BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ 1.1. Problem Durumu



Benzer belgeler
TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim

ARGUVAN ÇOK PROGRAMLI ANADOLU LİSESİ PANSİYONU

T.C. BOLU VALĠLĠĞĠ MĠLLĠ EĞĠTĠM MÜDÜRLÜĞÜ TEMĠZ ĠNSAN, TEMĠZ TOPLUM PROJESĠ. Hazırlayan Milli Eğitim Müdürlüğü Ar-ge Birimi 2012-BOLU

KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ 2016 ANKET SONUÇLARI

BRİFİNG D O S Y A S I

SINIF REHBERLİK PLANLARI

DENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER. PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til

T.C. TOROSLAR KAYMAKAMLIĞI TOROSLAR LİSESİ MÜDÜRLÜĞÜ BRİFİNG DOSYASI

DERS: EĞİTİM YÖNETİMİ

MESLEKİ EĞİTİM İŞSİZLİĞE ÇÖZÜM OLABİLİR Mİ?

T.C. TOROSLAR KAYMAKAMLIĞI 19 MAYIS ORTAOKULU MÜDÜRLÜĞÜ DOSYASI

T.C. ANKARA VALİLİĞİ MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ÇAMLIDERE ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ 2017 YILI EYLEM PLANI

BÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER. Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir.

T.C. TOROSLAR KAYMAKAMLIĞI OSMANGAZİ ORTAOKULU MÜDÜRLÜĞÜ BRİFİNG DOSYASI

2011 YILI Gazi Üniversitesi Maliye Meslek Yüksekokulu Birim Faaliyet Raporu

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme Ve Geliştirme Genel Müdürlüğü DAĞITIM YERLERİNE

Yüksek lisans ve Doktora Tez Konusu. Bilgisayar var mı?

OKUL YÖNETİCİLERİNİN HAKLARI VE SORUMLULUKLARI

KURS NUMARASI : KURS ÖĞRETMENİ :

BEYAZ BAYRAK İŞBİRLİĞİ PROTOKOLÜ

İLKÖĞRETİM OKULLARINDA, OKUL AİLE BİRLİĞİ GÖREVLERİNE VERİLEN ÖNEM DERECESİ VE BU GÖREVLERİN GERÇEKLEŞME DÜZEYİ. Dönem Projesi Önerisi.

T.C. KARTAL KAYMAKAMLIĞI. Ergenekon İbrahim Şakir İlkokulu

BEYAZ BAYRAK OKUL DENETİM FORMU

T.C. TOROSLAR KAYMAKAMLIĞI AKŞEMSETTİN ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ AKŞEMSETTİN İMAM HATİP ORTAOKULU BRİFİNG DOSYASI

Her Okulun Bir Projesi Var

T.C. ŞEHİTKÂMİL KAYMAKAMLIĞI ŞEHİTKÂMİL BELEDİYESİ KIZ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ MÜDÜRLÜĞÜ 2015/2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BRİFİNG DOSYASI

T.C. MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU MESLEK STANDARDI HAZIRLAMA BAŞVURU FORMU

KARTAL MİLLİ EĞİTİM VAKFI ORTAOKULU MÜDÜRLÜĞÜ BRİFİNG DOSYASI

İlköğretim Okulu Müdürlerinin Kurum Denetiminde Karşılaştıkları Sorunlar

Aliağa Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü

SAÜ Fizik Bölümü Mezunları Anketi

ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI ERGENLİK DÖNEMİNDE BESLENME KURS PROGRAMI

T.C ESKİŞEHİR VALİLİĞİ Han İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü. Han İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 11 Eylül 1991 tarihinde faaliyete başlamıştır.

BÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER. Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir.

KOCAELİ / BAŞİSKELE HALK EĞİTİMİ MERKEZİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BRİFİNG DOSYASI

ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI ÇOCUKTA TEMEL İHTİYAÇLAR KURS PROGRAMI

Sayı : /774.02/ /02/2014 Konu : Uyum Eğitimi.. VALİLİĞİNE (İl Milli Eğitim Müdürlüğü)

T.C. Ankara Üniversitesi. Elmadağ Meslek Yüksek Okulu. Bilgisayar Programcılığı Programı

Felsefe ve psikoloji 2 %1 Genel 74 %23 Din 1 %0 Sosyal Bilimler 47 %15 Güzel Sanatlar 1 %0 Dil ve Dilbilim 6 %2 Doğa bilimleri ve matematik 18 %6

NASIL BİR BELEDİYE BAŞKANI?

Brifing Dosyası KUVEYT TÜRK OKULU KUVEYT TÜRK OKULU BRİFİNG DOSYASI

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÖZEL EĞİTİM UYGULAMA MERKEZLERİ (OKUL) I. KADEME YILLIK ÇERÇEVE PROGRAMI

SÜLOĞLU ALİ AYAĞ ÇOK PROGRAMLI ANADOLU LİSESİ MÜDÜRLÜĞÜ BRİFİNG DOSYASI

ÖZLÜCE ORTAOKULU EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI TÜBİTAK 4006 BİLİM FUARI PROJESİ İNEBOLU GENELİ ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ OKUMA ALIŞKANLIĞI ANKETİ

KİMYA ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖZEL ALAN YETERLİKLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

ÖĞRETMENLER, ÖĞRETMEN ADAYLARI VE ÖĞRETMEN YETERLĠKLERĠ

ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI

ETİMESGUT ŞEHİT SALİH HELVACI MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ 2017/2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI NÖBET GÖREVİ VE UYULMASI GEREKEN ESASLAR 1- Günlük vakit

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN TEMEL İLKELERİ VE YASAL DAYANAKLARI

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

T.C HARRAN ÜNİVERSİTESİ

KKTC MİLLİ EĞİTİM VE KÜLTÜR BAKANLIĞI İLKÖĞETİM DAİRESİ Öğretim Yılı Akademik Takvimi

Doğu Akdeniz Üniversitesi. Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu

STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI

OKUL SAĞLINDA SU. Tacettin İnandı, Prof. Dr. Halk Sağlığı, Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi :08 1

N Bilinmeyenli Denklem

AİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ GÖRGÜ KURALLARI KURS PROGRAMI

ATAŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI İLKOKUL VE ORTAOKULLAR ARASI 8. GELENEKSEL MAKET YARIŞMASI ŞARTNAMESİ

Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yılı Hizmetiçi Eğitim Faaliyet Raporu

KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİMİ LİDERLİK EĞİTİMİ KURS PROGRAMI

Tablo 3. Beslenme Dostu Okul Planı Formu

TÜRK TEKSTİL VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN ARA KADEME İNSANGÜCÜ İHTİYACI VE ORTAÖĞRETİM DÜZEYİNDE TEKSTİL EĞİTİMİ ARAŞTIRMASI

DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞINCA DÜZENLENEN EĞİTİM FAALİYETLERİNDE UYGULANACAK DERS VE EK DERS SAATLERİNE İLİŞKİN KARAR (*)

İÇ KONTROL SİSTEMİ STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI

RİZE FENER LİSESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BRİFİNG DOSYASI

ÖĞRETİM YILI NURİ ÖZALTIN 75.YIL İLKÖĞRETİM OKULU BRİFİNG DOSYASI

T.C MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI AYSEL İBRAHİM AKINAL MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ

SINIF OKUTAN BRANŞ ÖĞRETMENLERİNİN ALAN VE MESLEK BİLGİLERİNİN YETERLİK DÜZEYİ

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERS DIŞI EĞİTİM (EGZERSİZ) ÇALIŞMA PROGRAMI GELİŞTİRİLMESİ

Ocak Haziran Dönemi Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu 2015

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı Mezun Görüşleri Anketi

KÖPRÜLÜ MEHMET PAŞA ANADOLU LİSESİ PANSİYONU BİLGİLENDİRME DOSYASI

Amaç. Dayanak. Kapsam

T.C. ESOGÜ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ İÇ KONTROL SİSTEMİ

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNİ TERCİH SEBEPLERİ

T.C. MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI PERSONEL GÖREV TANIMI

. : T. C. K O C A E L İ V A L İ L İ Ğ İ

SAĞLIK GIDA VE SU SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLAR İÇİN HİJYEN EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

