliştirilmesine yönelik ciddi önlemler almayı taahhüt ediyor. Bu çerçevede yerel idarelerin çöp, gürültü kirliliği, hava kalitesi, ekolojik çeşitlilik ve iklim değişimi ile ilgili politikaları da dikkate alınmalıdır. Kadın ve erkeklerin, çevre ile bağlantılı hizmet ve politikalardan eşit şekilde faydalanmalarının gözetileceği taahhüt edilir. Kaynak: Kadın ve erkeklerin belediyeler düzeyinde eşitliği hakkında Avrupa Sözleşmesi, madde 28, Çevre Aynı zamanda bu hususa da değinilmektedir: Sözleşmeyi imzalayanlar, kadın ve erkeklerin yaşam biçimlerinin birçok bakımdan birbirinden farklı olduğunu, yerel hizmetlerin, kamusal mekan ve toplumsal özgürlüklerin kadın ve erkek tarafından farklı kullanıldığını ve cinslerin farklı çevre sorunlarıyla karşı karşıya bulunduklarını kabul etmektedirler. (Madde 28) Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı Agenda 21 in anketi Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı Ajanda 21, 1997 de Duisburg Yerel Ajanda dolayısıyla hazırlanan projeler çerçevesinde Duisburg Eşit Haklar ve Kadın Sorumlusu tarafından kurulmuştur. Đletişim Ağı, farklı kadın grupları, kilise, siyaset, sendika, çevre ve toplu taşımacılık kuruluşları, tek dünya sivil kuruluşları, Ajanda ile ilgili diğer kurumlardan kadın temsicilerin ve konuya ilgi duyan farklı milletlerden Duisburglu kadınlar tarafından biraraya gelmektedir. Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı Ajanda 21 çalışma grubu toplantıları, Kadın Bürosu tarafından organize edilir ve yönetilir, konular, iletişim ağının sözcüleri ile 2 Bu konuda bakınız: Röhr, Ulrike, Nachhaltige Entwicklung aus Frauensicht: Umsetzung in den Themenbereichen Klimaschutz und Energie, Gleichstellungs-Aktionsplan für Duisburg adlı dizi çerçevesinde yayınlanan bir makale, Heft 1: Dokumentation des Frauenforums EU-Charta konkret.gleichstellungs-aktionsplan für Duisburg in den Bereichen Umwelt und Stadtplanung (November 2008), Duisburg 2009, S. 24 ve devamı - 22 -
birlikte hazırlanır. Toplantılar, karşılıklı bilgi alış-verişine hizmet eder ve kalıcı gelişme ile ilgili konularda ortak eylemlerin hazırlanmasını sağlar. Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı Ajanda 21 örneğin uzun süreden beri kadın açısından çevre ve iklim korumacılığı ile ilgilenmektedir. Özellikle kalıcı gelişme hakkında bilgilendirme ve halkla ilişkiler çalışması yürütülmüş ve Duisburglu kadınların çevre konusuna duyarlılığını artırmaya yönelik girişimlerde bulunulmuştur. Bu olumlu şartlar, Duisburg Belediyesinin Kadın Erkek Eşitliği Sorumlusu tarafından Duisburg Eşit Haklar Eylem Planı konsept çalışmaları için kullanılır hale getirilmiştir. Ajanda 21 de olduğu gibi Yerel düzeyde kadın erkek eşitliği Avrupa Sözleşmesi nde de katılımcılık düşüncesi büyük önem taşımaktadır ve kadınların gerek katılımını gerekse de yeteneklerinin dahil edilmesini öngörmektedir. Sözleşmenin giriş bölümünde şöyle denilmektedir: Yerel ve bölgesel politikaların geliştirilmesi ve uygulanmasında kadınların geniş şekilde katılımı, onların yaşam deneyimlerinin, bilgi ve yaratıcılığının dikkate alınmasını sağlamaktadır. Bu nedenle Kadın Erkek Eşitliği Sorumlusu, Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı nın katkılarıyla günlük yaşamda çevre korumacılığı konusunda kadınların sahip oldukları bilgileri toplayıp biraraya getirme fikrini geliştirmiştir. 