ANKARA CUMHURĠYET BAġSAVCILIĞI NA Basın Bürosu MÜġTEKĠ : ANKARA BAROSU BAġKANLIĞI Adliye Sarayı B Blok Kat:5 Sıhhiye/Ankara ġüphelġ : TRT-Genel Müdürü ġenol GÖKA ve Kendi Gök Kubbemiz adlı belgeselin yayımında sorumlu olan ve savcılıkça re sen tespit edilecek kiģiler SUÇ : ATATÜRK ÜN HATIRASINA ve CUMHURĠYETE ALENEN HAKARET ĠÇEREN KONUġMANIN YAYINLANMASI SUÇ T A R Ġ H Ġ ve YERĠ : 10.07.2015 TALEP KONUSU : TRT de Kendi Gök Kubbemiz adlı belgeselde Osman Yüksel Serdengeçti nin Samsun konuģmasının yer aldığı belgeselin sorumlu kiģileri ve TRT Genel Müdürü hakkında kamu davası açılmasına karar verilmesi talebidir. A Ç I K L A M A L A R : 10.07.2015 tarihinde TRT Türk ekranlarında yayınlanan Gökkubemiz adlı belgeselde yer verilen Osman Yüksel Serdengeçti nin kendi sesinden Samsun KonuĢması na yer verilmiģtir. Söz konusu konuģmada Atatürk e Cumhuriyetin ilk yıllarına ve Türkiye Cumhuriyetinin kurucularına hakaret içeren sözler bulunmaktadır: Onlar kendilerini yarı ilah sanıyorlardır. Yapanlar onlardı, yaratanlar onlardı, partilerinden bahsederken şerefli partimiz diyorlardı. On yılda on beş milyon genç yaratmışlardı. O kadar ileri fikirli o kadar ileriye gidiyorlardı k; 400 yıllık mesafeyi 20 yıla sığdırmışlardır. Her şey onlarla başlıyordu, şanlarla şereflerle dolu koskoca Türk tarihi istibdat kapkara ortaçağdı. Tam 27 yıl tanrılar gibi konuştular Firavunlar gibi saltanat sürdüler, yediler, İçtiler kustular hususi vagonlar, yatlar Sürgün ettikleri padişahların saraylarında şahane hayatlar zevk eğlence alemleri, eğlence alemleri, vur patlasın çal oynasın her gün bayram her gün seyran altta kalanın canı çıksın.halkı efendimiz sensin diye diye soydular. Kendi fotoğrafı üzerinde bahse konu sözlerle, sol alt köģesinde kendi sesinden Samsun konuģması yazılı bir ekran üzerinden yukarıda yer alan ve devamı olan sözlere yer verilmiģtir.(eki) Yukarıda bahse konu sözlerin Atatürk e ve manevi Ģahsiyetine ve Cumhuriyet e hakaret içerdiği açıktır. Böyle bir konuģmayı yayınlamak sorumlu yayıncılık anlayıģına aykırıdır.
