leostomiler ve Akut Böbrek Yetmezli i: Retrospektif Klinik De erlendirme



Benzer belgeler
Götürücü Ans Prolapsusu: Nadir Bir Olgu. Efferent Ans Prolapse: A Rare Case. Özet

Radyasyon Koliti Oluşturulmuş Sıçanlarda Ghrelinin Barsak Anastomozu Üzerine Etkisi Dr. Ebubekir Gündeş

Pilonidal Sinüs Hastal nda Komplikasyon ve Nüks Aç s ndan Hastaya Ait Faktörlerin ncelenmesi

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

LAPAROSKOPİK KOLOREKTAL KANSER CERRAHİSİNİN ERKEN DÖNEM SONUÇLARI:251 OLGU

Neden MGB Tercih Ediyorum? DR. HALİL COŞKUN İSTANBUL

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV Sayfa ISBN

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;

[embeddoc url= /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ]

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT ANTALYA 2016 DR YÜKSEL ATEŞ BAYINDIR HASTANESİ ANKARA

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

Penetran Kolon Yaralanmalar nda Morbiditeye Etki Eden Faktörler

Rektum Kanseri çin Yap lan Afla Anterior Rezeksiyonlarda Koruyucu Stoma Gerekli midir?

OBEZİTE CERRAHİSİ KARŞIT-YANDAŞ GÖRÜŞ

KULLANMA TALİMATI. ONDAREN 8 mg/4 ml I.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Damar içine uygulanır.

Alt Gastrointestinal Cerrahide Stoma Tercihi Ne Olmalı?

YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON. Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD.

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

KOLOSTOMİ- İLEOSTOMİ BAKIM PROTOKOLÜ

DÖNEM 4 -GENEL CERRAHİ ( CTB 402) 1. HAFTA EYLÜL 2014 PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ

BALIK YAĞI MI BALIK MI?

Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.

RAHİM TAHLİYESİ UYGULAMALARININ ZEYNEP KAMİL AİLE PLANLAMASI KLİNİGİNDE GÖZLENEN ETKİLERİ GİRİŞ. Dr. Asuman KARAMANı.. ı Dr.

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

Üye Kay tlar ve Güncelleme fllemleri

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR

Çift stomalı, İntestinal Atrezili Olguda Hemşirelik Bakımı

ANKARA NUMUNE EĞİTİM ve ARAŞTIRMA HASTANESİ NEFROLOJİ KLİNİĞİ HEMODİYALİZ KURSU HEMŞİRE SINAV SORULARI

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

Kimdir? Alkoller. Günlük yaşantımızdaki alkoller HİPOKRAT MÖ Doktor ne demektir? Doç Dr Özlem GÜNEYSEL Marmara Ü Acil Tıp AD

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

REKTUM KANSERİNDE NEO / ADJUVAN RADYOTERAPİ. Ethem Nezih Oral İstanbul Üniversitesi İTF Rad Onk AD

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ


KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir.

KISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul

KULLANMA TALİMATI FERICOSE

AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

BİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu

T bbi At k Kontrolü P80-P Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi

Rektal Prolapsusta Laparoskopik Rektopeksi le Aç k Rektopeksinin Karfl laflt r lmas

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM

HASTA TRANSFER PROSEDÜRÜ

Rulmanlar n z nereden geliyor? Artan taklit ürün sorunlar hakk nda gerçekleri ö renin

HİBRİT TEDAVİLER. Dr. Aykut SİFİL Dokuz Eylül Üniversitesi

Radyoterapi nükslerinde sistektomi: diversiyon tipi ve morbidite. Dr. Güven Aslan Dokuz Eylül Üniversitesi Üroloji AD

Süreç Verimliliğinde Araç ve Yöntemler

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.

ORHAN YILMAZ (*) B SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER:

Şeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir?

zole Kar n Ön Duvar Metastaz Yapm fl Rektum Adenokanseri

30 > 35. nsan Kaynaklar. > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

Onkolojik Cerrahinin Temel lkeleri

GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ

Robotik Cerrahi? Laparoskopi?

Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır.

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM


DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KONU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R?

ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ

ÜN TE II L M T. Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler

İNTRAVEZİKAL (MESANE İÇİNE) BACİLLUS CALMETTE GUERİN (BCG) İMMÜNOTERAPİSİ. Soyadı:... Doğum tarihi: Protokol No:... Baba adı: Ana adı:..

