ACĠL DĠYALĠZ ENDĠKASYONLARI. Prof. Dr Sema Akman



Benzer belgeler
Zehirlenmelerde Diyaliz Uygulamaları. Dr. Ali Rıza ODABAŞ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Toksikolojide Hemodiyaliz, Hemoperfüzyon, Hemofiltrasyon. Dr. Evvah Karakılıç Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği

EKSTRAKORPORAL TEDAVİ METODLARI VE ZEHİRLENME. Dr. Salim Satar Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği

Ne Zaman Acil Diyaliz. Yard.Doç.Dr Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD 4.Ulusal Acil Tıp Kongresi

HEMODİYAFİLTRASYON. Dr. Adem Sezen

Hemofiltrasyon ve Hemodiyafiltrasyon Teknikleri - Tedavi Reçetelendirmesi. Dr. Emre Tutal Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD

HİBRİT TEDAVİLER. Dr. Aykut SİFİL Dokuz Eylül Üniversitesi

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.

ZEHĠRLENMELERDE EKSTRAKORPORAL TEDAVĠLER. Uz. Dr. Seda DAĞAR

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever

RENAL REPLASMAN TEDAVİ YÖNTEMLERİ. Doç. Dr. N. Defne ALTINTAŞ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD, Yoğun Bakım BD Şubat 2016

Zehirlenme ve intoksikasyonlarda Renal Tedavi Diyaliz, Hemoperfüzyon, CVVH EXTRIP önerileri

Parasetamol ve Salisilat Zehirlenmeleri. Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad

Magnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI

RENAL PREOPERATİF DEĞERLENDİRME. Dr. Mürvet YILMAZ SBÜ. Bakırköy Dr. Sadi Konuk SUAM

DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ İĞİ

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Dahiliye kliniğinde hemodiyaliz kararı vermek? Dr. Funda Türkmen

YOĞUN BAKIMDA RENAL REPLASMAN TEDAVİLERİ. Yrd. Doç. Dr.Besey Ören İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi

Arter Kan Gazı Değerlendirmesi. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Pediatriye Özgü Farmakoterapi Sorunları

Olgular. Kan Gazı Değerlendirilmesi Sunum planı. AKG Endikasyonları

AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde Akut Periton Diyalizi Yapılan Hastaların Değerlendirilmesi: 8 Yıllık Tek Merkez Deneyimi

1. Hemadiyaliz sırasında en sık görülen komplikasyon aşağıdakilerden hangisidir? a. Ateş b. Hipotansiyon c. Hemoliz d. Tamponad e.

Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.

ZEHİRLENMELERDE DİYALİZ UYGULAMALARI. Dr. Aykut SİFİL Dokuz Eylül Üniversitesi

Böbrek Naklinde Bazal İmmunsupresyonda Kullanılan Ajanlar

Modalite Seçimi Pratik Yaklaşım

ASETOMİNOFEN ZEHİRLENMELERİ UZ. DR. MEHMET YİĞİT SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ «

RENAL REPLASMAN TEDAVĠ SEÇENEKLERĠ

PERİTON DİYALİZ SOLÜSYONLARI. Dr. Evrim Kargın Çakıcı Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları EAH

SİSTİNOZİS KAYIT SİSTEMİ VERİ ALANLARI (*) ile belirtilen alanların doldurulması zorunludur. Hasta Demografik Bilgileri

HEMODİYALİZ FİZYOLOJİK PRENSİPLERİ VE DİYALİZ YETERLİLİĞİ NEŞE KIRIÇİMLİ ÖZEL A MERKEZ DİYALİZ MERKEZİ /BURSA

ASİD BAZ DENGESİ. Prof Dr Salim Çalışkan

Akut ve Kronik Karaciğer Yetmezliğinde Köprüleme Tedavileri

BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI

PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ

HEMODİYALİZ ( Fizyolojisi, tekniği ve yöntemleri )

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

Hemodiyaliz Reçetesinin Düzenlenmesi

Salisilat ile Zehirlenmeler. Dr. Kasım Öztürk

AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİNDE DİYALİZ TEDAVİSİ

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ

HEMODİYALİZ DOZU Uygulamada Yaşanan Sorunlar

Doku kan akışının düzenlenmesi Mikrodolaşım ve lenfatik sistem. Prof.Dr.Mitat KOZ

İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU ASİT-BAZ DENGESİ VE KAN GAZI ANALİZİ

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Yrd.Doç.Dr. Erdal Balcan 1

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması

Arş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN

OLİGOÜRİLİ HASTADA LABORATUVAR BULGULARI

PERİTON DİYALİZİNİN ANATOMİSİ & FİZYOLOJİSİ Hayriye PELENK Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Ankara

Yavaş Sürekli Diyaliz Tedavileri. Dr. Ali İhsan Günal Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği

Zehirlenmelerde Diyaliz Uygulamaları. Uzman Dr Gürkan ALTUNTAŞ Rize RTE Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği

DİYALİZ: GENEL BİLGİLER

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...