Konunun Sayın Savcılıkça değerlendirilerek sorumlu kiģilerin cezalandırılması için iģbu Ģikayetimizin kabulü ile kamu davası açılmasını talep etmekteyiz. HUKUKA AYKIRILIKLAR : 1- Ġç Hukukumuzda manevi kiģisel değerler hem Anaysa hem Türk Ceza yasası hem de 5816 sayılı Atatürk aleyhine iģlenen Suçlar Hakkında Kanun kapsamında koruma altına alınmakta, Anayasanın 2,13,14 ve 26/2 maddeleri AĠHS nin 10/2. Ve 17. Maddeleri ile birlikte değerlendirildiğinde, hürriyetlerin demokratik bir toplumda, zorunlu tedbirler niteliğinde olarak, ulusal güvenlik, toprak bütünlüğü, kamu güvenliği ve düzenin korunması, suç iģlenmesinin önlenmesi, sağlığın, ahlakın, baģkalarının Ģöhret ve haklarının korunması, gizli kalması gereken haberlerin yayılmasına engel olunması veya yargı gücünün otorite veya tarafsızlığın korunması için kanunla öngörülen bazı biçim koģullarına, sınırlamalara ve yaptırımlara tabii tutulacağı açıktır. Ġftira, küfür, onur, Ģeref ve saygınlığı zedeleyici söz ve beyanlar, müstehcen içerikli söz, yazı, resim ve açıklamalar, nefret, ayrımcılık, düģmanlık yaratmaya yönelik bulunan ifadeler, düģünce özgürlüğü ve ifade hürriyeti bağlamında hukuki koruma görmemekte, suç sayılmak suretiyle cezai yaptırımlara bağlanmaktadır. 5816 sayılı Atatürk Aleyhine iģlenen Suçlar Hakkında Kanuna göre; Madde 1 Atatürk'ün hatırasına alenen hakaret eden veya söven kimse bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Atatürk'ü temsil eden heykel, büst ve abideleri veyahut Atatürk'ün kabrini tahrip eden, kıran, bozan veya kirleten kimseye bir yıldan beş yıla kadar ağır hapis cezası verilir. Yukarıdaki fıkralarda yazılı suçları işlemeye başkalarını teşvik eden kimse asıl fail gibi cezalandırılır. Madde 2 Birinci maddede yazılı suçlar; iki veya daha fazla kimseler tarafından toplu olarak veya umumi veya umuma açık mahallerde yahut basın vasıtasiyle işlenirse hükmolunacak ceza yarı nispetinde artırılır. Birinci maddenin ikinci fıkrasında yazılı suçlar zor kullanılarak işlenir veya bu suretle işlenmesine teşebbüs olunursa verilecek ceza bir misli artırılır. Madde 3 Bu kanunda yazılı suçlardan dolayı Cumhuriyet savcılıklarınca re'sen takibat yapılır. Madde 4 Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 5 Bu kanunu Adalet Bakanı yürütür.
Türk Ceza Kanununun Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına KarĢı Suçlar bölümünde; Devletin egemenlik alametlerini aģağılama baģlığı altında; Madde 300 - (1) Türk Bayrağını yırtarak, yakarak veya sair surette ve alenen aģağılayan kiģi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu hüküm, Anayasada belirlenen beyaz ay yıldızlı al bayrak özelliklerini taģıyan ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinin egemenlik alameti olarak kullanılan her türlü iģaret hakkında uygulanır. (2) Ġstiklal MarĢını alenen aģağılayan kiģi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) Bu maddede tanımlanan suçların yabancı bir ülkede bir Türk vatandaģı tarafından iģlenmesi halinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırılır. Türk Ceza Kanunun Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aģağılama baģlığı altında 301. Maddesinde; MADDE 301 - (DeğiĢik madde ve baģlığı: 5759-30.4.2008 / m.1) (1) Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ve Devletin yargı organlarını alenen aģağılayan kiģi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Devletin