ÖRETM TEKNOLOJLER VE MATERYAL GELTRME DERSNN KAZANDIRDII YETERLKLER YÖNÜNDEN DEERLENDRLMES (NÖNÜ ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES ÖRNE) Semra Güven Özet Bu aratrmann amac; eitim fakültelerinin lisans program 3. snfnda okutulmakta olan Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersinin, öretmen adaylarna kazandrd yeterlikleri örenci görülerine göre deerlendirmektir. Bu çalma random örnekleme yöntemi ile seçilen, 2002-2003 Eitim ve Öretim Ylnn 2. Döneminin banda /nönü Üniversitesi Eitim Fakültesinin çeitli bölümlerine devam eden ve I. dönem Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersini alan 718 (kz=326, erkek=392) örenci üzerinde yaplmtr. Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersinin kazandrd yeterliklere ilikin örenci görülerini belirmek için yazar tarafndan gelitirilen bir ölçek kullanlmtr. Verilerin deerlendirilmesinde yüzde, t-testi ve tek yönlü varyans analizi tekniklerinden yararlanlmtr. Varyans analizi sonucunda F deerinin anlaml olmas durumunda, farkn hangi gruplarn ortalamalarndan kaynaklandn belirlemek için de tukey HSD testi kullanlmtr. Aratrmann bulgularna göre, örencilerin bilisel ve duyusal alanla ilgili çou davran yeterli düzeyde kazandklar, psikomotor alanla ilgili belirlenen çou davranlar kazanamadklar ortaya çkmtr. Cinsiyetlerine göre örencilerin bilisel, duyusal ve psikomotor alanla ilgili yeterlik düzeylerinde anlaml bir farkllk olmad, ancak öretim türüne göre farklarn anlaml olduu, bu sonuca göre ise ikinci öretim örencilerinin birinci öretim örencilerine göre kendilerine bu derste daha fazla yeterlik kazandrld görüünde olduu saptanmtr. Ayrca örencilerin örenim gördükleri programa göre, Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersine ilikin olarak bilisel, duyusal ve psikomotor alanla ilgili yeterlik puanlarnn ortalamalar arasndaki farklarn anlaml olduu ortaya çkmtr. Anahtar Sözcükler: Öretim teknolojileri, materyal gelitirme, yeterlik Absract The aim of this study is to evaluate the course Education Technologies and Material Development given in the 3 rd grade of graduation programs of education faculties according to the opinions of future teachers in terms of the competencies it provides. This study was applied to a randomly selected sample of 718 students (326 females and 392 males) of various departments of Inönü University and who got the first term course Teaching Technologies and Materials Development at the beginning of the 2 nd term of 2002-2003 academic year. A scale developed by the author himself was used to express the opinions of the students regarding the competency obtained by the Education Technologies and Materials Development course. As data analysis techniques percentage, t-test, and one-way variance analysis were used. If at the end of the variance analysis F value was significant Tukey HSD test is applied to understand from which groups average the difference was caused. According to the results of the study, it was realized that the students gained most of the behaviors related to cognitive and affective fields in a satisfactory level but, they could not gain most of the behaviors determined for the psychomotor field. It was also realized that there was not a significant difference of students cognitive, affective, and psychomotor fields in terms of their gender but there exist a significant difference in terms of the kind of education that is the students of the evening(second) education programs have the opinion that this course rewarded them with more competency when compared to the students of the regular education programs. In addition, it was also found that there exist significant differences among the averages of the competency scores related to the cognitive, affective, and psychomotor fields in terms of the students education program. Key words: Education technologies, material development, competency Yazma Adresi: Yard.Doç.Dr. Semra Güven, Gazi Üniversitesi Mesleki Eitim Fakültesi Eitim Bilimleri Bölümü, sguven@gazi.edu.tr.
Yaamn her alannda hzl bir deiim ve geliim söz konusudur. Çamzda bilgi patlamas ve teknolojik alanlardaki hzl gelimeler birey ve toplum yaamn büyük ölçüde etkiledii gibi, eitim kurumlarn da etkilemektedir. Günümüzde eitimin önemli amaçlarndan biri, uluslararas alanda meydana gelen gelimeleri izleyebilen, teknolojiden yararlanabilen ve evrensel dünya vatanda niteliklerine sahip bireyler yetitirmektir. Birey ve toplum olarak gelien teknolojiye ayak uydurabilmek için, bireylerin hem kendi ihtiyaçlar hem de içinde yaad toplumun ihtiyaçlarna cevap verecek nitelikte bilgi, beceri, tutum ve alkanlk kazanmalar gerekmektedir. Bu bakmdan, öretme-örenme sürecinin temel ögelerini oluturan öretmen, snf ortam, araç-gereç, personel gibi insan gücü ve insan gücü d kaynaklar birlikte deerlendirilerek sistematik bir yaklamla gelitirilmelidir. Yaln (1999:6), öretme-örenme sürecini bir sistem olarak ele almakta ve süreçteki bütün unsurlarn istenen amaçlara ulamak için birlikte, etkili ve uyumlu bir biçimde düzenlenmesi gerektiini belirtmektedir. Örenme-öretme ortamlarnda aktif rol alan öretmenler, yaamn gerekleri dorultusunda daha ksa zamanda daha fazla bilgiyi örencilerine ulatrabilmek için uygun eitim ortamlarn hazrlamak zorundadrlar. Yanpar ve Yldrm (1999:3); öretmenlerin, eitim ortamlarn düzenlemede ve örencinin hizmetine sunmada önemli görevlerinin olduunu ve bu görevleri baaryla yerine