Okul Öncesi Eğitime Giriş / Test - 1 SORULAR 1. Aşağıdaki okul öncesi eğitim kurumlarından hangisi kurum temelli değildir? A) Bağımsız anaokulu 4. Aşağıdakilerden hangisi çocuğun okul öncesi yıllarda karşılanması gereken temel gereksinimlerden biri değildir? B) Gündüz bakımevi A) Fiziksel tehlikelerden korunması D) Çocuk yuvası C) Yeterli beslenme ve sağlıklı bakımın sağlanması C) Mobil anaokulu E) Anasınıfı B) Sevgi ve şefkat gösterilmesi D) Disiplin ve otoriteye bağımlı olması E) Yakınlık kurulabilecek bir yetişkinin olması 2. Okul öncesi eğitimin tanımı içerisinde aşağıdaki özelliklerden hangisi yoktur? A) Temel eğitimin ayrı bir parçası olarak işlev görmek B) Toplumun kültürel değerleri doğrultusunda onları en iyi biçimde yönlendirmek C) Çocukların bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönlerden gelişmelerini desteklemek D) Zengin uyarıcı çevre olanakları sağlamak E) İlköğretime hazırlamak 5. Aşağıdaki düşünürlerden hangisi erkeklerdeki kötü huy ve davranışların önemli bir bölümünün anneler yoluyla kazanıldığını, bunu önlemenin en iyi yolunun da kadınların iyi eğitilmesi olduğunu savunmuştur? A) John Locke B) Fenelon C) Platon D) Bacon E) Ratke 3. Okul öncesi (erken çocukluk dönemi) çocukları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Okula ve topluma uyum için temel olan sosyal becerileri geliştirir. B) Kendini ifade etmeyi öğrenir. C) Daha sonraki yıllarda öğreneceklerini destekleyecek temel bilgi ve beceriler kazanır. D) Yetişkinler ve diğer çocuklarla ilişki kurar. E) Algılanan dünyaya ilişkin nesne devamlılığı ilkesini kazanır. 6. Aşağıdaki kuramlardan hangisi insanın çevreyle olan ilişkisini eğitim boyutuyla yapılandırmıştır? A) Sosyal Öğrenme Kuramı B) Çoklu Zekâ Kuramı C) Davranışçı Kuram D) Ekolojik Kuram E) Bilişsel Kuram 1
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ 7. Aşağıdaki düşünürlerden hangisi güven duygusunu çocuğun yaşamındaki düzen olarak tanımlamıştır? A) Vygotsky B) Erikson C) Isaacs D) Piaget E) Sadi 10. Çocuk bakımının genelde aile büyükleri, akrabalar, bakıcılar, evdeki yardımcılar ya da aile dostları tarafından gerçekleştirilmesi aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir? A) İnformal yollarla gerçekleştiren çocuk bakımı B) Formal yollarla gerçekleştirilen çocuk bakımı C) Aile içi dayanışma yoluyla çocuk bakımı D) Yetişkin desteğine dayalı çocuk bakımı E) Aile içi eğitim yoluyla çocuk bakımı 8. Okul öncesi dönemde zihinsel gelişim diğer gelişim alanlarından daha önemlidir, dolayısıyla bu alanın geliştirilmesine özel önem verilmelidir. düşüncesine sahip bir okul öncesi öğretmeni okul öncesi eğitimin aşağıdaki ilkelerinden hangisiyle çelişmektedir? A) Çocuğun gelişiminde özel alıcı dönemlerin olması B) Eğitimin çocuğun gereksinimlerine duyarlı olması C) Okul öncesi dönemin yaşamın temeli olması D) Eğitimin çocuğun bütünlüğünü gözetmesi E) Her çocuğun farklı bir birey olması 11. Öğretim sürecinde öğrencilerin öğrenme hızı, öğrenme stili ve öğrenme kapasitelerinin göz önünde bulundurulması aşağıdaki okul öncesi eğitimde temel ilkelerden hangisi ile ilgilidir? A) Eğitim çocuğun bütünlüğünü gözetmelidir. B) Okul öncesi dönem yaşamın temelidir. C) Her çocuk farklı bir bireydir. D) Çocuğun gelişiminde özel alıcı dönemler vardır. E) Eğitim çocuğun gereksinimlerine duyarlı olmalıdır. 9. Dört yaşındaki Asya annesine gereksinim duyduğunda onu bulamamakta, annesi tarafından istenmemekte ve korunmamaktadır. Bu durumda Asya nın aşağıdaki gereksinimlerden hangisi karşılanmamaktadır? A) Hareket ve oyun B) Sağlıklı bakım C) Kendini tanıma D) Beslenme E) Sevgi ve ilgi 2 12. Bir okul öncesi öğretmeni alanında bilgili ve becerili olmalıdır. ifadesi aşağıdakilerden hangisini tamamlar niteliktedir? A) Çocukta suçluluk duygusunu uyandırmaktan kaçınmalıdır. B) Mesleki deneyimlerden ve farklı yaklaşımlardan yararlanmalıdır. C) Akılcı ve bilimsel düşünme yeteneğine sahip olmalıdır. D) Beden ve ruh bakımından sağlıklı, canlı ve becerikli olmalıdır. E) Sorumluluk almayı bilmelidir.
