Ýþ piyasasýnda çalýþmaya her an hazýr olma hakkýnda Om at stå til rådighed (Tyrkisk udgave) Ýþsizlik Sigortasý Müdürlüðü (Direktoratet for Arbejdsløshedsforsikringen) August 2000
Nasýl ve ne zaman? Eðer bir iþsizlik kasasý na (a-kasse) üye iseniz ve iþsiz kalýrsanýz, iþsizlik parasý (dagpenge) alma hakkýna sahip olursunuz. Ýþsizlik parasý (dagpenge) alabilmek için üyelik zamaný içerisinde belli bir zaman çalýþarak bu þartý yerine getirmelisiniz. Ýþsiz kalmanýza kendiniz sebep olmayacaksýnýz ve iþ piyasa-sýnda çalýþmaya her an hazýr olmanýz ile ilgili þartlarý yerine getirmelisiniz. Ýþsizlik kasanýz (a-kasse), sizin iþ piyasasýnda çalýþmaya her an hazýr olmanýz ile ilgili þart-larý yerine getirip getirmediðinizi deðerlen-diriyor. Buna dahilen iþ piyasasýnda çalýþmaya her an hazýr olabilmeniz için aþaðýda yazýlý olan bazý þartlarý yerine getirmelisiniz: Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu na (AF) iþ aradýðýnýza dair kayýtlý olacaksýnýz. Danimarkada ikâmet etmelisiniz ve yaþamalýsýnýz. Verilen iþi üstlenebilmelisiniz. Ýþ arayýp, kurs ve buna benzer yerlere katýlacaksýnýz ki, iþ bulma imkânlarýnýz artsýn. Eðer ferdi bir sözleþme (individuel handlingsplan)- veya eðitim planýnýz (uddannelsesplan) varsa, o zaman sözleþme (handlingsplan)- veya eðitim planýnýzda (uddannelsesplan) belirtilmiþ olan aktiviteleri ve iþ tekliflerini kabul etmeniz gerekir. Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu (AF) ile temasa geçme Ýþsizlik parasý (dagpenge) alabilmeniz için, ilk iþsiz kaldýðýnýz günde oturduðunuz bölgede bulunan Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumuna (AF) gidip iþsiz kaldýðýnýza ve iþ aradýðýnýza dair müracaat etmelisiniz. Eðer Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu nun (AF) size iþ verme imkâný olursa, size hemen iþ verecektir. Ýþ veremezse, o zaman daha düzenli bir biçimde Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu (AF) ile temasta olacaksýnýz. Sadece ve sadece bu þekilde en kýsa zamanda iþ teklifleri almanýz mümkün olur. Ýþ bulma veya eðitim alma ile ilgili imkânlarýnýzýn neler olabileceði hakkýnda da size yol gösterilecektir. Ýþ bulma imkânlarýnýzý arttýrabilmeniz için Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu na (AF) önceden çalýþmýþ olduðunuz iþ, aldýðýnýz eðitim, vasýflarýnýz ve diðer durumlarýnýz hakkýndaki bilgileri bildirmekle yükümlüsünüz. Ayrýca Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu nun (AF) görüþmelerine çaðrýldýðýnýzda gitmeniz gerekir. Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu na (AF) tatile çýkacaðýnýza dair en geç 14 gün Gelin birlikte oturup bir sözleþme planý (handlingsplan) yapalým. Ne dersiniz? Ýþsiz olduðunuz süre içerisinde hem Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu yla (AF) hem de iþsizlik kasanýzla (a-kasse) temasa geçmelisiniz.