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

Hayata Dokunan Bir El: YEDAM (Yeşilay Danışma Merkezi)

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

ENDOBUTTON CL ULTRA. Etkili Polyester örgülü sutür (#5 lead and #2 flipping) kullan lm flt r

Hasta Rehberi Say 12. fiekers Z D YABET (Diyabet nsipit) Orta kolayl kta okunabilir rehber

OHSAS fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ

T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de

Acil Sol Kolon Patolojilerinde Hartmann Prosedürünün Yeri: Klinik Deneylerimiz


YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ

K.K.T.C'de Laparoskopik Kolorektal Cerrahi Deneyimimiz

İleostomili Hastalarda Ciddi Bir Komplikasyon: Akut Böbrek Hasarı, Beş Vakalık Bir Seri Örneğiyle

Enerji Tasarrufunda İnovatif Çözümler

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir.

Dev Karaciğer Metastazlı Gastrointestinal Stromal Tümör Olgusu ve Cerrahi Tedavi Serüveni

KUDOS. Laboratuvar Cihazları Tel: (0212) pbx ULTRASON K SU BANYOLARI

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)

Son kullanma tarihi geçmiş ancak hiç kullanılmamış invazif aletleri yeniden sterilize edip kullanabilir miyiz?

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

Transkript:

ÖZGÜN MAKALE & Hastal klar Dergisi Journal of Diseases of the Colon and Rectum leostomiler ve Akut Böbrek Yetmezli i: Retrospektif Klinik De erlendirme Ileostomies and Acute Renal Failure: Retrospective Clinical Evaluation NECM KURT 1, FIRAT TUTAL 1, CEM LE KURT 2, HASAN FEHM KÜÇÜLK 1, MEHMET ESER 1, HÜSEY N UZUN 1, MEHMET GÖKÇE MAM 1, SELÇUK GÖKTAfi 1 1 Kartal Dr. Lütfi K rdar E itim ve Araflt rma Hastanesi 3. Cerrahi Klini i, stanbul, 2 Kartal Dr. Lütfi K rdar E itim ve Araflt rma Hastanesi, stanbul Amaç: Çeflitli hastal klar nedeniyle ileostomi yapt m z hastalarda geliflen akut böbrek yetmezli i olgular n inclemek ve literatür eflli inde sunmakt r. Materyal ve Metod: Ocak 2004 - A ustos 2008 tarihleri aras ndaki 85 ileostomi aç lan hastan n kay tlar retrospektif olarak de erlendirilmifltir. Bulgular: leostomi aç lm fl 85 olgunun 44'ü (%51) erkek, 41'i (%48) kad n olup yafl ortalamas 58.15'dir (±13.2). 76 hastada (%89.4) sapt r c ileostomi, 9 hastada ise (%10.5) uç ileostomi aç lm flt r. Hastalar n ço unlu u rektum ca'l hastalard. 69 hasta (%81.1) rektum ca, 4'ü (%4.7) ileus, 3'ü (%3.5) pelvik tümör, 3'ü (%3.5) nüks rektum ca, 1'i (%1.1) rektovaginal fistül, 1'i (%1.1) alt G S kanama, 1'i (%1.1) akut bat n olgusuydu. leostomi aç lm fl 85 olgunun 7'sinde (%8.2) ortalama 60 (±49) gün içerisinde akut böbrek yetmezli i geliflti. ABY geliflen hastalarda ortalama kreatinin de erinin 3.05 (±1.05), ortalama BUN de erinin 136.1 (±65) ve yafl Purpose: To examine ileostomy induced acute renal failure and serve under the light of literature. Material and Methods: Between January 2004 - August 2008, the records of 85 patients who had ileostomies evaluated retrospectively. Results: Eigthy-five ileostomy patients were examined. 44 (51%) of them was male, 41 (48%) of them was female. The mean age was 58.15(±13.2). Seventy-six (89.4%) patients had loop ileostomy, 9 (10.5%) patients had end ileostomy. Most of the patients were diagnosed as rectal cancer. Sixty-nine (%81.1) were rectal cancer, 4 (4.7%) were mechanical intestinal obstruction, 3 (3.5%) were pelvic cancer, 1 (1.1%) was lower gastrointestinal system bleeding and 1 (1.1%) was acute abdomen. Seven (8.2%) of the 85 ileostomy patients had developed acute renal failure at 60 (±49) days mean time. The mean creatinin value was 3.05 (±1.05), the mean BUN value was 136.1 (±65) and the mean age was 67 (±15). Baflvuru Tarihi: 02.07.2009, Kabul Tarihi: 28.07.2009 Dr. F rat Tutal fiemsi Denizer Cd. E-5 Karayolu Cevizli Mevkii Kartal/ stanbul 34890 stanbul-türkiye Tel: 0505.9231979, 0216.4413900, 0532.4549592 e-mail: drfirat@gmail.com Kolon Rektum Hast Derg 2009;19:106-111

