Öğretmen Adayları İçin kpss Eğitim Bilimleri Soru Bankası Ölçme ve Değerlendirme SORU AVCISI 2009 da 74 2010 da 87 SORU YAKALADI Özgün Yeni
Komisyon KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ SORU BANKASI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ISBN 978-605-364-227-5 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 3. Baskı Proje-Yayın Yönetmeni: Arzu Batur Dizgi-Grafik Tasarım:Didem Kestek Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Tuna Matbaacılık A.Ş. (Ankara-0312-278 34 84) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 16102 YAYINEVİ adakale sokak 4/1 yenişehir-ankara tel: +90 312 4306750-51 (pbx) belgeç: +90 312 4354460 gsm: 0506 3451936-0541 9104545-0533 2055230 e-ileti: pegem@pegem.net DAĞITIM sağlık sokak 17/a yenişehir-ankara tel: +90 312 4345424 belgeç: +90 312 4313738 gsm: 0506 3451937-0541 4345424-0533 2055231 e-ileti: siparis@pegem.net YAZIŞMA P.K.175 06442 yenişehir-ankara internet:
Önsöz Sevgili Öğretmen Adayları, Öğretmenlik mesleğine başlamadan önceki son aşama olan KPSS Eğitim Bilimleri testinde önemli bir yer tutan Ölçme ve Değerlendirme kapsamındaki sorular tüm yıllara göre analiz edilmiş ve bu analiz sonuçlarına göre kitapta yer alan sorular hazırlanmıştır. Sınavda başarılı olabilmek için yeterli bilgi düzeyinin yanı sıra çok sayıda soruyu anlayarak ve hızlı bir şekilde cevaplamak gerekmektedir. Bu özellik göz önünde bulundurularak sınavda karşınıza çıkabilecek soru türlerine konu testleri şeklinde yer verilmiştir. Büyük bir gayret ile hazırlanan bu kitap, size en üst düzeyde fayda sağlayacak ve KPSS de sizi başarıya ulaştıracaktır. Kitapta yer alan sorularla ilgili öğrenmek istediğiniz herhangi bir şey olur ise pegem@pegem.net adresine e-posta göndermeniz yeterli olacaktır. Sorunuz en kısa sürede yazarlarımız tarafından mutlaka cevaplandırılacaktır. Bu ülkenin geleceğinin teminatı olan gençleri yetiştirme gibi kutsal bir meslek olan öğretmenlik hayatınızda başarılar dileriz Pegem Akademi Yayıncılık
İÇİNDEKİLER Önsöz... iii İçindekiler... iv Temel Kavramlar Test 1... 1 Test 2... 3 Test 3... 5 Test 4... 7 Karma Test1 5... 9 Karma Test1 5 Çözümler... 12 Karma Test2 6... 14 Karma Test2 6 Çözümler... 17 Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Nitelikler Test 7... 19 Test 8... 22 Test 9... 25 Test 10... 27 Karma Test1 11... 29 Karma Test1 11 Çözümler... 33 Karma Test2 12... 35 Karma Test2 12 Çözümler... 39 Ölçme Araçları Test 13... 41 Test 14... 43 Test 15... 45 Test 16... 47 Karma Test1 17... 49 Karma Test1 17 Çözümler... 53 Ölçme İstatistikleri Test 18... 55 Test 19... 57 Test 20... 59 Test 21... 61 Test 22... 64 Test 23... 66 Karma Test1 24... 69 Karma Test1 24 Çözümler... 72 Karma Test2 25... 74 Karma Test2 25 Çözümler... 77 Karma Test3 26... 79 Karma Test3 26 Çözümler... 81 iv
Denemeler Deneme 1 27... 83 Deneme 1 27 Çözümler... 86 Deneme 2 28... 88 Deneme 2 28 Çözümler... 91 Deneme 3 29... 93 Deneme 3 29 Çözümler... 96 Deneme 4 30... 97 Deneme 4 30 Çözümler... 100 Deneme 5 31... 102 Deneme 5 31 Çözümler... 105 Deneme 6 32... 106 Deneme 6 32 Çözümler... 109 Deneme 7 33... 111 Deneme 7 33 Çözümler... 114 Deneme 8 34... 116 Deneme 8 34 Çözümler... 119 Deneme 9 35... 121 Deneme 9 35 Çözümler... 124 Deneme 10 36... 126 Deneme 10 36 Çözümler... 130 Deneme 11 37... 131 Deneme 11 37 Çözümler... 134 Deneme 12 38... 136 Deneme 12 38 Çözümler... 139 Deneme 13 39... 141 Deneme 13 39 Çözümler... 144 Deneme 14 40... 146 Deneme 14 40 Çözümler... 150 Deneme 15 41... 152 Deneme 15 41 Çözümler... 155 Ölçme ve Değerlendirme - Cevap Anahtarı... 159 v
ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİ RME Temel Kavramlar - 1 1 1. I. Öğrencilerin Kimya sınavından aldıkları standart puanlar II. Bir grup öğrencinin Kimya dersindeki başarı sırası III. Logaritmada kullanılan e sayısı IV. Bir kavşakta meydana gelen haftalık ortalama kaza sayısının yıllara göre değişimi Yukarıda verilen ifadelerden hangisi ya da hangileri sürekli değişkendir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve IV D) II ve III E) III ve IV 4. Aşağıdaki konulardan hangisi deneysel bir çalışma gerektirir? A) Dolar ile altın arasındaki değer ilişkisinin belirlenmesi B) Hakkari de metrekareye düşen yıllık yağış miktarının belirlenmesi C) Askerlik hizmetinin bireyin milli değerlere yönelik tutumuna etkisi D) LYS puanları ile üniversiteden mezun olurken elde edilen akademik başarı arasındaki ilişki E) Trafik polislerinin trafik kurallarını uygularken karşılaştığı güçlükler 2. 2. VE 3. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. Bir araştırmacı kanser hastalığının tedavisinde kullana cağı ilacın hastalığa olan etkisini araştırmak istemektedir. Ancak yapacağı araştırmayı tüm etkilerden arındırarak yapmak zorundadır. Araştırmacı bunun için kansere etki eden diğer faktörleri; genetik, beslenme, sigara kullanma, bulunduğu bölge, cinsiyet, yaş, gelir düzeyi olarak belirlemiş ve bu faktörlerin etkisini sabit tutup ilacın etkisini araştırmıştır. Araştırma sonucunda ilacın kanser hastalığına olan etkisinin %95 güven düzeyinde anlamlı çıktığını saptamıştır. Araştırmanın bağımsız değişkeni aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) Genetik faktörler İlaç Beslenme ve sigara kullanma faktörü Kanser hastalığı Cinsiyet, yaş ve gelir düzeyi 5. 6. 7. Aşağıdaki araştırma türlerinden hangisi araştırma sonuçlarının belirli kurallara göre birleştirilmesi sonucunda genelleme yapmaya yönelik araştırmadır? A) Survey B) İlişkisel C) Deneysel D) Meta Analiz E) Betimsel Evren bilgisine..., örneklem bilgisine... denir. Yukarıdaki boşluklara aşağıdaki kavramlardan hangileri gelmelidir? A) İstatistik - Anakütle B) Anakütle - Parametre C) Değişken - İstatistik D) Sabit - Parametre E) Parametre - İstatistik 3. Yapılan araştırmanın deney ve kontrol değişkeni hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Deney Değişkeni Kontrol Değişkeni A) İlaç Sigara B) İlaç Diğer faktörler C) Kanser hastalığı Sigara D) Kanser hastalığı Diğer faktörler E) Gelir düzeyi İlaç I. Okul türleri II. Öğrencilerin KPSS eğitim bilimleri netleri III. Öğrencilerin başarısız oldukları ders sayısı IV. 5 metre uzunluğunda, 3 metre genişliğindeki dikdörtgenin alanı Yukarıda verilenlerden hangileri nicel değişkendir? A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV 1
1 Temel Kavramlar - 1 8. I. Doların TL ye oranı II. Otobüs durağındaki yolcu sayısı III. Öğrencinin Matematik testindeki yanlış sayısı IV. Öğrencinin yüzme dersinde aldığı puan V. Boy uzunluğu Yukarıda verilen öncüllerin hangisinde başlangıç noktası bağıldır? A) I B) II C) III D) IV E) V 10. Adayın sürücü sertifikası alması için yapılan ölçme ve değerlendirmenin türü hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? A) B) C) D) E) Ölçme Doğrudan Dolaylı Doğrudan Dolaylı Doğrudan Değerlendirme Mutlak Mutlak Bağıl Bağıl Biçimlendirici 11. Adayın yerine getirdiği ölçüt sayısı araç kullanma becerisinin düzeyini gösterdiğine göre yapılan ölçme işlemi hangi ölçek düzeyindedir? 9. Öğretmen öğrencilerin projelerini harf notu ile puanlamıştır. Yapılan ölçme işlemi hangi ölçek düzeyindedir? A) Sınıflama B) Sıralama C) Eşit Aralıklı D) Eşit Oranlı E) Değişken Oranlı 12. A) Sınıflama B) Sıralama C) Eşit Aralıklı D) Eşit Oranlı E) Dereceli Sürücü sertifikasının verilmesinde kullanılan bu formun adı aşağıdakilerden hangisidir? A) Çeteleme Aracı B) Dereceleme Ölçeği C) Kontrol Listesi D) Rubric E) Anekdot 10. - 12. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) Ölçütler (Standartlar) Evet Hayır Düz yolda aracı kaldırıp harekete geçirdi. Rampada aracı kaldırıp harekete geçirdi. Debriyajı kullanabiliyor. Freni kullanabiliyor. Direksiyon hakimiyeti sağlayabiliyor. Aynalara bakıyor. Geri manevra yapabiliyor. U dönüşü yapabiliyor. Sollama yapabiliyor. Sinyalleri kullanabiliyor. Yukarıdaki tabloda sürücü ehliyeti alacak bir adayın uygulamalı araç kullanma becerisinin ölçülmesinde dikkate alınan ölçütler verilmiştir. En az 10 ölçütten 7 sini yerine getiren adayın sertifika almaya hak kazanacağı yönergede ifade edilmiştir. 13. I. En çok oy alan başkan adayının başkanlığa seçilmesi II. Meclise girmek için gerekli olan %10 luk seçim barajı III. Derslerinin ortalaması en az 70 olan öğrencilerin dersten geçmesi IV Yapılan sınavda 70 ve üstü standart puanı olan öğrencilerin işe alınması Yukarıdaki öncüllerden hangisi ya da hangileri bağıl ölçüte örnektir? A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve IV D) II ve III E) III ve IV 14. Bireylerin eyalet, saç rengi, mezhep gibi özelliklere göre ayrılması hangi tür ölçek kapsamına girer? A) Adlandırma B) Sıralama C) Eşit Aralıklı D) Eşit Oranlı E) Değişken Oranlı 2
ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİ RME Temel Kavramlar - 2 2 1. VE 2. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. Pilotluk eğitim programına katılma amacıyla yapılan bir sınava katılan kişi sayısı çok ancak alınacak kişi sayısı azdır. 6 aylık bir eğitim sonucunda adayların programdaki hedeflere ulaşma düzeyinin belirlenmesi sonucunda belirli yeterliğe ulaşan adaylara sertifika verilecektir. 1. Eğitime katılmak için yapılan sınavda kullanılan ölçüt ve değerlendirmenin amacı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Ölçüt Amaç A) Mutlak Biçimlendirici B) Bağıl Tanılayıcı C) Mutlak Değer biçme D) Bağıl Değer biçme E) Mutlak Tanılayıcı 4. Bir Fizik bilim adamı yaptığı bir araştırmayı ayrıntılı olarak analiz etmek için ölçek geliştirmiştir. Ölçekle çapı 9mm olan yarım daire şeklindeki farklı kalınlıktaki şerit yayları mesnet noktasına sabitlemiş ve yayın esneme mesafesini sabit tutarak tepki kuvvetini ölçmüştür. Ölçek yayların tepki kuvvetleri arasındaki farkları sayısal olarak ortaya koyabilmiş ancak ölçeğin göstergesinin 0,01 newton luk kuvvet düzeyinde 0 newton u gösterdiği tespit edilmiştir. Buna göre, bilim adamının geliştirdiği ölçek aşağıdakilerden hangisidir? A) Eşit Aralıklı B) Eşit Oranlı C) Sınfl ama D) Sıralama E) Dereceli 5. Aşağıdakilerden hangisi ölçme işlemine örnek olamaz? A) Ayşe 3 ayda 5 kilo verdi. B) Fenerbahçe 4 maçtan 3 ünde galip geldi. C) Ahmet in sınav notu beklediğinin 5 puan altında geldi. D) Can LYS de %5 lik dilime girdi. E) %10 luk barajı aşan parti meclise girdi. 2. Adaylara sertifika verilmesi sürecinde kullanılan ölçüt ve değerlendirme türü hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Ölçüt Amaç A) Mutlak Summatif B) Bağıl Formatif C) Mutlak Diagnostik D) Bağıl Değerbiçme E) Mutlak Biçimlendirici 6. Aşağıdakilerden hangisi kesikli değişkendir? A) Ders çalışma süresi B) Hava sıcaklığı C) Bölgelere göre binaların ortalama kat sayısı D) Öğrencilerin başarı sırası E) Ankara nın Mart ayının günlerine göre sıcaklığı 3. Aşağıda verilenlerden hangisinin bağıl ölçüt olarak kullanılması uygun değildir? A) Puanların varyansı B) Grubun yetenek düzeyi C) Öğrencinin erişisi D) Ülke normları E) Grubun mod değeri 7. İki kent arasındaki mesafeyi metreyle göstermeye çalışan bir otobüs firmasının birimin sahip olması gereken özelliklerinden hangisini önemsemediği söylenebilir? A) Eşitlik B) Genellik C) Kullanışlılık D) Güvenirlik E) Geçerlik 3