öncesinden haber vermelisiniz. Eðer Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu na (AF) tatiliniz de olduðunuz hakkýnda haber vermezseniz, Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu (AF) tatil süresi içerisinde sizi görüþmeye çaðýrabilir. Görüþmelerden bir tanesine gelmediðinizde iþsizlik paranýz (dagpenge) tekrar yeni bir toplantýya gelene kadar kesilir. Ayrýca karantina (karantæne) alma rizikosuna da sahip olursunuz. Aktif zamandaysanýz (aktivperioden) veya 25 yaþýndan küçük olanlarla ilgili özel kanununun kapsamýna giriyorsanýz ve eðer görüþmeye gelmezseniz iþsizlik paranýzla (dagpenge) ilgili bütün haklarý kaybedebilirsiniz. Ferdi sözleþme planý (individuel handlingsplan) Ferdi sözleþme planý (individuel handlingsplan) Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu (AF) ile aranýzda yapýlan bir sözleþmedir. Sözleþme planý (handlingsplan) sizin iþ hedeflerinizi içeren ve hedefinize nasýl ulaþacaðýnýza dair bir planlamadýr. Sözleþme planýnýn (handlingsplan) amacý iþe girebilmeniz için imkânlarýnýzý arttýrmaktýr. Bu da örneðin kurslara katýlarak, ya da bir öðrenime baþlayarak olur. Sözleþme planý (handlingsplan) bir iþe atýlmanýn baþlangýcýdýr. Sözleþme planýnda (handlingsplan) yazýlý olan aktivitelere katýlmanýza raðmen size bulunan iþi kabul etmelisiniz. 25 yaþýndan küçük olan gençler 25 yaþýndan küçük müsünüz? O zaman iþsizlik parasý (dagpenge) ve aktif zamanýn (aktiv perioden) süresi için özel kurallar geçerlidir. Aktif zamanda (ativ perioden) sunulan teklifler içinde özel kurallar geçerli olmaktadýr. Bir meslek eðitiminiz yoksa, size en az 18 aylýk teklif edilen bir eðitim süresini kabul etmek zorundasýnýz. Bazý durumlarda Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu (AF) eðitiminize baþlamadan önce bir ferdi sözleþme planý (handlingsplan) hazýrlamak zorundadýr. Ferdi eðitim planýnýn (individuel handlingsplan) hazýrlanmasýný veya deðiþtirilmesini kabul etmediðinizde veya eðitim planýnda (uddannelsesplan) yazýlý olan teklifi geri çevirdiðinizde iþsizlik parasýna (dagpenge) olan hakkýnýzý kaybedersiniz. Eðitim aldýðýnýz süre içerisinde bir iþ arama veya iþe girme gibi yükümlülükleriniz yoktur. Ýþsizlik kasasýna (a-kasse) üyeliðiniz son 3 senesi içinde en az 2 sene çalýþmýþsanýz, eðitim yerine mesleki eðitimi (jobtræning) seçebilirsiniz. Mesleki eðitim (jobtræning) aldýðýnýz zaman içerisinde iþ arama yükümlülüðünüz yoktur, fakat size bir iþ teklifi yapýldýðýnda bu teklifi kabul etmelisiniz. Ýþsizlik kasanýzla (a-kasse) temasa geçme Ýsterseniz iþsizlik kasanýz (a-kasse) size yol gösterebilir. Üstelik iþsizlik kasanýz (a-kasse) size iþ piyasasý kanununda ne gibi haklarýnýz ve yükümlülükleriniz olduðuna dair de yol göstermek mecburiyetindedir. Eðer eðitim/ sözleþme planýnýn hazýrlanmasýna/ deðiþtirilmesine katýlmayý kabul etmezseniz veya eðitim/sözleþme planýnda yazýlý olan teklifi geri çevirirseniz veya býrakýrsanýz, bunun iþsizlik parasýna olan hakkýnýzla ilgili ne gibi sonuçlar doðurabileceðine iþsizlik kasasý (a-kasse) dikkatinizi çekecektir. Ýþsizlik kasanýzýn (a-kasse) çaðýrdýðý görüþmeye gelmediðinizde iþsizlik parasý (dagpenge) o süre içerisinde verilmeyecektir. Ýþsizlik kasanýz (a-kasse) iþ aradýðýnýza,
