1. Süreç nedir? Girdileri çıktı haline getiren birbiriyle ilgili ve etkileşimli faaliyetler takımı dır. 2. Süreç nedir? Tanımlanabilirlik Tekrarlanır olması Ölçülebilirlik Bir sahibi ve sorumluları olması Organizasyonel hiyerarşi gerektirmemesi 3. Temel süreç unsurları nelerdir? Girdi Çıktı Kaynaklar 4. Süreçler nasıl sınıflandırılabilir? Süreç tipleri nelerdir? Yönetim Süreçleri Operasyonel/Temel Süreçler Destek Süreçleri Ana Süreç Alt Süreç 5. Süreç yönetimi nedir? Bir işletmenin süreçlerinin sistematik bir şekilde tanımlanması, izlenmesini, ölçülmesi, değerlendirilmesini ve sürekli iyileştirilmesi esaslarına dayanan yönetim anlayışıdır. Süreç Yönetimi kısaca, iş süreçlerinin yönetilmesi ve sürekli iyileştirilmesidir. 6. Süreç yönetimi aşamaları/ana adımları nelerdir? Sürecin Planlanması Tanımlanması Süreci Kapsam ve Faaliyetlerinin Tanımlanması - Süreç Sorumlularının Netleştirilmesi - Süreç Kaynaklarının Tanımlanması Sürecin Doküman Haline Getirilmesi Süreç Performans Kriterlerinin Netleştirilmesi Sürecin Hayata Geçirilmesi - Uygulanması Sürecin Yapılan Tanımlamalara Göre Çalıştırılması ve İzlenmesi Sürecin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi Süreç Performans Kriterlerine ve Tanımlanan Sıklıklara Göre Sürecin Değerlendirilmesi Sürecin İyileştirilmesi Sürecin Değerlendirme Sonuçlarına Göre İyileştirilmesi 7. Süreç tanımlamada kullanılan teknik ve diyagramlar nelerdir? İlişki haritaları Çapraz fonksiyonlu süreç haritaları Süreç akış diyagramları 9. Süreç performans kriterleri örnekleri neler olabilir? Süre, Maliyet, Müşteri Memnuniyet Oranı Ortalama Kuyruk Uzunluğu, Tahsilat/Tahakkuk Oranı, Kar, Arıza Oranları, Satınalma Süresi, Müşteri Şikayet Oranı, Geliştirilen Yeni Proje Sayısı, Çalışan Memnuniyet Oranı 10. Süreç yönetiminde ve iyileştirme çalışmalarında kullanılan bazı araçlara örnek veriniz. Pareto Diyagramları FMEA Balık Kılçığı Neden Sonuç Diyagramları Histogramlar Kontrol Tabloları Dağılma Diyagramları Grafikler Kontrol Çizelgeleri
Simülasyon nedir? Simulasyon gerçek hayattaki süreçlerin ve operasyonların zamana göre taklit edilmesidir. Simulasyon yapılırken sistemin yapay bir geçmişi oluşturulur. Oluşturulan yapay geçmiş, gerçek sistemin işleyiş özellikleri hakkında yorum yapmak için kullanılır. Sistemin zamanla birlikte gelişen davranışı izlenerek simulasyon modeli tesis edilir. 2. Süreç fayda sağlayacağı yerler-kullanılabilecek alanlar nerelerdir? Simülasyon, kompleks bir sistemin veya bu sistemin alt sistemlerinin etkileşimleri ile ilgili deneyler yapılmasına (değişiklikler yapılıp etkilerinin izlemesine) imkan tanır. Bilgi, organizasyon ve çevresel değişiklikler simule edilebilir ve bu değişikliklerin modelin davranışına etkisi gözlenebilir. Eğitim amaçlı kullanılabilir. Ayrıca animasyonlar ile yapılan planlar görselleştirilebilir (canlandırılabilir). Bunlar eğitimlerde ve sunumlarda kullanılabilir. Bir sistemin modelini oluşturma aşamasında kazanılan bilgi ve tecrübe, çalışılan sistemi geliştirmek için öneriler yapma imkanı verir. Yeni tasarım ve politikaları uygulanmadan önce simülasyon kullanılabilir. Böylece bazı maliyetlere katlanılmadan hangi sonuçlar alınacağı önceden tahmin edilebilir. Analitik çözümleri doğrulamak için kullanılabilir. Böylece analitik çözümün sağlaması yapılmış olunur. 3. Simülasyon uygulama alanları İmalat Sistemleri Hizmet Sistemleri (Bankacılık, Sağlık, Restoran, Eğlence vb Sistemler) İnşaat Sektörü Askeri Alanlar Lojistik, Ulaştırma ve Dağıtım Alanlarında Bilgisayar Donanım ve Yazılım Sistemlerinde İş Süreçlerinde Stok-Envanter Kontrolünde 4. Sistem nedir? Sistem bir grup nesnenin (elemanın) aralarında bağımlılık ve etkileşim olacak şekilde ve bazı amaçları yerine getirmek için oluşturduğu bir bütündür. Sistemler üretim ve servis sistemleri olmak üzere iki sınıfta incelenebilmektedir. Kesikli Sistemler Sürekli Sistemler
Örnek 1. Tek bir paketleme elemanına ürünlerin gelişleri arası süresi 2-5 dakika arasında değişmektedir. Paketleme elemanının paketleme işlemi süresi ise 3-5 dakika arasındadır. Aşağıda gelişler arası süre ve paketleme süresine ait dağılımlar verilmiştir. Gelişler Arası Süre (dk) Olasılık Küm. Olasılık Rastsal Sayı Aralığı 2 0.20 0.20 01-20 3 0.30 0.50 21-50 4 0.40 0.90 51-90 5 0.10 1.00 91-100 ÇÖZÜM) Sadece 4 parça için aşağıdaki simülasyon tablosunda verilen rastsal sayılar dikkate alındığında, Bir parçanın kontrol edilmeden önce ortalama kuyrukta bekleme süresi kaç saniyedir? Paketleme elemanının boş kalma yüzdesi ne kadardır? Ortalama paketleme süresi kaç dakikadır?