SAÜ Evrak Tarih ve Sayısı: 26/01/

Öğrenci Memnuniyet Anketi

MEVLANA DEĞİŞİM PROGRAMININ BÜTÇESİ, KAYNAK KULLANIMI VE MALİ İŞLEMLERİ

YİYECEK İÇECEK HİZMETLERİ SERVİS KOMİSİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

Bir çalışmanın yazılı bir planıdır. Araştırmacının yapmayı plandıklarını ayrıntılı olarak ifade etmesini sağlar. Araştırmacıya yapılması gerekenleri

MALİYE YÜKSEK EĞİTİM MERKEZİ (MAYEM)

T.C. TOROSLAR KAYMAKAMLIĞI OSMANGAZİ İLKOKULU MÜDÜRLÜĞÜ BRİFİNG DOSYASI

T.C. KARTAL KAYMAKAMLIĞI. Ergenekon İbrahim Şakir İlkokulu

T.C ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI ÇALIŞMA VE İŞ KURUMU KIRIKKALE İL MÜDÜRLÜĞÜ

Ek 1. BEDEN EĞİTİMİ DERSLERİ GÖZLEM FORMU Uygulama Okulu : Gözlem Yapılan Sınıf : Gözlem Yapan BEÖA : Gözlem Saati/ Tarih :

BESLENME DOSTU OKUL PROGRAMI GÜL ANAOKULU BESLENME VE HAREKETLİ YAŞAM EKİBİ

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞINA BAĞLI EĞİTİM KURUMLARINA ÖĞRETMEN OLARAK ATANACAKLARIN ATAMALARINA ESAS OLAN ALANLAR İLE MEZUN OLDUKLARI YÜKSEKÖĞRETİM

Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Özel Yeteneklerin Geliştirilmesi Grup Başkanlığı

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı ORTAÖĞRETİM ÖBBS RAPORU 2009 (ÖĞRENCİ BAŞARILARINI BELİRLEME SINAVI)

T.C. TOROSLAR KAYMAKAMLIĞI MERSİN TOROSLAR ANAOKULU MÜDÜRLÜĞÜ BRİFİNG DOSYASI

Barışçıl Okuldan Toplumsal Barışa - Demokratik Yurttaş Eğitimi

ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ EVDE ÇOCUK BAKIMI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

BURHANİYE BALIKESİR BRİFİNG DOSYASI

16 Kurslar ve Sosyal Faaliyetler 17 Onarım ve Bakım İşleri 18 Okulun Bina Durumu 19 Okulun Sorunları İÇİNDEKİLER. a.

İŞGÜCÜ PİYASASI ARAŞTIRMASI AĞRI İLİ SONUÇ RAPORU

Transkript:

1 BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ Bu bölümde; araştırmanın problem durumu tanımlanarak, ilgili literatür gözden geçirilmiş, araştırmanın amacı, araştırmanın önemi, sınırlılıkları, varsayımları ve tanımlar sunulmuştur. 1.1. Problem Durumu Okul çağındaki çocukların birçoğu için okul toplu olarak bulundukları ilk yerdir. Çocuklar fizyolojik, biyolojik ve sosyal çevreden yetişkinlere göre daha fazla etkilenen bir gruptur. Bu çağda öğrenciler sürekli gelişmekte ve büyümektedirler. Çocukların sağlıklı öğrenebilmeleri için bedensel ve ruhsal yönden sağlıklı olmaları gerekmektedir (Pekcan, 199: 213).Öğrenmenin ancak fiziksel sosyal ve psikolojik olarak uygun bir ortamda gerçekleştiği belirtilmektedir (Küçükoğlu ve Özerbaş, 24: 123). Kişilerarası iletişimin yoğun olduğu okullarda temizlik koşullarının yetersiz olması öğrenci ve personel için yüksek risk taşımakta ve çevrenin sağlığını tehdit ediciliğini arttırmaktadır. Sınıflardaki olumsuz çevre koşulları hem öğretmeni hem de öğrenciyi etkilemektedir (Adams, Bartram, Chartier ve Sims, 29: 1) (akt.yavuz,211). Temizlik koşulları, okul suyu, tuvaletlerin durumu, aydınlatma, gürültü vb. etmenler ile ilgili sorunlar özellikle ilköğretim çağında bulunan birçok çocuğu etkileyen hastalıklara sebep olarak onların gelişimlerini etkileyerek okullarda sürdürülen eğitim etkinliklerinin aksamasına ve öğrenci başarısının düşmesine yol açabilmektedir (Tekbaş ve Vaizoğlu, 28: 8). Okulların personel giderlerinin dışında, güvenlik hizmetleri alımı, temizlik giderleri, teknolojik cihazların bakımı ve onarımı gibi amaçlarını gerçekleştirmede etken olarak ortaya çıkan önemli gider kalemleri vardır. Örneğin bu ihtiyaçlardan temizlik İlköğretim okulları için yaşanan önemli problemlerden birisi olup, okullar öğrencilerine temiz bir ortam sağlamada ciddi sıkıntılar yaşamaktadırlar (Korkmaz, 2:433) Bu giderlerin karşılanmasına ilişkin okullara herhangi bir ödenek gönderilmemektedir. Okullarda çalışan hizmetli sayısı yetersiz olup, son yıllarda yeterince hizmetli alımı yapılmamaktadır. Bu açığı kapatmak için Milli Eğitim Bakanı Nimet ÇUBUKCU valiliklere 21..29 tarihinde "Okullardaki Temizlik Hizmetleri" konulu genelge gönderdi. Bakan ÇUBUKCU genelgede "derslik ve bina sayısı fazla olan okullardaki temizlik hizmetlerinin gerçekleştirilmesinde hizmet satın alma yoluna gidilmesine ihtiyaç

2 duyulduğunu" belirtmiştir. Bu tarihten sonra il özel idareler aracılığı ile hizmet satın alma yolu ile okullara hizmetli gönderilmiştir. 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu'nun 78'inci, 76'ıncı maddesinde belirtilen gelirler ve ödeneklerle ilköğretim kurumlarının her türlü giderlerinin karşılanacağı hükme bağlanmıştır. Genel olarak değerlendirildiğinde, okullara temizlik giderleri için herhangi bir ödenek gönderilmemekte ve okulların yeterli hizmetli çalışanı yoktur. Okul yöneticileri bu durumda okulların temizlik ihtiyaçlarını nasıl karşılamaktadırlar. İl özel idaresinin hizmetli eksiğini gidermek için yaptığı hizmet satın alma yöntemi ne düzeyde yeterli olmuştur. Bu araştırmada ortaokulların temizlik durumları, hizmetli sayıları ve temizlik malzemelerinin yeterliliği ne düzeyde olduğu araştırılacaktır. 1.2. Problem Cümlesi Denizli Merkez ilçelerindeki ortaokul yöneticilerinin görüşlerine göre; okulların temizlik ihtiyaçları hangi yollarla temin edilmektedir ve bu ihtiyaçların karşılanma düzeyi nedir. 1.3. Alt problemler Bu araştırmada şu alt problemlere yanıt aranacaktır. 1. Okulların hijyen ve temizlenme düzeyi nedir? 2. Okulların temizlik ve hizmetli ihtiyacı nasıl ve nereden karşılanıyor? 3. İhtiyaçların karşılanma düzeyi nedir? 1.4. Araştırmanın Amacı Araştırmanın amacı Denizli Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerindeki ortaokulların temiz ve hijyenik eğitim ortamı sağlayabilme düzeyi 1.. Araştırmanın Önemi İlköğretim okullarında yeterli hizmetli istihdam edilmemesi okullarda öğrencilerin sağlığını ve güvenliğini tehdit edebilecek sorunlara neden olmaktadır. Hizmetlilerin istihdamı, çalışma koşulları ve hizmetliler tarafından gerçekleştirilmesi beklenen hizmetlere ilişkin standartların olmaması, okul ortamı açısından olumsuzluklara neden olmaktadır. Bu