2008 yılının ilkbahar / yaz aylarında Duisburg Kadın Erkek Eşitliği Dairesi / Kadın Bürosu, Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı Ajanda 21 katılımcılarının arasında bir anket düzenlemiş, kadınların iklimin korunması ve enerji tasarrufu hakkında bilgi ve deneyimlerine başvurmuş ve bunları değerlendirmiştir. Elde edilen sonuçlar, - iklimin korunmasına katkıda bulunmak - ve de kişilerin bireysel düzeyde maddi tasarruf imkanlarını artırmak amacıyla aşağıda toplu bir şekilde, kısaca ve anlaşılır bir dille yayınlanmaktadır. Anket çerçevesinde bu sorular yöneltilmiştir: - Lütfen bize, enerji tasarrufu ve iklimin korunması ile ilgili en sevdiğiniz öğüdü söyleyiniz. VE: - Kendim iklimin korunmasına ve enerji tasarrufu için nasıl katkıda bulunabilirim? Aldığımız yanıtlar şöyledir 3 : 3 Sonuçlar, Kadın Bürosu tarafından değerlendirilip yayınlanmıştır. Tekrar edilen bilgiler özetlenmiştir. - 23 -
Bireysel ortamda çevreyi korumak Günlük yaşamda çevrecilik Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı Ajanda 21 den öğütler 4 Christina Benedikt, Doris Becker Enerji tasarrufu konusunda öğütler: Elektrikli ev aletleri Elektrikli aletleri stand-by modunda bırakmıyorum, tamamen kapatıyorum. Stand-by modunda cereyan sızıntısını önlemek amacıyla kapatılabilen uzatma grup priz kullanıyorum. Her yerde tasarruflu ampül veya LED lambalar kullanıyorum. Televizyon izlerken büyük lambayı söndürüp, tek ampüllü küçük bir lambayı yakıyorum. Elektrikli aletler satın alırken onların enerji verimliliğine dikkat ediyorum. Tüm evde değil, sadece bulunduğum odanın lambasını yakıyorum. Elektrikli şofbeni yalnızca kullanımdan kısa süre önce çalıştırıyorum! Kullanmadığım elektrikli aletlerin fişini prizden çekiyorum. Ekolojik çalışma makinam var ve eko yıkama proğramları kullanıyorum. Havalandırmak: Pencereleri bütün gün yarı açık bırakmaktansa, tüm pencereleri açıp 3 dakkikada havalandırıyorum. Duş almak: Ben yaklaşık bir yıldan beri soğuk duş alıyorum! Hiç fena değil, bir süre sonra. Cilt ve kan dolaşımına iyi geliyor. Eski bir iş arkadaştan öğüt! 4 Duisburglu Kadınların Đletişim Ağı Ajanda 21 Kadın Bürosu tarafından organize edilip yönetilen, 1997 yılında kurulmuş bir çalışma grubudur. Sizler de bu grup içersinde ortak çalışmaya davetlisiniz. Bunu arzu ettiğiniz takdirde adresinizi Kadın Bürosuna bildirmeniz yeterlidir. - 24 -
Çamaşır yıkamak ve kurutmak: Çamaşırları düşük sıcaklıkta yıkıyorum çünkü modern deterjanlar 30 40 derecede de lekelere karşı etkili. 90 derecede kaynatılabilen çamaşırları 60 derecede yıkıyorum. Böylece önemli oranda enerji tasarruf edilebilir. Çamaşır yıkamak için doğal yıkama cevizleri (Waschnüsse) kullanıyorum. Çamaşır makinesini tam kapasite kullanıyorum (dolduğu zaman çalıştırıyorum). Ekolojik deterjan kullanıyorum. Güneşten yararlanıyorum. Çamaşır kuruturken bakıyorum: Hava güneşli mi? O halde çamaşırları dışarıda kurutuyorum. Elektrikli kurutucular elektrik yakıyorlar, eğer güneş çamaşırlarımızı bedavaya kurutuyorsa bu makinaya hiç gerek yok. Ütü Yapmak : Ütü yaparken ütüyü kapatıp son iki parçayı arta kalan ısı ile ütülüyorum. Yemek Pişirme/Beslenme: Patatesi kabuklarıyla haşlarken üstünde aynı zamanda yumurta da pişiriyorum. Ocağı söndürüp arta kalan ısıdan istifade etmek. Pilav pişirirken pirinci soğuk suya salıp kaynatıyorum. Su fokur fokur kaynadığı zaman ocağı söndürüp, pilavı ocağın kendi ısısıyla pişiriyorum. Sebze, kavurma veya çorbaları düdüklü tencerede pişiriyorum. Böylece pişirme zamanının yarısı veya üçte ikisi tasarruf edilmiş olur. Daha az et yiyorum. En küçük tencereyi kullanıyorum. Küçük tencerede ve alçak ateşte pişirmenin çifte faydası var: Yemek daha çabuk ısınır ve daha az enerji kullanılır. Su Tasarrufu: Çamaşır makinasını kullanmadan önce tam dolduruyorum. Çiçekleri, sebze ve salatayı yıkadığım su ile suluyorum (yağmur suyundan yararlanamıyorsam) bahçe ve balkonu sularken yağmur suyu bidonunda biriktirdiğim suyu kullanıyorum. Dişlerimi fırçalarken suyu akıtmıyorum. Banyo yapmaktansa duş almayı tercih ediyorum. - 25 -