1- Sınırlı Besin Seçimleri Veya Sevmedikleri Gıdaların Çok Olması: Otizmi olan çocuklar tat, koku, renk veya besinlerin dokularına hassas olabilirler. Bu hassasiyetleri gösteren çocuklar bazı gıdaları sınırlandırabilir veya tamamen tüketmekten kaçınırlar. Genelde tüketimden kaçındıkları ortak gıdalar meyveler, sebzeler ve kaygan veya yumuşak besinleri içerir. Otizmi olan kişiler genellikle hareketleri ve sevdikleri davranışları tekrarlamayı severler ve takıntılı davranışları vardır. Bu tür davranışlar alışkanlıkları ve yemek tercihlerini etkileyebilir. Yeme davranış bozuklukları oluşarak sağlık sorunlarına yol açabilir: Peki bunlar neler?
3- Kabızlık: Bu sorun genellikle otizmi olan bir çocuğun kısıtlı miktar yiyecek seçenekleri yaratmasından kaynaklanır. Bu sorun bol sıvı ve düzenli fiziksel aktivite, yüksek lifli diyet ile çözülebilir. 2- Yeterli Gıda Tüketememe: Otizmi olan çocuklar odaklanma problemi yaşadıkları için uzun bir süre beslenme görevi üzerinde masada oturarak çalışamayabilirler. Dolayısıyla otizmi olan bir çocuğun oturup baştan sona bir tabak yemek yemesi çok zor olabilir.
4- İlaç Etkileşimleri: Psikiyatristlerin kullandıkları ritalin gibi otizmde kullanılan bazı uyarıcı ilaçlar, kısa vade de iştahı kapatır. Bu durum da sınırlı miktarda yiyecek tüketen bir çocuk için tüketim miktarını iyice azaltabilir. Otizmde kullanılan diğer ilaçlar iştah arttırabilir veya bazı vitamin ve minerallerin emilimini de etkiler. YASAK BESiNLER 1 Süt ve türevleri (yoğurt, peynir vb.) içeren besinler. Keçi sütü ile yapılanlar yenilebilir. Soya fasulyesi, buğday, arpa, yulaf, çavdar ve unlarından yapılmış ekmekler, erişte, makarna, Şehriye, tarhana, un çorbaları (buğday, arpa, yulaf, çavdar unları) Buğday unu ve kesilmiş yufkadan yapılan her türlü tatlı (baklava, un ve irmik helvası, kadayıf, tulumba tatlısı vb.)
YASAK BESiNLER 2 Bayat ekmek içi konmuş köfteler ve bulgur konmuş kıymalı yemekler Bulgur konmuş sebze sarma ve dolmaları, kurutulmuş meyveler Deniz ürünlerinin tamamı (Havuzda yetiştirilenler dahil) Patates kızartması Soya yağı ve margarin tüketmeyin, Ayçiçek ve mısır yağını iyice azaltın SERBEST BESINLER Keçi sütü ve mamülleri (yoğurt) Tereyağı, kaymak Kırmızı et, kümes hayvanları, geleneksel pastırma, sucuk Yumurta Pirinç pilavı, pirinç unu, Glutensiz un ya da mısır unlarından yapılmış ekmekler, kek, çörek vb. Kurubaklagiller Pirinç ve sebze çorbaları (patates dahil), serbest olan tahıllardan yapılmış çorbalar (sade ve et sulu) Her türlü sebze ve meyve Pekmez, bal, reçel, marmelat Hayvani yağlar, zeytinyağı Kuruyemişler
ÖZELLİKLE ÖNERILEN BESINLER Mercimek, kuru fasulye, nohut, taze fasulye, bezelye vb. Ceviz, fındık, fıstık, badem vb. sert kabuklu meyveler Turunçgiller, kayısı, karadut, kızılcık, kiraz, vişne, kuş üzümü, kırmızı ve kara üzüm, diğer meyveler Lahanalar, karnabahar, ıspanak, pazı, turp ve pancar yaprakları, şalgam, hardal yaprağı, nane, maydanoz vb. yabani yenebilen otlar Sarımsak, soğan, pırasa PİŞİRME KAPLARI: Daha çok toprak (güveç), cam ya da bakır kapları tercih edin. Emaye ve çelik tencere daha sonraki tercihlerdir. Teflon ve alüminyum kesinlikle kullanılmamalıdır. PİŞİRME ŞEKLİ: Yemekler kendi suyunda ağır ağır pişirilmeli; geleneksel yöntemler (buğulama,, buharda pişirme) yanında turbo fırınlar da kullanılabilir. Böylece besin öğeleri fazla zarar görmez. Hızlı pişirme yöntemleri (mikrodalga gibi) besin kayıplarına yol açar; ayrıca kanserojen olabilirler. Dondurulmuş yiyecekleri fazla tüketmeyin. Konserve yiyecekleri ise mümkünse hiç yemeyin (ev konserveleri hariç). Sıcak yiyecekleri alüminyum folyoya sarmayınız Prof. Dr. Ahmet AYDIN
YEMEK YEME SIKLIĞI: Diyet başlangıcında, kan şekeri düşebileceği için daha sık yemeli. 1-2 hafta içinde insülininiz terbiye olur ve günde 3 öğün yemek (çocuklar için 4-5 öğün) yeterli olur. Lokmaları iyice çiğneyin! Sabah kahvaltılarını kuvvetli yapın; akşam yemeği hafif olsun. 19.00-20.00 den sonra mümkünse yemek yemeyin, Tok karnına uyumayın. DİŞ TEMİZLİĞİ: Her yemekten sonra, mümkün değilse yatmadan önce dişinizi 2-3 dakika fırçalayınız ve macunu yutmayınız Çocuklarda yutmayacaklarından emin oluncaya kadar florlu diş macunu kullanmayınız. HAREKET: Günde en az yarım saat hızlı yürüyüş yapılmalı ya da yavaş koşulmalı ve merdivenler çift çift çıkılmalı. Günde en az 3-5 dakika kültür fizik hareketleri yapılmalı. Yorgun düşüren hareketlerden kaçınılmalı. Her gün yapabileceğiniz egzersizleri yapın. Derin temiz hava soluyarak hücrelerinizdeki oksijeni artırın.
SU: İdrar koyu olmayacak kadar çok su içiniz. İçtiğiniz su aşırı soğuk olmasın. İlk seçenek çeşitli minerallerden zengin olan doğal kaynak sularıdır. Fakat bu sularda da ağır metaller bulunabilir. Çoğu kez olduğu gibi suyun içeriğinden emin değilseniz, suyunuzu kaliteli bir filtreden geçirin. Yemekle birlikte su içmeyin, çünkü bu su sindirim sıvılarını seyrelterek etkilerini azaltır. Yemekten yarım saat önce veya sonra su içebilirsiniz. Uykudan önce bir ya da iki bardak su içilmelidir. GÜNEŞLENME: D vitamini kemik hastalıklarına, romatizmal hastalıklara, kansere (deri kanseri dahil!) ve çeşitli müzmin hastalıklara karşı koruyucudur. Yazın mayo ile güneşlenirken başlangıçta güneşte fazla kalmayın (özellikle 11.00-13.00) UYKU: Mümkünse 22.00 den önce yatın. 5 saatten az 9 saatten fazla uyumayın. İyi bir uyku için midenizin boş olması gerektiğini unutmayın.