3 araştırmada temizlik ihtiyaçlarının karşılama durumları, hizmetlerin gerçekleşme düzeyi ve yaşanan sorunlara ilişkin olarak elde edilecek bulgular araştırmacı ve uygulamacılar için önemli bir değer ifade edeceği düşünülmektedir 1.6. Araştırmanın Sınırlılıkları Anketi cevaplayan Denizli merkez ilçeleri Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerindeki devlet okullarındaki ortaokul yöneticilerinin görüşleri ile sınırlıdır 1.7. Varsayımlar Bu araştırmada aşağıdaki varsayımlardan hareket edilmiştir. 1- Araştırmaya katılan okul yöneticilerinin, anket sorularını samimiyetle ve yaşadıkları gerçek sorunlardan yola çıkarak yanıtladıkları varsayılmaktadır. 2- Kullanılan anket formunun araştırma konusu hakkında veri toplamak için yeterli olduğu ve okul yöneticilerinin dile getirmek istediği farklı düşüncelere de yer verecek şekilde tasarlandığı varsayılmaktadır. 1.8. Tanımlar Okul Yöneticisi: İlkokul ve Ortaokul müdür ve müdür yardımcılarıdır. Hizmetli: kurumlarda her türlü yazı ve dosya dağıtmak ve toplamak, müracaat sahiplerini karşılamak ve yol göstermek; hizmet yerlerini temizleme, aydınlatma ve ısıtma işlerinde görevli kişilerdir Beyaz bayrak Projesi: Sağlık ve Milli Eğitim Bakanlıkları tarafından, okulların temizlik ve hijyen konusunda teşvik edilmesi amacıyla yürütülen proje çerçevesinde, temizlik açısından 1 üzerinden 9 alan ilköğretim okullarına beyaz bayrak verilmektedir Temizlik: Görünen kirlerin ortamdan uzaklaştırılmasıdır Hijyen: sağlıklı ortamın korunması ve ortamın mikroplardan arındırılmasıdır

4 İKİNCİ BÖLÜM ALAN YAZIN TARAMASI Milli Eğitim Temel Kanunu nda belirtildiği üzere, ilköğretim 6-14 yaş arasındaki tüm çocuklar için eğitim öğretim devlet okullarında parasız ve zorunludur. ilköğretimde, her Türk çocuğuna iyi bir vatandaş olmak için gerekli temel bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıkları kazandırmak; onu milli ahlak anlayışına uygun olarak yetiştirmek; her Türk çocuğunu ilgi, istidat ve kabiliyetleri yönünden yetiştirerek hayata ve üst öğrenime hazırlamak amaçlanmaktadır. Okulların amaçlarını etkili ve yeterli düzeyde gerçekleştirebilmesi için amaca uygun olan ve amaca yönelik etkinliklerin gerçekleştirilebileceği eğitim-öğretim ortamına gereksinim vardır. Eğitim ortamları, eğitim etkinliklerine dolaylı ya da dolaysız katkıda bulunan personel, fiziksel mekân, donanım, öğrenme araç-gereçleri, özel düzenlemeler gibi öğelerden oluşan bir yapıdır. Ortamın uygun olması, etkinliklere uygun fiziksel koşulların hazırlanması öğrenmeye etki eden diğer faktörlerle birlikte öğrenme öğretme sürecinde önemli bir unsurdur (Aydın, 27: 189; Uludağ ve Odacı, 22; Ünal, Öztürk ve Gürdal, 2: 74). 2.1. Okulların Temizliği Okul ortamını oluşturan; okulların eğitim öğretime hazırlanması, süreç boyunca gereken temizlik, ısınma, aydınlanma, güvenlik vb. fiziki şartların sağlanması, eğitim öğretim sürecini etkileyen işler okuldaki hizmetliler tarafından yapılmaktadır. Bu görevlerin tam olarak yapılması öncelikle insan sağlığı açısından önemlidir. Okullarda bulunan eğitim öğretim yapılan binaların ve çeşitli etkinlikler için ayrılan yerlerin bakımlı, düzenli ve temiz, sağlık kurallarına uygun olması gerekmektedir. Özellikle sınıflar ve tuvaletler olmak üzere tüm kapalı ve açık eğitim ortamlarının, ayrıca ortamlarda bulunan eşyaların temizliğinin düzenli olarak yapılması gerekmektedir. Okulda bina ve tesislerin temiz ve bakımlı olmasının öğrencilerin iyi alışkanlıklar kazanmalarında ve okulun eğitsel amaçlarının gerçekleşmesinde önemli olduğu ifade edilmektedir (Taymaz, 28: 226). Temizlik, toplumların uygarlık düzeyinin ifadesi olup, insanların sağlıklı olmaları ve sağlığın devamı için de çok önemli bir etkendir. Toplu olarak yaşanılan yerlerde hastalıkların kolay bulaşması sebebiyle öğrencilerin temizlik bilinci ile sağlıklı bir nesil

olarak yetişebilmeleri ve bu bilincin yaşam tarzı haline getirilmesinin eğitimin öncelikleri arasında bulunduğu da vurgulanmaktadır (MEB İGM, 29). Yaşanılan ortamın ve kullanılan araç-gerecin temizliği, birey sağlığı ile çok yakından ilgilidir. Eğitim kurumlarında temizlik ve sağlık kurallarına gereken önemin verilmesi büyük bir önem taşımaktadır. Devlet Memurları Kanununda (DMK) yer alan hizmet sınıflarına göre sınıflandığında eğitim sisteminin temel unsuru olan okullarda atama biçimine göre dört grup personel istihdam edilmektedir. Bunlar; 1. Eğitim öğretim hizmetleri sınıfında yer alan öğretmen ve yöneticiler, 2. Teknik hizmetler sınıfında yer alan teknisyenler, 3. Genel idari hizmetler sınıfında yer alan memurlar 4. Yardımcı hizmet sınıfı olarak adlandırılan diğer personelden oluşmaktadır. Okullarda çalışan eğitim öğretim hizmetleri sınıfındaki kadrolara ihtiyaca göre; ilk defa atama, yeniden atama, kurumlar arası geçiş yolu ile atama, kurum içi atama olmak üzere dört şekilde atama yapılırken okullarda çalışan diğer personel için ise Milli Eğitim Bakanlığı nca belirlenmiş standart bir yapı ve kadro bulunmamaktadır. Bakanlık adına bu alanlardaki planlamayı il Milli Eğitim Müdürlükleri yapmakta birçok okulda hizmetli ihtiyacı Okul Aile Birlikleri aracılığı bu alanlarda hizmet satın alma yolu ile karşılanmaktadır. Yardımcı hizmetler sınıfının görevlerini Görgülü (28: 29) aşağıdaki gibi sıralamaktadır: 1. Okulun tüm bölümlerini, tesisleri ile eşyalarının temizliğini yapmak 2. Okula gelen malzeme, araç ve gereci gerekli yerlere taşımak ve yerleştirmek 3. Posta ve dağıtım ile ilgili görevleri okul içinde ve dışında yerine getirmek 4. Görevlendirmeye uygun olarak mutfak işlerinde yardımcı olmak. Okulda ve varsa pansiyon tesislerinde geceleri, mesai saatleri dışında ve tatillerde verilecek nöbet görevini yapmak 6. Okul bahçesinin temizlik, bakım vb. hizmetlerini yapmak

