Dr. Gökhan Yaşar DURAN Askeri Hakim Albay ASKERİ DİSİPLİN HUKUKU
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XXIX Birinci Bölüm ASKERİ DİSİPLİN HUKUKU KAVRAM VE KAYNAKLARI ASKERİ ŞAHISLARIN ÖDEV VE SORUMLULUKLARI I. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKU KAVRAM VE KAYNAKLARI...1 A. GENEL OLARAK DİSİPLİN...1 B. ASKERİ DİSİPLİN...3 1. Tanımı, Unsur ve Özellikleri...3 2. Önemi ve Gerekliliği...6 C. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNUN KAYNAKLARI...9 1. Doğrudan Kaynaklar...9 2. Dolaylı Kaynaklar...11 II. ASKERİ ŞAHISLARIN ÖDEV VE SORUMLULUKLARI İLE UYMALARI GEREKLİ YASAKLAR...11 A. GENEL OLARAK...11 B. ÖDEV, SORUMLULUK VE YASAKLAR...14
X 1. Cumhuriyete Bağlılık/ Askerlik ve Sadakat Yükümlülüğü...14 2. Astın Vazifeleri...16 3. Âmirin Vazifeleri...18 4. Üstlerin Bilgilendirilme Zorunluluğu...21 5. Müracaat ve Şikayetlerde Belli Usul ve Kurallara Uyma Zorunluluğu... 23 6. İzin -Göreve Devam ve Garnizonda Bulunma Zorunluluğu... 25 7. Kılık Kıyafet Disiplinine Uyma Zorunluluğu...27 8. Ahlâk ve Maneviyatın Yükseltilmesi ve Milli Duyguların Kuvvetlendirilmesi... 30 9. Devlet Malının Korunması...35 10. Siyasi Partiler İle Dernek, Meslek Kuruluşları, Klup Üyeliklerine Girme/ Siyasi Maksatla Nutuk ve Beyanat Verme Yazı Yazma Yasağı... 36 11. Selamlama Mecburiyeti... 38 12. Astların Sağlık Durumlarının Takip ve Kontrolü/ Hastalananların Üstlerine Durumlarını Bildirim Mecburiyeti...42 13. Üstlerin Mahiyetlerindeki Astlarını Yetiştirme Mükellefiyeti...42 14. Nöbet Yükümlülüğü/Nöbetçilerin Muvakkat Yakalama ve Silah Kullanma Yetkisi...43 15. Ticaret Yasağı...45 16. Mal Bildirim Mükellefiyeti...45 İkinci Bölüm ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI I. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNA TABİ ŞAHISLAR...47
A. GENEL OLARAK...47 B. MUVAZZAF ASKER KİŞİLER... 48 1. Subaylar/Sözleşmeli Subaylar... 48 2. Askeri Hakim Subaylar... 49 3. Yedek Subaylar... 50 4. Astsubaylar/ Sözleşmeli Astsubaylar...51 5. Uzman Erbaş/Uzman Jandarma...52 6. Erbaş ve Erler/ Sözleşmeli Erbaş ve Erler... 54 7. Askerî Öğrenciler / Sözleşmeli/Muvazzaf Subay ve Astsubay Adayları, Yedek Subay Adayları... 56 C. YEDEK ASKER KİŞİLER...62 D. YABANCI ASKER KİŞİLER... 63 1. Orduyu Takip Eden Şahıslar- Harp Esirleri- Herhangi Bir Suretle Askeri Makamlarca Göz Altına Alınan Yabancı Devlet Ordu Mensupları... 63 2. Savaşan Türk Ordusu Nezdinde Bulunan Yabancı Subaylar... 66 3. Mülteci Askerler... 66 4. Rehineler...67 5. Nato ya Mensup Ülke Asker Kişileriyle Diğer Şahıslar... 68 E. SİVİL PERSONEL...70 1. Sivil Personel Kapsamı...70 2. TSK ve MSB Kadrolarında Görevli Sivil Personel...70 a. Memurlar...70 b. Sözleşmeli personel:...71 c. Geçici personel...71 d. İşçiler... 72 3. MSB. lığı ve TSK Kadrolarında Çalışan Sivil Personelin Askeri Disiplin Hukukuna İlişkin Yükümlülükleri... 72 a. 657 Sayılı Kanunda... 72 b. İç Hizmet Kanununda...73 XI
