KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry

Transkript

1 KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry 9 Mart 1998 Say* : F-1998/ Konu : Krsal Kalknmada Ekolojik Boyut Konulu Eitim TKV K*rsal Kalk*nma Programlar* Koordinatörlü1ü Ankara 27 ubat 1 Mart 1998 tarihleri arasnda birlikte gerçekle'tirdiimiz K*rsal Kalk*nma da Ekolojik Boyut konulu eitim çal'masna ili'kin deerlendirmelerimizi ve önerilerimiz içeren notu ekte bilginize sunuyoruz. Derneimizi ve özellikle de eitmenlerimizi son derece zenginle'tiren bu etkinlii birlikte gerçekle'tirmekten ho'nuduz. Bu i'birliinin sürecei umuduyla te'ekkür ediyor ve ba'arlar diliyoruz. Sayglarmzla. Yücel ÇALAR Yaz*7ma Adresi: PK 210, Kavakl*dere-ANKARA

2 KIRSAL ÇEVRE ve ORMANCILIK SORUNLARI ARATIRMA DERNE The Research Association of Rural Environment and Forestry KIRSAL KALKINMADA EKOLOJK BOYUT SEMNER DEERLENDRLMES SUNU Ekolojik dengenin korunmas kaygsnn ülkemizde giderek yaygnla'mas, ku'kusuz sevindirici bir geli'medir. Ancak, bu geli'menin, giderek bir kavram feti'izmine dönü'tüü ve yalnzca duyarl, erdemli ki'ilerin özverili davran'laryla çözümlenecek bir sorun olarak algland da bir gerçektir. Sanlmaktadr ki, bu sorun yalnzca, eksik ve/veya yanl' bilgilenmeden kaynaklanmaktadr ve yine sanlmaktadr ki, ya'ama etkinliklerine içselle'tirilmeyen yakla'mlarla da çözümlenebilecektir. Derneimiz ise, sorunu, öncelikle bir kültürlenme, giderek de bir ya'ama biçimi sorunu olarak alglamakta, yeterli ve doru bilgilenmeyi de ancak balamda gerekli görmektedir. Derneimiz bu yanl' yakla'm öncelikli bir sorun olarak görmekte ve a'lmasna katkda bulunmaya çal'maktadr. K*rsal Kalk*nmada Ekolojik Boyut seminerinin içerii ve eitmenleri bu yakla'mla belirlenmi'tir Seminer öncesinde ve sonrasnda katlmclara yönelik soru'turmann sonuçlar ve eitmenlerimizle birlikte üç gün boyunca yaptmz gözlemler de bu yakla'mn büyük ölçüde doru olduu dorultusundadr. 1. Yöntem Seminerin deerlendirilmesi srasnda iki teknikten yararlanlm'tr: Ekte bir örneini verdiimiz soru formu araclyla (Ek 1) katlmclarn seminer öncesi bak' açlarnn ne olduu ve sahip olduklar bilgi ve deneyim birikimini ekolojik boyut temelinde nasl sentezleyebildikleri saptanmaya çal'lm'tr. Ayn form, seminer sonrasnda da ayn ko'ullarda doldurtularak seminerin bak' açlar üzerindeki etkileri belirlenmesi amaçlanm'tr. Bu arada, eitmenler, gerek sunu'lar, gerekse dinlenme aralar ve yemekler srasnda gözlemler yapm' ve bu gözlemlerini kendi arasnda tart'arak ortak yarglar ve öneriler geli'tirilmi'tir. 2. Sonuçlar a) Soru7turma Sonuçlar* Soru'turma formunda yedisi açk uçlu olmak üzere 13 soruya yer verilmi'tir. Katlmclarn bilgi düzeyini ölçmekten çok ekolojik boyutu alg*lama biçimleri sorgulanmaya çal'lm'tr. Herhangi bir olumsuz tepki alnmadan doldurulan formlarn toplu dökümleri a'ada verilmektedir:

3 Çizelge 1: Soru7turma Sonuçlar*n*n Toplu Dökümü Yan*tlar/Yakla7*mlar/Durumlar Say* lk Soru7turma kinci Soru7turma Yantsz Anmsayamama Doru Yant 8 41 Yanl' Yant Beklenen Yant Saylan Ki'i Ad 1 10 Süre Bitmeden Tamamlayan 0 3 Çizelgede saysal olarak sergilenen sonuçlara göre seminer, katlmclarn bak' açlar üzerinde etkili olmu'tur. Bu etkinin olumlu yönde olduu söylenebilir. Ancak, sorulara verilen yanl' ve beklenmeyen yantlarn içerii olgunun alglanma, daha somut bir söyleyi'le de sorularn kavranma biçiminin son derece anlaml olduu dü'ünülmektedir: Bu balamda, yurtta'larmz arasnda giderek yaygnla't gözlemlenen sistemsiz dü'ünme ve sistemsiz aktarma sorununun katlmclar arasnda da göz ard edilemeyecek denli yaygn olduu söylenebilir. Bu, seminerde yeterince a'lamamas; Katlmclarn uygulayc kimliklerinin ar basmas; Katlmclarn bilinçli bilmezlik ilkesini ya'ama geçirememeleri; Sunu'larn içerik, söylem ve teknik yönlerden yeterince etken olamamas Programn youn olmas ile açklanabilecek bir olumsuzluk olarak deerlendirilmi'; ancak, hangisinin arlkl olduuna karar verilememi'tir. Öte yandan, yantlarn sorularn içeriine göre dökümü daha anlaml ipuçlar vermektedir

4 Çizelge 2: Soru7turma Sonuçlar*n*n Sorulara Göre Dökümü Y A N I T L A R SORULAR Do1ru Yanl*7 Yan*ts*z An*msama a b c d e f I II I II I II I II I II I II I II I II I II I II TOPLAM

5 b) Gözlemler Eitmenler arasnda gözlemlere dayal olarak yaplan deerlendirmeler srasnda, a'ada ba'lcalar sralanan ortak saptamalar yaplm'tr. Katlmclar yeterince istekli, ancak, içinde bulunduklar kültürel durum, ya'ama beklentilerini kanksanm' ve kabullenmi'; Programn içerik tasarm uygun; Eitmenler co'kulu, yeterince bilgili; ancak, söylem biçimleri ile görsel ve sözel donanmlar yetersiz; aralarnda terminolojik ve bak' açs farkllklar var; Uygulama alanndan örneklemelerle ili'kilendirme son derece az; Salon, etkinliin söyle'i ortamnda gerçekle'tirilebilmesi yönünden uygun deil; Etkinlik sorumlusunun katlm salama çabas yeterli 3. Öneriler Ekolojik boyut olgusunun bak' açlarna, deer yarglarna ve dolaysyla da ya'ama biçimlerine içselle'tirilebilmesi için de a'adaki öneriler geli'tirilmi'tir: Temel ekolojik kavramlar içeren bir sözlük hazrlanmal ve uygulama alanlarndan örnek olaylarla bezenmelidir Çe'itli ekosistemleri tantc kitapçklar/notlar hazrlanp yaymlanmal/çoaltlmaldr. Proje tasarm a'amalarnda, çevresel etki deerlendirmesi yaplmas gerei getirilmeli; bu amaçla, çe'itli ekosistemler yönünden anlaml sorular içeren kontrol çizelgesi formatlar geli'tirilmelidir. Bu deerlendirmelerin projelerin uygulanmas ve sonuçlarnn deerlen-dirilmesi a'amalarnda da yaplmas salanmaldr. Sorun özelinde (konu, yöre, yöntem vb) ekolojik deerlendirme yapabilecek ki'ilerden bir dan'manlar havuzu olu'turulmaldr. Özellikle alanda görevli personelin ili'ki içinde bulunduu ve bulunabilecei kesimlere (kadnlar, çocuklar, gençler, ya'llar, yeti'kin erkekler; yerel yöneticiler ve etkililer vb) yönelik söyle'i yapma çabalar desteklenmeli ve yaygnla'trlmas salanmaldr.