VÜCUT SIVILARI. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN. Copyright 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings

İntradiyalitik Sıvı Elektrolit Bozuklukları

T.C. ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL ZORUNLU DERSLER

Online Hemodiafiltrasyon. Dr. Hakan AKDAM

Olgu Tartışması. Doç. Dr. Bülent ERDUR PAUTF Acil Tıp AD DENİZLİ Haziran 2012 ATOK

Çocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı

PROGRAM İÇERİĞİ SUNUŞ. Şok Tedavisi - Doğrular ve Yanlışlar

Ani Kardiyak Ölüm: Önleyebilir miyiz? Doç. Dr. Yakup Ekmekçi Özel Ankara Güven Hastanesi

Yrd. Doç. Dr. Murat Sarıtemur Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD 2014

Yrd. Doç. Dr. Gökhan ERSUNAN Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D.

MYOLOGIA CRUSH SENDROMU. Dr. Nüket Göçmen Mas

TÜMÖR LİZİS SENDROMU. Doç.Dr. Seda Özkan. Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği, Ankara

HEMODİYALİZ ENDİKASYONLARI VE REÇETELENDİRİLMESİ

DOZ hastada belli bir zamanda, beklenen biyolojik yanıtı oluşturabilmek için gerekli olan ilaç miktarıdır.

Diyalizin Geleceği. Doç. Dr. Emre Tutal Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD

Çeşitli nedenlerle oluşabilen karaciğer fibrozisi hemen daima geri dönüşümsüzdür.

ASİT- BAZ DENGESİ VE DENGESİZLİKLERİ. Prof. Dr. Tülin BEDÜK 2016

Hemodiyaliz. Prof Dr Hayriye Sayarlıoğlu Ondokuz Mayıs Üniversitesi

İÇ HASTALIKLARINDA YOĞUN BAKIM Prof. Dr. Sabriye DEMİRCİ

Başlıca organizma sıvılarının ve salgılarının ortalama ph değerleri.

Hemodiyaliz Yeterliliği Kavramı ve Ölçütleri. Prof. Dr. Nurhan Seyahi İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

SEÇİCİ PLAZMAFEREZ. Yrd. Doç. Dr. Ekim SAĞLAM GÜRMEN Manisa Celal Bayar Üni. Tıp Fak. Acil Tıp AD.

β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad

AKUT BÖBREK HASARINDA RENAL REPLASMAN TEDAVİSİ: NE ZAMAN BAŞLATILMALI, HANGİ YÖNTEM SEÇİLMELİ, NE ZAMAN SONLANDIRILMALI?

T.C SAĞLIK BAKANLIĞI MÜMİNE HATUN HASTANESİ

HEMODİYALİZDE NİTELİKLİ VE MALİYET ETKİN BAKIMIN SUNUMUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ

ÇOCUKLARDA DİYALİZ. Prof. Dr. Mesiha Ekim. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı

İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri

RABDOMİYOLİZ. Akut Böbrek Hastalığı. Dr. Celalettin USALAN

HUMAN ALBÜMİN Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Finansal Analiz Daire Başkanlığı Mali Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı

ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği

Periton Diyalizi Modaliteleri ve Solüsyonları. Prof. Dr. Betül Kalender Gönüllü KOÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Orta büyüklükteki moleküllerin uzaklaştırılmasının ve diyalizat kalitesinin klinik önemi

Diyaliz Sıklığını Azaltma ve Diyalizden Çıkarma Kararı Nasıl Verilmeli. Dr. Hüseyin ÇELİKER Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Kronik Zeminde Akut Karaciğer Yetmezliği

2015 YILI BÖLÜM İÇİ EĞİTİM PLANI

FOKAL SEGMENTAL GLOMERÜLOSKLEROZ (FSGS) VAKA SUNUMU ÖZGE ÖZEROĞLU

Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.

SODYUM (Na + ) SODYUM METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI HİPONATREMİ HİPONATREMİ. Plazma Na + : meq/l,

NEFRİTİK SENDROMLAR. Dr.LATİFE ERDOĞAN Ekim 2013

SÜREKLĠ RENAL REPALSMAN TEDAVĠLERĠNDE YENĠ GELĠġMELER. Dr. Aykut SĠFĠL Dokuz Eylül Üniversitesi-Ġzmir

Transkript:

ACĠL DĠYALĠZ ENDĠKASYONLARI Prof. Dr Sema Akman

DĠYALĠZ 2

DĠYALĠZ Hangi gerekçelerle? ( Endikasyonlar) Hangi yöntemi? ( Diyaliz seçenekleri) Ne zaman? ( Nefrolog = Makine doktoru?) 3