6 7. Okul yöneticileri ve öğretmenlerin verecekleri diğer işleri yapmak. Eğitim öğretime uygun olarak düzenlenmedikçe okul ortamı hazır olarak görülmemelidir. Eğitim yerinin temiz, havalandırılmış, yeterli derecede ısıtılmış, aydınlatılmış, bakım ve onarımı yapılmış olması önemlidir. Okulun ilk olarak temiz olması gerekmektedir. Okulun temizliği ile ilgili olarak ilgili olanlara hem sağlık açısından hem de eğitim süreci açısından hijyenin önemini açıklamak ve yapılan işleri kontrol etmek okul yöneticisinin görevleri arasındadır (Başaran, 28: 47; Binbaşıoğlu, 1988: 132). 2.2 İlgili Araştırmalar yoktur. Okulların temizlik ihtiyaçlarının karşılanma ve hijyeni ile ilgili çok fazla çalışma Yavuz (211) İlköğretim Okullarında Hizmetli Personelin Çalışma Koşulları ve Hizmetlerin Gerçekleşme Düzeyi adlı çalışmasında okullardaki hizmetli personelin çalışama koşullarının ve hizmetlerin gerçekleşmesinin ne düzeyde olduğunu tespit etmeyi amaçlamıştır. Araştırmada İlköğretim okullarında yeterli sayıda hizmetli bulunmadığı ve bunun sonucunda temizlik hizmetlerin yüzeysel yapıldığı sonucuna ulaşmıştır. Korkmaz (2) İlköğretim Okullarının Karşılaştıkları Finansal Sorunlar adlı çalışmasında okulların finansal sorunları ve sonuçlarını bulmayı amaçlamıştır. Araştırma sonucuna göre okulların personel giderlerinin dışında, güvenlik hizmetleri alımı, temizlik giderleri, teknolojik cihazların bakımı ve onarımı gibi amaçlarını gerçekleştirmede etken olarak ortaya çıkan önemli gider kalemleri vardır. Örneğin bu ihtiyaçlardan temizlik İlköğretim okulları için yaşanan önemli problemlerden birisi olduğu ve okullar öğrencilerine temiz bir ortam sağlamada ciddi sıkıntılar yaşadığını belirtmiştir

7 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YÖNTEM 3.1. Araştırmanın Deseni Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Geçmişte ya da o anda var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyen, tanımlamayı amaçlayan araştırma yaklaşımıdır. Araştırmaya konu olan her neyse onları değiştirme ve etkileme çabası yoktur bu modelde bilinmek istenen şey meydandadır. Amaç o şeyi doğru bir şekilde gözlemleyip belirleyebilmektir. Asıl amaç değiştirmeye kalkmadan gözlemektir (Karasar,1984). Tarama modelinde bilimin gözleme kaydetme, olaylar arasındaki ilişkileri tespit etme, kontrol edilen değişmez ilişkiler üzerinde genellemelere varma vardır. Yani bilimin tasvir fonksiyonu ön plandadır (Yıldırım,1966). Tarama modelinde belli bir zamanda çok geniş bir sahada bilgi toplamak hedeflenir. Toplanan veriler istatistiksel işlemlere elverişli olacak şekilde yaygın ve pek çok sayıda fert durum ve olaylara ait olmalıdır (Yıldırım,1966). Ortaokulların temizlik ihtiyaçlarını karşılama durumları ve karşılaşılan sorunlar ile ilgili okul yöneticilerinin görüşlerini saptamaya yönelik tarama modelinde bir araştırma yapılmıştır. 3.2. Evren ve Örneklem Araştırmanın çalışma evreni 213/214 eğitim ve öğretim yılında Denizli ili Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerindeki toplam 69 ortaokulu oluşturmaktadır. Araştırmada Merkezefendi ilçesindeki 28 ortaokuldan 24 ve Pamukkale ilçesinden 41 ortaokuldan 26 olmak üzere okul yansız olarak seçilmiştir. Belirlenen her okuldaki okul yöneticisi gönüllülük esasına dayalı olarak 26 maddeden oluşan anket uygulanmıştır. Örnekleme ilişkin bilgiler aşağıda verilmektedir.

8 6 49 4 3 2 1 ERKEK 1 KADIN Şekil 3.1 Katılımcıların cinsiyeti Araştırmaya katılan toplam kişiden 49 u erkek, 1 kadından oluşmaktadır. Oran olarak da Erkeklerin oranı % 98, Kadınların oranı ise %2 olarak hesaplanmıştır. 16 14 12 1 8 6 4 2 14 12 11 6 4 3 1.YIL 2.YIL 3.YIL 4.YIL.YIL 6.YIL Şekil 3.2 Katılımcıların okuldaki görev süresi dağılımı Araştırmaya katılan toplam kişiden 14 ü 1 yıl, 3 ü 2 yıl, 11 i, 3 yıl, 12 si 4 yıl, 4 ü yıl, 6 sının 6 yıl görev süresi olduğu görülmektedir.. Oran olarak da okuldaki görev süresi olarak 1 yıl olan % 28, 2 yıl olan %6, 3 yıl olan % 22, 4 yıl olan %28, yıl olan %8, 6 yıl olan idarecinin görev süresi % 12 olarak hesaplanmıştır.

9 3 3 31 2 2 19 1 1 NORMAL İKİLİ Şekil 3.3 Okulların öğretim şekli dağılımı Araştırma yapılan okulların 19 tanesi normal öğretim,31 tanesi ikili eğitim yaptığı, normal eğitim yapan okulların oranı %38, ikili eğitim yapılan okulların oranı %62 olduğu tespit edilmiştir. Buna göre Araştırmaya katılan okulların çoğunluğunun ikili eğitim yaptıkları görülmektedir. 3 2 26 2 1 1 12 7-1-1 11-1 11-2 2 DEN FAZLA Şekil 3.4 Okulların öğrenci sayısı dağılımı Araştırma yapılan okullardaki öğrenci sayısı 26 okul - öğrenci, 12 okul 1-1 öğrenci, 7 okul 11-1 öğrenci, okul 11-2 öğrenci arasında olduğu görülmektedir. Oran olarak da %2 -,%24 1-1,%14 11-1,%1 11-2 öğrenci arasında olduğu tespit edilmiştir. Genel olarak okulların % 2 oranında ün altında öğrencisi oldukları görülmektedir.

1 3.3. Veri Toplama araçları Verilerin toplanmasında aşağıdaki yöntemler ve işlem basamakları izlenmiştir; 1. Araştırmanın kuramsal çerçevesi literatür taramasıyla belirlenmiştir. 2. Okul yöneticilerinin okullarında temizlik ihtiyaçlarını hangi yollarla temin ettikleri ve bu ihtiyaçların karşılama düzeylerini uygulanan anket sonucu elde edilen verilerle tespit edilmiştir. Bu araştırmada veriler araştırmacı tarafından geliştirilen 26 maddelik anketle toplanmıştır. Anket formları geliştirilirken bu konuda yapılmış anket formlarından izin alınarak yararlanılmıştır. 3.4. Veri Toplama Süreci Araştırma için gerekli olan tüm veriler Şubat Temmuz 214 döneminde çalışma grubundaki okul yöneticileri ile görüşülerek uygun zaman dilimlerinde hazırlanan anket uygulanarak toplanmıştır. 3. Verilerin Analizi Veriler bilgisayara aktarılmış ve çözümlemeleri için gerekli tüm hesaplamalar Microsoft Office Excel programı kullanılarak çözümlenmiştir. anketin tüm maddelerinin değerlendirilmesi için yüzde kullanılmıştır.

11 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 4. BULGULAR Bu bölümde araştırma sonucu elde edilen bulgular Microsoft Office Excel programı kullanılarak aşağıda belirtilen alt problemler çerçevesinde yorumlanmaya çalışılmıştır. 4.1. 1. Alt Probleme İlişkin Bulgular Araştırmanın birinci alt problemi Okulların hijyen ve temizlenme düzeyi nedir? şeklinde idi. Yöneticilerin okulundaki hijyen ve temizlenme düzeylerini belirlemek için hazırlanan sorulara verdikleri yanıtlar aşağıdaki şekillerde gösterilmiştir. 3 2 2 1 17 26 1 1. KİŞİ 2. KİŞİ 3 KİŞİ 4 KİŞİ 4 KİŞİ'DEN FAZLA 2 Şekil 4.1 Okullardaki kadrolu hizmetli sayısı durumu Araştırma yapılan okullarda 17 okulda 1, 26 okulda 2, okulda 3, 2 okulda 4 kadrolu hizmetli olduğu ve 4 kadrolu hizmetliden fazla olan okul bulunmadığı görülmüştür. Oran olarak da %34 okulda 1 kadrolu hizmetli,%2 okulda 2 kadrolu hizmetli,%1 okulda 3 kadrolu hizmetli, %4 okulda 4 kadrolu hizmetli olduğu tespit edilmiştir. Araştırma yapılan okullarımızda kadrolu hizmetli sayısının çoğu okulda 1 yada 2 hizmetli ile sınırlı olduğu görülmektedir.