XII c. Sivil Personelin İç Hizmet Kanunu 116. Maddesindeki Yükümlülükler ile AsCK 18.Maddedesinde Yer Alan Askeri/Disiplin Kabahatlerinden Dolayı Askeri Disiplin Hukukuna Tabi Olup Olmadıkları...75 d. AsCK nun Devlet Memurlarına İlişkin Hükümleri ve Yorumu...79 e. Sivil Personelin Oda ve Göz Hapsi İle Cezalandırılmasının Anayasanın 2. Maddesine Aykırı Olmadığına İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı.. 86 4. Sivil Personelin Askeri Disiplin Hukuku Dışında Kalan Disiplin Yükümlülükleri ve Yükümlülüklerin Öncelik Sırası...91 5. AİHM Kararlarına Göre TSK de Görevli Sivil Personelin Askeri Yargılama Hukukuna Tabiyeti/ AİHM Kararlarının İç Hukukta Yasal Düzenleme Yapılmadan Üst Norm Olarak Bağlayıcılığı/Konuya İlişkin Askeri Yargıtay Kararı...98 Üçüncü Bölüm ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNUN NİTELİĞİ I. ASKERİ DİSİPLİNİ BOZAN EYLEMLERİN ASKERİ SUÇ NİTELİĞİ... 113 II. KONUNUN CEZA HUKUKU KAVRAMLARI İLE KARŞILAŞTIRILARAK AÇIKLANMASI...118 A. KORUNAN HUKUKİ YARAR BAKIMINDAN...118 1. Genel Olarak...118 2. Askeri Disiplin Hukuku...119 B. YAPTIRIM BAKIMINDAN... 120 1. Genel Olarak... 120 2. Askeri Disiplin Hukuku... 122
XIII a. Oda ve Göz Hapsi Cezalarının Hukuki Niteliği... 122 b. Geçici Tutuklama Yetkisi ve Hukuki Niteliği... 126 (1) Anayasa Mahkemesinin Konuya İlişkin Görüşü... 130 (2) AİHS nin 5/1. fıkrasının İhlali Açısından Konunun Değerlendirilmesi... 136 C. TEMİNAT VE USUL BAKIMINDAN... 140 III. KONUNUN İDARE HUKUKU KAVRAMLARI İLE AÇIKLANMASI... 142 A. GENEL OLARAK... 142 B. DİSİPLİN AMİRLERİNİN CEZA KARARLARI... 145 C. DİSİPLİN MAHKEMESİNİN YAPISI VE KARARLARI... 147 1. Doktrindeki Görüşler... 147 2. Konuya İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı... 149 D. DİSİPLİN KURULU KARARLARI... 151 Dördüncü Bölüm ASKERİ DİSİPLİNİ BOZAN EYLEMLER I. DİSİPLİN KABAHATLERİ... 153 A. TANIM VE DÜZENLENİŞ ÖZELLİKLERİ... 153 B. ASKERİ CEZA KANUNUNDA YER ALAN DİSİPLİN KABAHATLERİ... 155 1. Neticesiz Tahrik... 155 2. Asta Müessir Fiil Suçunun Az Vahim Hali... 157 3. Tekasül Dolayısıyla Esliha ve Harp Malzemelerine Zarar Verme Suçu... 163 4. Mâyup Kimselere Refakat Suçunun Az Vahim Hali... 167 II. DİSİPLİN TECAVÜZLERİ... 168 A. TANIM, KAPSAM VE DÜZENLENİŞİ... 168 B. UYGULAMADA DİSİPLİN TECAVÜZÜ OLARAK NİTELENDİRİLEN BAZI EYLEMLER... 172