getirebilmek için de baz kritik becerilere ve özelliklere sahip olunmas gerektiini ifade etmektedirler. Etkili ve verimli bir snf ortamnn oluturulmas için, yeni yöntem ve tekniklerin uygulanmasnda ve öretimi desteklemek amacyla görsel materyallerin kullanlmasnda öretmenin katks oldukça fazladr. Araçgereç kullanm çoklu örenme ortam salad gibi, örencilerin bireysel ihtiyaçlarnn karlanmasna yardmc olur, dikkat çeker, hatrlamay kolaylatrr; soyut, karmak kavramlar, anlamas güç olgu ve olaylar basitletirir (Akçay, Feyziolu ve Tüysüz, 2003). Bu bakmdan öretmen, örencilerinin örenme kapasitelerini en üst düzeye tamak ve daha kalc örenmeler gerçekletirmek için yeni araç-gereçleri de sürekli olarak aratrp gelitirerek bunlar kullanmak ve seçmek durumundadr. :zci (2004:107-126), öretimde araç-gereçlerin seçiminde, örencinin özellikleri, öretmenin özellikleri, öretim hedefleri, örenci says ve fiziki koullarn dikkat edilmesi gereken özellikler olduunu belirtmektedir. Materyal seçiminde, özellikle seçilen materyalin örencinin geliim düzeyine ve hazrbulunuluuna uygun olmas oldukça önemlidir. Materyallerin anlaml bir ekilde kullanlmas için, seçilen materyallerin örencinin yetenei, baar düzeyi ve ilgilerine ilikin bilgilerine dayandrlmas gerekir (Hollingsworth ve Hoover 1999:21). Öretmenlerin, derslerinin özelliine, örencilerin ihtiyaçlarna ve eldeki olanaklara göre hazrlam olduu teknoloji snflar, örencilerin örenmeye kar daha istekli olmalarn salayacaktr. Çünkü günümüzde örenciler, teknoloji ile çok erken yalarda tantklar için okul ve snf ortamlarnda teknolojiden yararlanmay bilen ve bunlar rahatlkla kullanabilen öretmenlerle çalmay tercih etmektedirler. Bodie (1998), günümüz örencilerinin çounun teknolojiyi kullanmaya istekli olduunu, buna karn birçok öretim üyesinin teknolojiye uzak durduunu ve hatta baz profesörlerin klavye ve ekran yerine kalem ve kâd tercih ettiklerini belirtmitir. Öretim ortamn zenginletirmek amacyla öretmenin kulland araç-gereçler, öretmenin kendisinin gelitirdii basit ders materyallerinin yansra son derece gelimi teknolojik araç-gereçlerden oluabilir. Araçlar, etkiledikleri duyu organlar yoluyla bireyde bir yaant ortamnn domasn salar ve araçlarn bir ksm
istenildii zaman kolayca tekrarlanabildii için gerçek yaantlarn yerini alr (Hesapçolu, 1994:291-292). Önemli olan öretmenlerin eitim araç-gereçlerini tanmalar ve bunlar etkili ve verimli bir ekilde kullanmalardr. Küçükahmet (2002:109), baz öretmenlerin elindeki basit bir arac bile kullanmaktan çekindiini, bunun nedeninin ise öretmenin o arac kullanmasn bilmemesinden kaynaklandn belirtmektedir. Bu bakmdan öretmenleri yeni öretim teknolojilerinden haberdar etmek ve derslerine uygun materyal gelitirebilmelerini salamak amacyla, gerek öretmen yetitiren kurumlarda gerekse sistem içinde hizmetiçi eitim çalmalar ile yeterli eitimi vermekte yarar vardr. Hill (1999), öretmenlere bilgisayar teknolojilerini öretmeye yönelik problem merkezli ve aktivite temeline dayal bir yaklamla açlan bir kurs programnn sonunda, öretmenlerin yeni teknolojileri kullanmaya yönelik tutumlarnn deitiini ve teknolojiyi kullanmaya kar korkudan ziyade yeni teknolojileri örenme isteklerinin arttn belirtmitir. Öretmenlerin ve üniversitedeki öretim üyelerinin yeni teknolojileri snf ortamnda kullanabilmeleri için yeni teknolojileri izlemeleri ve bu konuda kendilerini sürekli olarak yenilemeleri gerekmektedir. Günümüzde artk akll snf (Smart Class) ve gelecein teknoloji snf (Hyper Class) gibi mekân ve mesafe sorununu ortadan kaldran son derece modern ve teknolojinin bütün araçlaryla donatlm snflardan söz edilmektedir. Ancak ülkemizde öretmen adaylarn yetitiren eitim fakültelerinin birçounda donanml teknoloji snflarn görmek pek mümkün deildir. :mer (1996), Eitim Fakültelerinde Öretmen Adaylarnn Bilgisayara ve Bilgisayar Eitimde Kullanmaya Yönelik Nitelikleri adl çalmasnda, eitim fakültelerinin öretmen adaylarna bilgisayara yönelik nitelikler kazandrmada yetersiz kaldn ortaya koymutur. Eitim fakültelerinin yeniden yaplanmas sonucunda, Yüksek Öretim Kurulunun (YÖK) öretmenlik formasyon dersleri arasnda belirledii Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersi, eitim fakültelerinin lisans programnda öretmen adaylarna 3. snfta okutulmaktadr. YÖK, Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersini, çeitli öretim teknolojilerinin özellikleri, öretim sürecindeki yeri ve kullanm, öretim teknolojileri yoluyla öretim materyallerinin (çalma yapraklar, saydamlar, slaytlar, video bilgisayar temelli ders materyali vb.) gelitirilmesi ve çeitli nitelikteki materyallerin deerlendirilmesi eklinde tanmlamaktadr (YÖK, 1998:27). Bu çalmada, eitim fakültelerinin lisans program 3. snfnda okutulmakta olan Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersinin, öretmen adaylarna kazandrd yeterliklerin örenci görülerine göre deerlendirilmesi amaçlanmtr. Aratrmadan elde edilecek bulgularn, bu dersin daha etkili ve verimli bir ekilde yürütülmesine katk salayaca umulmaktadr. Yöntem Evren ve Örneklem Aratrmann evrenini 2002-2003 Eitim ve Öretim Yl Bahar Döneminde :nönü Üniversitesi Eitim Fakültesi Okul Öncesi Öretmenlii, Snf Öretmenlii, Fen Bilgisi Öretmenlii Matematik Öretmenlii, Sosyal Bilgiler Öretmenlii, Türkçe Öretmenlii, Resim Öretmenlii, Müzik Öretmenlii ve Beden Eitimi Öretmenlii bölümlerine devam eden ve I. Dönem Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersini alan 3. snf örencilerinden yaklak 1100 örenci oluturmaktadr. Eitim fakültesinin yukarda ad geçen bölümlerine
devam eden ve evrenin % 65 ini oluturan toplam 718 (326 kz, 392 erkek) örenci aratrmann örneklemini oluturmaktadr. Veri Toplama Arac* Bu çalmada veri toplama arac olarak, örencilerin Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersinin kazandrd yeterliklere ilikin görülerini belirlemek amacyla bu aratrma için gelitirilen bir ölçek kullanlmtr. Ölçme aracnn gelitirilmesinin ilk aamasnda kapsam geçerliini salamak amacyla :nönü Üniversitesi Eitim Fakültesinde Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersini veren dört öretim elemanna, bu derste kazandrlmas gereken bilisel, duyusal ve psikomotor alanla ilgili yeterlikleri yazmalarna yönelik açk uçlu bir anket uygulanmtr. Uygulamadan elde edilen verilere dayal olarak ölçme aracnn tasla hazrlanm ve bu taslak ilgili derse giren dört öretim elemannn görü ve deerlendirmelerine sunulmutur. Alnan geribildirimler ve öneriler dorultusunda ölçme arac tekrar gözden geçirilmi gerekli düzeltmeler ve eklemeler yaplmtr. Bu ekilde hazrlanm olan ölçek snf öretmenlii ve fen bilgisi öretmenlii programlarndan birer snfa deneme amacyla uygulanmtr. Uygulamada, ölçekte belirtilen yeterliklerin dnda bu derste baka ne gibi yeterlikler kazandklar veya kazanmalar gerektiini yazmalar istenmitir. Uygulama sonucunda ölçek tekrar gözden geçirilerek ölçee son ekli verilmitir. Ölçme aracnn güvenirlik düzeyini belirlemek amacyla araç snf öretmenlii programndan 3. snf örencilerinden bir ubeye (47 örenci) üç hafta ara ile uygulanm ve.78 güvenirlik kat says elde edilmitir. Ölçein tümüne ilikin hesaplanan Cronbach Alpha güvenirlik kat says.81 dir. Bu sonuçlara göre, aracn yeterli güvenirlik düzeyine sahip olduuna karar verilmitir. Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme Dersinin Kazandrd Yeterlikleri Belirleme Ölçei, dersin kazandrd bilisel yeterliklerle ilgili 25, duyusal yeterlikle ilgili 7 ve psikomotor yeterliklerle ilgili 18 madde olmak üzere toplam 52 maddeden olumutur. Ölçein puanlanmasnda tamamen kazandrd seçeneine 5, çok kazandrd seçeneine 4, ksmen kazandrd seçeneine 3, pek kazandrmad seçeneine 2 ve hiç kazandrmad seçeneine 1 puan verilmitir. Bu ekilde her maddeye verilen puanlar toplanarak aratrma kapsamna alnan her örenci için ölçein üç alt alanna ilikin puanlar elde edilmitir. Verilerin Toplanmas* Aratrmada kullanlan Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme Dersinin Kazandrd Yeterlikleri Belirleme Ölçeinin uygulanmas 2002 2003 Eitim ve öretim yl Bahar Döneminde gerçekletirilmitir. Uygulamalar aratrmac tarafndan snflarda yürütülmütür. Uygulamadan önce örencilere aratrma ve ölçme aracn cevaplama ile ilgili gerekli açklamalar yaplmtr. Ölçme aracnn örenciler tarafndan cevaplanmas yaklak 20 25 dakika sürmütür. Verilerin statistiksel Analizi Aratrma verilerinin deerlendirilmesinde yüzde, t-testi ve tek-yönlü varyans analizi tekniklerinden yararlanlmtr. Varyans analizi sonucunda F deerinin anlaml olmas durumunda farkn hangi gruplarn ortalamalarndan kaynaklandn belirlemek için de tukey HSD testi kullanlmtr.
Bulgular Aratrma ile ilgili elde edilen bulgular aada verilmitir. 1.0. Ö3rencilerin Bili4sel Alan le lgili Yeterlik Düzeylerinin ncelenmesi Bu alan ile ilgili maddelere örencilerin verdikleri cevaplarn genel görünümü Tablo 2 de verilmitir. Maddeler (1-27) Tablo- 2. Ö3rencilerin Bili4sel Alan le lgili Yeterlik Düzeyleri (%) Tamamen Çok Ksmen Pek Kazandrmad. Hiç Kazandrmad. 1. Öretim teknolojisi kavramn açklayabilmeyi 20,72 21,28 45.16 10,22 2,62 2. Öretim materyali kavramn açklayabilmeyi 32,07 30,52 29.81 5,80 1,80 3. Öretim ortam kavramn açklayabilmeyi 27,34 29,70 30.67 8,29 4,00 4. Öretim teknolojisinin örenme ortamndaki 16,43 23,76 42.26 13,81 3,74 uygulama aamalarn bilmeyi 5. Öretim materyalinin öretim ortamnda hangi 33,15 33,56 23.06 5,53 4,41 amaçlarla kullanldn bilmeyi 6. Öretim materyali ve öretim ortam arasndaki 19,20 30,67 35.77 9,80 3,79 ilikileri bilmeyi 7. Öretim materyalinin öretim ortamndaki 26,42 29,56 31.94 7,62 4,04 ilevlerini bilmeyi 8. Öretim ortamnda kullanlan somut ve soyut 27,20 28,38 29.38 9,62 4,67 materyalleri bilmeyi 9. Öretim hedeflerine uygun öretim materyallerini 23,90 29,98 32.73 7,87 4,98 seçebilmeyi 10. Öretim yöntemlerine uygun öretim 20,44 30,93 32.74 9,80 4,83 materyallerini seçebilmeyi 11. Örencilerin geliim düzeylerine uygun öretim 29,28 36.60 9,56 4,55 materyallerini seçebilmeyi 19,88 12. Öretim materyallerini örencinin 15,74 23,20 38.70 16,46 5,52 hazrbulunuluk düzeyine uygun olarak seçebilmeyi 13. Branla ilgili olarak M.E.B. nn :lköretim 14,64 17,96 30.11 24,03 12,15 Programnda yer alan öretim materyallerini bilmeyi 14. Sistem ve sistemin öelerini açklayabilmeyi 3,86 11,32 37.29 30,66 16,02 15. Sistem yaklamnn öretim alanna nasl 5,25 9,40 40.30 31,46 13,37 uygulanacan bilmeyi 16. :letiim sürecinin öelerini bilmeyi 16,29 22,65 33.32 21,30 5,83 17. Örenme ile iletiim arasndaki ilikiyi 21,27 30,66 32.87 11,60 3,45 açklayabilmeyi 18. Sözlü iletiimin özelliklerini bilmeyi 20,16 33,15 27.62 11,88 5,39 19. Derste materyal kullanrken öretmeni bekleyen 17,54 21,40 28.73 17,13 14,78 tuzaklar bilmeyi 20. Örencilerde dinleme becerilerinin nasl 14,91 25,14 32.87 16,30 10,35 gelitirileceini bilmeyi 21. Sözsüz iletiimin özelliklerini bilmeyi 13,95 20,85 32.45 20,58 11,46 22. Bilgisayar destekli eitimde, etkin eitim 7,46 12,70 25.72 24,20 29,31 yazlmlarnn özelliklerini bilmeyi 23. Öretim amaçl bilgisayar programlarnn öretim 11,32 18,92 29.14 21,96 18,50 açsndan önemini açklayabilmeyi 24. :l Eitim Hizmetleri Merkez Müdürlüü nden 11,46 12,01 19.61 23,20 32,73 nasl yararlanlacan bilmeyi 25. Gerçek nesne ve modellerin hazrlama ilkelerini 17,95 21,27 28.31 18,92 12,30 bilmeyi 26. Video kamera ile çekim yaparken hangi eitim 9,56 11,22 18.67 19,09 41,33 ilkelerine uyulacan bilmeyi 27. Bir ders kitabnn hangi kriterlere göre incelenebileceini bilmeyi 21,96 23,75 26.93 16,29 10,35