12 4 3 36 3 2 2 1 13 1 EVET HAYIR Şekil 4.2 Hizmetli sayısı yeterlik durumu Araştırma yapılan okullarda hizmetli sayısının 13 okulda yeterli olduğu,36 okulda da yetersiz olduğu görülmüştür. Yeterli gören okul idarecilerinin oranı % 26, yetersiz görenlerin oranı ise %72 olarak tespit edilmiştir. Buradan araştırma yapılan okullarımızda yeterli kadrolu hizmetli bulunmadığı görülmektedir. 3 2 2 2 1 1 8 11 6 1'DAN AZ 1-2 2-3 3'DAN FAZLA Şekil 4.3 Derslik sayısı dağılımı Araştırma yapılan okullardan 8 okulun 1 dan az, 2 okulun 1-2 arası,11 okulun 2-3 arası, 6 okulun da 3 dan fazla derslik olduğu görülmüştür. Buna göre derslik sayısı olarak 1 dan az olan okul % 16, 1-2 arasında olan okul %, 2-3 arası derslik olan okul % 22, 3 dan fazla dersliği olan okul oranı % 12 olarak tespit edilmiştir. Araştırma yapılan okulların 1 ile 2 derslik arasında olduğu görülmektedir.

13 2 22 2 1 1 13 1 1-3 4-6 6'DAN FAZLA Şekil 4.4 Tuvalet sayısı durumu Araştırmaya katılan okullardan 1 okulda 1-3 arası, 22 okulda 4-6 arası, 13 okulda 6 dan fazla tuvalet olduğu görülmüştür. Oran olarak da tuvalet sayısı 1-3 arasında olan okul %3, 4-6 arasında olan okul %44, 6 dan fazla olan okul da % 26 olarak tespit edilmiştir. 4 4 3 3 2 2 1 1 47 ŞEBEKE SUYU 2 1 DAMACANA ARITMA SUYU PET ŞİŞE SUYU Şekil 4. İçme suyu kaynağının durumu Araştırmaya katılan okullarda içme suyunun 47 okulda şebeke suyundan, 2 okulda damacana suyundan, 1 okulda arıtma suyundan sağlandığı görülmektedir. Oran olarak da % 94 şebeke suyundan, %4 damacana suyundan, % 2 arıtma suyundan sağlandığı tespit edilmiştir. Öğrenciler içme suyunu şebeke suyundan karşılamakta ve okullarımızın büyük bir bölümünde arıtma bulunmadığı görülmektedir. Son yıllarda damaca sularının olumsuz raporlarından dolayı şebeke suyunun içme suyu olarak kullanılmasının daha sağlıklı olduğu söylenmektedir..

14 4 4 3 3 2 2 1 1 47 EVET 3 HAYIR Şekil 4.6 Lavabolardaki sıvı sabun/köpük durumu Araştırmaya katılan okulların 47 sinin lavabolarında sıvı sabun/köpük bulunduğu, 3 okulda ise sıvı sabun/köpük bulunmadığı görülmüştür. Bu okulların % 94 ünde sıvı sabun/köpük bulunduğu, % 6 sında sıvı sabun/köpük bulunmadığı tespit edilmiştir. Araştırma yapılan okullarımızın büyük çoğunluğunda lavabolarında sıvı sabun/köpük bulunduğu için okullarımızın bu konuda eksiği görülmemektedir. 3 33 3 2 2 17 1 1 EVET HAYIR Şekil 4.7 Tuvalet kağıdı durumu Araştırmaya katılan okulların 33 ünün tuvaletlerinde tuvalet kağıdı bulunduğu, 17 okulda ise tuvaletlerinde tuvalet kağıdı bulunmadığı görülmüştür. Oran olarak bu okulların % 66 sında tuvalet kağıdı bulunduğu, % 34 ünde ise tuvalet kağıdı bulunmadığı tespit

1 edilmiştir. Araştırmadaki okullarımızın %34 gibi bir rakamında halen tuvalet kağıdı bulunmaması tuvaletlerin temizlik ve hijyen açısından sıkıntılı bir durumda olduğu görülmektedir. Bütün okullarda tuvaletlerde tuvalet kağıdı olması gerekmektedir. 4 3 3 3 2 2 1 1 1 EVET HAYIR Şekil 4.8 Kağıt havlu, peçete. el kurutucu durumu Araştırmaya katılan okulların 3 inde kağıt havlu, peçete el kurutucu bulunduğu, 1 inde kağıt havlu, peçete, el kurutucu bulunmadığı görülmekte olup; okulların %7 inde kağıt havlu, peçete, el kurutucu bulunduğu, % 3 unda kağıt havlu, peçete, el kurutucu bulunmadığı tespit edilmiştir. Temiz bir okul için tüm okullarımızın kağıt havlu/kurutucu olması gerekmektedir. Ne yazık ki araştırma yapılan okulların %3 gibi kısmında kağıt havlu/kurutucu bulunmadığı görülmüştür. 3 3 3 2 2 18 1 1 HER TENEFFÜS HER GÜN HAFTADA BİR 2 Şekil 4.9 Tuvalet ve lavaboların temizlenme sıklığı

16 Araştırmaya katılan okulların tuvalet ve lavaboların temizliğinin 3 okulda her teneffüs, 18 okulda her gün, 2 okulda haftada bir yapıldığı görülmektedir. Oran olarak da % 6 ında her teneffüs,% 36 sında her gün, % 4 ünde hafta da bir temizlediği tespit edilmiştir. Araştırma yapılan okulların tuvalet temizliğinin genelde her teneffüs yapıldığı görülmektedir. Olması gereken de budur. Ancak bazı okullarımızın (%36 sında) halen tuvaletlerin günlük temizlik yapıldığıdır. Öğrencilerin her teneffüste kullandığı tuvaletlerin daha sık temizliği gereklidir. 3 3 3 2 2 1 1 1 9 HER GÜN İKİ GÜNDE BİR HAFTADA BİR GÜN 1 HAFTADA İKİ GÜN Şekil 4.1 Dersliklerin ıslak paspas ile temizlenme sıklığı Araştırmaya katılan okulların dersliklerinin ıslak paspas ile temizlenme sıklığı: 3 okulda her gün, 1 okulda iki günde bir, 9 okulda haftada bir gün,1 okulda haftada iki gün temizlendiği görülmüştür. Oran olarak da okulların % 6 ı her gün,% 2 si iki günde bir, % 18 i haftada bir gün, % 2 si de hafta da 2 iki gün dersliklerin ıslak paspas ile temizlendiği tespit edilmiştir.

17 18 16 14 12 1 8 6 4 2 14 HER TENEFFÜSTE 16 GÜNDE İKİ DEFA 12 GÜNDE BİR DEFA 8 HER DOLDUĞUNDA Şekil 4.11 Sınıflardaki çöplerin toplanma sıklığı Araştırmaya katılan okulların sınıf ve dersliklerinin çöpleri 14 okulda her teneffüste, 16 okulda günde iki defa, 12 okulda günde bir defa, 8 okulda da her dolduğunda toplandığı görülmektedir. Oran olarak da sınıfların çöplerinin % 28 inde her teneffüste, % 32 sinde günde iki defa, % 24 ünde günde bir defa, % 16 sında her dolduğunda toplandığı tespit edilmiştir. Araştırma yapılan okulların çöplerinin yeterli zaman aralıklarla toplandığı görülmektedir. 3 33 3 2 2 1 1 12 2 HERGÜN İKİ GÜNDE BİR 3 HAFTADA DÖNEMDE YILDA BİR BİR BİR Şekil 4.12 Öğrenci sıralarının temizlenme sıklığı Araştırmaya katılan okulların öğrenci sıralarının temizliği 12 okulda her gün, 2 okulda iki gün de bir, 33 okulda hafta da bir, 3 okulda dönemde bir yapıldığı görülmüştür. Oran olarak da öğrenci sıralarının temizliği her gün yapılan okul % 24, iki günde bir yapılan