XIV 1. Askeri Hizmetin Sürdürülmesine Yönelik Genel Bir Maksat ve İçerik Taşımaktan Öte; Tavsiye, Tedbir, İkaz ve İdari Mahiyetteki Emirlere Aykırı Hareketler... 172 2. Garnizonu Terk Eylemi... 180 3. Yirmidört Saati Aşmayan İzin Aşımı Ya da Kaçma...181 4. Amir ve Üste Saygısızlık Boyutuna Ulaşmayan Eylemler... 182 III. DİSİPLİN SUÇLARI... 182 A. AMİR VE ÜSTE SAYGISIZLIK... 182 1. Korunan Hukuki Yarar... 182 2. Kanuni unsur... 183 3. Suçun Fail ve Mağduru... 184 4. Maddi unsur... 187 a. Hizmet ve Hizmete İlişkin Haller... 187 b. AsCK da, Unsurları İtibarıyla Oluşmayıp, Vasıf Değişikliği Nedeniyle Amire ve Üste Saygısızlık Olarak Kabul Edilen Bazı Askeri Suçlar... 189 (1) Amir ve Mafevkine Hakaret... 189 (2) Amir veya Üste Saygısızlık ve Tehdit... 192 (3) Amire ve Mafevka Fiilen Taarruz... 195 5. Manevi unsur... 196 B. EMRE İTAATSİZLİK... 198 1. Korunan Hukuki Yarar... 198 2. Kanuni Unsur... 199 3. Suçun Faili...200 4. Maddi Unsur... 202 a. Emrin Hizmete İlişkin Olması... 202 b. Emrin Tam Olarak Yerine Getirilmemesi veya Değiştirilmesi ya da Sınırlarının Aşılarak Yerine Getirilmesi... 205 5. Kanunsuz ya da Hizmete İlişkin Olmayan Emrin Yerine Getirilmesi/Getirilmemesi Konusu...206
XV 6. Manevi Unsur...207 C. BİLEREK DOĞRU SÖYLEMEYENLER...209 1. Kanuni Unsur...209 2. Korunan Hukuki Yarar...209 3. Suç Faili... 210 4. Maddi Unsur... 212 5. Manevi Unsur...214 D. KISA SÜRELİ KAÇMA VE İZİN SÜRESİNİ GEÇİRME... 215 1. Kanuni Unsur / Gün Unsuru... 215 2. Rütbenin Geri Alınması Konusu... 219 3. Korunan Hukuki Yarar... 220 4. Suçun Failli... 220 5. Suçun Maddi Unsuru... 222 a. Kısa Süreli Kaçma... 223 b. Kısa Süreli İzin Süresini Geçirme... 226 6. Suçun Manevi Unsuru... 229 a. Kısa Süreli Kaçma... 229 b. Kısa Süreli İzin aşımı... 231 E. KAÇMAYA KALKIŞANLARI HABER VERMEYENLER... 233 F. HİZMETE MAHSUS EŞYANIN HARAP OLMASINA SEBEBİYET VERENLER VEYA KAYBEDENLER...234 1. Kanuni Unsur...234 a. AsCK 130. Madde ile Karşılaştırma... 235 b. AsCK 137. Madde ile Karşılaştırma... 235 2. Korunan Hukuki Yarar... 238 3. Suçun Maddi / Manevi Unsuru... 239 a. Hizmete Mahsus Değeri İki Yüz Elli Milyon Lirayı Geçmeyen Eşyayı Özürsüz Kaybetmek... 239 b. Hizmete Mahsus Eşyanın Harap Olmasına Sebebiyet Vermek... 242
XVI G. ASTINA HİZMETLE İLGİLİ OLMAYAN EMİR VERENLERLE HEDİYE İSTEYEN VEYA BORÇ ALANLAR...244 1. Kanuni Unsur...244 2. Korunan Hukuki Yarar... 245 3. Suçun Fail/ Mağduru... 245 4. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru...246 a. Astına Hizmetle İlgisi Olmayan Emir Vermek...246 b. Astlarından Hediye İstemek ve Borç Almak... 247 H. ASTLARINI GÖZETİM GÖREVİNDE İHMÂL VE KUSURU OLANLAR... 251 1. Kanuni Unsur... 251 2. Korunan Hukuki Yarar... 251 3. Suçun Fail/ Mağduru... 252 4. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru... 252 a. Asta Gözetim Görevinde İhmal ve Tekasül Göstermek... 253 b. Astlarının Suçunu Haber Vermemek... 254 I. ASTINA SÖVEN, HAKARET EDEN VE KÖTÜ DAVRANANLAR... 257 1. Kanuni Unsur... 257 2. Korunan Hukuki Yarar... 257 3. Suçun Fail/ Mağduru... 258 4. Suçun Maddi Unsuru... 259 a. Astına Sövmek, Hakaret etmek...260 b. Astına Askeri Usul ve Kurallar ve Nizamlar Dışında Kötü Muamelede Bulunmak -AsCK 117 Maddesi İle DMK 55. Maddesinin Karşılaştırılması... 263 5. Suçun Manevi Unsuru...266 J. NÖBET TALİMATINA AYKIRI HAREKET EDENLER... 267 1. Kanuni Unsur... 267 2. Korunan Hukuki Yarar... 270