Vol. 19, No.3 LEOSTOM LER ve AKUT BÖBREK YETMEZL 107 ortalamas n n 67 (±15) oldu u bulundu. Tüm hastalar medikal tedavi ile düzeldi. Hiçbir olguda diyalize gerek kalmad. Sonuç: leostomi uygulanan hastalarda s v -elektrolit ve asit-baz dengesi bozuklu u olabilece i ve akut böbrek yetmezli i geliflebilece i bilinmelidir. Bu nedenle hastalar yeterince bilgilendirilmeli ve böbrek yetmezli i aç s ndan yak n takip edilmelidir. Bir engel yoksa ileostomiler mümkün olan en erken sürede kapat lmal d r. Anahtar kelimeler: leostomi, Akut böbrek yetmezli i, Erken ileostomi kapat lmas Girifl leostomi, ostomilerin bir flekli olup s kl kla cerrahi tedavilerde kullan lmaktad r. Hastal n tedavi flekline göre kal c veya geçici ileostomiler yap lmaktad r. Geçici ileostomiler genellikle distalde yap lan anastomozlar korumak ve onlar n güvenle kapanmas na yard mc olmak için yap l r. 1 Özellikle son y llarda rektum cerrahisindeki geliflmeler ve low anterior rezeksiyon oranlar ndaki art fla paralel olarak sapt r c ileostomiler artm flt r. Sapt r c ileostomiler barsak fistüllerinde proksimalden fistülü kontrol alt na almak veya gecikmifl barsak perforasyonlar nda hastal kl barsa n rezeksiyonu ve Hartmann ifllemi fleklinde de yap labilmektedir. Spesifik stoma komplikasyonlar literatürde %10-70 oran nda bildirilmektedir. 2-5 Kolostomilerde görülen komplikasyon oran ileostomilerden daha düflüktür. 1 leostomilere özgü en s k komplikasyon nekroz (%22), prolapsus (%22), cilt irritasyonu (%17), stenoz (%17) ve daha az oranda da parastomal hernilerdir. Son zamanlarda ileostomilere ba l s v ve elektrolit kayb, asit-baz dengesindeki bozukluklar bildirilmeye bafllanm flt r. 6-11 leostomili hastalarda belirgin dehidratasyon ve diyare %5-20 oran nda görülür ve en büyük risk ileostomi çal flmaya bafllad ktan sonraki erken safhada görülür. 12 Cerrahi müdahalelerden sonra tek seansta yap lan ameliyatlar ile geçici stoma (ileostomi, kolostomi) uygulanan cerrahi müdahalelerin birbirine üstünlükleri halen tart fl lmaktad r. 13,14 Literatürde rektum karsinomu nedeniyle low anterior rezeksiyon ameliyat uygulanan hastalarda ileostominin yap l p yap lmamas sorgulanmaktad r. 13 leostomi komplikas-yonlar göz önüne al nd nda her olguda rahatl kla yap lmamas daha do ru bir yaklafl m olur All patients were cured by medical therapy, none of them need dialysis. Conclusion: It must be known that patients with ileostomies can develop acid-base failure, electrolyte and liquid imbalance and acute renal failure. For this reason patients with ileostomies must be informed and followed carefully. Ileostomy must be closed as early as possible. Key words: Ileostomy, Acute renal failure, Early ileostomy closure mu? Biz bu yaz da ileostomi uygulad m z hastalar m zdan akut böbrek yetmezli i tablosuna gidifl ve akut böbrek yetmezli i geliflen olgular m z inceleyerek literatür eflli inde sunmak istedik. Amac m z ileostomi yap lan olgularda post-op takiplerinin iyi yap lmas na dikkat çekmek ve böbrek yetmezli inin olabilece ini vurgulamakt r. Materyal ve Metod Ocak 2004 - A ustos 2008 y llar aras nda Dr. Lütfi K rdar Kartal E itim ve Araflt rma Hastanesi 3.Cerrahi Klini i nde çeflitli hastal klar nedeniyle 85 hastaya ileostomi aç lm fl ve cerrahi flifa ile taburcu edilmifllerdir. Bunlardan 7 tanesi halsizlik, bulant, ifltahs zl k ve bazen kusma yak nmalar ile tekrar klini imize müracaat etmifltir. Hastalar n yap lan muayene ve tetkiklerinde akut böbrek yetmezli i geliflti i görüldü. Eski yat fl dosyalar ç kar larak hastalar retrospektif olarak incelenmeye al nd. De erlendirme yap l rken terminal ileumdan 50 cm'den daha yukar da yap lm fl olan loop veya uç ileostomiler de erlendirmeye al nmam flt r. Hastalar yafl, cinsiyet, preoparatif herhangi bir böbrek hastal olup olmad, yat fltaki kreatinin, BUN de erleri ve varsa ameliyat sonras ölçülen de erleri, böbreklere toksik ilaç kullan l p kullan lmad, postoperatif yeterli hidrasyonun yap l p yap lmad, k sa barsak sendromlu ve inflamatuar barsak hastal n n olup olmad ve streoid kullan p kullanmad, ilave yandafl hastal n n olup olmad aç s ndan de erlendirildi. Bulgular leostomi aç l m fl olan 85 hastadan 44'ü (%51) erkek, 41'i (%48) kad n olup yafl ortalamas 58.15'idi. Hastalar n