Okul Öncesi Eğitime Giriş / Test - 1 13. Aşağıdaki düşünürlerden hangisi çocukların olabildiğince erken yaşta devlet okullarında, öncelikle devletin çıkarlarını koruyacak biçimde yetiştirilmesi gerektiğini vurgulamıştır? A) Cicero B) Aristo C) Quintilianus D) Platon E) Fenelon 16. Okul öncesi dönem çocuğunun gereksinimleri ve temel ilkeleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Oyun çocuk için hem bir eğlence hem de ciddi bir iştir. B) Okul öncesi eğitimde öncelikleri çocuğun gereksinimleri belirler. C) Çocuk yeni öğrenmelerini önceki yaşantılarıyla ilişkilendirmeye çalışır. D) Her çocuğun kendine özgü öğrenme hızı, yeteneği ve kapasitesi bulunmaktadır. E) Çocuğun gereksinimlerini karşılarken yetişkinin sahip olduğu tutumlar önemsizdir. 14. Bir okul öncesi öğretmeninin kişisel özelliklerinin yanı sıra öğretmenlik meslek bilgisi yönünden de gelişmesi için öncelikli olarak aşağıdakilerden hangisi önemlidir? A) Nitelikli bir hizmet öncesi eğitimden geçme B) Alanıyla ilgili kitap, dergi vb. yayınları izleme C) Nitelikli bir hizmet içi eğitim sürecinden geçme D) Deneyimli öğretmenlerin denetim ve gözetiminde görev yapma E) Deneyimli öğretmenlerin rehberliğinde başarılı bir staj sürecinden geçme 15. Aşağıdaki düşünürlerden hangisi çocuğun gelişim evrelerinin program içeriği ve çocuk için hazırlanan çevre ile sıkı sıkıya ilişkili olduğunu Her evreyi o evre olarak yaşamak biçiminde özetlemiştir? A) Dewey B) Vygotsky C) Piaget D) Fröebel E) Steiner 17. İçten denetimli bireyler yetiştirmek için yapılması gerekenler arasında aşağıdakilerden hangisi sayılamaz? A) Çocuğun davranışlarına sınır getirmek ve yapabileceği kadar sorumluluk vermek B) Çocuğu verdiği kararların sonucuna katlanamayacağı için sürekli kontrol etmek C) Çocuğu erken yaşta sorumluluklarının farkına varabilecek biçimde yetiştirmek D) Çocuğa kendisine ve çevresine zarar vermemek koşulu ile özgürlük tanımak E) Çocuğa kendi yeterlik ve sınırlıklarını tanıma fırsatı vermek 3
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ 18. Bütün çocukların oyun oynamayı bildiği ve bu yolla her şeyi öğrenebileceği düşüncesine dayalı olan kurum aşağıdakilerden hangisidir? A) Çocuk evleri B) Montessori okulları C) Agazzi okulları D) Reggio Emilia okulları E) Oyuncak kütüphaneleri 19. Çocukların yaşadıkları ortamlarda yer alan farklı boyut, şekil ve renkteki figürleri ve bunlar arasındaki ilişkileri fark etmesine ve farklı figürler kullanarak yapı-inşa oyunları aracılığıyla yaratıcılıklarını kullanmasına olanak tanıyan merkez aşağıdakilerden hangisidir? A) Blok merkezi B) Sanat merkezi C) Dramatik oyun merkezi D) Masa oyunları merkezi E) Gelişimsel oyun merkezi 20. Dramatik oyun merkezinin özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? A) Sembolik düşünmenin gelişimini desteklemesi B) Çocuğun yeni keşiflerde bulunmasını sağlaması C) Çocukların serbestçe oyun oynamasını desteklemesi D) Çocukların kitaplara karşı olumlu tutumlar geliştirmesini sağlaması E) Çocukların birbirleriyle etkileşmesini desteklemesi 4