XVII 3. Suçun Faili... 270 4. Suçun Maddi Unsuru... 273 a. Nöbet Yerini Terk Etmek... 273 b. Nöbet Talimatına Aykırı Hareket Etmek... 275 c. Eylemden Dolayı Hizmetin Aksamaması veya Maddi Zararın Doğmamış Olması Şartı... 278 5. Suçun Manevi Unsuru... 282 K. HOŞNUTSUZLUK YARATANLAR... 283 1. Kanuni Unsur... 283 2. Korunan Hukuki Yarar... 283 3. Suçun Faili...284 4. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru...284 L. SARHOŞLUK VE YASAK EDİLEN YERLERE GİRMEK... 288 1. Kanuni Unsur... 288 2. Korunan Hukuki Yarar... 288 3. Suçun Maddi / Manevi Unsuru... 289 a. Yasak edilen yerlere girmek... 289 b. Asarı Gizlenemeyecek Derecede Sarhoşluk... 290 M. KUMAR OYNAYANLAR... 295 1. Kanuni Unsur... 295 2. Suçun Faili... 296 3. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru... 297 N. MESLEK KURULUŞLARINA, İZİN VERİLMEYEN DERNEKLERE, SPOR KULÜPLERİNİN FAAL ÜYELİKLERİNE GİRENLER... 299 1. Kanuni Unsur... 299 2. Korunan Hukuki Yarar... 299 3. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru... 302 O. YASAK EDİLEN KİTAP VE SAİREYİ OKUYAN VEYA BULUNDURANLAR... 303 1. Kanuni unsur / Korunan Hukuki Yarar... 303
XVIII 2. Suçun Faili...304 3. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru... 305 P. YASAK EDİLEN CİHAZ VE ALETLERİ BULUNDURAN VEYA KULLANANLAR... 305 1. Kanuni Unsur... 305 2. Korunan Hukuki Yarar... 306 3. Suç Failli... 307 4. Suçun Maddi/ Manevi Unsuru... 308 Beşinci Bölüm Birinci Kısım ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNDA DİSİPLİN CEZASI VEREBİLEN MAKAMLAR ASKERİ DİSİPLİN CEZALARI DİSİPLİN CEZALARINA İLİŞKİN İLKELER VE GENEL ESASLAR YARGI YOLU GÜVENCESİ I. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNDA DİSİPLİN CEZASI VEREBİLEN MAKAMLAR...311 A. ASKERİ MAHKEMELER...311 B. DİSİPLİN MAHKEMESİ... 315 C. DİSİPLİN AMİRLERİ...316 D. DİSİPLİN KURULLARI...317 1. Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görevli Devlet Memurları Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Yönetmeliği...317 2. Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığında Görevli Sivil Devlet Memurları Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Yönetmeliği...318 3. Askeri Yargıtay ve AYİM Bünyesindeki Disiplin Kurulları...319 4. Harp Okulları, Fakülteler, Yüksek Okullar ve Astsubay Okullarında Öğrenim Yapan Asker Öğrencilerin