Simülasyon Tek Kanallı Kuyruk Problemleri
3. Toplam Kalite Yönetimi nedir? Toplam kalite, maliyetleri sürekli düşürürken müşteri memnuniyetini kalıcı şekilde arttırmayı hedefleyen insan odaklı, tüm çalışanların katılımı ile oluşturulan bir yönetim sistemidir. 4. Toplam Kalite Yönetiminin Temel Elemanları/Prensipleri nelerdir? Müşteri odaklılık Tüm çalışanların katılımı Süreç odaklılık Bütünleşik sistem Stratejik ve sistematik yaklaşım Sürekli gelişim Verilere dayalı karar verme İletişim 5. İstatistiksel Kalite Kontrol Nedir? Bir mamülün, yarımamülün, malzemenin ya da bir sürecin gerçekleştirilmesine yönelik olarak farklı aşamalarda istatistik prensiplerin, yöntem ve tekniklerin kullanılmasıdır. 6. İstatistiksel Kalite Kontrolde Kullanılan Araçlar Hangileridir? Bir çok araç kullanılmakla birlikte araçların bazıları şunlardır; Histogramlar, Çetele diyagramları, Balık kılçığı diyagramı (neden sonuç analizi), Pareto diyagramları, Hata yoğunluk diyagramları, Dağılım diyagramları, Kontrol çizelgeleri 1-Kontrol grafikleri nedir? Kontrol grafiklerinde ÜKS, AKS neyi ifade etmektedir?
Proje Nedir? Proje benzersiz bir ürün, hizmet ya da sonucun üretildiği tekrarlı olmayan bir çalışmadır. Tüm proje tanımlarından da görüleceği üzere bir çalışmanın proje olabilmesi için şu aşağıda ifade edilen 4 özelliğe sahip olması gerekmektedir. Buna göre proje; Emsalsiz (Özgün) bir ürün, hizmet ya da sonuç elde edilen, Tekrarlanmayan, Kısıtları olan (başlangıç, bitiş, bütçe, işgücü vb.) Planlama, yönetim ve kontrol ihtiyaçları olan ve pek çok faaliyetten oluşan bir süreçtir. 2. Proje Yönetimi nedir? Proje yönetimi, bir projenin amaçlarına ulaşabilmek adına gerçekleştirilen planlama, yönetme ve kontrol faaliyetlerinden oluşan bir disiplindir. Kısıtlı kaynakların, değişken bir çevre ortamında en verimli ve en etkin şekilde kullanılılarak projenin zamanında, istenilen kalitede ve belirlenen bütçe sınırlarını aşmadan teslim edilmesi için işlerin bir plan doğrultusunda yapılmasıdır. 3. Proje yaşam döngüsünü oluşturan süreçler nelerdir? -Başlatma -Planlama -Yönetme -Gözlemleme Kontrol -Kapatma (FİNAL SORU ÖRNEKLERİ)-SÖZEL ÖRNEKLER 4. Aşağıdakilerden hangisi üç temel proje amacından biri değildir? a) Kapasite b) Zaman c) Kalite d) Maliyet 5. Proje çıktılarını ve projede yapılacak işleri küçük ve yönetilebilen parçalara ayrıştırma-bölme işine ne denilmektedir? a) İş Parçası b) Ana faaliyet - Alt Faaliyet c) Kilometre taşı (milestone) d) İş Ayrışım Yapısı (Work breakdown structure) 6. Aşağıdakilerden hangisi örnek bir proje olamaz? a) AB projelerini değerlendirilmesi b) Gemi inşaatı c) Tesis içi yerleşim d) Karbon evi prototip üretme 7. Projelere ait taraflar kimlerdir? Müşteri (İç Müşteri Dış Müşteri) Proje Yöneticisi Program Yöneticisi Sponsor Paydaşlar Yüklenici 8. Proje bileşenleri nelerdir? Proje Entegrasyon Yönetimi Proje Kapsam Yönetimi