108 KURT ve ark. Kolon Rektum Hast Derg, Eylül 2009 79'una (%89.4) sapt r c ileostomi, 9'una (%10.5) uç ileostomi aç lm fl ve bunlardan 7'sinde (%8.2) böbrek yetmezli i geliflmifltir (Tablo 1). Hastalar n ço unlu u rektum karsinomlu hastalard (Tablo 2). leostomi aç lan hastalar n 69'u (%81.1) rektum karsinomlu, 4'ü (%4.7) ileus'lu idi. Tablo 1. Çal flmaya al nan hastalar. Toplam hasta say s 85 % Erkek / Kad n 44/41 51/48 Yafl ortalamas 58.15 (±13.2) leostomi çeflidi Loop 76 89.4 Uç 9 10.5 ABY geliflen hasta say s 7 8.2 Tablo 2. Hastalar n tan lar. n % Rektum karsinomu 69 81.1 leus 4 4.7 Pelvik tümör 3 3.5 Nüks rektum karsinomu 3 3.5 Rektovaginal fistül 1 1.1 Alt G S kanama 1 1.1 Akut bat n 1 1.1 Akut böbrek yetmezli i (ABY) geliflen 7 olgunun yafl ve cinsiyetleri, tan lar, akut böbrek yetmezli i geliflme süreleri ve laboratuar de erleri Tablo 3'de verilmifltir. Akut böbrek yetmezli inin ortaya ç k fl ortalama 60.3 gün, kreatinin de erlerinin ortalamas 3.05 mg/dl, BUN de erlerinin ortalamas 136.1 mg/dl, yafl ortalamas ise 67 bulunmufltur. Hiçbir hastam zda barsak rezeksiyon nedeniyle k sa barsak sendromu ve yandafl hastal k yoktu. Her ne kadar 2 hastam zda akut böbrek yetmezli i geliflmesi için 4-4.5 ayl k süre geçmiflse de hastalar m zda akut böbrek yetmezli i geliflmesi ortalama 60 gün içerisinde olmufltur. Tüm hastalar medikal tedavi ile (s v ve elektrolit verilmesi, anti motilitik, anti kolinerjik, H2 reseptör blokerleri gibi ilaçlar kullan larak) diyalize gerek olmadan düzeldiler. Her hastan n tedavisi nefroloji uzman n n görüflü al narak düzenlenmifltir. Önerilerle taburcu edilenler veya ileostomisi kapat lan hastalar n takiplerinde hiçbir sorun olmam flt r. Hepsinin ileostomisi yaklafl k 4.5 ay içerisinde kapat lm flt r. Tart flma leostomiler cerrahi tedavilerde s kl kla kullan lan bir ostomi-stoma fleklidir. Geçici ileostomiler distaldeki anastomoz güvenli i aç s ndan son derece önemlidir. 1-15 17.yy'dan itibaren stomalar cerrahi prati ine iyice yerleflmifltir. Genellikle pratik uygulamada ileostomiler 2-3 ayda bazen de 3-6 ayda kapat lmaktad r. leostomilerin morbiditesi kolostomilerden daha fazlad r. 1 leostomilili hastalarda ileum e er yeterli uzunlukta ise, ileumun emilimini bozacak bir hastal k yoksa veya barsa n transit zaman n azaltacak bir neden yoksa günlük 200-1000 ml s v ile 40-100 mmol Sodyum, Tablo 3. Hastalar n de erleri. Cinsiyet Yafl Tan Bulant Primer leostomi Akut Akut Böbrek Kreatinin BUN Kusma nce Barsak Çeflidi Böbrek Yetmezli i (mg/dl) (mg/dl) Hastal Yetmezli i Ç k fl Süresi (gün) K 39 Opere Rektum Yok Yok Loop Var 20 3.84 106 Karsinom + Anal Striktür K 57 atrojenik leum + Yok Uç Var 35 1.75 72 Yaralanmas K 65 Rektum Karsinom Yok Yok Loop Var 24 3.87 256 E 69 Rektum Karsinom + Yok Loop Var 67 3.03 197 E 82 Rektum Karsinom Yok Yok Loop Var 19 4.02 107 K 86 Rektum Karsinom Yok Yok Loop Var 120 1.43 93 E 73 Rektosigmoid Karsinom Yok Yok Loop Var 137 3.47 122