XIX Okuldan İlişiklerinin Kesilmesine Veya Kesilmemesine Karar Vermek Üzere Kurulan Disiplin Kurulları... 321 5. Askeri İşyerlerinde Kurulan İnceleme İstişare Kurulları... 324 II. ASKERİ DİSİPLİN CEZALARI... 325 A. GÖZ HAPSİ... 325 1. Cezayı Verebilecek Makamlar ve Cezalandırılabilecek Askeri Şahıslar... 325 2. Cezanın Sınırları... 325 B. ODA HAPSİ... 326 1. Cezayı Verebilecek Makamlar ve Cezalandırılabilecek Askeri Şahıslar... 326 2. Cezanın Sınırları... 326 C. UYARI... 327 D. İZİNSİZLİK... 328 E. SIRA HARİCİ HİZMET... 328 F. AYLIK KESİLMESİ... 330 G. RÜTBENİN GERİ ALINMASI... 331 1. Cezayı Verebilecek Makamlar ve Cezalandırılabilecek Askeri Şahıslar... 331 2. Cezanın İnfazının İnsan Haysiyeti İle Bağdaşıp Bağdaşmadığı- Konuya İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı... 332 H. KATIKSIZ HAPİS (MÜLGA)... 337 III. DİSİPLİN CEZALARINA İLİŞKİN İLKELER VE GENEL ESASLAR...344 A. GENEL OLARAK...344 B. KANUNİLİK İLKESİ...346 1. Genel Olarak...346 2. Askeri Disiplin Hukuku... 349 C. KANUNU BİLMEMEK MAZERET SAYILMAZ... 352
XX D. ZAMAN BAKIMINDAN LEHE OLAN HÜKMÜN UYGULANMASI... 353 E. AYNI SUÇTAN AYNI ŞAHSA İKİ DEFA DİSİPLİN CEZASI VERİLEMEYECEĞİ... 354 1. Genel Olarak... 354 2. Askeri Disiplin Hukuku... 354 F. CEZA KOVUŞ TURMASI İLE DİSİPLİN KOVUŞTURMASININ BİRBİRİNDEN BAĞIMSIZLIĞI... 356 1. 657 Sayılı Kanun... 356 2. Askeri Disiplin Hukuku... 358 G. TEKERRÜR...364 1. 657 Sayılı Kanun...364 2. Askeri Disiplin Hukuku... 365 H. ERTELEME... 369 I. ŞİKÂYETTEN VAZGEÇME... 370 J. TEŞEBBÜS... 371 K. İŞTİRAK... 371 L. ŞARTLA SALIVERME... 372 M. DİSİPLİN CEZALARIN ÖZLÜK DOSYASINDAN SİLİNMESİ... 373 1. 657 Sayılı Kanun... 373 2. 477 SK... 375 3. AsCK... 376 N. DİSİPLİN CEZALARINDA AF... 376 IV. DİSİPLİN HUKUKUNDA YARGI YOLU GÜVENCESİ... 377 A. GENEL OLARAK... 377 B. İÇ HUKUK BAKIMINDAN... 378 1. Disiplin Amirleri Tarafından Verilen Cezalar... 378 a. Askeri Disiplin Hukukuna Göre Verilen Cezalar... 378 b. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa Göre Verilen Cezalar... 382
XXI 2. Disiplin Kurulları Kararları... 385 a. Askeri Öğrencilerin Disiplin Yoluyla Okuldan Çıkarılmaları... 385 b. YAŞ Kararları... 391 c. Disiplin Cezalarının bir Sonucu Olarak Verilen Siciller İle TSK Disiplin ve Yetersizlik Nedeniyle Ayırma Konusundaki İdari İşlemleri... 393 d. Olumsuz Sicil, Disiplin Cezaları ve Ağır Disiplin İhlali Niteliğindeki Suçlardan Mahkumiyetin Bir Sonucu Olarak Verilen Cezalar Nedeniyle Sözleşmenin Feshi Konusundaki İdari İşlemleri... 397 C. AİHM İÇTİHATLARI BAKIMINDAN... 399 İkinci Kısım DİSİPLİN AMİRLERİNİN CEZA YETKİLERİ DİSİPLİN CEZASI VERİLMESİNDE USUL VE ESASLAR I. DİSİPLİN AMİRLERİ VE YETKİLERİ... 403 A. 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU VE TSK DEVLET MEMURLARI DİSİPLİN AMİRLERİ VE DİSİPLİN KURULLARI YÖNETMELİĞİ... 403 1. Disiplin Amiri... 403 2. Yetkileri...404 B. TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİ (TİŞ)... 405 C. ASKERİ CEZA KANUNU...406 1. En Yakın Disiplin Amiri...406 2. Yüksek Disiplin Amiri...407 3. Üst Disiplin Amiri...409 4. Vekalet Edenler...410 5. Müfrez ve Müstakil Birlik Komutanları...411 6. Amir ve Üstlerin Geçici Tutuklama Yetkisi... 412