ENDĠKASYONLAR Semptomatik tedavilere yanıt alınamayan Hipervolemi Asid-baz dengesizlikleri-asidoz, alkaloz Elektrolit-mineral dengesizlikleri-na, K, Ca, P, ürik asit Akut Böbrek Yetmezliği Sepsis Ġntoksikasyonlar Hepatik koma Metabolik hastalıklar 4

YÖNTEMLER Hemofiltrasyon-HF ( 1976)- Uygulanan basınç nedeni ile membranın bir yanından diğer yanına sıvı (+solüt) transferi (konveksiyon) Ultrafiltrasyon(UF)(1907), Diyafiltrasyon (DF)( 1967), HF=UF=DF Hemodiyaliz(HD)- Kanın pompalar yardımıyla membrandan geçirilerek sıvı ve solüt içeriğinin yeniden düzenlenmesi ( difüzyon) Hemodiyafiltrasyon 5

YÖNTEMLER Sürekli venövenöz hemofiltrasyon-svvh (CVVH) Sürekli arteriovenöz hemofiltrasyon-savh ( CAVH) Sürekli venövenöz hemodiyafiltrasyon-svvhd (CVVHD) Sürekli arteriovenöz hemodiyafiltrasyon-savhd( CAVHD) YavaĢ yayılmıģ günlük diyaliz( YYGD)-Slow extended daily dialysis (SLEDD) YavaĢ sürekli ultrafiltrasyon(ysuf) Slow continuous ultrafiltration ( SCUF) 6

YÖNTEMLER Hemoperfüzyon-Membran içindeki sorbent partiküllerinin kanla teması ile toksinleri adsorbe ederek uzaklaģtırılması. Tipik sorbentler aktif karbonlar, iyon değiģtiren reçineler, ve noniyonik büyük porlu değiģim reçineleridir. Sorbent partiküller yüzeyin polimer membranla örtülmesiyle uyumlu hale getirilmiģtir. Albumin diyaliz Albumin içeren filtreler aracılığıyla albumine bağlanan toksinlerin uzaklaģtırılması Karaciğer yaģam destek ünitesi -Suda eriyen+ albumine bağlanan toksinlerin birlikte uzaklaģtırılması MARS-System( Molecular Adsorbent Recirculating System):, Prometheus-System Periton diyalizi (PD)( difüzyon) 7

Hemodiyaliz Su ve solütlerin difüzyon yöntemi ile( konveksiyonun rolü az) konsantrasyon gredyentine uygun olarak uzaklaştırılmasını sağlar 8

Hemofiltrasyon-Ultrafiltrasyon- Diyafiltrasyon Su ve küçük (+orta büyüklükteki) solütlere geçirgen Plazmaproteinlerine ve kanın şekilli elemanlarına geçirgenliği yok Diyalizat yok sadece Ultrafiltrat konvektif transport etkin 9

DĠYALĠZ DEĞĠġKENLERĠ Damar yolu-diyaliz kateteri Diyaliz membranları ( diyalizer, filtre)-membran por sayısı, geniģliği, düģük etkinlikli ( low-flux), yüksek etkinlikli ( high-flux) Periton membranı Diyalizat sıvısının elektrolit içeriği ( Na, K, Ca, Mg, PO4, HCO3) Diyaliz sıvısının mikrobiyolojik arınmıģlığı-yüksek etkinlikli membranda dikkat! Sıcaklık Antikoagulasyon Pompa basıncı, diyalizat akım hızı, kan akım hızı 10

PD 11

ABY de Genel Diyaliz Endikasyonları Konjestif kalp yetersizliği, akciğer ödemi ve ağır hipertansiyona yol açan ve farmakolojik tedavi ile düzelmeyen sıvı yüklenmesi Belirgin metabolik asidoz ( ph <7.2, HCO3 <8 meq/l ve semp.ted. yanıt yok) Hiperpotasemi > 6.5 meq/l ve ilaçlara yanıtsız Ağır azotemi : BUN > 100-120 mg/ dl ve yükseliyor Semptomatik üremi: Ensefalopati, perikardit, GI kanama Ġnatçı hipokalsemi ve ikincil konvülziyonlar Çok yüksek ve ilaçlara yanıt alınamayan hiperürisemi Çok yüksek ve ilaçlara yanıt alınamayan hiperfosfatemi 12

SEPSĠS VE ABY Sepsiste ABY prevalansı % 9-40 Thijs ve ark.kidney Int 1998:53: 34-39 Sepsis+ ABY de mortalite % 70-90 Neveu ve ark.ndt1996: 11-293-298. 13

ENDOTOKSİNLER ENDOJEN MEDYATÖRLER Sitokinler Araşidonik asit metabolitleri Endotelinler Nitrik oksitler Renin anjiotensin sistemi Koagulasyon-fibrin kaskadı MİKROTROMBUSLER RENAL KAN AKIMINDA AZALMA 14

