İÇİNDEKİLER Önsöz... v İçindekiler... viii Şekiller ve Tablolar Listesi... xi 1. BÖLÜM Önce Bir Çatı Kuralım: Tanımlar, Tarihçe, Türler 1.1. Nedir Bu Muhasebe Dedikleri?... 1 1.2. Muhasebe İşletmenin Neresinde Duruyor?... 1 1.3. Kimler İlgilenir Muhasebenin Ürettiği Verilerle?... 2 1.4. Muhasebenin de Türleri Var Mıdır?... 3 1.5. Ülkemizde Muhasebeye Yön Veren Düzenlemeler... 5 1.6. Muhasebe Meslek Mensuplarında Etik Olgusu... 11 2. BÖLÜM Tekdüzen Muhasebe Sistemimizi ve Gerekliliklerini Tanıyalım 2.1. Tekdüzen Muhasebe Sistemimiz... 15 2.1.1. Muhasebenin Temel Kavramları (Tekdüzen Muhasebe Sistemi 1. Bölüm)... 16 2.1.2. Muhasebe Politikalarının Açıklanması (Tekdüzen Muhasebe Sistemi 2. Bölüm)... 18 2.1.3. Mali Tablolar İlkeleri (Tekdüzen Muhasebe Sistemi 3. Bölüm)... 19 2.1.3.1. Gelir Tablosu İlkeleri... 20 2.1.3.2. Bilanço İlkeleri... 21 2.1.4. Mali Tabloların Düzenlenmesi ve Sunulması(Tekdüzen Muhasebe Sistemi (4. Bölüm)... 24 2.1.4.1. Düzenlenecek Mali Tablolar... 24 2.1.4.2. Mali Tabloların Amaçları ve Bilgilerin Özellikleri... 24 2.1.4.3. Bilanço Kavramı... 25 2.1.4.3.1. Mali İşlemlerin Bilançoya Etkileri... 26 2.1.4.4. Gelir Tablosu Kavramı... 28 2.1.5. Tekdüzen Hesap Planı ve İşleyişi (Tekdüzen Hesap Planı 5. Bölüm)... 29 2.1.5.1. Hesap Kavramı... 29 2.1.5.2. Hesapların İşleyiş Kuralları... 30 2.2. Muhasebe Süreci ve Ticari Defterler... 32 2.2.1. Yevmiye Defteri (Günlük Defter)... 37 2.2.2. Büyük Defter (Defteri-i Kebir)... 39
viii 2.2.3. Aylık Mizanların Düzenlenmesi... 40 2.2.4. Dönem Sonu Envanter İşlemlerinin Yapılması... 41 2.2.4.1. Envanter Defteri... 42 2.2.5. Kesin Mizanın Düzenlenmesi... 42 2.2.6. Dönem Sonu Bilançosunun Düzenlenmesi... 42 2.2.7. Gelir Tablosu ve Diğer Mali Tabloların Düzenlenmesi... 42 2.2.8. Hesapların Kapatılması... 43 2.3. Muhasebe Fişleri... 43 2.4. Muhasebe Kayıt Yöntemleri... 45 2.5. Muhasebede Bilgisayar Kullanımı... 46 2.5.1. Vergi Mevzuatında Bilgisayarlı Muhasebe İle İlgili Gelişmeler... 46 2.5.2. Muhasebe Paket Programlarının Genel Özellikleri... 47 3. BÖLÜM Bilanço ve Gelir Tablosu Hesaplarımızı Tanıyalım Dönem İçi ve Dönem Sonu İşleyişleri 3.1. BİLANÇO HESAPLARI (1-2-3-4-5 NOLU HESAPLAR)... 49 3.1.1. DÖNEN VARLIKLAR (1 Grubu)... 49 3.1.1.1. 10 HAZIR DEĞERLER GRUBU... 49 3.1.1.2. 11 MENKUL KIYMETLER... 65 3.1.1.3. 12 TİCARİ ALACAKLAR... 75 3.1.1.4. 13 DİĞER ALACAKLAR... 88 3.1.1.5. 15 STOKLAR... 94 3.1.1.6. 18. GELECEK AYLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI... 114 3.1.1.7. 19. DİĞER DÖNEN VARLIKLAR... 117 3.1.2. DURAN VARLIKLAR (2 Grubu)... 121 3.1.2.1. 22. TİCARİ ALACAKLAR... 121 3.1.2.2. 23 DİĞER ALACAKLAR... 122 3.1.2.3. 24. MALİ DURAN VARLIKLAR... 123 3.1.2.4. 25. MADDİ DURAN VARLIKLAR... 126 3.1.2.5. 26. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR... 139 3.1.2.6. 27. ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR... 142 3.1.2.7. 28. GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI... 142 3.1.2.8. 29 DİĞER DURAN VARLIKLAR... 143 3.1.3. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR (KVYK 3 Grubu)... 143 3.1.3.1. 30 MALİ BORÇLAR... 144 3.1.3.2. 32. TİCARİ BORÇLAR... 149