Okul Öncesi Eğitime Giriş / Test - 1 ÇÖZÜMLEMELER 1. Okul öncesi eğitimi kurum temelli modeller iki başlık altında toplanabilir: Milli Eğitim Bakanlığına bağlı kurum temelli modeller Özel ve resmi bağımsız anaokulları Toplumun kültürel değerleri doğrultusunda onları en iyi biçimde yönlendirmek İlköğretime hazırlamak Temel eğitim bütünlüğü içinde yer almak Özel ya da resmî anasınıfları Uygulama anaokulları ve anasınıfları Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna bağlı kurum temelli modeller Kreş ve gündüz bakımevleri Çocuk yuvaları 3. Okul öncesi (erken çocukluk dönemi) çocukları ile ilgili şunlar söylenebilir: Daha sonraki yıllarda öğreneceklerini destekleyecek temel bilgi ve beceriler kazanır. Kendini ifade etmeyi öğrenir. Dilini geliştirir. 2. Okul öncesi eğitimin tanımı içerisinde geçen özellikler şu şekildedir: 0-72 aylar arasındaki yaş gruplarında bulunan çocukların gelişim düzeylerine ve bireysel özelliklerine uygun olmak Zengin uyarıcı çevre olanakları sağlamak Çocukların bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönlerden gelişmelerini desteklemek Yetişkinler ve diğer çocuklarla ilişki kurar. Okula ve topluma uyum için temel olan sosyal becerileri geliştirir. Matematik ve okuma-yazma öncesi becerilerini ve sorun çözme, karar verme gibi yetilerini geliştirebileceği deneyimler yaşar. Düşünmeyi ve anlamayı öğrenir. 5
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ 4. Çocuğun okul öncesi yıllarda karşılanması gereken temel gereksinimleri şunlardır: Fiziksel tehlikelerden korunma Yeterli beslenme ve sağlıklı bakım Sevgi ve şefkat Yakınlık kurulabilecek bir yetişkin Verilen tepkileri anlayıp karşılık verebilecek bir yetişkin Bakılabilecek, dokunulabilecek, duyulabilecek, koklanabilecek ve tadılabilecek nesneler Bağımsızlık duygusunu geliştirme Özbakım becerileri geliştirme Çeşitli nesnelerle oynamak için günlük olanaklar Hareket becerilerini geliştirme Konuşma, öykü anlatma ve şarkı söyleme yoluyla dili geliştirme Olumlu başarı duygusu geliştirme İş birliği, yardımlaşma ve paylaşmayı öğrenme Yaşayarak, keşfederek öğrenme Sorumluluk alabilme ve seçim yapabilme İç denetim ve bir işi sonuçlandırma azmini geliştirebilmek için yüreklendirilme Kendine değer verme ve başarılarından gurur duyabilme için desteklenme Kendini ifade etme ve yaratıcılığını geliştirme 6. Bronfenbrenner tarafından geliştirilen ekolojik kuram insanın çevreyle olan ilişkisini eğitim boyutuyla yapılandırmıştır. Ekolojik Kuram, çocuğun gelişmesinin biyolojik temellerine önem vererek çocuğun biyolojik yaratılışının, gelişimini biçimlendirmek için çevresel etmenlerle etkileşim içinde olması gerektiğini vurgular. Bu kurama göre çevrenin her tabakası çocukların gelişimi üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. 7. Isaacs e göre güven, çocuğun yaşamındaki düzen olarak tanımlanmaktadır. Günlük yaşamdaki düzen, devamlılık ve uyumdur. Güven, çocuğun etrafındaki yetişkinlerin kararlı ve tutarlı davranışlarıdır. Bu da çocuğun giderek gelişen davranışları içinde ortaya çıkan saldırgan ve yıkıcı eğilimlerini kontrol etmesine yardımcı olacak kararlı ve tutarlı yetişkin davranışlarını gerektirir. 