Duygusal Zekaya Önem Verin! Çocuğunuz öfkeli, hırçın ve kavgacıysa, duygusal zekâsının düşük olabileceği hiç aklınıza geldi mi? Peki, neden yüksek IQ'lu çocuklar ortalama IQ'ya sahip arkadaşlarına göre hayatta daha başarısız olabiliyorlar? Yapılan araştırma bulgularına göre insanların iş ve okul yaşamındaki başarılarını sadece IQ seviyesi değil, aynı zamanda EQ seviyelerinin de belirlediğini biliyor muydunuz? Son yıllarda adını sıkça duymaya başladığımız bir kavram olan Duygusal Zeka (EQ) ile ilgili bilinmeyenleri sizin için uzmanımız yanıtlıyor Uzman Psikolog Pınar Dursun: "Hemen hemen tüm toplumlarda duygular, rasyonelliğin karşıtı, bir tür ilkel, feminen ya da zayıflığın sembolü olarak algılanır. Oysaki birçok araştırmacıya göre duygular, bizi insan yapan, yaşamlarımızın kalitesini belirleyen, en biricik ve en mahrem yanlarımızdır. İnsan olarak varoluşumuzu belki de büyük ölçüde duygularımızın insan 1 / 7
ilişkilerimizdeki rolüne ve gücüne borçluyuz. Yani, duygularımız olmasaydı, sevdiklerimiz için gurur duyamaz, çocuklarımız doğduğunda mutluluktan havalara uçamaz ya da sevdiklerimizi kaybettiğimizde yasa boğulmazdık. Kısaca, duygularımız olmadan, her birimiz birbirimizin aynısı olurduk." diyor ve devam ediyor: İnsanın doğası, duyguların gücünden aslında soyutlanamaz, çünkü günlük hayatınızda verdiğiniz çoğu karar ve davranışlarınız aslında hislerinizin birer yansımasıdır. Bu nedenle salt zekaya (IQ) verilen aşırı değer, duyguların gücü karşısında yetersiz bir ölçüm olarak kalır. Çok zeki insanlar bile kendi tutkularına gem vuramayıp, zaman zaman dürtülerinin esiri olabilirler. Duygusal zeka nedir? Duygusal zeka (EQ Emotional Quotient); 2 / 7
kendini harekete geçirme, engellere ya da aksiliklere karşın yoluna devam edebilme, dürtülerini kontrol ederek bu dürtüleri erteleyebilme, ruh halini düzenleyebilme, empati ya da kendini başkasının yerine koyabilme, duyguları etkin bir şekilde tanıma, denetleyebilme ve yönetme kabiliyeti olarak tanımlanabilir. Son 20 yıldır, duygusal zeka kavramı çok popülerleşmiştir. Bu konuda bugün kabul edilen iki model vardır. Duygusal zeka, 4 temel alanda tanımlanabilir. Bu alanlar, duyguları algılayabilme, kullanabilme, anlayabilme ve yönetebilme yetenekleridir. Yani duygusal zekanız yüksek ise, bu dört alanda başarılı olma şansınız da yüksektir. Duyguları algılayabilme becerisi İlk olarak, sizin kendinizin ve diğerlerinin duygularını algılayabilme ya da tanıma becerisidir. Bazı insanlar fazla çaba sarf etmeden çevresindeki kişilerin yüzlerinden, 3 / 7
mimik ve jestlerinden, ses tonlarından ya da vurgularından ve beden dillerinden o kişilerin duygularını rahatlıkla anlayabilir ve tanıyabilirler. Bu insanlar kendi duygularını ya da içinde bulundukları duygu durumlarını da iyi ayırt edebilmekte, doğru adlandırabilmekte ve gösterebilmektedirler. Karar verebilme becerisi İkinci temel alan, düşünceleri ve doğru karar verme becerisi açısından duygu içeren bilgileri kullanabilme becerisidir. Örneğin, etrafınızdaki duygusal ipuçlarını kullanarak anlık kararlar verebilmek, ikilemleri çözebilmek gibi. Duygular ve düşünceler birbirleriyle bağlantılıdır. Farz edelim üzüntülü iseniz, o gün yapacağınız işleri daha olumsuz görebilir, mutlu iseniz de aynı işi daha olumlu değerlendirebilirsiniz ya da bir olay karşısında, "Asla beceremeyeceğim." diye düşünürseniz; o anki duygunuz da endişe ve üzüntü olur. 4 / 7
Tam aksine "Daha önce de yapmıştım, çok kolay." şeklinde düşünürseniz; daha mutlu, umutlu olur ve memnuniyet hissedersiniz. Duyguları analiz edebilme becerisi Üçüncü temel alan ise, duygularınızı anlamanız, duygu dağarcığınızı geliştirmeniz ve nasıl oluştuklarını bilme yeteneğinizdir. Duyguları adlandırabilmek, analiz edebilmek, sonuçlarının neler olacağını tahmin edebilmek gibi yaş ve deneyimle gelişen, özellikle çocukların gelişim dönemlerini nasıl geçirdiği, neler yaşadıkları ile yakından ilişkili olduğu alandır. Örneğin, "Neden kaygılı hissediyorum?" ya da "Eğer eşime ya da çocuğuma bağırırsam, öfke ya da üzüntü hissedebilir." gibi soruların yanıtlarını bulabilme yeteneği olarak tanımlanabilir. Duyguları düzenleyebilme becerisi 5 / 7
Dördüncü ve son alan ise, kendinizin ve çevrenizin duygularını kontrol edebilme ve düzenleyebilme yeteneğidir. Hoş olmayan duyguların farkında olabilmek, kontrol edebilmek, duygu yüklü olayları ya da sorunları görebilmek ve bu olaylara çözümler üretebilmek gibi. Örnek verecek olursak, genelde öfke yanlış anlaşılan duygulardan biridir. Öfkeyi önlemek ya da öfkenin hissedilmemesi gereken bir duygu olduğunu düşünmek, insan doğasına aykırı, bir düşünce biçimidir. Öfke; engellendiğinizde, iyi niyetiniz suistimal edildiğinde, tehdit edildiğinizde ya da hakarete uğradığınızda duyduğunuz normal, evrensel bir duygudur. Öfkelenmemek yerine, öfkeyi kontrol edebilmeniz, saldırganlığa ya da şiddete dönüşmesini önlemeniz ya da uygun bir yolla dile getirmeniz, neler hissettiğinizi karşınızdakine onu kırmadan anlatmanız çok daha anlamlıdır. 6 / 7
http://www.anneyiz.biz 7 / 7