18 okul % 4, haftada bir yapılan okul % 66, dönemde bir yapılan okul % 6 olarak tespit edilmiştir. Öğrenci sıraları öğrencilerin okulda bulundukları sürede en fazla vakit geçirdikleri yer olması sebebiyle sık aralıklarla temizlenmesi gerekmektedir.araştırmaya katılan okullarda bu durumun yeterli olmadığı görülmektedir. 4.2. 2. Alt Probleme İlişkin Bulgular Araştırmanın ikinci alt problemi Okulların temizlik ve hizmetli ihtiyacı nasıl ve nereden karşılanıyor? şeklinde idi.okul yöneticileri temizlik ihtiyaçları bütçesinin ne kadar ve nereden karşıladıklarına ilişkin verdikleri yanıtlar aşağıdaki şekillerde gösterilmiştir. 4 4 3 3 2 2 1 1 44 OKUL AİLE BİRLİĞİ BÜTÇESİNDEN 6 MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ BÜTÇESİNDEN Şekil 4.13 Temizlik ihtiyaçlarının kaynağı Araştırma yapılan okullarda temizlik ihtiyaçları için gerekli olan ihtiyaçların 44 okulda Okul Aile Birliği bütçesinden, 6 okulun Milli Eğitim Müdürlüğü bütçesinden sağladığı görülmektedir. Oran olarak % 88 si Okul Aile Bütçesinden, % 12 si Milli Eğitim Müdürlüğü bütçesinden karşıladıkları tespit edilmiştir. Okullar temizlik ihtiyaçlarını okul aile birliği bütçesinden karşıladıkları görülmekte olup, okullar bu konuda devletten yeteri desteği almadığı ve bu ihtiyaçların karşılanmasında kendi imkanları ile baş başa kaldığı görülmektedir.

19 2 22 2 1 16 1 8 TL DEN AZ -1TL 1-2TL 2-3 TL 3-4TL 4 TL DEN FAZLA 2 2 Şekil 4.14 Temizlik giderleri için ayrılan miktar Okulların temizlik gideri için 16 okulun TL den az,22 okulun - 1 TL arasında, 8 okulun 1-2 TL arasında, 2 okulun 2-3 TL arasında, 2 okulunda 4 TL den fazla para ayırdıkları görülmüştür. Oran olarak da araştırmaya katılan okulların % 32 si TL den az, % 44 ü -1 TL arasında, % 16 sı 1-2 arasında, % 8 i 2-3 TL arasında % 4 ünün 4 TL den fazla para ayırdıkları tespit edilmiştir. 8 7 6 7 6 4 4 3 2 1 1 1 TL DEN AZ -1TL 1-2TL 2-3 TL 3-4TL 4 TL DEN FAZLA Şekil 4.1 Hizmet satın yöntemi ile çalıştırılan personele ayrılan bütçe durumu Hizmet satın yöntemi ile hizmetli istihdamı yapan okullardan 1 okul TL den az, 1 okul -1 TL arasında,7 okul 1-2 TL arasında, 6 okul 2 3 TL arasında, 4 okulda 4 TL den fazla para ayırdığı görülmüştür. Oran olarak

2 araştırmaya katılan okulların %,26 sı Tl den az,%,26 sı - 1 TL arasında, % 36,84 ü 1-2 TL arasında, % 31,7 si 2-3 TL arasında, % 21, i 4 TL den fazla para ayırdıkları tespit edilmiştir. Araştırma yapılan okullarda temizlik için ayrılan bütçenin çoğunluğunun hizmetli çalıştırma için ayrıldığı görülmektedir. 2 2 21 1 13 1 1 TL DEN AZ -1TL 1-2TL 2-3 TL 3-4TL 4 TL DEN FAZLA Şekil 4. 16 Temizlik araç, gereç malzemelerine ayrılan para miktarı durumu Araştırmaya katılan okullardan temizlik araç, gereç ve malzeme alımı için bütçeden 21 okul TL den az, 13 okul -1 TL arasında, 1 okul 1-2 TL arasında para ayırdıkları görülmektedir. Oran olarak bu okulların % 42 si TL den az, % 26 sı -1 TL arasında, % 2 si 1-2 TL arasında para ayırdıkları tespit edilmiştir. Okullarımızın genelde -1 TL arasında temizlik malzemelerine bütçe ayırdığı görülmektedir. 4.3. 3. Alt Probleme İlişkin Bulgular Araştırmanın üçüncü alt problemi Okulların temizlik ve hizmetli ihtiyaçlarının karşılanma düzeyi nedir? şeklinde idi.okul yöneticileri temizlik ve temizlik personeli ihtiyaçlarını karşılama düzeylerine ilişkin verdikleri yanıtlar aşağıdaki şekillerde gösterilmiştir.

21 4 4 42 3 3 2 2 1 1 8 EVET HAYIR Şekil 4.17 Temizlik giderleri için ayrılan miktarın yeterlilik durumu Araştırmaya katılan okullarda temizlik giderleri için ayrılan paranın 8 okulda yeterli olduğu 42 okulda yetersiz olduğu görülmüştür. Oran olarak bu okulların % 16 sı yeterli, % 84 ünün de yetersiz gördüğü tespit edilmiştir. Aştırmaya katılan okulların temizlik giderlerine ayırdıkları bütçenin yeterli olmadığı sonucu çıkmaktadır. 3 28 2 2 19 1 1 EVET HAYIR Şekil 4.18 Hizmet satın alma durumu Araştırmaya katılan okulların 19 unda hizmet satın alma yöntemi ile hizmetli çalıştırıldığı, 28 okulda ise hizmet satın alma yöntemi kullanılmadığı görülmüştür. Oran olarak araştırmaya katılan okulların % 38 inin hizmet satın alma yöntemi ile hizmetli

22 çalıştırdıkları, % 6 sının kullanmadıkları tespit edilmiştir. hizmetli istihdamında hizmet satın alma yöntemini 8 7 7 6 4 3 3 2 1 1 KİŞİ 2 KİŞİ 3 KİŞİ 4 KİŞİ 4 KİŞİ DEN FAZLA Şekil 4.19 Hizmet satın alma yöntemi ile çalıştırılan personel sayısı Araştırmaya katılan okullarda hizmetli istihdamında hizmet satın alma yöntemini kullanan okullardan satın alma yöntemi ile 7 okulun 1 kişi, okulun 2 kişi, 3 okulun 3 kişi, okulun 4 kişi çalıştırdıkları görülmüştür. 1.2 1 1 9.8 9.6 9.4 9.2 9 9 8.8 8.6 8.4 EVET HAYIR Şekil 4.2 Hizmet satın yöntemi ile çalıştırılan personel sayısı yeterliliği Araştırmaya katılan okullardan hizmet satın yöntemi ile hizmetli istihdamı yapan 9 okulda, çalıştırılan personel sayısının yeterli, 1 okulda ise yetersiz olduğu belirtilmiştir. Oran olarak da hizmet satın yöntemi ile hizmetli istihdamı yapan okullardan % 47,36 sı

23 yeterli, % 2,63 ü de yetersiz gördükleri tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan okulların %6 ında temizlik personeli için hizmet satın alma yönteminin kullanıldığı, Bu okulların çoğunluğunun 1-3 arası personel çalıştırdığı halde bu okulların %2,63 sinde bunun yetersiz olduğu görüşündedirler. Yetersizliğin sebebinin de okulların bütçelerindeki sınırlılıktır. 4 4 3 3 2 2 1 1 46 EVET 4 HAYIR Şekil 4.21 Hizmetlilerin görev yapmalarında kadro biçiminin etkisi Araştırmaya katılan okul idarecilerinden 46 okul idarecisi hizmetlilerin görev yapmalarında kadro biçimlerinin etkili olduğunu. 4 okul idarecisinin hizmetlilerin görev yapmalarında kadro biçimlerinin etkili olmadığını belirtmişlerdir. Oran olarak da okul idarecilerinin % 92 si hizmetlilerin görev yapmalarında kadro biçimlerinin etkili olduğunu, % 8 inin de etkili olmadığı görüşündedirler 4 4 3 3 2 2 1 1 46 2 2 KADROLU 4/C HİZMET ALIMI DİĞER Şekil 4.22 Kadro tipine göre hizmetli tercihi

24 Araştırmaya katılan okul idarecilerinin hizmetli çalıştırmada kadro tipi olarak 2 okul yöneticisi kadrolu, 2 okul yöneticisi 4/C li, 46 okul yöneticisinin de hizmet alımı yöntemini tercih ettikleri görülmektedir. Oran olarak da okul yöneticilerinin % 4 ü kadrolu, % 4 ünün 4/C li % 92 sinin de hizmet alımı yöntemini tercih ettikleri tespit edilmiştir.. Araştırma yapılan okulların yönetici görüşüne göre hizmetli olarak çalışanların kadro pozisyonunun iş performansında etkili olduğudur. Bunun için yöneticilerin %92 sinin personel çalıştırmada hizmet satın alma yönteminin kullanılması gerektiği görüşündedirler. Son yıllarda hizmet satın alma yöntemi ile çalıştırılan personelin iş güvencesinin olmayışı nedeni ile çalışma performanslarının daha fazla olduğu görüşü hakimdir. Yöneticiler çalışma performansı düşük olan personeli istediği zaman değiştirme hakkına sahip olmak istedikleri söylenebilir.