SEPSĠSTE ABY HEDEFLER? Hipervolemi Asid-baz dengesizlikleri- Asidoz, alkaloz Elektrolit-mineral dengesizlikleri-na, K, Ca, P, ürik asit -Sitokinler ( TNF-a, IL-1b, IL-6 and IL- 8, IL-1ra, soluble TNF receptors types I and II -Lipopolisakkaridler -PAF -Anjiotensin II -Prostoglandinler -Porinler -Sitolizinler -Ekzotoksin A -Peptidoglikanlar -Lipotektoik asid -Alfatoksin -Enterotoksin 15

Yoğun Bakım Hastalarında Diyaliz Renal Replasman YaĢamı tehdit edici endikasyonlar Hiperkalemi Asidoz Akciğer ödemi Üremik komplikasyon Solüt kontrolü Sıvı kontrolü Asid-baz dengesi Renal Destek Beslenme Konjestif kalp yetmezliğinde sıvı uzaklaģtırma Sepsiste sitokin uzaklaģtırma Kanser kemoterapisi Multiorgan yetmezliğinde sıvı uzaklaģtırma 16

Solüt Molekül Ağırlığı ve Klirens Jeffrey et al., Artif Organs 1994 Solute (MW) Sieving Coefficient Diffusion Coefficient Urea (60) 1.01 ± 0.05 1.01 ± 0.07 Creatinine (113) 1.00 ± 0.09 1.01 ± 0.06 Uric Acid (168) 1.01 ± 0.04 0.97 ± 0.04* Vancomycin (1448) 0.84 ± 0.10 0.74 ± 0.04** *P<0.05 vs sieving coefficient **P<0.01 vs sieving coefficient 17

ABY VE YÖNTEMLER 18

Hemofiltrasyonun Sepsiste Avantajları Hemodiyaliz mambranları uzun, kıvrımlı- sıvı akımına yüksek dirençli, orta büyüklükte ve büyük moleküllere geçirgen değil Hemofiltrasyon membranları daha düz ve çapı artmış sıvı akımına direnci düşük, daha iyi sıvı kontrolü Küçük, orta ve büyük molekül ağırlıklı solütlere geçirgenlik: < 50000 dalton geçirgen bicarbonate interleukin-1 interleukin-6 endotoxin vancomycin heparin pesticides ammonia >50.000 geçirgen değil albumin protein-bound medications platelets 19

Sitokin UzaklaĢtırma 20

21

Çocuklarda SAVH VE SVVH Lieberman 1985 ( ABD): Anürik bir yenidoğanda sıvı yüklenmesi nedeniyle YSUF Ronco 1986 (Ġtalya): Yenidoğanda SAVH Leone 1986 (ABD): Daha büyük çocukta SAVH 1993: SVVH daha az problemli SAVH SVVH Kateter 4-6 Fr tek lümen 7-11 Fr Çift lümenli GiriĢ yolu Arteriyel Proksimal venöz ÇıkıĢ yolu Venöz Distal venöz Pompa Kalp Makara Transport Konvektif Konvektif Membran Yarıgeçirgen Yarıgeçirgen Molekül Orta Orta S.medyatörler Evet Evet Diyalizat Hayır Hayır Replasman sıvısı Evet Evet 22

23

SVVH ve Günlük Ġntermittan Tedavi Maliyetleri 24

ARALIKLI HD, SÜREKLĠ HF VE YAVAġ HD ĠN KARġILAġTIRILMASI 25

SÜREKLĠ HF VE YAVAġ HD DE ĠNOTROP DESTEĞĠ 26

YOĞUN BAKIMDA ABY DE DĠYALĠZ TERCĠHLERĠ 27

ABY VE DĠYALĠZ YÖNTEMLERĠ Akut intermitan diyaliz HD-Hızlı, etkin, daha kısa süre antikoagulasyon, ancak kardiyovaskuler instabilite, deneyimli diyaliz personeli, PD-Daha yavaģ, orta derecede etkin Sürekli diyaliz SVVH SAVH SVVHD SAVHD YavaĢ, güvenli ve etkin, kardiyovaskuler stabilite, ancak daha pahalı, yoğun bakım personelini meģgul eder, daha uzun süre antikoagulasyon YSUF YYGD YavaĢ, güvenli ve etkin, kardiyovaskuler stabilite, orta derecede maliyet, orta yoğunlukta antikoagulasyon 28