2 Temel Kavramlar - 2 8. I. Kadir takım elbise giymediği için protokole alınmadı. II. Halil 90 standart puan aldı ve atandı. III. Bedir yabancı dil sınavında 70 soru yaptı. IV. Spor elemelerinde iyi koşamayan Volkan spor okuluna alınmadı. V. Veli 1,8 barajını aşamayınca D notu olan derslerden kaldı. Yukarıdaki öncüllerden hangisi değerlendirme işlemine örnek değildir? A) I B) II C) III D) IV E) V 11. İkinci eğitim uzmanının eleştirisi dikkate alındığında uzmana göre doğru olanın hangi kavrama dayandığı söylenebilir? A) Mutlak ölçüt B) Bağıl ölçüt C) Tanılayıcı değerlendirme D) Biçimlendirici değerlendirme E) Bağıl ölçme 12. Öğretmen öğrencileri ekonomik düzeylerine göre listelemiştir. Bu listeleme işlemi hangi ölçek düzeyindedir? 9. 500 metrelik yarışın bitiminde mekanik göstergeler şöyle yazmaktadır: I. Ahmet yarışı 40 sn de bitirdi. II. Ahmet in sıralaması : 5 III. Ahmet Spor Bilimleri bölümüne alındı. IV. 500 metre yarışı Yukarıdaki öncüllerle ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? I II III IV A) E. Oranlı Sıralama Değerlendirme E. Oranlı B) Sıralama Sınıflama Ölçme E. Oranlı C) Sınıflama Sıralama Ölçme E. Aralıklı D) Sıralama E. Aralıklı Ölçme Sıralama E) E. Oranlı Sıralama Değerlendirme E. Aralıklı 10. VE 11. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. Bir uzman LYS sonuçlarıyla ilgili olarak Türkiye de yapılan LYS sonucunda büyük kentlerde başarı daha yüksek çıkmıştır. ifadesinde bulunup büyük kentlerin başarılı olduğu yargısında bulunmuştur. Başka bir eğitim uzmanı ise kentlerin başarısını kıyaslayıp karara varmak için başarılı öğrenci sayılarını karşılaştırmak yerine başarılı öğrenci yüzdelerinin karşılaştırılması gerektiğini ve ancak bu şekilde verilecek kararın isabetli olacağını söylemiştir. 10. Yukarıdaki bilgilere göre ikinci eğitim uzmanının eleştirisi hangi kavramla ifade edilebilir? A) Hesap hatası B) Yanlı hata C) Ölçme hatası D) Ölçme kuralı hatası E) Ölçüt hatası A) Sınıflama B) Sıralama C) Eşit Aralıklı D) Eşit Oranlı E) Dereceli 13. Aşağıda ölçeklerle ilgili verilen ifadelerden hangisi doğru değildir? A) Eşit oranlı ölçeklerde bir özellik diğerinin e³ katıdır denebilir. B) Sıralama ölçeklerindeki özellikler standartlaşırsa eşit aralıklı ölçeğe geçildiği varsayılır. C) Eşit aralıklı ölçeklerin izafi sıfır noktası olduğundan oransal karşılaştırmaya imkan vermez. D) Sınıflama ölçeklerinde özellikleri verilen sayısal kodların özellikleri miktarlarına göre sıralanabilir. E) Sıralama ölçeklerinde birimler değişken olduğundan fark işlemi yapılamaz. 14. Ayşe Öğretmen öğrencilerine Ben bilgili bir öğretmenim. demiştir. Daha sonra Betül Öğretmen öğrencilerine Ben Ayşe Öğretmen den daha bilgili bir öğretmenim. demiştir. Öğretmenlerin bu söylemleri sırasıyla hangi ölçek düzeylerindedir? A) Sınıflama Sıralama B) Sıralama Sınıflama C) Sınıflama Eşit Aralıklı D) Eşit Aralıklı Sıralama E) Eşit Oranlı Sınıflama 4
ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİ RME Temel Kavramlar - 3 3 1. - 3. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. İşbirlikli öğrenme uygulamasının öğrencilerin sosyal iletişim becerilerine etkisinin araştırılmasında rastgele örnekleme yöntemiyle örneklem hacmi 30 olan iki grup seçilmiş, grubun biri deney diğeri de kontrol grubu olarak sınıflandırılmıştır. Deney grubuna işbirlikli öğrenme, kontrol grubuna ise geleneksel öğretim uygulaması yapılmıştır. Uygulama sonunda deney ve kontrol grubundaki öğrenciler bir araya getirilmiş ve gözlem yapılmıştır. Gözlem sonuçlarına göre iki grubun sosyal etkileşim düzeyleri arasında anlamlı fark çıkmıştır. 4. Bir İngilizce öğretmeninin yaptığı kur sınavına 100 kişi katılmış ve sınav sonuçlarına göre en iyi 40 öğrenci bir üst kura geçmiştir. Ancak üst kura geçen öğrencilerin öğrenme güçlüğü yaşadığı gözlenmiştir. Öğretmenin karşılaştığı bu sorunun kaynağı aşağıdakilerden hangisidir? A) Üst kura alınan öğrenci sayısının fazla olması B) Mutlak ölçüt kullanmak yerine bağıl ölçüt kullanması C) Dolaylı ölçme yapması D) Önceki kurda öğretimin niteliğinin iyi olmaması E) Kullanılan ölçme aracının geçerli olmaması 1. Araştırmanın bağımlı değişkeni aşağıdakilerden hangisidir? A) İşbirlikli öğrenme B) Sosyal etkileşim becerileri C) Deney grubu D) Kontrol grubu E) Örnekleme yöntemi 2. Yapılan araştırmanın türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Tarama B) Meta Analiz C) Deneysel D) İlişkisel E) Nedensel karşılaştırma 5. Bir terzinin kullandığı mezuranın esnek olması nedeniyle yapılan ölçmelerde mezura uzamış ve ölçme sonuçları beklenenin altında çıkmıştır. Yapılan ölçme işleminde birimde bulunması gereken hangi ilkeye aykırılık vardır? A) Eşitlik B) Genellik C) Kullanışlılık D) Güvenirlik E) Geçerlik 3. Yapılan araştırmayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Deney grubu işbirlikli öğrenmenin uygulandığı gruptur. B) Araştırma sonucunda işbirlikli öğrenmenin sosyal etkileşim becerilerine etkisinin olduğu saptanmıştır. C) Araştırmada kullanılan ölçme yöntemi gözleme dayalıdır. D) Araştırma sonucunda geleneksel yöntemin uygulandığı grupta sosyal etkileşim olmamıştır. E) Araştırmanın bağımsız değişkeni işbirlikli öğrenme uygulamasıdır. 6. Seçimler sürecinde oy pusulalarında oy kullanılacak ortamların kod numaralarına yer verilmiştir. Oy kullanılacak ortamların numaralarla kodlanması hangi ölçek düzeyindedir? A) Sınıflama B) Sıralama C) Eşit Aralıklı D) Eşit Oranlı E) Değişken Oranlı 5
3 Temel Kavramlar - 3 7. VE 8. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. Lise I. sınıfta eğitim gören öğrencilerin Fzik dersindeki başarı düzeyini belirlemek için 10 soruluk bir çoktan seçmeli test uygulanmıştır. Fizik dersini geçmek için öğrencilerin en az 5 soruyu doğru cevaplaması gerektiği öğretmen tarafından öğrencilere önceden söylenmiştir. Ancak sınav sonuçlarının çok düşük olduğunu gören öğretmen en az 3 soruyu doğru cevaplayan öğrencileri dersten geçirmiştir. Bu sınavdan 2 soruya doğru yanıt veren Eda Fizik dersinden kalmıştır. 7. Yukarıdaki bilgilere göre Eda nın 2 soruya doğru yanıt vermesi hangi kavramla ifade edilir? A) Ölçme B) Ölçüt C) Değerlendirme D) Ölçme kuralı E) Bağıl ölçüt 8. Yukarıdaki bilgilere göre yapılan değerlendirmenin amacı ve değerlendirme yapılırken kullanılan ölçüt dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Mutlak Tanılayıcı B) Bağıl Tanılayıcı C) Mutlak Biçimlendirici D) Bağıl Düzey belirleme E) Mutlak Düzey belirleme 9. Aşağıdakilerden hangisi sadece dolaylı olarak ölçülür? A) Bir sepet yumurtanın kütlesi B) Bir aracın yağ seviyesinin yağ çubuğuyla ölçülmesi C) Yüzme becerisi D) Sınıftaki öğrenci mevcudunun saptanması E) Kutudaki kibrit sayısının belirlenmesi 10. Aşağıdaki durumların hangisinde mutlak değerlendirme (ölçüt referanslı) yerine bağıl değerlendirme (norm referanslı) daha uygun olur? A) Biçimlendirmeye yönelik değerlendirme B) Hazır bulunuşluğun değerlendirilmesi C) Öğrencinin mezuniyetine karar verme D) İngilizce dersinde öğrenciyi bir üst kura alma E) Bir programa, standartları en yüksek olan öğrencileri seçme 11. I. Ağırlığı 120 kg üzerinde olan askerlere hava değişimi verme II. Ortalamanın en az 1 standart sapma üzerinde not alanları dersten geçirme III. Konuların %60 ını tamamlayan öğrencileri dersten geçirme IV. Derslerinin ortalaması 70 olan öğrenciyi bir üst sınıfa alma Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri mutlak ölçüte örnektir? A) Yalnız I B) I ve II C) I, II ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV 12. Öğretmen bir konuya başlamadan önce bu konudaki hedefl ere ulaşmak için gerekli olan ön koşul davranışları görmek için test uygulamış ve değerlendirme yapmıştır. Yapılan değerlendirme işleminin amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Hazırbulunuşluğu belirlemek B) Biçimlendirmeye yönelik C) Düzey belirlemek D) Sürece odaklanmak E) Performans değerlendirmek 13. Aşağıdaki işlemlerin hangisi ölçme sonuçlarının bir ölçütle karşılaştırılıp yargıya varma süreciyle ilgilidir? A) Mülakata katılan adayların okul türlerinin belirlenmesi B) Yurt dışında eğitim almak için en iyi öğrencilerin seçilmesi C) Bir becerinin ölçülmesi için rubric hazırlama D) Öğrencileri başarı sırasına koyma E) Öğrencilerin ilgilerinin belirlenmesi 14. Bir işe eleman almak için mülakat yapılacaktır. Bu mülakata alan bilgisi sınavından ortalamanın en az 1 standart sapma üstü puan alanlar başvurabilecektir. Alan bilgisi sınav sonuçları normal dağılım göstermektedir. Bu ön koşul işlemiyle ilgili olarak, I. Mutlak ölçüt kullanılmıştır. II. Adayların %16 sı ön koşulu sağlamaktadır. III. Soruların %84 ünü yapan öğrencileri ön koşulu sağlar. Buna göre yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 6
ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİ RME Temel Kavramlar - 4 4 1. - 3. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. 60 Doğru yanıtlanan soru soru sayısı sayısı 2. Öğretmen geçme ölçütü olarak her bir dersin testinden en az sınıf ortalamasına denk puan alınması gerektiğini belirtmiştir. Buna göre, Kubilay ın geçtiği ders sayısı kaçtır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 50 I. Grafik 40 30 20 10 3. 3. dersin testinin uygulaması sonucunda öğretmen öğrencilere şu ifadeyi kullanmıştır. Bu testin uygulanması sonucunda en az Kubilay ın T puanına denk puan alanlar özel bir sınıfa alınacaktır. 1 2 3 4 5 T ı Puan Testler I. II. III. Bağıl ölçüt kullanılmıştır. Öğrencilerin %97 si özel sınıfa alınamamıştır. Soruların en az 30 tanesini yapabilen öğrenciler özel sınıfa alınmıştır. 80 70 60 50 II. Grafik Özel bir sınıfa alınabilme ölçütüyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 40 30 20 1 2 3 4 5 Testler Yukarıdaki grafi klerde 5 farklı derse ait olan çoktan seçmeli 100 soruluk testlerin bir grup öğrenciye uygulanması sonucunda grupta bulunan Kubilay ın doğru yanıtladığı soru sayısı ve T puanının testlere göre değişimi verilmiştir. Ayrıca grubun puanları normal dağılım göstermektedir. 4. Hangi seçenekte verilen ölçüt örneği diğerlerinden farklıdır? A) Sınıf ortancası ve üzerinde not alan bu dersten geçer. B) Z puanı en az 1 olan öğrenciye burs verilecektir. C) Konuyla ilgili en açıklayıcı makaleyi yazan öğrenciye ödül verilecektir. D) Ders süresinin %30 undan fazla devamsızlık yapan öğrenci bu dersten kalır. E) %3 lük dilime giren öğrenci programa alınır. 1. Grafiklerdeki puanlar dikkate alındığında bu puanların hangi ölçek türüne ait olduğu aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? I. Grafi k II. Grafi k A) Sınıflama Sıralama B) Sıralama Eşit Aralıklı C) Eşit Oranlı Sıralama D) Sıralama Eşit Oranlı E) Sınıflama Eşit Oranlı 5. I. Kulaç II. Rakım III. Karış IV. Saniye V. Adım Yukarıda verilen birimlerin hangisinde başlangıç noktası keyfidir? A) I B) II C) III D) IV E) V 7
4 Temel Kavramlar - 4 6. İngilizce öğretmeni Bahar Hanım derse başlamadan önce öğrencilerin derse yönelik ne düzeyde hazır olduğunu belirlemek ve yetersiz oldukları davranışları saptamak için sözlü sorular sormuş ve öğrencileri derse hazır hale getirmeye çalışmıştır. Bahar Hanım ın bu amaçla yapacağı sözlü yoklamada dersle ilgili hangi davranışlar yoklanmalıdır? 10. Bilim adamının geliştirdiği ölçme aracı ölçme literatüründe hangi ölçeğe karşılık gelir? A) Sınıflama B) Sıralama C) Eşit Oranlı D) Eşit Aralıklı E) Değişken Oranlı A) B) C) D) E) Kritik davranışlar Ön koşul davranışlar Tüm davranışlar Alt düzey davranışlar Çözümlemeye yönelik davranışlar 11. Bilim adamının geliştirdiği ölçme aracında, ölçme araçlarında bulunan hangi nitelik en çok önemsenmiştir? A) Tutarlılık B) Duyarlık C) Eşitlik D) Kullanışlılık E) Kararlık 7. 8. Öğrencilerle ilgili verilecek ders geçme ve kalma kararında, kararın dayandığı kriter dersin kritik davranışlarına dayandırılıyorsa kararı etkileyen kriterin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Mutlak B) Bağıl C) Süreç D) Ürün E) Tamamlayıcı 12. I. Özellikleri en hassas olarak sıraladığında aradaki farklar eşit değildir. II. Başlangıç noktası sabit değil değişkendir. III. Fen bilimleri ve eğitimsel ölçmelerde kullanılabilir Yukarıda özellikleri verilen ölçek hangi türdür? I. Testteki sorular II. Uzunluk III. Otoparktaki arabalar IV. Sıcaklık V. Başarı Yukarıdaki ölçme birimlerinden hangileri doğal birimdir? A) Sınıflama B) Sıralama C) Eşit Aralıklı D) Eşit Oranlı E) Dereceli A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II, III ve IV E) III, IV ve V 9. - 11. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. Bir fen bilim adamının geliştirdiği uzunluk ölçme aracı ile çok büyük uzunlukları ölçmeyi hedefl emiştir. Ancak ölçülen özelliklerin ilk 100 metresi demir, sonraki 40 cm si bakır, sonraki 10 mm si gümüş, sonraki 10 mikronu elmastır. Bu çok kategorili metal blokun ölçülmesinde kullanılan ölçme aracının birimleri; ölçeğin, farklı bölgelerinde metre, santimetre, milimetre ve mikron olarak ayrılmıştır. 13. Aşağıdakilerin hangisi not vermenin doğrudan işlevlerinden değildir? A) Öğrencinin gelecek öğrenmelerine yönelik karar verilmesine imkan sağlar. B) Öğretmene öğrencilerin gelişimiyle ilgili bilgi sunar. C) Öğrencilere güçlü ve zayıf yönlerini görme imkanı sağlar. D) Öğrencilerin diğer arkadaşlarına empati kurmasını sağlar. E) Öğrencileri motive eder. 9. Bilim adamının belirli kurallara göre oluşturduğu ölçme aracını aşağıdaki kavramların hangisi karşılar? A) Ölçme B) Ölçüt C) Ölçme kuralı D) Ölçek 14. Aşağıdakilerden hangisi sürekli değişkendir? A) KPSS sıralaması B) Ten rengi C) Memleket D) Okul numarası E) Standart puan E) Değerlendirme 8
Temel Kavramlar - Karma Test - 1 5 12. Deneysel araştırma yöntemine dayalı olarak yürütülen bir araştırmada, araştırmacı kontrol grubuna geleneksel öğretim yöntem ve tekniklerini, deney grubuna ise bilişsel çelişkiye dayalı öğretim yöntem ve tekniklerini uygulamış ve her iki sınıftaki öğrencilerin uygulama öncesi ve sonrasındaki başarı ve tutum puanları arasındaki farkları incelemiştir. Yukarıdaki bilgiler göz önüne alındığında, hangi seçenekte yer alan bilginin doğru olduğu söylenemez? A) Araştırmanın bağımsız değişkeni öğretim yöntemleridir. B) Araştırmanın kontrol değişkeni geleneksel öğretim yöntemidir. C) Araştırmanın bağımlı değişkeni başarı puanı ve tutum puanıdır. D) Araştırmada uygulanan testler sonucunda korelasyon değeri hesaplanabilir. E) Araştırmanın bağımlı değişkeni öğretim yöntemleridir. 14. Öğrencilerin uzun süreli belleklerinde bulunan kavramların birbirleriyle ne kadar ilişkilendirildiğini test etmeye yarayan ölçme araçlarına kelime ilişkilendirme testi denir. Hülya Öğretmen Çevremizdeki Canlılar ünitesine başlarken bu ünite ile bazı kavramların öğrencilerin zihinlerinde ne kadar ilişkilendirildiğini test etmek amacıyla kelime ilişkilendirme testinden yararlanmıştır. Hülya Öğretmen in yapmış olduğu değerlendirme aşağıdakilerden hangisidir? A) Formatif değerlendirme B) Bireysel değerlendirme C) Duyuşsal değerlendirme D) Diagnostik değerlendirme E) Erişiye dayalı değerlendirme 13. Aşağıdaki örneklerden hangisinde yapılan ölçme işleminde tanımlanmış (bağıl) bir sıfır (0) söz konusu değildir? A) Antalya da deniz suyu sıcaklığı 38 derecedir. B) Kış olimpiyatları, 2011 yılında Palandöken de yapılacak. C) Özge, yapılan deneme sınavından 430 puan aldı. D) 2023 Eğitim Vizyonu konulu söyleşiye 79 öğrenci katılmıştır. E) Denizli ilinin deniz seviyesinden yüksekliği 150 metredir. 15. Bir ilköğretim okulundaki öğrenci numaraları öğrencilerin okula kayıt yaptırma öncelik sonralıklarına göre derecelendirilmiş, sınıflar ise öğrencilerin soy isimlerinin baş harflerine göre oluşturulmuştur. Bu ilköğretim okulunda öğrenci numaralarını ve sınıfları oluşturmada kullanılan ölçek türleri hangi seçenekte doğru olarak eşleştirilmiştir? A) Sınıflama - sıralama B) Eşit aralıklı - sınıflama C) Eşit aralıklı - sıralama D) Eşit oranlı - sıralama E) Sıralama - sınıflama 11