Tablo 2 den örencilerin bilisel alanla ilgili çou davran yeterli düzeyde kazandklar görülmektedir. Bu davranlar arasnda Tamamen kazandrd. ve Çok kazandrd. seçenekleri birletirildiinde srasyla öretim materyalinin öretim ortamnda hangi amaçlarla kullanldn bilme (% 66,71), öretim materyali kavramn açklayabilme (% 62,59) ve öretim ortam kavramn açklayabilme (% 57,04) davranlarnn daha çok kazanld ortaya çkmaktadr. Ayrca Pek kazandrmad ve Hiç kazandrmad seçenekleri birletirildiinde ise srasyla en az kazanlan davranlar arasnda video kamera ile çekim yaparken hangi eitim ilkelerine uyulacan bilme (% 60,42), :l Eitim Hizmetleri Merkez Müdürlüünden nasl yararlanlacan bilme (% 55,93) ve bilgisayar destekli eitimde etkin eitim yazlmlarnn özelliklerini bilme (% 53,51) eklinde ifade edilen davranlar yer almaktadr. 2.0. Ö3rencilerin Duyu4sal Alan le lgili Yeterlik Düzeylerinin ncelenmesi Bu alanda yer alan maddelere örencilerin verdikleri cevaplar Tablo 3 te verilmitir. Maddeler (28-34) Tablo 3. Ö3rencilerin Duyu4sal Alan lgili Yeterlilik Düzeyleri (%) Tamamen Çok Ksmen Pek Kazandrmad. Hiç Kazandrmad. 28. Öretim materyali gelitirmeye istekli olmay 27,79 27,93 27,10 13,39 2,87 29. Öretim materyali kullanmaya istekli olmay 27,20 28,86 23,48 13,39 6,49 30. Materyal hazrlama ilke ve kurallarna duyarl 25,41 26,10 30,66 13,25 4,24 olmay 31. Öretimde materyal kullanmaktan zevk almay 29,00 26,65 23,75 11,60 8,42 32. Konuya uygun öretim materyali 26,65 27,62 28,45 12,01 4,41 hazrlayabileceine inanmay 33. Öretimde yeni teknoloji ve araç-gereçleri 29,14 26,10 27,48 11,46 5,07 örenmeye istekli olmay 34. Öretim teknolojileri ve materyallerin kullanlmasnn öretimin etkililiini arttracann farknda olmay 42,67 29,00 18,37 5,52 2,48 Tablo 3 incelendiinde, duyusal alanla ilgili olarak belirlenen davranlarn çounun örenciler tarafndan kazanld ortaya çkmtr. Örencilerin % 42,67 si öretim teknolojileri ve materyallerin kullanlmasnn öretimin etkililiini artracann farknda olma davrannn tamamen kazandrldn belirtmektedir. Bunu srasyla öretimde materyal kullanmaktan zevk alma (% 29,14) ve öretim materyali gelitirmeye istekli olma (% 27,79) davranlar izlemektedir.
3.0. Ö3rencilerin Psikomotor Alanla lgili Yeterlik Düzeylerinin ncelenmesi Bu alan ile ilgili yer alan maddelere örencilerin verdikleri cevaplar Tablo 4 te verilmitir. Maddeler (35-52) Tablo 4. Ö3rencilerin Psikomotor Alan le lgili Yeterlik Düzeyleri (%) Tamamen Çok Ksmen Pek Kazandrmad. Hiç Kazandrmad. 35. Yazl materyalleri etkili bir ekilde 20,44 29,83 32,87 10,91 5,66 kullanabilmeyi 36. Öretim ortamnda tepegöz 32,32 21,40 18,50 9,80 17,12 kullanabilmeyi 37. Asetat kurallarna uygun olarak 30,52 21,68 18,50 11,04 17,67 hazrlayabilmeyi 38. Ders ilenirken yaz tahtasn etkili bir 25,41 24,44 25,69 13,12 10,87 ekilde kullanabilmeyi 39. Öretim materyallerini görsel tasarm 17,95 23,34 29,70 16,71 11,04 ilkelerine göre kullanabilmeyi 40. Ses kasetlerini hazrlayabilmeyi 8,14 10,77 20,16 19,33 39,64 41. Slayt hazrlayabilmeyi 10,91 13,53 21,40 18,09 35,08 42. Slayt kullanabilmeyi 12,43 12,84 20,47 19,09 33,87 43. Resim, grafik ve ema hazrlayabilmeyi 15,74 17,54 28,45 17,12 20,58 44. Örencilerin seviyesine uygun bulmacalar 8,42 11,18 22,23 22,09 35,08 hazrlayabilmeyi 45. Çalma yapraklar hazrlayabilmeyi 8,97 15,74 21,40 22,51 30,49 46. Pano hazrlayabilmeyi 10,35 15,05 19,09 21,13 34,11 47. Eitici oyun kartlar hazrlayabilmeyi 8,42 11,46 21,40 21,68 36,18 48. Bilgisayardan yararlanarak öretim 5,38 8,28 17,40 24,17 43,23 materyalleri hazrlayabilmeyi 49. Sistem yaklamn öretim alanna 4,69 8,28 23,34 27,76 34,97 uygulayabilmeyi 50. Bilgisayar ortamna uygun sunu program 5,81 6,76 16,71 23,61 45,16 hazrlayabilmeyi 51.Bilgisayar destekli öretim yapabilmeyi 7,73 8,14 18,64 22,79 42,16 52. :nternetteki bilgi kaynaklarn kullanabilmeyi 8,97 9,94 20,99 18,37 40,33 Tablo 4 ten örencilerin psikomotor alanla ilgili çou davran kazanamadklar ortaya çkmtr. Örencilerin Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersine ilikin olarak hiç kazanamadklar davranlar arasnda srasyla bilgisayar ortamna uygun sunu program hazrlayabilme (% 45,16), bilgisayardan yararlanarak öretim materyalleri hazrlayabilme (% 43,23) ve bilgisayar destekli öretim yapabilme (%42.16) eklinde ifade edilen davranlar yer almaktadr. Ayrca psikomotor alanda Tamamen Kazandrd ve Çok Kazandrd seçenekleri birletirildiinde ise srasyla öretim ortamnda tepegöz kullanabilme (% 53,72), asetat kurallarn uygun hazrlayabilme (% 52,20) ve ders ilenirken yaz tahtasn etkili bir ekilde kullanabilme (% 49,85) davranlar izlemektedir. 4.0. Cinsiyetlerine Göre Ö3rencilerin Bili4sel, Duyu4sal ve Psikomotor Alanla lgili Yeterlik Düzeyleri Örencilerin cinsiyetlerine göre saysal dalm, bilisel, duyusal ve psikomotor alanla ilgili yeterlik puanlarnn ortalamalar, standart sapmalar ve ortalamalarnn karlatrlmasna yönelik t-testi sonucu Tablo 5 te verilmitir.