5. Fenelon, erkeklerdeki kötü huy ve davranışların önemli bir bölümünün anneler yolu ile kazanıldığını bunu önlemenin en iyi yolunun da kadınların iyi eğitilmesi olduğunu savunur. Çocuğun eğitimine erkenden başlanması gerekir. Ona göre yüksek yetenekli çocukları psikolojik yönden doğru alışkanlıklar yoluyla erken yaşta sabırlı, dengeli, neşeli, sakin ve tutumlu yapmak mümkündür. 8. Okul öncesi dönemde zihinsel gelişim diğer gelişim alanlarından daha önemlidir, dolayısıyla bu alanın geliştirilmesine özel önem verilmelidir. düşüncesine sahip bir okul öncesi öğretmeni okul öncesi eğitimin eğitim çocuğun bütünlüğünü gözetmelidir. ilkesi ile çelişmektedir. Bu ilkeye göre okul öncesi dönemde gelişimin her yönü birbiri ile ilişkilidir ve birbirini etkiler. Bu nedenle, ister evde ister okulda olsun, bu dönemdeki tüm gelişim yönlerinin dengeli bir biçimde geliştirilmeye çalışılması gerekir. Çocuğun bu dönemdeki hareket, zekâ ve duygusal gelişim yönleri birbirinin ayrılmaz bir parçası olarak görülmelidir. 6
Okul Öncesi Eğitime Giriş / Test - 1 9. Soruda verilen durumda dört yaşındaki Asya nın sevgi ve ilgi gereksiniminin karşılanmaması söz konusudur. Annesine gereksinim duyduğunda her zaman onu yanında bulan, sevgi dolu sesini duyan, gereksinimleri zamanında ve gereği gibi karşılanan çocuğun, dünyayla ilgili ilk izlenimleri olumlu olacaktır. Böyle bir çocuk, başka insanlarla ilişki kurmakta büyük bir olasılıkla güçlük çekmeyecektir. Aksi durumda çocuğun dış dünyaya ilişkin ilk izlenimleri olumsuz olacak ve sorunlar yaşayacaktır. 12. Bir okul öncesi öğretmeninde bulunması gereken nitelikler arasında Bir okul öncesi öğretmeni alanında bilgili ve becerili olmalıdır. özelliği yer almaktadır. Bu özelliğe göre okul öncesi öğretmeni meslek deneyimlerinden ve farklı yaklaşımlardan yararlanmalı; farklı görüş açıları kazanmalıdır. 13. Platon, eğitimin aklın ve karakterin eğitilmesiyle başladığını kabul eder ve ayrıca çocukların olabildiğince erken yaşta devlet okullarında, öncelikle devletin çıkarlarını koruyacak biçimde yetiştirilmesi gerektiğini vurgular. 10. Çocuk bakımı informal ve formal yollarla gerçekleştirilebilmektedir: İnformal yollarla gerçekleştirilen çocuk bakımı, genellikle aile büyükleri, akrabalar, bakıcılar, evdeki yardımcılar ya da aile dostları tarafından yürütülmektedir. Formal yollarla gerçekleştirilen çocuk bakımı, özel ve resmî olarak hizmet veren gündüz bakımevleri ve kreşler tarafından yürütülmektedir. 14. Bir okul öncesi öğretmeninin kişisel özelliklerinin yanı sıra öğretmenlik meslek bilgisi yönünden de gelişmesi için nitelikli bir hizmet öncesi eğitimden geçmesi önemlidir. İyi düzenlenmiş ve uygulanmış bir eğitim programı, öğretmen adayına sadece akademik nitelikleri değil, kişilik özellikleri ile ilgili niteliklerin büyük bir bölümünü de eğitim yoluyla kazandırıp geliştirebilir. Bu niteliklerin bir bölümü de öğretmenin meslek yaşantısı süresince, kişisel deneyimleri ve çabaları sonucunda elde edilebilir. 