45 DÜZ AYNALAR. Bi düzem aynanın noktasına 45 ik açı ie geen ışık ekandaki A noktasına uaşmakta oup BA=0 cm di. Ayna noktası etaında saat yönünün tesine 7,5 döndüüüse ışık ekanda başka bi noktaya uaşmaktadı. Bu noktanın B noktasından uzakığı kaç cm di? (0 3 cm) B A. Eşkena üçgen şekinde yeeştiimiş üç düzem aynanın ouştuduğu optik sistemin bi köşesinden baktığımız zaman eangi bi noktaya yeeştiimiş noktasa ışık kaynağının kaç tane göüntüsünü göüüz? () 3. Bi göün kenaında gö seviyesinden 00 m kada yüksekikteki tepeden bi buut 30 ik açıya, buutun göüntüsü ise 60 ik açıya gözenmektedi. Buutun gö seviyesinden yüksekiği kaç metedi? (400 m) * ekan düzem ayna 4. noktasa ışık kaynağı bi ekandan uzakıkta buunmaktadı. Ekanda küçük daiese bi yaık vadı. Ekanın diğe taaında ekana paae oaak bi düzem ayna yeeştiimişti. Düzem aynadan yansıyan ışık yaığın etaında daiese bi akayı aydınat-maktadı. Hakanın aanı yaığın aanına eşit ise ekan ie düzem ayna aasındaki uzakığı kaç di? ( -) 5. Bi düzem aynanın kaşısında duan bi çocuğun gözü yeden,5 m, bei ise 96 cm yukaıdadı. Bu çocuğun aynada beinden aşağısını tam oaak göebimesi için aynadan en az kaç cm uzakta duması geeki? (45 cm) θ 6. Kesişen iki düzem ayna aasındaki açı θ dı. Aynaadan biisine aynaa aasındaki açıotaya paae oaak geen ışın beş yansıma yapa-ak kendi üzeinde gei dönmesi için θ açısı kaç deece omaıdı? (θ=36 ) 7. Bi düzem aynadan uzakta oan noktasa bi cisim buunmaktadı. Ayna ok yönünde noktasından geçen ve saya düzemine dik oan eksen etaında 53 8 ik açıya döndüüüse düzem aynadaki göüntü kaç ye değiştii? 5 v I II 8. Aaaındaki açı 50 oan iki düzem aynaya doğu şekideki gibi bi cisim v ızı ie yakaşmaktadı. Biinci aynadaki cismin göüntünün ızı, ikinci aynadaki göüntü ızına göe kaç v di? (v)
KÜREEL AYNALAR. Pak etmiş bi aabada otuup yan dikiz aynasından aynaya doğu yakaşmakta oan bi koşucuyu iziyosunuz. Koşucu 4 m/s ıza koşmakta ise aynadan 0 m ve m uzakta iken size, angi ıza koşuyomuş gibi gözükü? (Ayna dış bükey oup, eğiik yaıçapı 4 m di. ( m/s) oaak buunu. =m a=5 m R=m. Eğiik yaıçapı m oan tümsek bi aynadan 5 m uzakıkta duan m boyunda bi insanın boyu, geçek boyundan kaç cm kısa göü-nü? (8 cm) * 3. Bi tümsek ve bi çuku ayna bibieinden = m kada uzakıkta şekide göüdüğü gibi yeeştiimişti. He iki aynanın da yaıçapı =0,6 m di. Bi ışık kaynağı çuku aynadan kada uzakığa konumuşsa kaynaktan çıkan ışınaın ik önce tümsek, sona da çuku aynadan yansıdıktan sona kaynağa dönebimeei için uzakığı kaç cm omaıdı? (40 cm) 4. Boyu,6 m oan bi insan, yaıçapı 50 cm oan tümsek aynadan m uzakıkta buunmaktadı. Bu insanın kendisini tümsek aynada tamamen göebimesi için aynanın yüksekiği kaç cm omaıdı? (6 cm) 9 cm 5. Eğiik yaıçapaı 4 cm oan iki içbükey ayna 9 cm aaıka, yansıtıcı