Tablo 5. Ö3rencilerin Cinsiyetlerine Göre Bili4sel, Duyu4sal ve Psikomotor Alanla lgili Yeterlik Puanlar*n*n Ortalamalar*, Standart Sapmalar* ve t-testi Sonuçlar* Alan Cinsiyet n x s t p deerleri Bilisel Kz 328 86,28 18,28 -.294.769 Erkek 395 86,68 17,65 Duyusal Kz 328 25,66 7,07 -.199.842 Erkek 395 25,76 6,64 Psikomotor Kz 328 46,53 15,17-1,360.174 Erkek 395 48,07 15,24 Toplam Kz Erkek 328 395 158,48 160,48 34,54 34,07 -.778.437 Tablo 5 incelendiinde her üç alanla ilgili olarak 328 kz örencinin yeterlik düzeyleri ilikin toplam puanlar ortalamasnn 158,48, 395 erkek örencinin yeterlik düzeylerine ilikin toplam puanlar ortalamasnn 160,48 olduu görülmektedir. Ortalamalar arasndaki farkn anlaml olup olmad t-testi ile kontrol edilmi ve ortalamalar arasndaki fark anlaml bulunmamtr (p>.05). Bu durumda örencilerin bilisel, duyusal ve psikomotor alanla ilgili yeterlik düzeyleri cinsiyetlerine göre anlaml bir farkllk göstermemitir. 5.0. Ö3retim Türüne Göre Ö3rencilerin Bili4sel, Duyu4sal ve Psikomotor Alanla lgili Yeterlik Düzeyleri Örencilerin örenim gördükleri öretim türüne göre saysal dalm, bilisel, duyusal ve psikomotor alanla ilgili yeterlik puanlarnn ortalamalar, standart sapmalar ve ortalamalarnn karlatrlmasna yönelik t- testi sonucu Tablo 6 da verilmitir. Tablo - 6. Ö3rencilerin Ö3retim Türüne Göre Bili4sel, Duyu4sal ve Psikomotor Alanla lgili Yeterlik Puanlar*n*n Ortalamalar*, Standart Sapmalar* ve t-testi Sonuçlar* Alan Öretim Türü n x s t P deerleri Bilisel I. Öretim 426 83,24 17,81 4,985.000 II. Öretim 298 90,38 17,38 Duyusal I. Öretim 426 24,85 6,91 4,022.000 II. Öretim 298 26,91 6,58 Psikomotor I. Öretim 426 45,54 15,04 3,911.000 II. Öretim 298 49,99 15,09 Toplam I. Öretim II. Öretim 426 298 154,32 167,00 33,78 33,62 4,978.000 Tablo 6 da görüldüü gibi bilisel, duyusal ve psikomotor alanlardaki farklar anlaml bulunmutur (p<.001). Bu sonuca göre ikinci öretim örencileri, birinci öretim örencilerine göre kendilerine bu derste daha fazla yeterlik kazandrld görüündedirler. 6.0. Ö3renim Gördükleri Programa Göre Ö3rencilerin Bili4sel Alanla lgili Yeterlik Düzeyleri
Örencilerin örenim gördükleri programa göre bilisel alanla ilgili yeterlik puanlarnn ortalamalar, standart sapmalar ve yeterlik puanlarnn ortalamalar arasndaki farkn anlaml olup olmadn belirlemeye yönelik varyans analizi sonuçlar Tablo 7 de verilmitir. Tablo 7. Ö3rencilerin Ö3renim Gördükleri Programa Göre Bili4sel Alanla lgili Yeterlik Puanlar*n*n Ortalamalar*, Standart Sapmalar* ve Varyans Analizi Sonuçlar* PROGRAMLAR n x s F p Okul Öncesi Öretmenlii (1) Snf Öretmenlii (2) Fen Bilgisi Öretmenlii (3) Matematik Öretmenlii (4) Sosyal Bilgiler Öretmenlii (5) 38 135 101 82 93 67,28 95,67 85,87 75,74 89,02 16,58 17,23 16,60 13,66 16,25 20,150.000 Türkçe Öretmenlii (6) Resim Öretmenlii (7) Müzik Öretmenlii (8) Beden Eitimi Öretmenlii (9) 105 64 40 66 92,17 85,79 76,72 86,95 14,91 16,60 14,54 19,15 TOPLAM 724 86,48 17,92 Tablo 7 de görüldüü gibi elde edilen F deeri (20.150), örencilerin Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersine ilikin olarak bilisel alanla ilgili yeterlik puanlarnn ortalamalar arasndaki farklarn anlaml olduunu göstermektedir (p<.001). Varyans analizi sonucu anlaml bulunan farkn kaynann hangi gruplarn yeterlik puanlarnn ortalamalar arasnda olduunu saptamak amacyla da Tukey HSD testi uygulanm ve okul öncesi öretmenlii örencilerinin puan ortalamalarnn, snf öretmenlii, fen bilgisi öretmenlii, sosyal bilgiler öretmenlii, resim öretmenlii ve beden eitimi öretmenlii örencilerine göre ortalamalarnn anlaml düzeyde düük olduu; snf öretmenlii örencilerinin fen bilgisi öretmenlii, matematik öretmenlii, resim öretmenlii, müzik öretmenlii ve beden eitimi öretmenlii örencilerine göre ortalamalarnn anlaml düzeyde yüksek olduu bulunmutur. Fen bilgisi öretmenlii örencilerinin puan ortalamasnn matematik öretmenlii örencilerine göre yüksek; matematik öretmenlii örencilerinin sosyal bilgiler öretmenlii, Türkçe öretmenlii ve resim öretmenlii örencilerine göre düük; sosyal bilgiler öretmenlii örencilerinin müzik öretmenlii örencilerine göre yüksek; Türkçe öretmenlii örencilerinin müzik öretmenlii örencilerine göre yüksek ve müzik öretmenlii örencilerinin beden eitimi örencilerine göre anlaml düzeyde düük olduu bulunmutur. 7.0. Ö3renim Gördükleri Programa Göre Ö3rencilerin Duyu4sal Alanla lgili Yeterlik Düzeyleri Örencilerin örenim gördükleri programa göre duyusal alanla ilgili yeterlik puanlarnn ortalamalar, standart sapmalar ve yeterlik puanlarnn ortalamalar arasndaki farkn anlaml olup olmadn belirlemeye yönelik varyans analizi sonuçlar Tablo 8 de verilmitir.