askeri veya emniyet teģkilatını alenen aģağılayan kiģi, birinci fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (3) EleĢtiri amacıyla yapılan düģünce açıklamaları suç oluģturmaz. (4) Bu suçtan dolayı soruģturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlıdır. hükümlerine yer verir. Cumhuriyetin kurucusu olan Atatürk ve silah arkadaģları, saraylarda keyif süren, yiyen, içen kusan tabirleri ile aģağılanan, halkı soydular gibi mesnetsiz ve Türkiye Cumhuriyeti Kurucusu için yakıģık almayacak ifadeler kullanan bir kiģinin yorumlarını TRT Türk Televizyonunun belgesel kuģağında yayınlamasında nasıl bir hukuki yarar, nasıl bir kamu yararı bulunduğu sorgulanmalıdır. 2-) Kitle iletiģim araçları toplum ve toplumsal olaylar arasındaki iliģkiler açısından büyük önemi haizdir. Her toplum bir takım yapı unsurlarına, sosyal değerlere, amaçlara sahiptir. Bu anlamda sosyal değerler ve amaçlar üzerinde önemle durulmalı ve kitle iletiģim araçları kullanılırken toplumun eğitim, sosyal, ekonomik ve kültürel yönden farklı kesimlere hitap ettiği de göz önüne alınarak YIKICI AMAÇLARLA KULLANILMAMALIDIR. Aksi toplumda ayrıģmaya, kutuplaģmaya, Ģiddet ve nefrete yol açarak barıģ ve huzur ortamı için
tehdit oluģturur. KutuplaĢan taraflardan nefret söylemi yöneltilen taraf için en büyük sorunlardan biri bu topluluğun ötekileģtirilmesi sonucunu doğurmasıdır. Bu anlamda medya/görsel medya, toplumsal kutuplaģmaya neden olacak bir yayıncılık anlayıģı içinde olmamalı; bilakis insan hakları odaklı ve toplumsal yarar gözeterek yayın yapmalıdır. 2954 sayılı Radyo ve Televizyon Kanununun Yayın esasları başlığı altında düzenlenen 5. Maddesi uyarınca Madde 5 Genel yayın esasları Ģunlardır: a) Anayasanın sözüne ve ruhuna bağlı olmak;devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü, milli egemenliği, Cumhuriyeti, kamu düzenini, genel asayişi, kamu yararını korumak ve kollamak, b) Atatürk ilke ve inkılaplarını kökleģtirmek, Türkiye Cumhuriyetinin çağdaģ uygarlık düzeyinin üstüne çıkmasını öngören milli hedeflere ulaģmayı gerçekleģtirmek, c) Devletin milli güvenlik siyasetinin, milli ve ekonomik menfaatlerinin gereklerine uymak, d) Devletin bir kiģi veya zümre tarafından yönetilmesini veya sosyal bir sınıfın diğer sosyal sınıflar üzerinde egemenliğini sağlamak yahut Devleti ve Devlet otoritesini ortadan kaldırmak veya dil, ırk, din ve mezhep ayırımı yaratmak yahut sair herhangi bir yoldan bu kavramlara ve görüģlere dayanan bir Devlet düzeni kurmak amacı güden rejim ve ideolojilerin propagandasına yer vermemek, e) Genel ahlakın gereklerini, milli gelenekleri ve manevi değerleri gözetmek, f) Türk milli eğitiminin temel görüģ, amaç ve ilkelerine uymak, g) Kolayca anlaģılabilir, doğru, temiz ve güzel bir Türkçe kullanmak, h) Toplumun beden ve ruh sağlığına zarar verecek hususlara yer vermemek, i) Karamsarlık, umutsuzluk, kargaģa, dehģet, saldırganlık gibi olumsuz duygular uyandırmak ve telkin etmek amacına yönelik yayın yapmamak, j) KiĢilerin özel hayatlarına, Ģeref ve haysiyetlerine saygılı olmak ve dürüstlük anlayıģına bağlı kalmak, k) Haberlerin toplanması, seçilmesi ve yayınlanmasında tarafsızlık, doğruluk ve çabukluk ilkeleri ile çağdaģ habercilik teknik ve metotlarına bağlı olmak, l) Haberler ile yorumları ayırmak ve yorumların kaynaklarını açıklamak, m) Kamuoyunun sağlıklı ve serbestçe