2 BEŞİNCİ BÖLÜM TARTIŞMA VE ÖNERİLER Bu bölümde araştırma bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlar ve önerilere yer verilmiştir.. 1. Tartışma 1. Araştırma yapılan okullarda yöneticilerin bulundukları okullarda uzun süreli olmadıkları, bunun sebebi de son yıllardaki okul yöneticilerine yönelik uygulanan rotasyondan kaynaklandığı söylenebilir.. 2. Milli Eğitim Bakanlığının 21-214 Stratejik planında ilköğretim okullarında plan sonuna kadar tekli eğitime geçiş hedeflenmiş ancak hedefler tutmamıştır. Daha sonra Bakanlık 21-219 Stratejik Planında ise ilköğretimlerde ikili eğitim yapan okul oranının % 1 seviyesine indirmeyi hedeflemiştir. Araştırma yapılan okullarında bu oran % 62 ile hedeflerin çok üzerindedir. Ancak 214-21 öğretim yılından itibaren valilik tarafından ikili öğretim yapan okulların sayısını azaltmak için ilave derslik yapımı ve kayıt bölgelerindeki değişiklik ile bu oran azalmıştır. 3. Okulların lavabolarında sıvı sabun /köpük bulunma durumunun yeterli olduğu ancak okulların %34 ünde tuvalet kağıdı bulunmadığı, % 3 unda lavabolarında kağıt havlu, peçete bulunmadığı görülmektedir. Tuvalet kağıdı bulunmayan okulların oranının temizlik ve hijyen açısından oranın yüksek olduğu söylenebilir. 4. Okullarımızda günde bir, haftada bir gibi sıklıkla tuvalet ve sıra temizliği yapan okullarımız vardır Okulların tuvalet ve sıralarının temizlenme sıklığı yeteri düzeyde olmadığı anlaşılmaktadır.. Hijyen açısından bu alanların daha sık temizlenmeleri gerekmektedir.. Okullarımızın Temizlik ihtiyaçlarının kaynağını % 88 i okul aile birliği bütçesinden, % 12 si Milli Eğitim Müdürlüğü bütçesinden karşıladığı anlaşılmaktadır. Araştırmaya katılan okullarımızda temizlik ve hizmetli çalışan sayısının yeterli olmadığı, Milli Eğitim Bakanlığından bu okullara ödenek aktarılmadığı görülmüştür. Okullar bu ihtiyaçları için okul aile birliği bütçesinden karşılama yoluna gitmişlerdir. Özellikle hizmetli çalıştırma konusunda hizmet satın alma yolu ile geçici işçiler çalıştırılmaktadır. Bu işçilerin de iş güvencesi yoktur. Okul aile birliği bütçesinin çoğunu da öğrenci velilerinin yaptığı

26 bağışlardan oluşmaktadır. Yani burada okullarımızın hijyen ve temiz bir okul ortamı oluşturulabilmesi için velilerin okullara yapacağı katkıya ihtiyacı vardır. Okullarımızın bir kısmı velilerinden bu katkıyı görürken, okulların bir kısmı yeteri düzeyde veli desteğini alamamaktadırlar. Bu okullarımız ihtiyaçlarını karşılama konusunda zorlandıklarından okullarını yeteri düzeyde hijyen ve temiz bir ortam haline getirememektedirler. Buradan da Milli Eğitim Bakanlığının asli görevlerinden olan okul temizliği konusunda, üzerine düşen görevi yeterince yapmadığı anlaşılmaktadır. 6. Devlet okullarında en önemli problemlerden birisi; okulların öğrencilerine temiz bir çevre ve hijyenik ortam sağlamada ciddi sıkıntılar yaşamalarıdır. Bu sorunun temelinde de mali kaynak vardır. Bazı okulların temizlik işlerini yapacak hizmetlisi ya hiç yok yada yetersizdir. Bu durumlarda okulun ekonomik durumu iyi ise dışarıdan hizmetli çalıştırabilmektedir. Dolayısıyla, okul ortamı öğrencilerin temizlik ve sağlığı açısından kaygılar uyandırmaktadır. Okullarda hizmetlerin aksamaması eğitim öğretim açısından önemlidir ancak yetersiz personel ile bunu sağlamaya çalışmak oldukça zordur. Temizlik hizmetlerinin gerçekleşme düzeyine bakıldığında, birçok okul kendi imkânlarıyla ve okul aile birlikleri aracılığı ile bu hizmetleri mümkün olduğunca gerçekleştirmeye çalışmaktadır. 2. Öneriler Okulların temizlik ihtiyaçlarını hangi yollarla temin ettiği ve bu ihtiyaçların karşılanma düzeyinin ne olduğunun, okul yöneticileri tarafından değerlendirildiği bu çalışmanın sonunda ortaya konan öneriler; 1. Son yıllarda kadrolu hizmetli personel alımı yok denecek kadar azdır. Hizmetliler ya diğer bakanlıklardan devredilen personel ya da yetiştirme yurtlarında yetişen kişilerden oluşmaktadır. Okullarda, özellikle ilköğretim okullarında, görevlendirilecek personelin seçiminde daha titiz davranılmalıdır. Hizmetli personelin hem görevleri hem de okul içindeki tavır ve davranışlarına yönelik kriterler saptanmalı ve yeteri kadar hizmetli kadrosu açılmalı ve ataması yapılmalıdır. 2. Temizlik ve diğer İhtiyaçların karşılanması için okullara bakanlık tarafından öğrenci sayısı da dikkat edilerek ödenek ayrılmalı ve okul yöneticileri bunu doğrudan kullanabilmelidir 3. Okulların temizlik malzemeleri ihtiyaçları ölçüsünde bakanlık tarafından karşılanabilir.

27 4. Okullar hijyen bakımından sağlık kuruluşları tarafından düzenli olarak denetlenebilir.. Beyaz bayrak sertifikası uygulamasında kontroller sık aralıklarla yapılmalı. Standartlardan sapma olanların sertifikaları geri alınmalıdır. 6. İkili eğitimlerde düzenli temizlik yapmada sıkıntılar olması nedeni ile tüm okulların tam gün eğitime geçişi bir an önce sağlanmalıdır. 7. Temizlik görevlisi olarak çalışanlara ve okul yöneticilerine hijyen eğitimi verilmelidir. 8. Okullarda lavabo, tuvalet gibi ortak kullanım alanlarındaki sıvı sabun, köpük, peçete, el kurutucu gibi malzemeler bulundurulmalı ve sık sık kontrol edilmelidir.