ABY DE HEDEFLERĠMĠZE UYGUN DĠYALĠZĠ NASIL SEÇELĠM? ABY( Basit) ABY(Ciddi) ABY+ MOY 1 organ yetmezliği 2 organ yetmezliği >2 organ yetmezliği ( Böbrek yetm.) ( Böbrek yetm.+ ( Böbrek yetm+ şok veya şok + akciğer tutulmuş veya) akciğer tutulmuş +) Sıvı-asid-bazelektrolit dengesizliğini düzeltmek Hemodinamiyi bozmadan sıvı-asid-baz-elektrolit dengesizliğini düzeltmek Hemodinamiyi bozmadan sıvı-asid-baz elektrolit dengesizliğini düzeltmek + sitokinleri uzaklaştırmak+ hepatik yetm. toksinlerini uzaklaştırmak+ HD, UF, HDF, PD, HD, UF, HDF, PD, YYGD, YSUF HD, UF, HDF, YYGD, YSUF, SVVH, SVVHD, SAVH, SAVHD, PD, albumin diyaliz, Plazma Filtrasyon Adsorbsiyon 29 Diyaliz

ABY DE NE ZAMAN PEDĠATRĠK NEFROLOJĠ KONSÜLTASYONU ĠSTEYELĠM? 30

ABY DE NE ZAMAN PEDĠATRĠK NEFROLOJĠ KONSÜLTASYONU ĠSTEYELĠM? Ped. Nefrologların misyonları: ABY nin M mekanizmasını öğrenmek o Nefropatinin tipini saptamak r t ABY nin derecesini anlamak a En iyi l renal replasman modelini seçmek i Tedavinin t etkinliğini değerlendirmek y Beslenmenin en uygun Ģekilde sürdürülmesi Böbreğin en kısa sürede iyileģmesi ve iyi kalması ABY sonrası takip ve koruyucu önlemlerin alınması 31

MALĠNĠTELER VE DĠYALĠZ Tümör lizis sendromu, sepsis, ABY Renal replasman? Hiperürisemi Hiperfosfatemi Hiperpotasemi Sıvı yüklenmesi Asidoz-alkaloz Veya Renal destek? Beslenme Yoğun i.v tedaviler Transfüzyonlar Sitokinlerin uzaklaģtırılması Hastanın durumuna göre: -Akut intermittan diyaliz -Sürekli diyaliz -YavaĢ diyaliz 32

HEPATĠK YETMEZLĠK Toksik metobolitler Amonyak, Safra asitleri, bilirubin, laktat, amonyak, triptofan, bakır) Sitokinler ( TNF-alfa, IL-6) Growth faktörler ( HGF, EGF, TGFbeta 1, IGF-1) 33

Yetkin tedavi, fiyat HEPATİK YETMEZLİK TEDAVİ Diyaliz yöntemleri:toksin ve metabolitleriuzaklaģtırmak, Karaciğerin rejenerasyonu, Köprü tedavisi Hücre temelli sistemler Karaciğer nakli Adsorber sistemler Karaciğer yetmezliğinin ciddiyeti 34

HEPATĠK YETMEZLĠK VE DĠYALĠZ KARACĠĞER YAġAM DESTEK ÜNĠTESĠ - MARS Molecular Adsorbent Recirculating System -Prometheus sistem 35

MARS 36

38

39

40

ZEHĠRLENMELER Zehirlenme; Toksik veya toksik dozda alınan nontoksik bir maddenin vücuda zarar verecek miktarda ve değiģik yollardan alınması sonucu organizmada bazı belirti ve bulguların ortaya çıkmasıdır 41

Bütün maddeler zehirdir. Zehir olmayan hiçbir madde yoktur. Zehir ile ilacı birbirinden ayıran onun dozudur. Paracelsus (1493-1541) 42

ÖNEMĠ Ülkemizde çocuklarda zehirlenmeler trafik kazası, düģme ve yanıklardan sonra 4. sırada görülen kaza çeģididir Zehirlenmeler Bildirimi Zorunlu Hastalıklar listesinde yer almaktadır Her ölen vakaya karģılık 200-900 kurtarılan veya sakat kalan olgu var 43

ZEHĠRLENME NEDENLERĠ Nedeni bilinmeyen Temizlik maddeleri Karbonmonoksit hidrokarbon İnsektisit ve pestisitler Besin ve bitkiler İlaçlar İlaçlar Besin ve bitkiler İnsektisit ve pestisitler Karbonmonoksit Temizlik maddeleri hidrokarbon Nedeni bilinmeyen 44

ZEHĠRLENME ġüphesġ Akut baģlangıç Olgunun 1-5 yaģlarında olması Pika varlığı veya eskiden geçirilmiģ zehirlenme Psikososyal yönden uygun çevre-aile içi geçimsizlik, yeni bir kardeģ, okul baģarısızlığı gibi Birden fazla organ sisteminin tutulması Bilinç değiģikliği Bilmece gibi klinik tablo 45

ZEHĠRLENMELERDE ANAMNEZ Toksik maddenin cinsi Alınan miktar Zehirlenme yolu AlınıĢ zamanı Önceden mevcut hastalık varlığı Zehirlenme belirtileri YapılmıĢ olan sağaltımlar Daha önce zehirlenme olup olmadığı Zehirlenme nedeni Birlikte zehirlenmiģ olabilecek kiģiler 46