yüzeyei bibiini göecek şekide konumuştu. ptik eksen üzeinde sodaki aynadan kaç cm uzağa konuan bi cismin bu sistemdeki son göüntüsü cisime aynı noktada ouşu? (6 cm ya da 3 cm) g 6. dak uzakığı oan dışbükey bi aynanın asa eksen doğutusu üzeinde düşey düzemde aynadan yüksekikteki bi noktadan bi cisim sebest oaak bıakııyo. Cisim ayna ie aasındaki youn ik yaısını gittiği süe içinde göüntüsünün adığı yo ve ayna ie aasındaki youn ikinci yaısını gittiği süe içinde göüntüsünün adığı yo ise, sıası ie ve nedi? ; 6 3 7. dak uzakığı oan bi çuku ayna optik ekseninden geçen doğudan kesiiyo ve ede edien iki eş paça optik eksene dik oaak bibiinden kada uzakaştıııyo. Aynanın optik ekseni üzeinde 3 uzakıkta buunan noktasa cisminin e iki ayna paçası taaından ouştuuan göüntüei aasındaki uzakık kaç di? (3) 8. Bi ayna, önüne konuan bi cismin 5 kez büyütümüş göüntüsünü cisimden 5 m akada buunan bi ekan üzeinde ouştuuyo. ıasıya aynanın ekana uzakığı, eğiik yaıçapı ve şeki nasıdı? 5 6,5 m; ; içbükey
3 α α 9. dak uzakığı oan bi çuku aynadan uzakıkta uzunuğu oan bi cisim buunmaktadı. Cisim yataya biinci duumdaki gibi α açısı yaptığında, göüntünün eksen boyunca oan bieşenin büyütme oanı k = 5 di. Cismin ikinci konumunda iken göüntünün eksen boyunca oan bieşenin büyütme oanı k nedi? 5 8 K 0. K ve L kaemeinin bi düzem ve bi tümsek aynada ouşan göüntüei aynı izadadı. Tümsek aynanın odak uzakığı kaç ti? (6) L. Bi çuku aynada bi cismin aynadan uzakığı a ise göüntü tes ve cisimden k dea büyüktü. Cisim aynaya doğu kada yakaştııısa göüntü düz ve cisimden k dea büyüktü. mesaesi a nın kaç a katıdı? k +. Yaı sonsuz uzunuktaki bi çubuk odak uzakığı oan bi çuku aynanın ekseni üzeine yatay oaak konumuştu. Çubuğun aynaya yakın ucu aynadan uzakıktadı. Bu çubuğun göüntüsünün boyu ne kadadı? ; 3. Bi küese çuku ayna, önünde buunan bi cismin tes ve yaı boyunda bi göüntüsünü vemektedi. Cisim ik konumuna göe 5 cm ye değiştiince yeni göüntü yine tes akat boyu ik göüntünün yaısı kada omaktadı. Bu aynanın eğiik yaıçapı kaç cm di? (5 cm) 4. dak uzakığı oan bi tümsek aynadan beii uzakta uzunuğu =6 cm oan bi çubuk buunmaktadı. Çubuğun uçaın göüntüei tümsek aynadan b =0 cm ve b =4 cm uzakta buunmaktadıa. Bu aynanın odak uzakığı kaç cm di? (0 cm) 5. dak uzakıkaı oan bi çuku ayna ie bi tümsek aynanın optik eksenei çakışıp oup aaaındaki uzakık 4 di. Aaaında optik eksen üzeinde düz bi ayna yeeştiimişti. Yüksekiği oan bi cisminin göüntüsü ik oaak çuku aynada, sona düz aynada ve sona da tümsek aynada ouşan göüntünün boyu kaç di? (= biim) ( di) 6. Biisi çuku odak uzakığı =, diğei tümsek ayna ve odak uzakığı = - oan iki küese ayna aasındaki uzakık =,5 di. Çuku aynadan bei mesaede buunan bi cisim kaç uzakıkta buunması geeki ki optik sistemde ouşan göüntü ie cisim üst üste osun? (,5)