28 ALTINCI BÖLÜM.KAYNAKLAR Adams, J.,Bartram, J.,Chartier,Y. and Sims J. (29). Water, Sanitation hygiene standarts for schools in low-cost settings. World Health Organi zation, Switzerland. Aydın, M. (27). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınları. Başaran, İ. E. (28). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Ekinoks Yayınları. Binbaşıoğlu, C. (1988). Eğitim yöneticiliği. Ankara: Binbaşıoğlu Yayınevi. Devlet Memurları Kanunu. Resmî Gazete: 23.7.196/126. Görgülü, S. (28). İlköğretim okullarında yönetim ve denetim. Uygulama rehberi. Ankara: Öğreti Yayınları. İlköğretim ve Eğitim kanunu (1961) T.C. Resmi Gazete, 17,12 Ocak 1961 Karasar, N. (1984). Bilimsel Araştırma Metodu. Ankara: Hacetepe Taş Kitapçılık. Korkmaz,İ.(2). İlköğretim okullarında karşılaşılan finansman sorunları. Küçükoğlu, A. ve Özerbaş, M. A. (24). Eğitim ergonomisi ve sınıf içi fiziksel değişkenlerin organizasyonu. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 121-134. Milli Eğitim Bakanlığı okullardaki temizlik hizmetleri konulu genelge (21..29) MEB. (29). MEB 21-214 Stratejik Planı, Ankara: MEB Strateji Geliştirme Başkanlığı. MEB. (214). MEB 21-219 Stratejik Planı, Ankara: MEB Strateji Geliştirme Başkanlığı. Pekcan, H. (199). Okul Sağlığı: Halk Sağlığı Temel Bilgiler. M. Bertan, Ç.Güler (ed), Ankara: Güneş Kitabevi. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (26). Beyaz Bayrak Projesi konulu genelge. Ankara.

29 Taymaz, H. (28).Okul yönetimi. Ankara: PegemA Yayıncılık. Tekbaş, Ö. F. ve Vaizoğlu, S. A. (28). Okul çevre sağlığı. Ankara: Yazıt Yayıncılık. Ünal, S., Öztürk, M. ve Gürdal, A. (2). İlköğretim okullarının bina standartların uygunluğu. Yavuz B.(211) İlköğretim okullarında hizmetli personellerinin çalışma koşulları ve Hizmetlerin gerçekleşme düzeyi ( yayımlanmış yüksek lisans tezi) Gazi Üniversitesi Ankara Yıldırım, C. (1966). Eğitimde Araştırma Metotları. Ankara: Akyıldız Matbaası

3 ORTAOKULLARDA TEMİZLİK İHTİYAÇLARININ KARŞILANMA DÜZEYİNİ BELİRLEME ANKETİ Bu anket ortaokullarda temizlik ihtiyaçlarının karşılanma düzeyini saptamak amacıyla hazırlanmıştır. Vereceğiniz cevaplar bilimsel araştırmanın dışında hiçbir yerde kullanılmayacaktır. Bu nedenle anketin hiçbir yerine okulunuzu, ad ve soyadınızı yazmayınız. Soruları içtenlikle cevaplayacağınıza inanıyor, göstermiş olduğunuz ilgi için teşekkür ediyorum. Güngör EBCİM Abalıoğlu Yem Sanayi Ortaokulu Md. Yrd. 36 49 17 6 Kişisel Bilgiler 1. Cinsiyetiniz ( ) Erkek ( ) Kadın 2. Okuldaki görev süreniz, yıl olarak yazınız? Okul Bilgileri 3. Okulun Öğretim Şekli ( ) Normal ( ) İkili 4. Okulda bulunan öğrenci sayısı ( ) - ( ) 1-1 ( )11-1 ( ) 11-2 ( ) 2 den fazla. Okuldaki kadrolu hizmetli sayısı ( ) 1 ( ) 2 ( ) 3 ( ) 4 ( ) 4 den fazla 6. Sizce yeterli mi? ( ) Evet ( ) Hayır 7. Okulda bulunan derslik sayısı ( ) 1 dan dan az ( ) 1-2 arası ( ) 2-3 arası ( ) 3 dan fazla 8. Okulda bulunan tuvalet sayısı ( ) 1-3 ( ) 4-6 ( ) 6 dan fazla 9. Okulunuzda içme suyu nereden sağlanıyor? ( ) şebeke suyu ( ) damacana ( ) Arıtma suyu ( ) Pet şişe suyu 1. Lavabolarda el hijyeni için sıvı sabun/köpük var mı? ( ) Evet ( ) Hayır

31 11. Tuvaletlerde tuvalet kağıdı var mı? ( ) Evet ( ) Hayır 12. Lavabolarda kağıt havlu, peçete, el kurutucu var mı? ( ) Evet ( ) Hayır 13. Tuvaletler ve lavabolar ne sıklıkla temizlenmektedir? ( ) her teneffüste ( ) her gün ( )haftada bir 14. Okulunuzda derslikler ne sıklıkla ıslak paspas ile temizleniyor? ( ) her gün ( )iki günde bir ( ) haftada bir gün ( )haftada iki gün 1. Sınıflardaki çöplerin toplanma sıklığı nedir? ( ) her teneffüste ( ) günde iki defa ( ) günde bir defa ( ) Her dolduğunda 16. Öğrenci sıralarının temizliği ne sıklıkla yapılıyor? ( ) her gün ( )iki günde bir ( ) haftada bir ( ) ayda bir ( )Dönemde bir ( ) Yılda bir 17. Temizlik ihtiyaçlarınız için gerekli kaynağı daha çok nereden sağlamaktasınız? ( ) Okul Aile Birliği bütçesinden ( ) Milli Eğitim Müdürlüğünün bütçesinden 18. 213-214 öğretim yılında okulunuzdaki bütçeden temizlik giderleri için ne kadar ayırdınız? ( ) TL den az ( ) -1 TL ( ) 1-2 TL ( ) 2-3 TL ( ) 3-4 TL ( ) 4 TL den fazla 19. Sizce yeterli mi? ( ) Evet ( ) Hayır 2. Okulunuzda hizmet satın alma yapılıyor mu? ( ) Evet ( ) Hayır 21. Hizmet satın alma yapılıyor ise kaç personel çalıştırıyorsunuz? ( ) 1 ( ) 2 ( ) 3 ( ) 4 ( ) 4 den fazla 22. Sizce yeterli mi? ( ) Evet ( ) Hayır 23. Hizmet satın alma yapılıyor ise 213-214 öğretim yılında okulunuzun bütçesinden ne kadar ayırdınız? ( ) TL den az ( ) -1 TL ( ) 1-2 TL ( ) 2-3 TL ( ) 3-4 TL ( ) 4 TL den fazla 24. Ayırdığınız bütçenin ne kadarını temizlik araç, gereç ve malzeme alımı için kullanıyorsunuz?

32 ( ) TL den az ( ) -1 TL ( ) 1-2 TL ( ) 2-3 TL ( ) 3-4 TL ( ) 4 TL den fazla 2. Hizmetlilerin görevlerini yapmalarında kadro biçimlerinin etkili olduğunu düşünüyor musunuz? ( ) Evet ( ) Hayır 26. Hizmetli alımında tercih etme şansınız olsa hangi kadro tipinde hizmetli çalışmasını tercih edersiniz? ( ) Kadrolu ( ) 4/C ( ) Okul Aile Birliği (Hizmet alımı) ( ) Diğer (Lütfen belirtiniz)

33 Kişisel Bilgiler Adı Güngör Soyadı EBCİM Doğum Yeri ve Tarihi Tavas 1/9/1969 Uyruğu T.C. İletişim Adresi ve Telefonu 12 Evler Mah. 23/1 Sokak No:1 Merkezefendi/DENİZLİ gungorebcim@hotmail.com 36 49 17 6 Eğitim İlköğretim Büyükkonak İlkokulu ve Ortaokulu Ortaöğretim Tavas Lisesi Yükseköğretim(Lisans) Pamukkale Üniversitesi Eğitim fakültesi Sınıf Öğretmenliği Bölümü Yükseköğretim(Yüksek Lisans) Yabancı Dil Yabancı dil adı-sinav ADI- Sınavın yapıldığı ay ve yıl Varsa Mesleki Deneyim Yıl (lar) Mesleki Deneyim 1994-1996 Şanlıurfa-Harran Selalmazköyü İlkokulu Sınıf Öğretmeni 1996-24 Denizli-Tavas Büyükkonak Atatürk İlköğretim Okulu Sınıf Öğretmeni 2428 Denizli Pınarkent İlköğretim Okulu Sınıf Öğretmeni 28-213 Denizli 19 Mayıs İlköğretim Okulu Müdür Yardımcısı 213- Denizli Abalıoğlu Yem Sanayi Ortaokulu Müdür Yardımcısı