XXII D. İÇ HİZMET KANUNU... 413 1. Üstler-Disiplini Koruma Yetkisi... 413 2. Garnizon Komutanları/ Merkez Komutanları-Geçici Yakalama Yetkisi...414 3. Karakol, Karakol Nöbetçisi ve Devriye- Geçici Yakalama Yetkisi... 415 E. ASKERİ CEZA VE TUTUKEVLERİNİN YÖNETİMİNE VE CEZALARIN İNFAZINA DAİR YÖNETMELİK...416 II. DİSİPLİN AMİRLERİNİN YETKİLİ OLMADIĞI HUSUSLAR, CEZA VE TUTUKLAMA YETKİLERİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI...417 A. DİSİPLİN AMİRLERİNİN YETKİLİ OLMADIĞI HUSUSLAR...417 B. CEZA VE TEVKİF YETKİSİNİN KÖTÜYE KULLANIMI...418 1. Hak Edilmemiş Ceza Verilmesi...418 2. Geçici Tutuklama Yetkisinin Kötüye Kullanılması... 420 C. DİSİPLİN AMİRLERİNİN ODA HAPSİ CEZASI VERME YETKİSİ / AİHM AD-TÜRKİYE DAVASI... 423 III. DİSİPLİN SORUŞTURMASI USUL VE ESASLARI... 426 A. DİSİPLİN SORUŞTURMA YÖNTEMİ... 426 1. Genel Olarak... 426 2. Suçun Öğrenilmesi ve Ön Soruşturma... 427 3. Savunma Hakkı... 428 a. 657 Sayılı Kanun... 428 b. TİŞ... 429 c. AsCK... 430 B. CEZANIN VERİLMESİ... 437 1. Disiplin Amirinin Seçimlik Yetkisinin Kullanılması... 437 2. Disiplin Bozucu Eylem Türlerine Göre Ceza Yetkisinin Kullanılması... 439
XXIII a. Disiplin Kabahatleri... 439 b. Disiplin Suçları...440 c. Disiplin Tecavüzleri...440 3. Disiplin Amirinin Ceza Yetkileri...440 4. Cezanın Verilmesinde Göz Önüne Alınması Gereken Usul ve Esaslar... 442 a. Genel Olarak... 442 b. 657 Sayılı Kanun... 442 (1) Cezanın Verilmesinde Gözönüne Alınması Gereken Süreler... 442 (2) Cezanın Alt ve Üst Sınırlarının Tespitinde Dikkat Edilecek Hususlar...444 c. Askeri Ceza Kanunu... 445 (1) Cezanın Alt ve Üst Sınırlarının Tespitinde Dikkat Edilecek Hususlar... 445 (2) Cezanın Verilmesinde Gözönüne Alınması Gereken Süre...446 (3) Cezaların Toplanması Kuralı...448 C. CEZANIN İNFAZI...449 1. Cezanın Kesinleşmesi...449 2. Cezanın İnfaz Yöntemi ve Yeri... 450 a. Kısa Hapis Nevinden Oda ve Göz Hapsi Cezalarının İnfaz Yöntemi/ Kanunun AİHM (5)/ 1 Ve 14. Maddesi Açısından Değerlendirilmesi... 450 b. Kısa Hapis Cezalarının İnfaz Yeri/ İnfaz Yerini Terk Edenler ve Buna Yardım Edenlerin Eylemleri... 453 c. Geçici Tutuklananların Kaçma Eylemleri... 457 d. Disiplin Cezalılarının İaşe ve Diğer Özlük Hakları... 462 e. Memuriyetten Ayrılanlar Hakkında Yapılacak İşlemler... 462 D. DİSİPLİN CEZALARININ SONUÇLARI...464 1. Doğrudan Sonuçları...464 2. Dolaylı Sonuçları...464
XXIV a. 926 sayılı TSK Personel Kanunu... 465 b. Subay ve Astsubay Sicil Yönetmelikleri...466 c. 1076 Sayılı Kanun... 467 d. 357 Sayılı Kanun... 467 e. 4566, 4752, 3563 Sayılı Kanunlar...468 f. 5269, 3466 Sayılı Kanunlar...469 E. DİSİPLİN AMİRİ TARAFINDAN VERİLEN CEZALARIN DENETİMİ...469 1. Genel Olarak...469 2. Cezanın Denetim Yolları... 471 a. Şikayet Hakkı - Cezayı Veren Amirin Müracaatı- Şikayet ve Müracaat Üzerine Verilebilecek Kararlar... 