Vol. 19, No.3 LEOSTOM LER ve AKUT BÖBREK YETMEZL 109 15-30 mmol Sodyum bikarbonat ve 5 mmol potasyum kayb olur. 16,17 leostomili hastalarda bazen herhangi bir hastal k (inflamatuvar barsak hastal, k sa barsak sendromu, tbc, enterit gibi) yokken aniden ileostominin afl r s v kayb ile s v elektrolit asit-baz bozukluklar n n oluflabilece i belirtilmektedir. 6 E er ileostomiden günlük 1l'den fazla s v kayb olursa total vücut suyu ve soydum azalmas, aldosteron düzeyinde artma, idrar volumünde ve sodyum ekskresyonunda azalma olur. 18,19 Çal flmam zdaki ileus olgular ndan birisi radyoterapiye ba l ileusun ameliyatla aç lmaya çal fl lmas esnas nda oluflan distal ileum yaralanmas nedeniyle sapt r c ileostomi aç lm fl hastayd. Bu hastay çal flma d fl nda b rakmay düflündük ancak pre-op dönemde hastan n ishalinin olmamas nedeniyle çal flmadan ç kar lmas n n anlams z olaca na karar verdik. Çünkü hasta 1 y l önce radyoterapi alm flt ve o dönemde ishali yoktu. Yine çal flmam zda 8 böbrek yetmezli i olgusu saptanm flt. Bunlardan birisi Crohn hastal na ba l akut bat n (barsak perforasyonu) nedeniyle ileostomi aç lan hastayd. Hastan n pre-op dönemde ishali olmas nedeniyle çal flma d fl b rak lm flt r. leostomili hastalarda oluflan s v kayb baz eski yay nlarda dehidratasyon olarak adland r lm flt r. 20,21 Oysa bunlarda normal veya düflük sodyum düzeyi ile birlikte volüm azalmas mevcuttur. Bu sebeple hastalarda düflük hacmi artt rmak için serum fizyolojik kullan larak ekstrasellüler s v volümü artt r lmal d r. 6 Öte yandan Turnberg ve ark. n n 10 yapt bir çal flmada 14 ileostomili hastan n s v -elektrolit kay plar incelenmifltir. Bu amaçla hastalar n 24 saatlik ileostomi ç k fllar toplan p venöz kan örnekleri al nm fl; plazma sodyum, potasyum, aldosteron, renin aktivite ve prolaktin yönünden de erlendirilmifltir. Sonuçta ileostomili hastalar n total sodyum ve potasyum kayb n n oldu u, ekstrasellüler s v ve elektrolitlerinde bir de ifliklik olmad n n bir kan t oldu unu ifade etmifllerdir. leostomili hastalarda kaybedilen s v n n naturüne ba l olarak genellikle metabolik asidoz geliflir; fakat bazen metabolik alkaloz da geliflebilir. Metabolik alkalozlu hastalarda ileostomiden selektif olarak fazla klorit kayb mevcuttur. 