Platformdan Yeni ve Ýleri Bir Adým: Saðlýk ve Sosyal Güvence için Bir Bildirge Onaylayan Administrator Thursday, 05 August 2010 Son Güncelleme Thursday, 05 August 2010 HSGG GÜVENLÝ GELECEK ÝÇÝN SAÐLIK VE SOSYAL GÜVENCE HAKKI BÝLDÝRGESÝ A. SAÐLIK HAKKI MADDE 1 Tüm insanlar için saðlýk ve sosyal güvence doðuþtan kazanýlmýþ temel bir insan hakkýdýr. MADDE 2 Saðlýk, sadece hasta veya sakat olmama hali deðil, fiziksel, ruhsal ve sosyal açýdan tam bir iyilik durumudur. Saðlýðýn toplumsal belirleyicileri olarak siyasi, ekonomik, sosyal ve fiziksel faktörler (iþ, yeterli ücret, eþitlik ve adalet, eðitim, konut, ulaþým hakký vb) saðlýk ve sosyal güvenceyi doðrudan belirler. MADDE 3 Etnik köken, dil, inanç, cinsiyet, cinsel yönelim, sýnýf farký gözetilmeksizin tüm insanlarýn saðlýklý olup, saðlýklý kalabilmesi, sað geliþtirebilmesi, saðlýðýný kaybettiðinde ihtiyacý olan saðlýk hizmetlerine ulaþma hakký vardýr. Bu hakkýn kamusal güvence altý zamanýnda, eksiksiz, öncelikli, nitelikli, yeterli ve onurlu biçimde ulaþabilir olmasýnda sorumluluk devlete aittir. Bunun için devlet, saðlýða ulaþabilmenin önündeki tüm engelleri ortadan kaldýrmak için kamusal güçleri seferber etmek zorundadýr. MADDE 4 Saðlýkta verilecek kararlarýn sadece ekonomik ölçütlerle ele alýnýp planlanmasý kabul edilemez. Saðlýk hizmetlerinin insani yön ardý edilememelidir. MADDE 5 Saðlýða ayrýlan kaynaklar etkin ve verimli kullanýlmalýdýr. Hizmetler en iyi týbbi kanýta dayalý, týp ilkelerine göre planlanmalýdý MADDE 6 Saðlýk alanýnda yapýlacak planlamalarda çevre ve bireye yönelik koruyucu kamusal saðlýk hizmetlerine öncelik verilmelidir. MADDE 7
Saðlýk hizmetlerinin planlanmasý ve yönetilmesinde bireylerin ve toplumun etkin katýlýmý saðlanmalýdýr. Böylece saðlýkta alýna kararlar, birey ve toplum saðlýðýný önceleyen bir hedefle demokratik zeminde tüm taraflarýn katýlýmý ile belirlenebilir. MADDE 8 Saðlýk politikalarý toplumsal yarar ekseninde þekillendirilmelidir. Bu amaçla a) Saðlýk örgütlenmesi, bölge tabanlý güçlü birinci basamak ve basamaklandýrýlmýþ saðlýk hizmet sunumuna dayanmalýdýr. b) Saðlýk finansmaný saðlýk hizmetlerine eriþimi kolaylaþtýrmalý, toplumsal eþitsizliklerden etkilenmemeli ve hak temeline dayanmalýdýr. c) Saðlýk hizmet ortamlarýnda nitelikli ve uygun teknoloji, akýlcý ilaç kullanýmýyla bilimsel özerkliðe saygý gösterilerek saðlýk ala yapýlacak araþtýrmalara kaynak saðlamalýdýr. d) Saðlýk kurumlarý, hizmet alanlarýn da içinde bulunduðu baðýmsýz kurul ve kuruluþlarca denetlenmelidir. e) Toplum, saðlýðýn anlamý, hizmetlerin yapýsý ve saðlýðýn korunmasý ile geliþtirilmesi konusunda eðitilmelidir. Bu eðitimin bilim çerçevesini üniversiteler, meslek örgütleri, uzmanlýk dernekleri, sendikalar ve toplumun etkin iþbirliðiyle belirlemelidir. MADDE 9 Nitelikli bir saðlýk hizmeti için saðlýk çalýþanlarýnýn niteliðinden baðýmsýz düþünülemez. Mesleki niteliðin korunmasý iyi bir eðiti çalýþanlarýnýn mesleki bilgi, beceri ve tutum düzeylerinin geliþtirilmesiyle mümkündür. Nitelikli ve çaðdaþ bir saðlýk hizmeti için, ekip çalýþmasý ve ortak baþarýnýn ödüllendirilmesi öncelenmelidir. MADDE 10 Tüm alanlarda olduðu gibi, saðlýk alanýnda da tam istihdam, iþ güvencesi temel alýnmalýdýr; çalýþanlarýn tek bir iþte, iþ güvenc toplu sözleþmeli sendika hakký ilkelerine göre çalýþmasý saðlanmalýdýr. Saðlýk çalýþanlarýyla saðlýk hizmeti alanlar arasýnda g dönük idari ve sosyal tedbirler almalýdýr. B. GÜVENLÝ GELECEK ÝÇÝN SOSYAL GÜVENCE (TASLAK) MADDE 11 (Taným)