Proje Zaman Yönetimi Proje Maliyet Yönetimi Proje Kalite Yönetimi Proje İnsan Kaynağı Yönetimi Proje İletişim Yönetimi Proje Risk Yönetimi Proje Satın Alma Yönetimi Proje Yönetimi Gantt Şeması ve CPM
Proje Yönetimi Kritik Yol Metodu - CPM 1. Kritik yol metodu (CPM) nedir? CPM, bir projeye ait tüm faaliyetlerin, süreler ve faaliyetler arasındaki ilişkiler dikkate alınarak, bir şebeke üzerinde gösterildiği, ileri-geri hesaplamalar ile faaliyetlerin başlangıç ve bitiş zamanlarının, bolluklarının hesaplanabildiği, proje süresini ve kritik faaliyetleri gösteren basit ve etkili bir metotdur. CPM de faaliyetler ok diyagramları ve kutu diyagramları ile gösterilebilmektedir. Aşağıdaki örnekler derstle verilen ok diyagramları ile ilgili olanlardır.
Malzeme İhtiyaç Planlama M maliyeti =10 TL N maliyeti = 5 TL K için montaj işçilik maliyeti 1 TL L için montaj işçilik maliyeti 1 TL X için montaj işçilik maliyeti 2 TL M 1600*10 N 2000*5 K 200*1 L 800*1 X 200*2 TOPLAM MALİYET =27400 Verimlilik Hesaplama
ÖRNEK) Bir işletmede aylık 80000 TL enerji (elektrik+doğalgaz) harcanarak 2milyon adet ürün elde edilmektedir. Bu işletmede enerji tasarrufuna yönelik mini kojenerasyon tesisi kurulmuştur. Kojenerasyon tesisi kurulumundan sonra işletmenin ayda 1 milyon 800 bin adet ürünü 20000 TL enerji ile üretebildiği görülmüştür. Buna göre a) İki durumun enerji verimlilik oranlarını bulunuz. b) Sonrasında işletmenin her ay ortalama 1800 adet üretim yapacağını ve kojenerasyon tesisinin maliyetinin 1 milyon TL olduğunu varsayarak yatırımın geri dönüşünün kaç yılda olacağını hesaplayınız (hesaplamada faiz, enflasyon vb unsurlar dikkate alınmayacak, sadece verimlilikler arasındaki fark incelenecektir). a) Enerji Verimliliği = Üretim Miktarı / Harcanan Enerji Miktarı (TL) Mevcut Durumda = 2milyon adet ürün / 80000 TL = 25 (1 TL lik enerji ile üretilebilen ürün sayısı) İyileştirilmiş Durumda = 1 milyon 800 bin adet ürün / 20000 TL = 90 (1 TL lik enerji ile üretilebilen ürün sayısı) b) Mevcut durumda firma 1 milyon 800 bin adet ürün için 1800000/25 = 72000 TL enerji harcar. İyileştirilmiş durumda ise 1 milyon 800 bin adet ürün için 20000 TL enerji harcamaktadır. Bir aylık tasarruf miktarı =72000-20000 = 52000 TL dir. Kojenerasyon tesisine 1 milyon TL yatırım yapıldığına göre; 1000000 TL / 52000 TL = 19.23 ayda yatırımın geri dönüşü sağlanmış olacaktır. Zaman Etüdü ÖRNEK-1 Bir iş ölçümü çalışmasında ölçülen zaman 40 saniyedir. Temponun %90 ve toleransların %10 olduğu dikkate alındığında bu işin standart zamanı nedir? ÇÖZÜM-1 NZ = ÖZ*R = 40*0,90 =36 saniye SZ= ÖZ*R + ÖZ*R* α = 40*0,90 + 40*0,90*0,1 = 39,6 sn ÖRNEK-2 Bir iş ölçümü çalışmasında ölçülen zaman 50 saniyedir. Toleransların %10 olduğunda Standart Zaman 55 saniye hesaplandığına göre, Tempo ne kadardır? ÇÖZÜM-2 NZ = ÖZ*R = 50*R SZ= ÖZ*R + ÖZ*R* α 55= 50*R*+ 50*R*0,1 ise 55R= 55 ise R=1 dir. Tempo %100 hesaplanmıştır
Tesis İçi Yerleşim ÖRNEK-1