DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS İSLAM EĞİTİM TARİHİ ILA323 5 2+0 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Yüz Yüze / Seçmeli Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Ders İslam tarihi boyunca eğitim faaliyetlerini, eğitim kurumlarını, eğitim politikaları ve programları hakkında genel bilgi verme ve değerlendirme yapma yeterliliğini kazandırmayı amaçlamaktadır. Dersin İçeriği İslamiyet, eğitim ve bilim, İslam tarihinde eğitimin kurumsallaşması, Bazı İslam düşünürlerinin eğitim anlayışları, Osmanlılarda eğitim ve medreseler, Osmalıda son döneminde eğitimde reform gayretleri Dersin Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri 1) İslamiyetin eğitim ve bilime verdiği önemi açıklar,2 2) İslamiyetin ilk dönemlerinde eğitim ve öğretim faaliyetlerini anlatır 3) İslam tarihinde eğitimin kurumsallaşma süreci ve medreselerde eğitimi değerlendirir 4) Bazı İslam düşünürlerin eğitimle ilgili düşüncelerini karşılaştırır 5) Osmanlı medrese sistemi, gelişimi ve bozulma nedenlerini analiz eder 6) Osmanlı son dönemlerinde medreseden modern okula geçişi nedenlerini sorgular
Öğretim Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: 1-Anlatım 2-Soru ve Cevap 3-Sunum 4-Tartışma 1-Sınav 2-Ödev 3-Seminer 4-Proje Ödevi Ders İçeriği Haftalar Konular Ön Hazırlık 1 İslam eğitim tarihi kavramı ve kaynakları 2 İslamiyette bilgi ve eğitimin önemi 3 İslamiyette ilk dönem eğitim faaliyetlerinin değerlendirilmesi 4 İslam tarihinde eğitimin kurumsallaşması ve nedenleri 5 6 Bazı İslam alimlerinin görüşlerinin eleştirel olarak değerlendirilmesi (Ibn Sina, Farabi. vb.) Bazı İslam alimlerinin görüşlerinin eleştirel olarak değelendirilmesi (Ibn Sina, Farabi. vb.) 7 Erken dönem Osmanlıda medreseler 8 Vize Sınavı 9 Osmanlı medreselerinin yönetimi ve finansı 10 11 Osmanlı dönemi medreselerinde programlar, ders kitapları ve eğitim anlayışları Osmanlı dönemi medreselerinde programlar, ders kitapları ve eğitim anlayışları 12 Osmanlıda medrese eğitiminin bozulması 13 Osmanlı son dönem eğitim reform girişimleri 14 Osmanlıdan Cumhuriyete intikal eden eğitim mirası 15 Genel değerlendirme 16 Final Sınavı
KAYNAKLAR Ders Notu Diğer Kaynaklar [1] Çelebi, A. (1990) İslamda Eğitim ve Öğretim Tarihi, İstanbul: Damla Yayınları [2] Atay, H. (1983) Osmanlılarda Yüksek Din Eğitimi, İstanbul: Dergah Yayınları. [3].Kazıcı, Z. (2000) İslam Eğitim Tarihi, İstanbul, MÜİF Vakfı yayınları. [4] Makdisi, G. (2004) Ortaçağda Yüksek Öğretim, İslam Dünyası ve Hristiyan Batı, İstanbul, Gelenek Yayınları [5].Zengin, Z.S. (2002) II Meşrutiyette Medreseler ve Din Eğitimi, Ankara, Akçağ Yayınları. DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYISI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 1 40 Kısa Sınav Ödev 1 60 Toplam 100 Yıl içinin Başarıya Oranı 40 Finalin Başarıya Oranı 60 Toplam 100 DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No 1 2 3 Program Öğrenme Çıktıları Kur ân-ı Kerim i usulüne uygun okur ve ilmi ölçüler çerçevesinde yorumlar. Alanıyla ilgili klasik ve modern metinleri anlayabilecek ve kendisini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilecek düzeyde Arapçayı ve bir batı dilini en az Avrupa dil portföyü B1 genel düzeyinde kullanarak ilahiyat alanındaki bilgileri izler ve meslektaşları ile iletişim kurar. Hz. Peygamber in söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlaki özellikleri, hadisin ve hadis ilminin tarihi seyri, usulü, problemleri, Katkı Düzeyi 1 2 3 4 5
yorumlanması ve kültürel değeri hakkında bilgi sahibidir. 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Klasik kaynaklarda ve modern araştırmalarda İslam fıkhının temel konularını, mukayeseli hukuk yöntemleri çerçevesinde İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında karşılaştırarak değerlendirebilir. İslam inanç esaslarını ve Kelam problemlerini akıl ve nakil çerçevesinde bilimsel metotlarla değerlendirir. İslam dünyasında dini ve siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir. Tasavvufun tarihi, kavramları, kurumları, şahsiyetleri ve felsefesi hakkında bilgi sahibidir. Din eğitimi tarihi ile dini ve modern eğitim metotları hakkında elde ettiği bilgileri din eğitimi alanında kullanır. Din ve dini konuları felsefi, sosyolojik ve psikolojik açıdan değerlendirebilir. İslam dışı dinler hakkında mukayese yapabilecek seviyede bilgiye sahiptir. İslam tarihi, medeniyeti ve bilimi ile ilgili konuları eleştirel açıdan değerlendirebilir. Türk İslam Edebiyatı ve sanatları hakkında genel bilgi sahibidir. Dini Bilimler alanında disiplinler arası araştırma ve incelemelerinde bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun davranır. Beşeri bilimler alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. 15 Öğrencilerle etkin iletişimle ilgili uygulamaları açıklama. 16 17 18 Öğrencilerde eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve teknikleri kullanma. Bireysel farklılıkları ve konu alanını dikkate alarak öğretme - öğrenme sürecini planlama. Hem öğretimi planlama hem de öğrenme sürecinde bilgi teknolojilerini etkili olarak kullanma. 19 Öğrencilerle etkin iletişimle ilgili uygulamaları açıklama. 20 Öğrencilerin bireysel ve kültürel farklılıklarını dikkate alarak öğrenci merkezli bir öğretim için gerekli yöntem ve teknikleri etkili bir şekilde kullanma AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi (Sınav haftası hariç) 14 x toplam ders saati 14 2 28 Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme) 14 2 28 Ara Sınav ve sınav hazırlık çalışmaları 1 12 12 Kısa Sınav Ödev 1 5 5
Final sınavı ve sınav hazırlık çalışmaları 1 15 15 Toplam İş Yükü 88 Toplam İş Yükü / 30 (s) 2,93 Dersin AKTS Kredisi 3