4 7. Yaıçapı R oan bi çuku aynadan beii a uzakıkta buunan bi cismin buunduğu noktadan 5 geçiien kesitin yaıçapı =0,8R di. Bu cismin büyütme oanı nedi? ; 5 8. Biisi odak uzakığı =5 cm çuku ayna, diğei odak uzakığı = cm oan tümsek ayna aasındaki uzakık =68 cm oaak veiiyo. Çuku aynadan bei uzakıkta buunan bi cismin çuku aynada ouşan göüntüsü, tümsek aynada ouşan göüntüden beş kat büyük oduğuna göe kaç cm di? (8 cm) 9. Yatay bi düzem üzeine konumuş yaım küe şekindeki bi içbükey aynanın eğiik yaıçapı di. Bu aynanın içine az miktada, kııcıık indisi n= 3 4 oan su b n a b konumuştu. Aynanın ota noktasından beii a mesaesin-de buunan bi cismin b =30 cm ve b =0 cm uzakta iki tane göüntüsü ouşmaktadı. a kaç cm di? (60 cm) b y a 0. Bi eipsin ekseni etaında döndüümesi ie ede edien eipsoida bi ayna idea göüntü veen bi optik sistemdi. Yani eipsin odakaından biine ( ) yeeştiien noktasa bi ışık kaynağından çıkan ışık ışınaının epsi tek bi yansımadan sona diğe odakta ( ) buuşua. Bu özeiği kuanaak bu sistemin odak uzakığını (= = ) a ve b cinsinden buunuz. Buada a ve b eipsin yatay ve düşey yaı eksen uzunukaı oup eips denkemi y + a b = iadesi ie veimektedi. Not: Şekide astgee seçimiş bi kaç ışın gösteimişti. a b. dak uzakığı oan bi tümsek aynadan uzakıkta tümsek aynanın optik eksenine dik oacak şekide düz bi ayna yeeştiimişti. İki aynanın tam otasında bi cisim buunmaktadı. Cisimden çıkan ışına önce düz aynadan sona da tümsek aynadan yansıyaak döt kat daa küçük göüntü ouştumaktadı. Işına önce tümsek aynadan sona da düz aynadan yansıyaak göüntü ouştuuuasa cisim ie göüntü aasındaki uzakık kaç di? (3,5). dak uzakıkaı = ve = - biisi çuku diğei tümsek aynanın optik eksenei çakışık oup aaaındaki uzakık di. Tümsek aynadan bei uzakta ve yüksekiği 6 cm oan bi cismin çuku aynada ve tümsek aynada ouşan göüntüein yüksekikei 8 cm ve cm di. kaç di? 0 3 3. dak uzakıkaı =0 ve = -0 cm biisi çuku diğei tümsek aynanın optik eksenei çakışık oup aaaındaki uzakık =40 cm di. tı. Çuku aynadan =8 cm uzakta ve yüksekiği =cm oan bi cismin ik oaak çuku aynada ve sona tümsek aynada ouşan göüntüsünün tümsek aynaya oan uzakığı ve yüksekiği kaç cm di? (60 cm; 0 cm)
5 4. dak uzakığı oan bi çuku aynadan ve aynanın ekseni üzeinde beii D c uzakta buunan cismin göüntüsünün yüksekiği H tı. Cisim 0,4 kada kaydıııyo. Ede edien göüntünün yüksekiği yine H tı. D c uzakığı kaç di? (0,8) T K L 5. Tepe noktası T, odak noktası ve optik mekezi oan bi çuku aynada şekideki gibi yeeştiien K ve L noktaaın göüntüei aasındaki uzakık kaç biimdi?( 3 ) 6. Genişiği oan bi paae ışık demeti yaıçapı R oan çuku küese aynaya, aynanın optik eksenine paae ve simetik oaak göndeiiyo. Bu demetin odakandığı noktanın koodinataı nedi? R 4R