Tablo 8. Ö3rencilerin Ö3renim Gördükleri Programa Göre Duyu4sal Alanla lgili Yeterlik Puanlar*n*n Ortalamalar*, Standart Sapmalar* ve Varyans Analizi Sonuçlar* PROGRAMLAR n x s F p Okul Öncesi Öretmenlii (1) Snf Öretmenlii (2) Fen Bilgisi Öretmenlii (3) Matematik Öretmenlii (4) Sosyal Bilgiler Öretmenlii (5) 38 135 101 82 93 19,42 28,15 26,03 22,92 26,08 6,48 5,89 6,37 6,35 7,09 11,915.000 Türkçe Öretmenlii (6) Resim Öretmenlii (7) Müzik Öretmenlii (8) Beden Eitimi Öretmenlii (9) 105 64 40 66 28,02 24,92 22,47 25,72 6,38 7,23 5,96 6,60 TOPLAM 724 25,70 6,85 Tablo 8 de görüldüü gibi elde edilen F deeri (11,915), örencilerin Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersine ilikin olarak duyusal alanla ilgili yeterlik puanlarnn ortalamalar arasndaki farklarn anlaml olduunu göstermektedir (p<.001). Varyans analizi sonucu anlaml bulunan farkn kaynann hangi gruplarn yeterlik puanlarnn ortalamalar arasnda olduunu saptamak amacyla da Tukey HSD testi uygulanm ve okul öncesi öretmenlii örencilerinin puan ortalamalarnn snf öretmenlii, fen bilgisi öretmenlii, sosyal bilgiler öretmenlii, Türkçe öretmenlii, resim öretmenlii ve beden eitimi öretmenlii örencilerine göre anlaml düzeyde düük olduu; snf öretmenlii örencilerinin matematik öretmenlii, resim öretmenlii ve müzik öretmenlii örencilerine göre ortalamalarnn anlaml düzeyde yüksek olduu bulunmutur. Fen bilgisi öretmenlii örencilerinin puan ortalamalarnn matematik öretmenlii örencilerine göre yüksek; matematik öretmenlii örencilerinin sosyal bilgiler öretmenlii ve Türkçe öretmenlii örencilerine göre düük ve Türkçe öretmenlii örencilerinin müzik öretmenlii örencilerine göre anlaml düzeyde yüksek olduu bulunmutur. 8.0. Ö3renim Gördükleri Programa Göre Ö3rencilerin Psikomotor Alanla lgili Yeterlik Düzeyleri Örencilerin örenim gördükleri programa göre psikomotor alanla ilgili yeterlik puanlarnn ortalamalar, standart sapmalar ve yeterlik puanlarnn ortalamalar arasndaki farkn anlaml olup olmadn belirlemeye yönelik varyans analizi sonuçlar Tablo 9 da verilmitir. Tablo-9. Ö3rencilerin Ö3renim Gördükleri Programa Göre Psikomotor Alanla lgili Yeterlik Puanlar*n*n Ortalamalar*, Standart Sapmalar* ve Varyans Analizi Sonuçlar* PROGRAMLAR n x s F p Okul Öncesi Öretmenlii (1) Snf Öretmenlii (2) Fen Bilgisi Öretmenlii (3) Matematik Öretmenlii (4) 38 135 101 82 28,26 53,06 50,60 34,13 10,50 16,56 11,13 9,76 29,280.000 Sosyal Bilgiler Öretmenlii(5) Türkçe Öretmenlii (6) Resim Öretmenlii (7) Müzik Öretmenlii (8) Beden Eitimi Öretmenlii(9) 93 105 64 40 66 45,30 52,37 55,59 44,95 46,75 12,30 15,66 14,05 12,97 10,09 TOPLAM 724 47,37 15,21 Tablo 9 da görüldüü gibi elde edilen F deeri (29.280), örencilerin Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersine ilikin olarak duyusal alanla ilgili yeterlik puanlarnn ortalamalar arasndaki farklarn
anlaml olduunu göstermektedir (p<.001). Varyans analizi sonucu anlaml bulunan farkn kaynann hangi gruplarn yeterlik puanlarnn ortalamalar arasnda olduunu saptamak amacyla da Tukey HSD testi uygulanm ve okul öncesi öretmenlii örencilerinin puan ortalamalarnn snf öretmenlii, fen bilgisi öretmenlii, sosyal bilgiler öretmenlii, Türkçe öretmenlii, resim öretmenlii, müzik öretmenlii ve beden eitimi öretmenlii örencilerine göre anlaml düzeyde düük olduu; snf öretmenlii örencilerinin matematik öretmenlii, sosyal bilgiler öretmenlii, müzik öretmenlii ve beden eitimi öretmenlii örencilerine göre puan ortalamalarnn anlaml düzeyde yüksek olduu bulunmutur. Fen bilgisi öretmenlii örencilerinin puan ortalamalarnn matematik öretmenlii örencilerine göre yüksek; matematik öretmenlii örencilerinin sosyal bilgiler öretmenlii, Türkçe öretmenlii, resim öretmenlii, müzik öretmenlii ve beden eitimi öretmenlii örencilerine göre düük; sosyal bilgiler öretmenlii örencilerinin Türkçe öretmenlii ve resim öretmenlii örencilerine göre düük; resim öretmenlii örencilerinin ise müzik öretmenlii ve beden eitimi öretmenlii örencilerine göre anlaml düzeyde yüksek olduu bulunmutur. Tart*4ma ve Yorum Aratrma kapsamna alnan örencilerin Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersinin bilisel alan ile ilgili yeterlik düzeyleri incelendiinde, bu alandaki çou davran yeterli düzeyde kazandklar anlalmaktadr. Programlarda yer alan herhangi bir dersin amacna ulalabilmesi için, o dersin bilisel, duyusal ve psikomotor alandaki tüm yeterliklerinin bir bütün olarak deerlendirilmesi gerekir. Bilisel alandaki davranlar, hatrlanmas gereken bilgilerden balayarak daha karmak zihinsel faaliyetlere kadar uzanr. Bloom, bilisel alann basamaklarn bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve deerlendirme olmak üzere alt basamaa ayrmaktadr (Sönmez, 2001:31). Geleneksel eitim anlay çerçevesinde yürütülmeye çallan derslerde, örencilerin en fazla bilgi ya da kavrama basamandaki davranlar kazand görülmektedir. Aratrmann sonucuna göre, örencilerin derse ilikin temel kavramlar yeterli düzeyde kazandklarn ancak video ve kamera ile çekim yaparken hangi eitim ilkelerine uyulacan bilme ve bilgisayar destekli eitimde etkin eitim yazlmlarnn özelliklerini bilme gibi yeterlikleri daha az kazandklarn belirtmeleri, dersi yürüten öretim elamannn bu konular dönem içinde yetitirememesi ya da snf ortamnda yeterli araçgerecin bulunmamasndan kaynaklanabilir. Ayn zamanda örencilerin :l Eitim Hizmetleri Merkez Müdürlüü nden nasl yararlanlacan bilme eklinde ifade edilen davrann yeterli düzeyde kazanlmamas da düündürücüdür. Çünkü öretmen adaylar görev yaptklar okullarda her zaman donanml snf ortamlar bulamayabilirler. Öretmenlerin okullarnda eksik olan baz araç-gereçlerini, görev yaptklar okulun bal bulunduu ildeki :l Eitim Hizmetleri Merkez Müdürlüünden temin etmeleri gerekir. Güven (1997) tarafndan öretmenler üzerinde yaplan bir çalmada, çou öretmenin ihtiyaç duyulan eitim araç-gereçlerini, :l Eitim Hizmetleri Merkez Müdürlüünden temin etme yoluna gitmedii ortaya çkmtr. Bu bulgular, ad geçen kurumdan yeterince yararlanlmadn göstermektedir. Aratrma kapsamna alnan örencilerin Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersinin duyusal alan ile ilgili yeterlik düzeyleri incelendiinde, duyusal alanla ilgili çou yeterlikleri kazandklar