oluģabilmesi için kamuoyunu ilgilendirecek konularda yeterli yayın yapmak; tek yönlü, taraf tutan yayın yapmamak ve bir siyasi partinin, grubun, çıkar çevresinin, inanç veya düģüncenin menfaatlerine alet olmamak. hükümlerine yer vermektedir. ÜÇÜNCÜ KISIM Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu BĠRĠNCĠ BÖLÜM Kuruluş ve Görevler Kuruluş: Madde 8 Tarafsız bir kamu tüzelkişiliğine sahip Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu kurulmuştur. Kısa adı TRT'dir. Merkezi Ankara'dadır. Bu Kanundaki özel hükümler ile düzenlenen hususlar dıģında kalan konularda Kurum hakkında kamu iktisadi kuruluģlarına uygulanan genel hükümler uygulanır. Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu Hükümet ile iliģkilerini BaĢbakan aracılığıyla yürütür. Görevler: Madde 9 Türkiye Radyo - Televizyon Kurumunun görevleri Ģunlardır: a) (Değişik : 12/1/1989-3517/6 md.; Ġptal: Ana. Mah.nin 18/5/1990 tarih ve E. 1989/9, K. 1990/8 sayılı Kararıyla.; Yeniden düzenleme: 6/7/1999-4397/2 md.) Radyo ve televizyon yayınları yapmak ve bu amaçla radyo ve televizyon verici istasyonları, program iletim sistemleri ve stüdyo tesisleri kurmak, geliģtirmek, radyo ve televizyon yayınları alanında ek gelir temin edecek düzenlemeler yapmak ve faaliyette bulunmak, b) Radyo ve televizyon yayınları için haber toplama ve program yayın ve yapımı maksatlarıyla gerekli birimleri oluģturmak, c) (Değişik: 11/6/2008-5767/2 md.) Bu Kanun çerçevesinde; Türkiye sınırları içinde yayın yapan yerel, bölgesel, ulusal radyo ve televizyon kurum ve kuruluģları ile sözleģme, anlaģma ve protokoller imza etmek; ayrıca BaĢbakanlığın onayını alarak gerektiğinde uluslararası radyo ve televizyon kurum ve kuruluģları ile anlaģma, sözleģme ve protokoller imza etmek,
d) (...)(1) Tesislerde kullanılacak alet ve cihazlar ile ilgili araģtırmalar yapmak veya yaptırmak, bunların onarım ve bakımlarını yapmak veya yaptırmak ve gerekli hallerde iģletme için zorunlu olan alet ve cihazları imal etmek veya ettirmek, e) Yurt içine yapılacak; haber, kültür, bilim, sanat, eğlence ve benzeri türlerde eğitici, aydınlatıcı ve eğlendirici nitelikte her türlü yayınlarla 1. ATATÜRK ĠLKE VE ĠNKILAPLARININ KÖKLEġMESĠNE, TÜRKĠYE CUMHURĠYETĠNĠN ÇAĞDAġ UYGARLIK DÜZEYĠNĠN ÜSTÜNE ÇIKMASINI ÖNGÖREN MĠLLĠ HEDEFLERĠN GERÇEKLEġMESĠNE, 2. Devletin varlık ve bağımsızlığının, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünün, toplumun huzurunun, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı ve ATATÜRK MĠLLĠYETÇĠLĠĞĠNE DAYANAN DEMOKRATĠK, LAĠK VE SOSYAL HUKUK DEVLETĠ NĠTELĠKLERĠNĠN KORUNMASINA VE GÜÇLENDĠRĠLMESĠNE, 3. Milli eğitim ve milli kültürün geliģtirilmesine, 4. Devletin milli güvenlik siyasetinin, milli ve ekonomik menfaatlerinin korunmasına, 5. Kamuoyunun Anayasa ilkeleri doğrultusunda serbestçe ve sağlıklı bir şekilde oluģmasına, Yardımcı olmak. ġeklindedir. Oysa TRT, Ģikayet konusu yapılan yayında yukarıda yer verilen ve tabii olduğu kanunun hükümlerini açıkça ihlal etmiģtir. 3-) Ayrıca, gerek öğretide gerekse yerleģik Yargısal içtihatlarda, hakaret ve sövme suçlarında özel bir kastın aranmayacağı genel kastın yeterli olduğu kabul edilmiģtir. Yayımlanan belgeselde yer verilen ve ölmüģ bir kiģinin, güncel olmayan bir konuda sözlerini, ifadelerini ekrana taģımanın, hakaret içeren sözleri yayınlamanın yayımcılık sorumluluğu ve etiği açısından da değerlendirilmek suretiyle hukuka aykırılığı açıktır. BĠR HABERĠN VERĠLĠġĠNĠN GEREKTĠRMEDĠĞĠ BĠR DĠLĠN KULLANILMASI, KONUNUN AÇIKLANMASI ĠÇĠN GEREKLĠ OLMAYAN BĠLDĠRĠMLERĠN KULLANILMASI VE KĠġĠNĠN ONUR VE ġerefġne SALDIRI TEġKĠL EDECEK NĠTELEMELERDE BULUNULMASI HALĠNDE NESNELLĠK ÖLÇÜSÜ AġILIR VE HUKUKA AYKIRILIK DOĞAR. 