ÇÖZÜMLER Temel Kavramlar - Karma Test - 1 1. Belirlenen değişkenlerin gözlenerek sayı ya da sembollerle ifade edilmesi sürecine ölçme denir. Ölçme sonuçlarının bir ölçüt takımı ile karşılaştırılarak karara vardırılma ve konu hakkında bir yargıya ulaşma işlemi ise değerlendirme olarak adlandırılmaktadır. Verilen örnekte; II numaralı ifadede mezun oldu ve IV numaralı ifadede geçen atandı ifadeleri birer yargıdır. Buna göre I, III ve V. ifadeler ölçme, II. ve IV. ifadeler bir değerlendirme işlemidir. Doğru yanıt C seçeneğidir. 6. Bir ölçme işleminde, ölçme sonuçlarının karşılaştırılacağı standart ve değişmez bir ölçüt söz konusu ise ya da ölçüt, ölçme işlemi sonuçlarından etkilenmiyor ve başlangıçta belirlenmişse, bu tür bir değerlendirmeye mutlak değerlendirme denir. Ölçme işleminden sonra, ölçümden elde edilen sonuçlara dayalı olarak belirlenen bir ölçüt doğrultusunda yapılan değerlendirmelere ise bağıl değerlendirme denir. Buna göre I ve II numaralı ifadeler mutlak, III ve IV numaralı ifadeler bağıl değerlendirme örneğidir. Doğru yanıt B seçeneğidir. 2. Öğrencilerin öğrenme eksikliklerini belirleme amaçlı yapılan değerlendirmeye formatif (yetiştirme-geliştirme) değerlendirme denir. Doğru yanıt A seçeneğidir. 3. Bilgileri derleyerek, seçilen olguyu açıklama ve yorumlama amacı güden çalışmalara temel araştırma denir. Bu tür araştırmalarda, araştırmacı, daha önce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden üreterek yeni teoriler geliştirmeye çalışır. Bu yöntemde araştırmacının amacı, pratik bir uygulama yapmak ya da incelendiği konuya pratik bir çözüm getirmek değil, tersine konuyu daha iyi bir biçimde anlamak, bilgisini tamamlamaya çalışmak ya da yeni bir kuram geliştirmektir. Doğru yanıt B seçeneğidir. 7. Ölçme işleminden önce standart ve değişmez bir ölçüt varsa bu değerlendirmeye mutlak (ölçüt dayanaklı) değerlendirme denir. Soruda A, B, C ve E seçeneklerinde verilen ifadeler norm dayanıklı değerlendirme örneğidir. Çünkü ölçme işleminden sonra, ölçümden elde edilen sonuçlara dayalı olarak belirlenen bir ölçütle yapılan bir değerlendirme söz konusudur. Ancak ülkenin eğitim politikaları, program geliştirmeden önce belli olduğu için bunlara göre yapılacak değerlendirmeler ölçüt dayanaklı değerlendirmedir. Doğru yanıt D seçeneğidir. 8. Ölçme sonuçlarına dayalı olarak bir karara varmada kullanılan kritere ölçüt adı verilir. Verilen örnekte, öğrencinin başarılı olma durumunun doğrulanması için ölçütün 70 puana eşit ya da 70 puanın altında olması gerekir. Doğru yanıt B seçeneğidir. 4. Belirlenen değişkenlerin gözlenerek, elde edilen sonuçların sayı ya da sembollerle ifade edilmesi sürecine ölçme denir. Ölçme sonuçlarının bir ölçüt takımı ile karşılaştırılarak karara vardırılma süreci ise değerlendirme olarak adlandırılmaktadır. Buna göre soruda, A, C, D ve E seçeneğinde verilen ifadeler ölçme sürecinin basamaklarıdır. Ancak B seçeneğinde verilen ölçüt ifadesi ölçme sürecinin değil, değerlendirme sürecinin basamağıdır. Ölçme sonuçlarını karşılaştırarak herhangi bir değerlendirme yapmanın ya da karar vermenin ön koşulu bir ölçütün var olmasıdır. 9. Ölçme işleminde araştırılan özelliklerin azlık-çokluk bilgisi ya da yer, sıra şekli bilgisi verecek şekilde belirlendiği ölçek türüne sıralama ölçeği denir. Sıralama ölçeğinin bir diğer adı derecelendirme ölçeğidir. Doğru yanıt B seçeneğidir. Doğru yanıt B seçeneğidir. 5. Öğretmenin öğrenci yoğunluğuna göre dereceleme yapması nedeniyle kullandığı ölçek sıralama ölçeğidir. Doğru yanıt B seçeneğidir. 10. Ölçüte göre değerlendirmeler mutlak ve bağıl değerlendirme olmak üzere ikiye ayrılır. Ölçme sonuçlarını karara vardırmada kullanılan kriterin ölçme sonuçlarının içerisinden sonradan ortaya çıkarıldığı değerlendirmeye bağıl değerlendirme denir. Verilen örnekte öğrencilerin girdi ve çıktıları arasındaki fark ölçme sonuçları içerisinden çıkartılmaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir. 12