11. Her çocuk farklı bir bireydir ilkesine göre her çocuğun kendisine özgü öğrenme hızı, öğrenme stili ve büyüme hızının vardır; ayrıca kendisine özgü bir kapasitesi olan her çocuk bir diğerinden farklıdır. Kalıtım ve aile ortamının farklılıkları yüzünden çocuk kimi zaman bulunduğu ortama uyum sağlamakta güçlük çekebilir. Bu nedenle, çocuğa verilecek eğitim onun gereksinimlerini karşılayacak nitelikte olmalıdır. 15. Fröebel, çocuğun gelişim evrelerinin program içeriği ve çocuk için hazırlanan çevre ile sıkı sıkıya ilişkili olduğunu Her evreyi o evre olarak yaşamak biçiminde özetlemiştir. Buna göre Fröebel daha az yapılanmış açık uçlu bir yaklaşımı öngörmektedir. 7
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ 16. Okul öncesi dönem çocuğunun gereksinimleri ve temel ilkeleri ile ilgili şunlar söylenebilir: Oyun çocuk için hem bir eğlence hem de ciddi bir iştir. Okul öncesi eğitimde öncelikleri çocuğun gereksinimleri belirler. 18. Agazzi kardeşler tarafından kurulan Agazzi Okulları, bütün çocukların oyun oynamayı bildiği ve bu yolla her şeyi öğrenebileceği düşüncesine dayanmaktadır. Aile yapısını ve dikey yaş gruplarını model alan Agazzi yöntemi İtalya da büyük bir yaygınlık kazanmıştır. Çocuk yeni öğrenmelerini önceki yaşantılarıyla ilişkilendirmeye çalışır. Her çocuğun kendine özgü öğrenme hızı, yeteneği ve kapasitesi bulunmaktadır. Çocuğun gereksinimlerini karşılarken yetişkinin sahip olduğu tutumlar oldukça önemli bir yere sahiptir. 19. Blok merkezi, çocukların yaşadıkları ortamlarda yer alan farklı boyut, şekil ve renkteki figürleri ve bunlar arasındaki ilişkileri fark etmesine ve farklı figürler kullanarak yapı-inşa oyunları aracılığıyla yaratıcılıklarını kullanmasına olanak tanıyan bir merkezdir. 17. Demokratik bir toplumun temel gereklerinden biri içten denetimli insanlar yetiştirmektir. Bunun için çocuğun erken karar verebilmesi ve verdiği kararların sonucuna katlanmayı öğrenmesi gerekir. İçten denetimli bireyler yetiştirmek için yapılması gerekenler şunlardır: Çocuğun davranışlarına sınır getirmek ve yapabileceği kadar sorumluluk vermek Çocuğu sürekli dıştan denetlemek yerine, erken yaşlarda kendi sorumluluklarının farkına vararak kendi kendini kontrol edebilecek şekilde yetiştirmek 20. Dramatik oyun merkezinin özellikleri şunlardır: Sembolik düşünmenin gelişimini desteklemesi Çocuğun farklı roller almasını sağlaması Çocuğun yeni keşiflerde bulunmasını sağlaması Çocuğun günlük yaşamdan olayları ve kişileri doğaçlama olarak canlandırmasına olanak vermesi Çocuğu erken yaşta sorumluluklarının farkına varabilecek biçimde yetiştirmek Çocukların serbestçe oyun oynamasını desteklemesi Çocuğa kendi yeterlik ve sınırlıklarını tanıma fırsatı vermek Çocukların farklı oyun senaryoları oluşturmasını desteklemesi Çocuğa kendisine ve çevresine zarar vermemek koşulu ile özgürlük tanımak 8 Çocukların birbirleriyle etkileşmesini desteklemesi