22 Bu durum barsak transit zaman n azalmas ile klorit kayb oluflmas veya afl r gastrin salg s ile mideden fazla miktarda klorit sekresyonu kayb ile izah edilebilir. Normalde ileostomilerde bikarbonat kayb ile düflük bikarbonat ve onu kompanse eden düflük karbondioksit seviyesinin birlikte oldu u metabolik asidoz görülür. Weise ve ark. 6 ileostomili 7 hastadan 2'sinde metabolik alkaloz, 5'inde metabolik asidoz görmüfllerdir. Akut böbrek yetmezli i geliflen ileostomili hastalarda hiperpotasemi (hiperkalemi) vard r. E er hastalarda metabolik alkaloz varsa böbrekten potasyum kayb olaca ndan hiperpotasemi görülmeye-bilir. Kolonun tümünün ç kar larak ileostomi oluflturulmas asit-baz ve elektrolit dengesi üzerinde olumsuz etkilerinin tart flmalar devam etmifl ve sonuçta normal gastrointestinal fonksiyonlu hastalarda asit-baz ve elektrolit dengesini bozmayaca belirtilmifltir. 23 Kolektomili hastalarda aldosteronun yükselece i bilinmektedir. Sodyum absorbsiyonunun %15'i kolonda olmaktad r. Kolon sodyum absorbsiyonunda aldosterona sensitiftir. 24 Huber ve ark. 11 yapt klar bir çal flmada total kolektomi + ileoanal anastomoz + ileostomi uygulanm fl hastalarda önemli derecede s v, elektrolit ve asit-baz de ifliklerinin oldu unu bildirmifllerdir. leostomi kayb n n hipotansiyon ve sodyum kayb na neden oldu u, tablonun metabolik asidoz ile birlikte oldu u, kompansasyonda renin-angiotensin sisteminin devreye girdi i, surrenal korteksten aldosteron salg land, böylece böbrek ve kolondan sodyum ve s v emiliminin art r ld bildirilmifltir. Kreatinin düzeyinin aldosterona göre orta derecede artt ; buna ra men ileostomili hastalarda bariz böbrek yetmezli i görmediklerini ve ileostominin 6 ay içinde kapat lmas yla yukar da bahsedilen tüm de iflikliklerin düzelece i ifade edilmifltir. Isaacs ve ark. 25 taraf ndan yap lan bir çal flmada ileostomili hastalarda bafllang çta s v elektrolit kayb olabilece i belirtilmifl; ancak ilerleyen sürelerde ileal mukozadaki adaptasyon ve de ifliklikler ile emilimin normale dönece i ve kayb n azalaca ayr ca ileostomili hastalarda aldosteron seviyesinin normal veya düflük olabilece i belirtilmifltir. leostomilerden genellikle ileri düzeyde s v ve elektrolit kay plar olmaktad r. Bu kay plar oral yolla karfl lamak ideal olan d r. Fakat s kl kla e itim düzeyinin eksikli i ve hastalar n uyumsuzlu u sebebiyle bu mümkün olmamaktad r. leostomi aç ld ktan sonra kapat lmas na kadar geçen sürenin uzunlu u da bu komplikasyonlar n geliflmesinde etken olmaktad r. leostomilerin en k sa sürede kapat lmas geliflebilecek akut böbrek yetmezli ini engelleyebilir. leostomi aç lan hastalar n iyi