sonucuna varlmtr. Eitimde duyusal alan olarak ifade edilen kavram, örenilmesi gereken konuya kar bireyde ilgi, güdü, tutum ve deer gibi özelliklerin kazandrlmasn salamak anlamna gelmektedir. Ülkemizde öretim programlarnda yer alan duyusal alan ile ilgili yeterliklerin kazandrlmasna yeterince yer verilmemektedir. Bacanl (1999), eitimde duyusal hedeflerin ihmal edildiini belirterek bunun nedenlerini 1. Örencilere hangi duyusal davranlarn kazandrlaca sorunu, 2. Duyusal hedeflerin somutlatrlmasnn zor olmas, 3. Duyusal hedeflerin öretiminin uzun süreceinin düünülmesi, 4. Allm öretim yöntemleri ile kazandrlmasnn zor olmas, 5. Duyusal hedeflerin deerlendirilmesinin zor olmas ve 6. Duyusal hedeflerin deerlendirilmesinin bilisel hedeflere göre daha esnek olmas eklinde sralamaktadr. Örencinin herhangi bir konuya kar ilgi duymadan kendisi için o konunun yararl olduunu düünmeden, örenmesi gereken konular örenebilmesi mümkün deildir. Aratrma sonucuna göre, örencilerin, ilgili derste öretim teknolojileri ve materyallerin kullanlmasnn öretimin etkililiini artracann farknda olma, Öretimde materyal kullanmaktan zevk alma ve öretim materyali gelitirmeye istekli olma gibi yeterliklerin kendilerine yeterince kazandrldn belirtmeleri, dersi yürüten öretim elemanlarnn dersin duyusal alanna önem verdiklerinin bir göstergesidir. Örencilerin psikomotor alanla ilgili yeterlik düzeylerine bakldnda, psikomotor alandaki yeterliklerin çounu kazanamadklar anlalmaktadr. Bu durum, eitim fakültelerinde bu dersin yürütüldüü snf ortamlarnn yeterli teknolojik donanma sahip olmamasndan ya da derslerde teknoloji kullanmna ilikin becerilerin kazandrlmasna yeteri kadar önem verilmemesinden kaynaklanabilir. Cabbar (1995) ve Ekici (1996) tarafndan yaplan aratrmalarda ortaya çkan sonuçlar, öretim sürecinde öretmenlerin geleneksel materyallere bamllklarnn devam ettiini göstermektedir. Sönmez in (1992) aratrmasnda ise, snf öretmenlerinin ders araç-gereci kullanma konusunda yetersiz olduklar ve hâlâ kara tahta, silgi ve tebeirin en sk bavurulan ders araç-gereçleri olduu ortaya konmutur. Bu aratrmann bu konudaki bulgusu ile ad geçen aratrmalarn bulgular arasnda paralellik görülmektedir. Aratrmann bir baka sonucuna göre, örencilerin bilisel, duyusal ve psikomotor alanla ilgili maddelere verdikleri cevaplarda cinsiyete göre anlaml bir fark bulunmamtr. Buna göre örencilerin bilisel, duyusal ve psikomotor alanla ilgili yeterlik düzeylerinin cinsiyet deikeninden etkilenmedii anlalmaktadr. Örencilerin örenim gördükleri öretim türüne ilikin bulgular incelendiinde, ikinci öretim örencileri, bu derste birinci öretim örencilerine göre kendilerine daha fazla yeterlik kazandrldn belirtmektedirler. Bu durum ikinci öretim örencilerinin, bu dersin kazanmlarna ilikin alglarnn olumlu olduu eklinde yorumlanabilir. Örencilerin örenim gördükleri programa göre bilisel, duyusal ve psikomotor alanla ilgili olarak derste kazandrlan yeterlik düzeyleri karlatrldnda, okul öncesi öretmenlii programna devam eden örencilerin bu alanlardaki yeterliklerinin snf öretmenlii, fen bilgisi öretmenlii, sosyal bilgiler öretmenlii, Türkçe öretmenlii, resim öretmenlii ve beden eitimi öretmenlii örencilerininkinden
düük olduu ortaya çkmtr. Oysa okul öncesi öretmenliine devam eden örencilerin alanlar gerei materyal kullanabilme ve gelitirebilme becerilerine daha çok sahip olmas gerekir. Aratrmann bir baka sonucuna göre ise, snf öretmenlii programna devam eden örencilerin bilisel, duyusal ve psikomotor alanla ilgili yeterlik düzeylerinin matematik ve müzik öretmenlii bölümüne devam eden örencilerden yüksek olduu ortaya çkmtr. Snf öretmenliine devam eden örenciler belki de alanlarnn özelliklerine göre bu derse kar daha duyarl davranyor olabilirler. Öneriler Aratrmada elde edilen bulgular dorultusunda eitim fakültelerinde Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersi ile ilgili olarak yaplacak çalmalar için baz öneriler aada verilmitir: Eitim Fakültelerinde Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersini veren öretim üyelerinin i birlii içinde bulunarak dersin içerii ve nasl ilenecei konusunda ortak bir karara varmalar salanmaldr. Öretim üyeleri, dersin amacn ve önemini örencilere yeterince tantma çabas içerisinde olmaldrlar. Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme dersinin eitim fakültelerinde bulunan öretmenlik programlarnn özeliklerine göre ilenmesi salanmaldr. Derslerde bilisel ve duyusal alanla ilgili yeterliliklerin kazandrlmasnn yannda, psikomotor alandaki yeterliklerin de kazandrlmasna önem verilmelidir. Bu derste öretmen adaylarna :l Eitim Hizmetleri Merkez Müdürlüü tantlarak bu merkezlerden nasl yararlanabilecekleri ele alnmaldr. Kaynaklar Akçay, H.; Feyziolu, B. ve Tüysüz, C. (2003). Kimya Öretiminde Bilgisayar Benzeimlerinin Kullanmnn Lise Örencilerinin Baarsna ve Tutumuna Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eitim Bilimleri, 3 (1), 7-26. Bacanl, H. (1999). Duyusal Davran Eitimi. Ankara: Nobel Yayn Datm, Yayn No:127. Bodie, J. (1998). Teaching Technology Technque. Black Issues in Higher Education, 15(13), 48-49 Cabbar, G. (1995). /zmir /li Orta Dereceli Okullarda Eitim Teknolojisi Uygulamalar (Yaymlanmam Yüksek Lisans Tezi), :zmir: Dokuz Eylül Üniversitesi. Ekici, G. (1996). Biyoloji Öretmenlerinin Öretimde Kullandklar Yöntemler ve Karlatklar Sorunlar (Yaymlanmam Yüksek Lisans Tezi), Ankara:Ankara Üniversitesi. Güven, S. (1997). Temel Eitim I. Kademe (/lkokul) Öretmenlerinin Öretmenlik Bilgi ve Becerilerine /likin Yeterliliklerinin Baz Deikenlere Göre /ncelenmesi (Yaymlanmam Doktora Tezi), Malatya: :nönü Üniversitesi.