ZEHĠRLENMELERE YAKLAġIM Genellikle patognomonik bulgu yoktur Klinik belirtiler çoğu olguda 2-4 saat sonra ortaya çıkar 6-8 saat içinde klinik belirti görülmeyenlerde genellikle zehirlenme olmadığı düģünülse de bazı zehirlenmelerde klinik belirtilerin geç çıkabileceği unutulmamalıdır (Örneğin Amanita pholloides, asetaminofen, talyum ve salisilat zehirlenmesi) 47

SEDATĠF- HĠPNOTĠK/ BARBĠTÜRAT ORGANO FOSFAT SALĠSĠLATLAR Mental durum Somnolans, koma Somnolans, koma, delirium, fasikülasyon Somnolans, koma, konvülsiyon Kalp hızı Kan basıncı Vücut sıcaklığı Solunum Pupil boyutu Bağırsak sesleri Deri Büllü Kızarık / kuru 48

Asetaminofen zehirlenmesi Çocuklarda sık verilen bir ilaçtır. Toksisite, 140 mg/kg gibi yüksek bir dozun akut olarak verilmesiyle ortaya çıkar (Terapötik doz 10-15 mg/kg ın 10 katı) En etkili olduğu dönem ilk 8 saattir Aynı zamanda arka arkaya 20-30 mg/kg/doz olarak yada günlük doz 160 mg/kg (terapödik dozun yaklaģık 2 katı) olacak Ģeklinde verilen dozlarda da toksisite ortaya çıkabilir 49

50

Asetaminofen zehirlendirilmesinde 3 evresi: Evre 1: (½-24 saat) Sıklıkla asemptomatik, bazen bulantı kusma, terleme ve solukluk görülür Evre 2: (24-72 saat): Bulantı, kusma, sağ üst kadran ağrısı, AST, ALT, bilirubin ve ALP yüksekliği Evre 3: (72-96 saat sonra) Sarılık, trombositopeni, uzamıģ tromboplastin time ile birlikte fulminan karaciğer yetersizliği ve hepatik ensefalopati görülür. Böbrek yetersizliği ve kardiyomyopati de olabilir. 51

Salisilat Zehirlenmesi 150 mg/kg ve üzeri Evre 1: Respiratuar alkaloz ve alkali idrar Evre 2: Respiratuar alkaloz ve asidik idrar (Potasyum deplesyonu) Evre 3: Metabolik asidoz ve asidik idrar Hipertermi Pulmoner ödem Respiratuar alkalozlu hiperpne 52

Organik fosfor zehirlenmesi Kolinesterazı irreversibl olarak inhibe ederler. Bulgular asetil kolin fazlalığı ile ilgilidir. Ülkemizde en fazla görülen ve en önemli zehirlenme nedenlerindendir. Klinik Bulgular: Tanı: - Hipersekresyon - Hikaye - Myozis - Bradikardi - Fasikülasyon - Bronkospazm - Kas güçsüzlüğü - Ġshal - Koma - Klinik bulgular - Kolinesteraz düzeyi veya aktivitesi - Lökositoz - Hiperglisemi 53

Mantar zehirlenmesi Amantia Muscarina Gastrointestinal semptomlar Karaciğer yetmezliği Koma 54

Türkiye deki Ġlaç ve Zehir DanıĢma Merkezleri Refik Saydam Hıfzısıhha Ġlaç ve Zehir DanıĢma Merkezi (0-800 314 79 00 (4 hat), 0-312 433 70 01) Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi (0 312 311 89 40, 0 312 310 35 45 / 2133-2134) Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Ġlaç ve Zehir DanıĢma Merkezi (0-232-277 73 33) Uludağ Üniversitesi Ġlaç ve Zehir DanıĢma Merkezi (0-224-442 82 93) 55

Akut zehirlenmeler hızlı ve doğru karar vermeyi gerektirir Hastaların %80 i herhangi bir sağlık kuruluģunda, %15-18 i acil servislerde veya normal servislerde tedavi edilebilir Sadece %2-5 i yoğun bakım ünitelerinde tedavi ihtiyacı göstermektedir 56

ZEHĠRLENMELERDE TEDAVĠ Zehirle Temasın Kesilmesi Ortamdan uzaklaģtırma Dekontaminasyon Emilimin azaltılması Spesifik Antidot Tedavisi Emilen Maddenin Atılımının Arttırılması Ġdrar atılımının arttırılması Hemodiyaliz, hemoperfüzyon, hemofiltrasyon, periton diyalizi Destek Tedavisi 57