110 KURT ve ark. Kolon Rektum Hast Derg, Eylül 2009 bilgilendirilmesi ileostomi komplikasyonlar n n önüne geçmek ve iyi takibi aç s ndan önemlidir. leostomiden s v ve elektrolit kayb n önlemek için anti motilitik kullan labilir. Bu amaçla kullan lan kodeinfosfat, sodyum, potasyum ve s v kayb n azalt r. Atropin ile difenoksilat hidroklorit de benzer etkiyi yapar. 26 Hafif derecedeki ileostomi diyareleri yumuflak fiberli yiyecekler ve kolesteramin ilavesi ile düzeltilebilir. Histamin (H2) reseptör antagonisleri ve proton pompa inhibitörleri özellikle hipergastrinemisi olan ileostomilerde gastrik salg y azaltmak için kullan l r. Barsak motilitesini azaltarak barsak geçifl zaman n uzatan opiatlar (kodein), anti motilitik ajanlar (löperamit ve difenoksilat) ve diyet gibi önlemler yeterli olmad zamanlar glukoz polimer elektroliz solüsyonu veya somatostatin kullan labilir. 27-29 Somatostatin hem motiliteyi azaltarak barsak geçifl zaman n uzat r hem de su ve tuz ekskresyonunu azaltarak etki yapar. Son zamanlarda geçici ileostomilerin 15-18 gün gibi erken sürede kapat lmas n n mümkün olaca na dair yay nlar mevcuttur. 30-33 Erken ileostomi kapat lmas n n morbiditesinin geç kapatmadan çok daha düflük oldu u belirtilmektedir. Literatürde belirtilen di er erken ileostomi kapat lma morbiditeleri %6-8.6 oran nda belirtilirken Gentilli ve ark. 31 bu oran %4.1 bulmufllard r. Sonuçta ne amaçla yap l rsa yap ls n her ileostominin çabuk geliflen asit-baz bozuklu una, s v -elektrolit kayb na yol açaca bu nedenle akut böbrek yetmezli i aç s ndan takip edilmesi gerekti inin bilinmesi gerekmektedir. Günlük ileostomiden gelen miktar n 1 litreden fazla olmas önemlidir. Özellikle 1.5 l'den fazla ise çok dikkat edilmelidir. Hasta taburcu edilmeden üre, kreatinin ve elektrolitlerinin bak lmas ; normal ise haftada bir üre, kreatinin ve elektrolitlerin bak lmas n n uygun olaca düflüncesindeyiz. Ayr ca ileostomili hastalarla iyi iletiflim kurularak gerekli bilgilendirmenin yap lmas, geliflecek olan olas komplikasyonlar n önlenmesi aç s ndan önemlidir. leostominin erken kapat lmas ile akut böbrek yetmezli i gelifliminin önlenece i veya oluflmufl de iflikliklerin tekrar normale dönebilece i bilinmelidir. Kaynaklar 1. Peter Cataldo, Neil H. Hyman. Ostomy management. in Charles J.Yeo(ed), Shackelford's Surgery of The Alimentary Tract Sixth Edition, Saunders Elsevier company, Volume II 2007;2367-74. 2. Park JJ, del Pino A, Orsay CP, et al. Stoma complications: The Cook Country Hospital experience. Dis Colon Rectum 1999;42:157-80. 3. Duchesne JC, Wang YZ, Weintraub SL, Boylem, Hunt JP. Stoma complications: A multivariete analysis. Am Surg 2002;68:961-66. 4. Pearl RK, Prasad ML, Orsay CP, et al. Early local complication from intestinal stomas. Arch Surg 1985;120:1145-47. 5. Leong AP, London-Schimmer EE, Phillips RK. Lifetable analysis of stomal complications followoing ileostomy. Br J Surg 1994;81:727-29. 6. Weise WJ, Serrano FA, Fought J, Gennai FJ. Acute eletrolyte and acids-base disorders in patients with ileostomiler: a case series. Ann J Kidney Dis 2008;52:494-500. 7. Diekmann F, Rudolph B, Plauth M, et al. Hypokalemic nephropaty after pelvic pouch procedure and protective loop ileostomy. Z Gastroenterol 2001;39:579-82. 8. Chan JP. leostomy and ramipril induced acute renal failure and shock, Heart and Lung 2007;36:298-99. 9. Moore R, Richards P. Acute ileostomy diarrhea with incipient renal failure due to fish tapeworm infestations. Proc Ray Soc Med 1973;66:33-34. 10. Turnberg LA, Morris AI, Hawker PC, et al. intracellular electrolyte depletion in patients with ileostomies. Gut 1978;19:563-68. 11 Huber FX, Stern J, H nz U, Werle E. Effects of restorative proctocolectomy on Renal and Adrenal function. Dis Colon Rectum 1999;42:1318-24. 12. Tang CL, Yunos A, Leong AP, Scow-Choen F, Goh HS. leostmy output in the early postoperative period. Br J Surg 1995;82:607.