4-) 2954 sayılı Radyo ve Televizyon Kanununun 28. Maddesinde sorumlu kiģiler düzenlenmiģtir. Buna göre; Sorumluluk: Madde 28 Türkiye Radyo - Televizyon Kurumunun yayınları yoluyla iģlenen suçlarda veya haksız fiillerde, yayın tespit yoluyla yapılmıģsa, metni yazan veya sesi tespit edilen, bu metni veya tespiti fiilen kontrol eden ve yayını fiilen yöneten ve kontrol eden kiģiler sorumludur. Türkiye Radyo - Televizyon Kurumunun, kendilerine tevdi edilen metni aynen okumakla görevli personeli o yayının yönetim ve kontrolunda özel olarak görevlendirilmiģ olmamak Ģartıyla, o yayın yoluyla iģlenen suçtan veya haksız fiilden sorumlu tutulmazlar. Bu Kanunun 18, 22 ve 27 nci maddeleri uyarınca yapılan ve bu özelliği anonsla belirtilen yayınlar ile tespitlerden faydalanmaksızın Türkiye Radyo Televizyon Kurumu istasyonları dıģındaki bir radyo ve televizyon kuruluģundan naklen yapılan yayınlardan, Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu personeli sorumlu değildir. KiĢiler, kurum ve kuruluģlar yayınlar nedeniyle uğradıkları zararlardan ötürü, Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu personeli aleyhine değil, Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu aleyhine dava açarlar. Türkiye Radyo - Televizyon Kurumunun genel hükümlere göre sorumlu personele rücu hakkı saklıdır. KiĢiler, kurum ve kuruluģlarca yayın yoluyla suç iģlendiği iddia edilerek Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu personeli hakkında açılan ceza davalarında, personel, Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu avukatlarınca savunulabilir. Bu madde kapsamına giren suçlardan ve haksız fiillerden dolayı yayının yapıldığı tarihten baģlayarak altmıģ gün içinde açılmayan davalar dinlenmez. Maddesi gereğince sorumlu kiģiler hakkında kamu davası açılmalıdır.
5-) Suç duyurusuna konu olan yayının, Atatürk ve onun manevi Ģahsiyeti ile birlikte, Cumhuriyeti kurma sürecinde yanında olanlara, büyük özveri ve halkın takdire Ģayan desteği ile kurulmuģ olan Cumhuriyete, Türkiye Cumhuriyetine Hakaret içerdiği ve onu aģağılama içinde olduğu tartıģmasızdır. Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ü ve silah arkadaģlarını rencide eden ve kurdukları Cumhuriyete açıkça hakaret eden, aģağılayan ve toplumda ayrımcılık yaratan bir konuģmayı, nesnel ölçütlerden uzak bir Ģekilde yayınlayan TRT Türk Televizyonu, 5816 sayılı Atatürk aleyhine iģlenen Suçlar Hakkında Kanunun 1. Maddesini, 2954 sayılı Radyo ve Televizyon Kanununu, TCK yı, ve Anayasayı açıkça ihlal etmektedir. S O N U Ç : Yukarıda arz ve izah edilen ve re sen tespit olunacak nedenlerle; yaptığı yayın ile suç iģleyen sorumluların eylemine uygun TCK nın 300 ve 301. Maddelerini ihlal ettiği gerekçesiyle gerekli soruģturmanın yapılarak kamu davası açılmasına karar verilmesini saygılarımızla vekâleten arz ve talep ederiz. ANKARA BAROSU BAġKANLIĞI Ekleri : 1-) TRT de yayınlanan 10.07.2015 tarihli Kendi Gök Kubbemiz adlı belgesele ait internet çıktıları ve program cd si. 2-)HarçlandırılmıĢ vekaletname örneği ve yetki belgesi