ZEHĠRLENMELER VE DĠYALĠZ Hangi diyaliz yöntemi etkin? Uygulama kriterleri? Toksinin Miktarı, kullanım süresi, yarı ömrü, dağılım hacmi, kompartmanlar arası geçiģ hızı, Proteine bağlanma Suda erime Yağda çözünme Molekül ağırlığı Hastanın klinik durumu 58

Hangi diyaliz yöntemi etkin? Hemoperfüzyon: Proteine yüksek oranda bağlanan ve yağda çözünen toksinlere (Fenobarbütal, parasetamol, teofilin, trisiklik antideprasan, digitoksin, organofosfat, mantar) Hemodiyaliz: Suda çözünen düģük molekül ağırlıklı toksinlere ( salisilat, etanol, metanol, lityum, bazı organofosfatlar..) Ġmmunadsorbsiyon: Hemoperfüzyon kolonlarında spesifik antijen kaplı veya antikor kaplı taģıyıcı partiküller vardır ( örn.digoksin zehirlenmelerinde agaropoliakrolein mikroküreleri ile kovalan bağlanmıģ monoklonal antikorları) Periton diyalizi: Toksik madde eliminasyonu çok yavaģtır. Hemodiyaliz endikasyonu olan toksinler ( suda eriyen)sözkonusu olduğunda hemodiyaliz teknik olarak mümkün değilse ( küçük bebeklere?) veya HD i bekleme süresinde Hemofiltrasyon: Suda çözünen daha yüksek molekül ağırlıklı toksinlere ( Amfoterisin B, vankomisin) MARS veya Prometheus: Ġleri derecede hepatik hasarda 59

Uygulama kriterleri? Yoğun destekleyici tedaviye rağmen hastanın durumunun kötüleģmesi Orta beyin fonksiyonlarının baskılanması ( hipotermi, hipoventilasyon, hipotansiyon) Pnömoni, sepsis gibi koma komplikasyonlarının geliģmesi Ġlaç veya toksinin normal atılım yolunda bozukluk olması ( karaciğer, böbrek bozukluğu) 60

YENĠDOĞANDA METABOLĠK HASTALIKLAR NE ZAMAN DÜġÜNELĠM? Normal doğum sürecine uyumsuz klinik Hızla geliģen ensefalopati Ailede yenidoğan ölüm hikayesi Ciddi hiperamonyemi Ciddi metabolik asidoz Septik görünüm ( laboratuvar uyumsuz) 61

LABORATUVAR Elektrolitler Anyon gap Laktat, pürivat Ġdrar ketonu Karaciğer fonksiyon testleri Kantitatif aminoasit Ġdrar organik asidi Acil karnitin profili BOS laktat 62

ORGANĠK ASĠDEMĠ Metil malonik asiduri Propiyonik asiduri Ġzovalerik asiduri Tedavi: Proteinden yoksun özel mama ile beslenme Karnitin Pansitopeni takibi Asidoz tedavisi-hd, PD, SVVHD Hiperamonyemi tedavisi- HD, PD, SVVHD 63

Letarji Anormal tonus Konvülziyon MSUD Dallı zincirli aminoasidler(lösin)nörotoksisite yapar- diyette kısıtlanır+ diyaliz ( HD, PD, SVVHD) 64

65

Hiperamonyemi, asidoz: HD, PD veya SVVHD hastanın klinik durumuna ve olanaklara göre seçilir Lösin: SVVHD, HD daha etkin 66

DĠYALĠZ UYGULAMALARINDA KOMPLĠKASYONLAR Kateter takılması esnasında Kanama Pnömotoraks Barsak perforasyonu Diyaliz uygulaması esnasında Elektrolit, asid-baz dengesizlikleri Kanama Enfeksiyon Hipotansiyon-hipovolemi Hipertansiyon-hipervolemi 67

HANGĠ TANIDA HANGĠ YÖNTEMĠ KULLANALIM? Semptomatik tedavilere yanıt alınamayan Hipervolemi Asid-baz dengesizlikleri- Asidoz, alkaloz Elektrolitmineral dengesizlikleri- Na, K, Ca, P, ürik asit Akut Böbrek Yetmezliği Sepsis Ġntoksikasyonlar Hepatik koma Metabolik hastalıklar Hemofiltrasyon-H Hemodiyaliz-HD Sürekli venövenöz hemofiltrasyon-svvh (CVVH); Sürekli arterivenöz hemofiltrasyon-savh ( CAVH) Sürekli venövenöz hemodiyafiltrasyon- SVVHD (CVVHD); Sürekli arterivenöz hemodiyafiltrasyon-savhd ( CAVHD) YSUF (SCUF) YYGD(SLEDD) Albumin diyaliz ( MARS, Prometheus) Hemoperfüzyon-Ġmmunadsorban diyaliz Periton diyalizi (PD) 68