Vol. 19, No.3 LEOSTOM LER ve AKUT BÖBREK YETMEZL 111 13. Chude GG, Rayata NV, Patris V, et al. Defunctioning loop ileostomy with low anterior resection for distal rectal cancer: Should we make an ileostomy as a routine procedure? A prospective randomised study. Hepatogastroenterolgy 2008;55:1562-27. 14. Mathiessen P, Hallböök O, Rutegard J, Smart G, Sjödahi R. Defunctioning stoma reduces symtomatic leakage after low anterior resection of the rectum for cancer. A randomised multicenter trial. Ann Surg 2007;246:207-14. 15. Rondelli F, Reboldi P, Rulli A, et al. Loop ileostomy versus loop colostomy for fecal diversion after colorectal or coloanal anastomosis: a meta-analysis Int J Colorectal Dis 2009;24:479-88. 16. Hill GL, Mairs WS, Goligher JC. Cause and management of high volume output salt-depleting ileostomy. Br J Surg 1975;62:720-26. 17. MC Neil NI, Bingham S, Cole TJ, Grant AM, Cummings JH. Diet and health of people with an ileostomy. 2. Ileostomy function and nutritional state. Br J Nutr 1982;47:407-15. 18. Kennedy HJ, Al-Dujaili EA, Edwards CR, Truelove SC. Water and electrolyte balance in subject with a permanent ileostomy. Gut 1983;702-05. 19. Singer Am, Bennet RC, Carter NG, Hughes ES. blood and urinary Changes in patients with ileostomies and ileorectal anastomoses. Br Med J 1973;3:141-43. 20. Gallagher ND, Harrsion DD, Skyring AP. Fluid and electrolyte disturbancess in patients with longestablihed ileostomies. Gut 1962;3:219-23. 21. Clarek AM, Chirnside A, Hill GL, Pope G, Stewart MK. Chronic dehydration and sodium depletion in patinets with establihed ileostomtomies. Lancet 1967;2:740-43. 22. Galla JH. Metabolic alkalosis. J Am SOC Nephial 2000;11:369-75. 23. Charney AN, Donowitz M. Gastrointestinal influences on hydrojen ion balance. in Gennari FJ, Adrogue HI, Galla JH, Madais NE (ed). Acid-Base disorders and their treatment. New York NY, Taylor & Francis, 2005;209-40. 24. Edmonds CJ, Godfrey RC. Measurement of electrical potensials of the human rectum amd pelvic colon in normal and aldesteron treated patients. Gut 1970;11:330-37. 25. Isaacs PET, Horth CE, Turnberg LA. The electrical potential difference across human ileostomy mucosa. Gastroenterology 1976;70:52-58. 26. Newton CR. The effect of codeine phosphate, lomotil and isopel on ileostmy function. Gut 1973;14:424-25. 27. Ward K, Murray B, Neale G, Wier DG. Treatment of salt losing ileostomy diarhea with an oral glucose polymer electrolyte solution. Ir J Med Sci 1984;153: 77-78. 28. Sailagyi A. Shrier I. Systematic review; The use of somatostatins or octreotide in refractory diarhea. Aliment Pharmacal Ther 2003;15:1889. 29. Cooper JC, Williams NS, King RF, et al. Effect of a long-acting somatosatin analogue an patients with sever ileostomy diarrhea. Br J Surg 1986;73:128. 30. Krand O, Yolti T, Berber I, Tellioglu G. Early vs. delayed closure of temporary converting ileostomy: a prospective study. Hepatogastroenterology 2008;55:142-45. 31. Gentilli S, Pizzorno C, Pessione S, et al. Early stoma closure in colorectal resections after endoscopic monitoring of the anastomosis. Clinical results Chir Ital 2007 Jul-Aug;59:507-12. 32. Menegaux F, Jordi -Galais P, Turrin N, Chigot JP. Closure of small bowel stomas on postoperative day. Eur J Surg 2002;168:713-15. 33. Bakx R, Busch OR, Van Geldere D, et al. Feasibilty of early closure of loop ileostomies: A pilot study. Dis Colon Rectum 2003;46:1680-84.