Sosyal Güvence ayrýmsýz bütün insanlar için iþ, iþ güvenliði, emeklilik ve güvenli gelecek hakkýnýn sürekliliðinin saðlanmasý de MADDE 12 (Kapsam, finansman, kurumsal yapý) Sosyal Güvence herkesin yararlanabildiði, bütçesinin kamu kaynaklarýndan karþýlandýðý, kâr-zarar açýsýndan deðerlendirilmem gereken bir kamu hizmetidir. Bu hizmet norm ve standart birliðinin saðlandýðý kurumsal yapý tarafýndan verilir. MADDE 13 (Ýþ ve Çalýþma Hakký) Sosyal Güvencenin saðlanabilmesinin herkese iþ bulmakla baþlar. Herkesin bir iþe ve yeterli ücrete sahip olmasý, çalýþanlara ön koþulsuz örgütlenme, sendikalaþma, toplusözleþme ve grev hakkýnýn tanýnmasýný gerektirir. Mevcut iþlerin çalýþanlar arasýnd paylaþýlmasý, ücretler azaltýlmadan iþ saatlerinin düþürülmesi çalýþma hakký nýn güvencesidir. MADDE 14 (Sosyal Güvencenin sosyal yaný) Sosyal Güvence, asgari ücret, emekli aylýðý, çalýþma hakký gibi yalnýzca çalýþan kiþi üzerinden ele alýnýp deðerlendirilemez. H ailesiyle, bakmakla yükümlü olduðu yakýn çevresiyle birlikte ele alýnabilir. Asgari ücret, emekli aylýðý gibi genel olarak ücretler, s haklar bir bütündür. Her hangi birinde yaþanan gerileme diðerlerini de etkiler. MADDE 15 (Sosyal Güvencenin Finansmaný) Sosyal güvencenin finansmaný piyasa koþullarýna terk edilmiþtir. Ücretlerden çeþitli adlarla yapýlan kesintilerle, hizmetler karþýlý yapýlacak ek ödemelerle karþýlanmaktadýr. Sosyal Güvence, gelire oranlý vergilendirme yoluyla genel bütçeden saðlanmalýdýr. MADDE 16 (Sosyal Güvencede Karar Hakký)
Yardýmlaþma, Dayanýþma Sandýklarýndan bugüne Sosyal Güvence arayýþýnýn geçirdiði evrim, karar vermede sermayenin ve tek erk olmasý biçiminde olmuþtur. Karar süreçlerinin adil olabilmesi için sendikalarýn, saðlýk ve meslek odalarýnýn karar süreçle katýlýmýnýn saðlanmasý gereklidir. MADDE 17 (Ýþsizlerin Güvencesi) Ýþsizlerin sosyal güvence hakký, tam istihdam ile saðlanabilir. Sigortasýz, geçici, yarý zamanlý çalýþma biçimleri çalýþanlarýn te kapitalist sýnýfýn dayatmasýdýr. Ýþsizlik Sigortasý Fonunun finansmaný bütçe ve patronlar tarafýndan saðlanmalýdýr. MADDE 18 (Ýþ Güvencesinin denetimi) Sosyal Güvencenin iþ güvencesiyle saðlanabilir. Ýþ güvencesi için örgütlenme ve sendikalaþma denetim iþlevine sahip en etkili a Devletin ya da yargýnýn denetimini tamamlayýcý asli unsurdur. MADDE 19 (Ýþ Güvencenin Denetimi) Sosyal Güvence, insan hayatýnýn devamý halinde bir anlamý olacaktýr. Çalýþanlarýn hayati tehlikelerinin ilk baþýnda iþ kazalarý meslek hastalýklarý geliyor. Çalýþanlarýn yaþam güvenliði, iþ güvenliði kurallarýnýn tam uygulanmasýyla saðlanabilir. Denetimi y kurumlar konunun uzmaný ve özerk olmalý, saðlýk ve meslek odalarý, sendikalarýn söz ve karar hakký bulunmalýdýr. Ýþ Güvenliði ve Ýþçi Saðlýðý kurallarýnýn her ne sebeple olursa olsun ihlali ve çalýþanlarýn hayatýný tehdi karþýsýnda, iþçilerin iþ durdurma hakký vardýr. MADDE 20 (Kamu hizmeti olarak Sosyal Güvence) Sosyal Güvence kamusal bir haktýr ve hizmetin saðlanmasýnýn, düzenlenmesinin, denetiminin özelleþtirilmesi, piyasaya açýlma sosyal güvencenin saðlanmasýný engelleyen etkenlerdir. Özel saðlýk ve hayat sigortasý, özel emeklilik sigortasý gibi uygulamala toplumsal eþitsizliði artýran ve kamusal hizmetin kalitesini düþüren, hizmete ulaþmayý ticarileþtiren ve ulaþýlmaz kýlan piyasacý, liberal müdahalelerdir. MADDE 21 (Demokratik ve Örgütlü Toplum)
Sosyal Güvencenin çalýþýma hayatýnýn, toplumsal iliþkilerin ve sosyal yaþamýn demokratikleþmesiyle anlam kazanýr. Toplums eþitsizliklere raðmen sosyal güvence kapsamýndaki tüm yurttaþlara eþit, parasýz, nitelikli bir kamu hizmeti sunulmasý, hizmetleri denetimi ve güvencesi örgütlü toplumla mümkündür.