471 b. Nezaret Yoluyla Denetim... 474 Üçüncü Kısım DİSİPLİN MAHKEMELERİ, DİSİPLİN KOVUŞTURMA VE İNFAZ USULÜ CEZANIN DENETİM YOLLARI I. 477 SAYILI DMK NA İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR... 477 A. 477 SAYILI DMK. NUN YASAL DAYANAĞI... 477 B. AYRI BİR DMK MEYDANA GETİRİLME NEDENİ-İLK DÜZENLENİŞİ VE DEĞİŞTİREN KANUNLAR... 478 C. 477 SAYILI DMK NUN DİĞER KANUNLARLA İLİŞKİLERİ... 482 II. DİSİPLİN MAHKEMELERİNİN KURULUŞU, SUJELERİ, GÖREV VE YETKİSİ... 483 A. KURULUŞU... 483 B. KURULUŞ BİÇİMİ /ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI... 486 1. Kuruluş Biçimi... 486
XXV 2. Konuya İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararları... 489 a. 477 SK. 2 ve 17. Maddelerinin Anayasa ya Aykırı Olduğu İddiası... 489 b. 477 SK 2. Maddesinde Açıklanan, Subaylar İle Astsubay Erbaş ve Erlerin Yargılamalarındaki Kurulun Farklı Statüdeki Üyelerden Oluşmasının Anayasanın 2 ve 10. Maddelerine Aykırılığı İleri Sürülebilir mi?... 493 C. 477 SAYILI DMK 1, 2. MADDELERİNE GÖRE KURULAN DİSİPLİN MAHKEMELERİ KURULUŞUNUN AİHS NİN 6/1. MADDESİNE AYKIRILIK İDDİALARI HAKKINDA AİHM KARARLARI... 498 1. Genel Olarak... 498 2. AİHM nin İrfan Bayrak Türkiye Davası... 499 3. AİHM nin Veyisoğlu- Türkiye Davası... 505 4. Değerlendirme... 508 D. DİSİPLİN MAHKEMESİ SÜJELERİ... 509 1. Disiplin Subayı... 509 2. Teşkilâtında Disiplin Mahkemesi Kurulan Komutan veya Askerî Kurum Amiri...510 3. Şüpheli ve Sanık...511 4. Müdafii...511 5. Katılan...511 E. GÖREV VE YETKİ... 512 1. Görev... 512 2. Yetki... 513 a. Kuruluş yönünden... 513 b. Rütbe yönünden...514 c. Hüküm veya Yetki Uyuşmazlıkları... 515 d. İstirdat ve Tazminata Hüküm Yetkisi...516 III. DİSİPLİN MUHAKEMESİ AŞAMALARI...518
XXVI A. SORUŞTURMA...518 1. Disiplin Suçlarının İhbar ve Soruşturması...518 2. Disiplin Hazırlık Soruşturması Emri... 520 3. Disiplin Soruşturması Sonunda Teşkilatında Disiplin Mahkemesi Kurulan Komutan veya Askeri Kurum Âmiri Tarafından Yapılacak İşlemler... 522 B. KOVUŞTURMA AŞAMASI... 525 1. Disiplin Mahkemesinin Toplanma Emri / Anayasa Mahkemesine Aykırılık İddiası... 525 2. Duruşma ve Usulü... 539 3. Başkan ve Üyelerin Davaya Bakamaması ve Reddi... 541 4. Sanığın Sorgusu ve Delillerin Toplanması... 541 5. Delillerin Değerlendirilmesi / Oyların Toplanması/ Duruşmanın Bitmesi ve Hüküm... 542 6. Cezanın Verilmesi... 545 7. Hükmün Gerekçesi... 551 IV. DİSİPLİN MUHAKEMESİNDE DENETİM YOLLARI... 554 A. İTİRAZ... 554 B. YAZILI EMİR... 556 C. GÖZETİM VE TEFTİŞ... 558 V. DİSİPLİN MAHKEMESİNCE VERİLEN CEZA HÜKMÜNÜN SONUÇLARI... 559 VI. DİSİPLİN CEZA HÜKMÜNÜN İNFAZI... 559 KARŞILAŞTIRMALI DİSİPLİN HUKUKU... 562 ABD... 562 İNGİLTERE... 562 ALMANYA...564 BULGARİSTAN... 566 HOLLANDA... 566 İSVEÇ... 568 RUSYA... 569
XXVII İTALYA... 569 DİĞER BAZI ÜLKELER... 572 KAYNAKÇA... 573