ix 3.1.3.3. 33 DİĞER BORÇLAR... 154 3.1.3.4. 34 ALINAN AVANSLAR... 155 3.1.3.5. 35- YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM HAKEDİŞLERİ... 156 3.1.3.6. 36. ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER... 156 3.1.3.7. 37. BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI... 159 3.1.3.8. 38. GELECEK AYLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI... 165 3.1.3.9. 39. DİĞER KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR... 167 3.1.4. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR (UVYK 4 Grubu)... 168 3.1.5. ÖZKAYNAKLAR (5 Grubu)... 169 3.1.5.1. 50. ÖDENMİŞ SERMAYE... 169 3.1.5.2. 52. SERMAYE YEDEKLERİ... 171 3.1.5.3. 54. KAR YEDEKLERİ... 173 3.1.5.4. 57 GEÇMİŞ YILLAR KARLARI... 173 3.1.5.5. 58 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI (-)... 175 3.2. GELİR TABLOSU HESAPLARI (6 Grubu)... 177 3.2.1. 60. BRÜT SATIŞLAR... 177 3.2.2. 61. SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)... 178 3.2.3. 62. SATIŞLARIN MALİYETİ (-)... 179 3.2.4. 63. FAALİYET GİDERLERİ... 180 3.2.5. 64. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KARLAR... 181 3.2.6. 65. DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-)... 182 3.2.7. 66. FİNANSMAN GİDERLERİ (-)... 183 3.2.8. 67. OLAĞANDIŞI GELİR VE KÂRLAR... 183 3.2.9. 68. OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR... 184 3.2.10. 69. DÖNEM NET KÂRI VE ZARARI... 184 4. BÖLÜM Muhasebe Uygulamalarının Sonlarında Gezinirken 4.1. DÖNEM SONU İŞLEMLERİ ENVANTER KAVRAMI (31 Aralık İşlemleri)... 189 4.1.1. Envanter İşlemleri... 190 4.1.1.1. Muhasebe Dışı Envanter İşlemleri... 191 4.1.1.1.1. Değerleme Ölçütleri... 191 4.1.1.2. Muhasebe İçi Envanter İşlemleri... 196 4.1.2. Kar veya Zararı Belirleme Yöntemleri... 196 4.1.3. Maliyet Hesaplarının Gelir Tablosu Hesaplarına Aktarımı... 197 4.1.4. Gelir Ve Gider Hesaplarının Kapatılması... 198 4.1.5. Ticari Kardan Vergi Karına (Mali Kara) Geçiş... 201
x 5. BÖLÜM Maliyet Hesaplarımızı Tanıyalım 5.1. MALİYET HESAPLARI (7 Grubu)... 205 5.1.1. 7/A Seçeneğinde Maliyet Hesapları... 205 5.1.1.1. 71 DİREKT İLKMADDE VE MALZEME GİDERLERİ... 206 5.1.1.2. 72 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ... 207 5.1.1.3. 73 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ... 209 5.1.1.4. 74 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ... 210 5.1.1.5. 75 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ... 211 5.1.1.6. 76 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ... 212 5.1.1.7. 77 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ... 213 5.1.1.8. 78 FİNANSMAN GİDERLERİ... 213 5.1.1.9. 0-9 GİDER ÇEŞİTLERİ... 214 5.1.1.10. 10-99 GİDER YERLERİ... 215 5.1.2. 7/B Seçeneğinde Maliyet Hesapları... 216 6. BÖLÜM 6.1. NAZIM HESAPLAR (GENEL BİLGİLENDİRME)... 219 7. BÖLÜM İllaki Bilelim Bazı Kavramlar 7.1. Ticari İşlemleri İspatlamada Kullanılan Belgeler... 221 7.1.1. Fatura... 222 7.1.1.1. E-Fatura... 222 7.1.2. Fatura Yerine Geçen Belgeler... 224 7.2. Muhasebede Nakit Esası ve Tahakkuk Esası Kavramları... 226 7.3. Muhasebede Geçici Vergi Kavramı... 226 7.4. Beyanname Kavramı... 227 7.4.1. Gelir Vergisi Beyannamesi... 228 7.4.2. Kurumlar Vergisi Beyannamesi... 228 7.4.3. Katma Değer Vergisi Beyannamesi... 230 7.4.4. Muhtasar Beyanname... 230 7.5. Tacirlerin Sınıflandırılması... 231 7.6. Şirketlerin Sınıflandırılması... 232 7.7. TMS / TFRS 2013 SETİ (Amaç ve Kapsam)... 234
xi Muhasebe Sürecimizi Anlatan Temel Düzeyde Bir Monografi... 250 Dönem Sonu İşlemlerini İçeren Temel Düzeyde Bir Monografi... 262 Mini Soru Bankamız... 272 Kaynakça... 287 Ek 1: Ayrıntılı Gelir Tablosu (Türkçe İngilizce)... 289 Ek 2: Ayrıntılı Bilanço (Türkçe İngilizce)... 290 Ek 3: Tek Düzen Hesap Planı (Türkçe İngilizce)... 296