HANGĠ TANIDA HANGĠ YÖNTEMĠ KULLANALIM? Semptomatik tedavilere yanıt alınamayan Hipervolemi Asid-baz dengesizlikleri- Asidoz, alkaloz Elektrolitmineral dengesizlikleri- Na, K, Ca, P, ürik asit Akut Böbrek Yetmezliği Sepsis Ġntoksikasyonlar Hepatik koma Metabolik hastalıklar Hemofiltrasyon-H Sürekli venövenöz hemofiltrasyon-svvh (CVVH); Sürekli arterivenöz hemofiltrasyon-savh ( CAVH) Sürekli venövenöz hemodiyafiltrasyon- SVVHD (CVVHD); Sürekli arterivenöz hemodiyafiltrasyon- SAVHD ( CAVHD) YSUF (SCUF) Periton diyalizi (PD) 69

HANGĠ TANIDA HANGĠ YÖNTEMĠ KULLANALIM? Semptomatik tedavilere yanıt alınamayan Hipervolemi Asid-baz dengesizlikleri- Asidoz, alkaloz Elektrolitmineral dengesizlikleri- Na, K, Ca, P, ürik asit Akut Böbrek Yetmezliği Sepsis Ġntoksikasyonlar Hepatik koma Metabolik hastalıklar Hemodiyaliz-HD Sürekli venövenöz hemodiyafiltrasyon- SVVHD (CVVHD); Sürekli arterivenöz hemodiyafiltrasyon- SAVHD ( CAVHD) YYGD(SLEDD) Periton diyalizi (PD) 70

HANGĠ TANIDA HANGĠ YÖNTEMĠ KULLANALIM? Semptomatik tedavilere yanıt alınamayan Hipervolemi Asid-baz dengesizlikleri- Asidoz, alkaloz Elektrolitmineral dengesizlikleri- Na, K, Ca, P, ürik asit Akut Böbrek Yetmezliği Sepsis Ġntoksikasyonlar Hepatik koma Metabolik hastalıklar Hemofiltrasyon-H Hemodiyaliz-HD Sürekli venövenöz hemofiltrasyon-svvh (CVVH); Sürekli arterivenöz hemofiltrasyon-savh ( CAVH) Sürekli venövenöz hemodiyafiltrasyon- SVVHD (CVVHD); Sürekli arterivenöz hemodiyafiltrasyon- SAVHD ( CAVHD) YSUF (SCUF) YYGD(SLEDD) Periton diyalizi (PD) 71

HANGĠ TANIDA HANGĠ YÖNTEMĠ KULLANALIM? Semptomatik tedavilere yanıt alınamayan Hipervolemi Asid-baz dengesizlikleri- Asidoz, alkaloz Elektrolitmineral dengesizlikleri- Na, K, Ca, P, ürik asit Akut Böbrek Yetmezliği Sepsis Ġntoksikasyonlar Hepatik koma Metabolik hastalıklar Sürekli venövenöz hemofiltrasyon-svvh (CVVH); Sürekli arterivenöz hemofiltrasyon-savh ( CAVH) Sürekli venövenöz hemodiyafiltrasyon- SVVHD (CVVHD); Sürekli arterivenöz hemodiyafiltrasyon- SAVHD ( CAVHD) YSUF (SCUF) YYGD(SLEDD) 72

HANGĠ TANIDA HANGĠ YÖNTEMĠ KULLANALIM? Semptomatik tedavilere yanıt alınamayan Hipervolemi Asid-baz dengesizlikleri- Asidoz, alkaloz Elektrolitmineral dengesizlikleri- Na, K, Ca, P, ürik asit Akut Böbrek Yetmezliği Sepsis Ġntoksikasyonlar Hepatik koma Metabolik hastalıklar Hemodiyaliz-HD Hemoperfüzyon (Ġmmunadsorban diyaliz) 73

HANGĠ TANIDA HANGĠ YÖNTEMĠ KULLANALIM? Semptomatik tedavilere yanıt alınamayan Hipervolemi Asid-baz dengesizlikleri- Asidoz, alkaloz Elektrolitmineral dengesizlikleri- Na, K, Ca, P, ürik asit Akut Böbrek Yetmezliği Sepsis Ġntoksikasyonlar Hepatik koma Metabolik hastalıklar Albumin diyaliz ( MARS, Prometheus) 74

HANGĠ TANIDA HANGĠ YÖNTEMĠ KULLANALIM? Semptomatik tedavilere yanıt alınamayan Hipervolemi Asid-baz dengesizlikleri- Asidoz, alkaloz Elektrolitmineral dengesizlikleri- Na, K, Ca, P, ürik asit Akut Böbrek Yetmezliği Sepsis Ġntoksikasyonlar Hepatik koma Metabolik hastalıklar HD Sürekli venövenöz hemodiyafiltrasyon- SVVHD (CVVHD); Sürekli arterivenöz hemodiyafiltrasyon- SAVHD ( CAVHD) PD 75

76