Hesapçolu, M. (1994). Öretim /lke ve Yöntemleri. Eitim Programlar ve Öretim (Geniletilmi 3. Bask). :stanbul: Beta Basm Yayn Datm A.T. Hill, J.R. (1999). Teaching Technology: Implementng a Problem-Centered, Activity-Based Approach. Journal of Research on Computing in Education, 31(3), 261-280. Hollingsworth P.M.ve Hoover, K. H. (1999). /lköretimde Öretim Yöntemler; (Çev. Prof.Dr. Tanju Gürkan, Erten Gökçe, Duygu S. Güler). Ankara: Ankara Üniversitesi Rektörlüü Yaynlar, No: 214. :mer, G. (1996). Eitim Fakültelerinde Öretmen Adaylarnn Bilgisayara ve Bilgisayar Eitimde Kullanmaya Yönelik Nitelikleri (Yaynlanmam Doktora Tezi), Eskiehir: Anadolu Üniversitesi. :zci, E. (2004). Öretimde Teknoloji. Öretimde Planlama ve Deerlendirme (Editör: Prof.Dr. Mehmet Gürol). (I. Basm). Elaz: Üniversite Kitapevi. Küçükahmet, L. (2002). Öretimde Planlama ve Deerlendirme ( 13. Bask). Ankara: Nobel Yayn Datm. Sönmez, V. (1992). :lkokul Öretmenlerinin Snf-:çi Etkinlikleri. H.Ü. Eitim Fakültesi Dergisi, 8, 97-106 Sönmez, V. (2001). Program Gelitirme Öretmen El Kitab (Gelitirilmi 9. Bask, Ankara: An Yaynclk Yaln, H.:. (1999). Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme. Ankara: Nobel Yayn Datm Ltd.Tti. Yanpar, T. T. ve Yldrm, S. (1999). Öretim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme. Ankara: An Yaynclk. YÖK (1998). Eitim Fakültesi Öretmen Yetitirme Lisans Programlar. Ankara.
Summary THE EVALUATION OF TEACHING TECHNOLOGIES AND MATERIALS DEVELOPMENT COURSE IN TERMS OF COMPETENCIES IT PROVIDES (A SAMPLE OF INÖNÜ UNIVERSITY FACULTY OF EDUCATION) Semra Güven The aim of this study is to evaluate the course of Teaching Technologies and Materials Development given in the 3 rd year of the graduation programs of education faculties according to the opinions of future teachers in terms of the competencies it provides. Methodology The population of the study consisted of about 1100 students of the 3 rd grades of Inönü University Education Faculty, and who take Teaching Technologies and Materials Development course exists in the first term. The sample of the study consisted of 718 students (326 females, 392 males) attending various departments of Inönü University and taking Teaching Technologies and Materials Development course at the beginning of the 2 nd term of the 2002-2003 academic year. A scale that was developed by the author himself was used as an instrument for data collection. In order to determine the reliability level of the measuring instrument, it was applied to the students of a branch (47 students) with intervals of three weeks, and a reliability coefficient of.78 was obtained. The Cronbach Alpha reliability coefficient is.81 for the entire sample. As data analysis, percentage, t-test, and one-way variance analysis techniques were used. In case that F value was significant in the variance analysis, tukey HSD test was used to determine the group average that the difference came from. Findings In the study, it was seen that the students acquired most of the behaviors determined for cognitive and affective fields in a sufficient level; however, they did not acquire most of the behaviors related to psychomotor field. It was found that in terms of gender there were no significant differences between the average competency scores of cognitive (t=-.294; p=.769), affective (t=-.199; p=.842), and psychomotor (t= -1.360; p=.174) fields (p>.05). In the comparison of the total scores also, no significant differences were found in the scores of the female and male students (t= -.778; p=.437) regarding competency (p>.05). The differences between the competency average scores of cognitive (t=4.495; p=.000), affective (t=4.022; p=.000), and psychomotor (t =3.911; p=.000) fields according to the type of education were found as Adress for Correspondence: Yard.Doç.Dr. Semra Güven, Gazi Üniversitesi Mesleki Eitim Fakültesi Eitim Bilimleri Bölümü, sguven@gazi.edu.tr.
significant (p<.001). In this regard, students of evening (second) education have the opinion that this course renders them with more competencies when compared to the students of regular education. According to the results of the variance analysis when comparing the average scores of cognitive field according to the program that the students attend (F (8,715) = 20,150; p=.000), it was found that the differences between the average competency scores of the cognitive field regarding the Teaching Technologies and Materials Development course were significant (p<.001). Tukey HSD test was performed to determine which groups average difference the source of the significant difference, and according to the results, it was seen that the average scores of the Pre-School Teaching students were significantly lower than the average scores of the students of Classroom Teaching, Science Teaching, Social Sciences Teaching, Drawing Teaching, and Physical Education Teaching. According to the results of the variance analysis when the average scores of affective field according to the program that the students attend compared (F (8,715) = 11,915; p=.000), it was found that the differences between the average competency scores of the affective field regarding Teaching Technologies and Materials Development course were significant (p<.001). Tukey HSD test was performed to determine which group average difference the source of the significant difference, and according to the results, it was seen that the average scores of the Class Teachers students were significantly higher than the average scores of the students of Mathematics Teaching, Drawing Teaching, and Music Teaching. According to the results of the variance analysis when compared to the average scores of psychomotor field according to the program that the students attend (F (8,715) = 29,280; p=.000), it was found that the differences between the average competency scores of the psychomotor fiels regarding Teaching Technologies and Materials Development course were significant (p<.001). Tukey HSD test was performed to determine which group average difference the source of the significant difference, and according to the results, it was seen that the average scores of the Classroom Teaching students were significantly higher than the average scores of the students of Mathematics Teaching, Social Sciences Teaching, Music Teaching, and Physical Education.