kurslara ve buna benzer yerlere katýldýðýnýza dair bilgi isterse, bu bilgileri de vermek zorundasýnýz. Ýþ aramanýz, kurslara vb. yerlere katýlmanýz gerekir Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu (AF) size iþ bulmakda yardýmcý olacaktýr. Fakat Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu (AF) her tür iþ konusunda teklifte bulunmaz, siz de elinizden gelen giriþimi yapmak zorundasýnýz. Aldýðýnýz eðitim veya önceden çalýþmýþ olduðunuz iþ alanýnda iþ aramanýz gerekir. Son 6 ay içerisinde 3 ay iþsiz kalmýþsanýz, o zaman mesleki tecrübe alanýnýzýn dýþýnda da iþ aramalýsýnýz. Ya dilekçeyle veya kendiniz giderek, ya da telefonla farklý iþ yerlerine baþvuruda bulunabilirsiniz. Öyle bir iþ arýyacaksýnýz ki, önceden edinmiþ olduðunuz iþ tecrübesini kullanabilesiniz. Sizin, iþe her an hazýr olup olmadýðýnýza dair göstermiþ olduðunuz çaba iþsizlik kasasýnýn (a-kasse) deðerlendirmesinde yer alacaktýr. Eðer tekrar bir iþe girebilmenizde kurslara katýlmanýn veya bir eðitimi tamamlamanýn önemi olacaksa, o zaman bunlara da katýlacaksýnýz. Fakat bu demek deðildir ki, iþsizlik parasý (dagpenge) aldýðýnýz zaman içerisinde bütün kurslara ve eðitimlere katýlabilirsiniz. Ýþsizlik kasanýz (a-kasse) iþsizlik parasý (dagpenge) alma hakkýnýzý kaybetdirmeyecek, hangi eðitimlere katýlabileceðinizi size anlatabilir. Verilen iþ teklifine veya eðitime her an hazýr olma Yapýlan bir ferdi sözleþme planýnda (individuel handlingsplan) yazýlý olan iþ teklifini, Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu (AF) veya iþsizlik kasasý (a-kasse) tarafýndan verildiðinde, kabul etme yükümlülüðünüz vardýr. Ama iþ arama yükümlülüðünüz yoktur. Ayný þekilde, eðer bir eðitim alýyorsanýz ve ayný zamanda kurs parasý veya eðitim için iþsizlere geçerli olan izin kanunundan yararlanýp izin yardýmý alýyorsanýz, bunlar da bu durumda geçerlidir. Eðitim aldýðýnýz zaman içerisinde iþsizlik parasý (dagpenge) alýyorsanýz, hem size verilen iþ teklifini kabul etmek, hem de iþ arama yükümlülüðünüz vardýr. Eðer eðitim alýyorsanýz, Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu na (AF) ve iþsizlik kasasýna (a-kasse) her zaman bilgi vermek zorundasýnýz. YA ÖYLE MÝ? O ZAMAN SÝZE ÝÞSÝZLÝK PARASI VERÝLMEYECEK.
Ne zaman iþsizlik parasý (dagpenge) alamazsýnýz? Ýþsizlik parasý (dagpenge) alamýyacaðýnýz birçok durumlar vardýr. Bunlardan olarak bazýlarý aþaðýda belirtilmiþtir. Eðer, hasta iseniz, baþka bir ülkede yaþýyorsanýz, çocuklarýnýza bakacak birisini bulamýyorsanýz veya Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu na (AF) ve iþsizlik kasasýna (a-kasse) baþka bir adrese taþýndýðýnýza dair haber vermemiþseniz. Bunun haricinde eðer iþsizlik kasanýz (a-kasse) sizin iþ piyasasýnda her zaman iþ alamýyacaðýnýza dair bir deðerlendirme sonucuna varmýþ ise iþsizlik paranýza (dagpenge) olan haklarý da kaybedersiniz. Örneðin yeteri kadar iþ aramama veya uzun zaman hasta olma durumlarý gibi. Bu durumlarda size tekrar iþsizlik parasý (dagpenge) verilebilmesi için aþaðýdaki þartlarý yerine getirmelisiniz. Ne zaman ki, tam sigortalý üye olarak 10 haftalýk süre içerisinde 300 saat den fazla bir iþ yerinde çalýþmýþ ve iþ vereniniz devletden para yardýmý almadan aylýðýnýzý kendisi ödemiþse, yarým sigortalý üye olarak 10 haftalýk süre içerisinde en az 150 saat bir iþ yerinde çalýþmýþ ve iþ vereniniz devletden para yardýmý almadan aylýðýnýzý kendisi ödemiþse veya büyük ölçüde en az 26 hafta devletden para yardýmý almadan bir iþ yeri iþletmiþseniz, o zaman iþsizlik parasý (dagpenge) hakkýna tekrar sahip olursunuz. Ýþsizlik kasanýz (a-kasse) size hangi durumlarda iþe her an hazýr olma koþullarýný yerine getirmediðinizi ve iþe her an hazýr olduðunuzu gösterebilmek için size hangi þartlar koþulduðunu anlatacaktýr. Eðer iþsiz kalma durumuna kendiniz sebep olmuþsanýz, örneðin sebepsiz bir yere iþinizi býraktýðýnýzda veya size iþ teklifi verildiðinde sebepsiz yere geri çevirdiðinizde bir müddet iþsizlik parasý (dagpenge) alamazsýnýz. Eðer size bir iþ teklifi verildiðinde geri çevirirseniz/gitmezseniz veya sizinle yapýlan ferdi bir sözleþme planýnda (individuel handlingsplan) yazýlý olan teklifi sebepsiz yere kabul etmezseniz iþsizlik parasý (dagpenge) alamazsýnýz. Ayrýca aktif zamanda (aktiv perioden) iseniz iþsizlik parasý (dagpenge) alma hakkýný tamamen kaybedebilirsiniz, buna da dikkat etmelisiniz. Son 12 ay içerisinde 2 kere iþsiz kalma durumuna kendiniz sebep olmuþsanýz, iþ konusunda yukarýda bahsedilen þartlarý yerine getirdikten sonra iþsizlik parasý (dagpenge) alma hakkýna tekrar sahip olabilirsiniz. Bu nedenle iþi býrakmadan veya iþ tekliflerini geri çevirmeden önce iþsizlik kasanýzla (a-kasse) mutlaka temasa geçmelisiniz. Baþka bir ülkede kalma Ýþsizlik parasý (dagpenge) alabilmeniz için Danimarkada kalmanýz ve ikâmet etmeniz þartdýr. Fakat baþka bir ülkede kaldýðýnýz zaman içerisinde iþ görüþmesi yaptýðýnýz özel durumlarda da iþsizlik parasý (dagpenge) alabilirsiniz. Bu konular hakkýnda iþsizlik kasanýzdan (a-kasse) daha ayrýntýlý bilgiler edinebilirsiniz.
Ýþsizlik kasasýna (a-kasse) verilen bilgiler Ýþe her an hazýr olmanýz ile ilgili deðerlendirmeyi etkileyebilecek bütün bilgileri iþsizlik kasasýna (a-kasse) vermelisiniz. Ýþsizlik kasanýz (a-kasse) bu bilgileri sizden istediðinde iþ aramanýzla ilgili olan bilgileri de vermeniz gerekir. Hatýrlanmasý gereken þeyler UNUTMAYINIZ výþ ve Ýþçi Bulma Kurumu (AF) veya iþsizlik kasasý (a-kasse) tarafýndan sunulan iþ teklifini kabul etmezseniz, iþsizlik parasý (dagpenge) hakkýný kaybedebilirsiniz, eðer taþýnýrsanýz hem Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu na (AF) hem de iþsizlik kasanýza (a-kasse) haber vermelisiniz. Ýþsizlik kasanýzdan (a-kasse) her zaman haklarýnýz ve yükümlülükleriniz ile ilgili bilgileri alabilirsiniz. Her zaman iþsiz kaldýðýnýzda ve iþ aradýðýnýzda karantina (karantæne) almýþ olsanýz bile hemen Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu na (AF) bildireceksiniz, kendiniz iþ arayacaksýnýz, Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu (AF) veya iþsizlik kasanýz (a-kasse) tarafýndan görüþmeye vb. nedenlerden dolayý çaðrýldýðýnýzda, ÝÞE GÝRDÝÐÝNÝZDE Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu na (AF) en kýsa zamanda haber verin ki, sizin iþsiz olmanýzla ve iþ aramanýzla ilgili bilgileri kayýtlardan silsinler. Eðer baþka nedenlerden dolayý Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumun dan (AF) kendinizi sildirmek istiyorsanýz yukarýda belirtildiði gibi davranmalýsýnýz. Sizi þüpheye düþüren her þeyi Ýþ ve Ýþçi Bulma Kurumu na (AF) veya iþsizlik kasanýza (a-kasse) sorabilirsiniz. Ýþsizlik Sigortasý Müdürlüðü (Direktoratet for Arbejdsløshedsforsikringen) Finsensvej 78, 2000 Frederiksberg. Tlf. 38 10 60 11 20.8.2000 (DK 03) Centraltrykkeriet Skive A/S. Oversættelse: Tolga BASER