END206 09 ÖDEV- 1 ÖDEV 09: Maliyet Odaklı Ürün Şekillendirme Yrd. Doç. Dr. Ing. Halil İbrahim KORUCA Arş. Gör. Erdal AYDEMİR S.D.Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi 32260 Isparta Tel: 0 246 211 1233 1291 Faks: 0 246 211 1233 E-Posta: koruca@mmf.sdu.edu.tr eaydemir@mmf.sdu.edu.tr Schuh,2006
END206 09 ÖDEV- 2 Alıştırma 9: Maliyet Odaklı Ürün Şekillendirme Aacher Dişli Fabrikası A.Ş yöneticileri, firmanın işletme politikasını müşteri kullanımında ağırlıklı olarak düzenlemeye karar verdi. Bunun için ünlü bir işletme danışmanlığı ile birlikte kapsamlı re-organizasyon programı üzerinde çalıştılar ve sonuçta akıcı bir proses odaklı işletme yapısı oluşturdular. Yeniden mühendislik projesi çerçevesinde işletme yönetimi yeni kararlar aldı. Ürün paletleri ağırlıkla müşteri odaklı düzenlenecektir. Böylece ilerde hedef maliyetlendirme yardımıyla yeni ürünler için maliyet planlaması gerçekleştirilecektir. İşletme yönetimi yararlanma potansiyelini öncelikle pilot proje yardımıyla yeni bir dişli alın kutusu geliştirmek için karar vermek istiyor. Bu sebeple kapsamlı bir müşteri anketi gerçekleştirildi. Anket yapma yoluyla (Şekil1 de) ve yapılan analizlerle müşteri taleplerini planlanan dişli tipi üzerinden hesaplandı.
END206 09 ÖDEV- 3 Ödev Siz işletme yönetimi tarafından proje yöneticisi olarak görevlendirildiniz. Sizin göreviniz disiplinler arası uzman takımı ile pazarlama, denetim, üretim ve geliştirme birimlerinden bir fonksiyon odaklı hedef maliyetlendirme planlanan ürün için gerçekleştirilecektir ve güncel maliyet boşlukları her bir ürün bileşeninde tanınabilecektir. Bunun dışında siz ilk önerilerinizi sununuz bu örneğin bitirebileceği/ gerçekleştirebileceği gibi. Aşağıdaki Giriş Bilgileri Size Problemin Çözümü İçin Sunulmuştur. Müşterinin temel talepleri yeni dişli kutusu ( Şekil A1 de verilmiştir). Bu pazar araştırma enstitüsü tarafından sipariş kapsamında müşteri anketleri sonucunda elde edilen sonuçlardan oluşmakta ve sizin hizmetinize sunulmaktadır. Ayrıca her müşteri taleplerinin izafi ağırlıkları hesaplandı. ( şekil A4) Planlana ürün yapısı karşılaştırılabilmektedir. Alın dişlilerin Aacher dişli kutusu fabrikasında halen üretildiği gibi ( Şekil 2). Her bir ürünün üretimi için standart maliyet, güncel dişli kutusu tipinin ve müsaade edilen maliyet toplamından sonraki hesaplamasından yönetime sunulur. (Şekil A5)
END206 09 ÖDEV- 4 Aşağıdaki İş Adımlar, Sizin Tarafından Gerçekleştirilecektir. 1. Alıştırma Her bir talebin işletme içi değerlendirilmesinin ve gerçekleştirilmesi planlanan ürün üzerinde çifter karşılaştırma yoluyla istenmektedir. Tamamlanan müşteri anketi örneğinde odaklanınız. 2. Alıştırma İşletme fonksiyonları için izafi parça ağırlıklarını hesaplayınız. (1. Sütün matrisi ) Müşteri talepleri 2:1 oranında işletme içi talepler karşısında ağırlıklandırınız. Bu oran işletme yönetimi üzerinde dayanmaktadır ki müşteri talepleri en yüksek ağırlıkları üzerine verilmesine dayanır. 3. Alıştırma Her bir ürün bileşenleri için maliyetleri hesaplayınız. (2. Sütün matrisi) 4.Alıştırma Müşteri kullanımının optimize edilmesi ve de maliyet düşürülmesi için hedef maliyet diyagramı ve olası önlemlerin türevleri yapılandırılması
END206 09 ÖDEV- 5 Müşteri Talepleri Değerlendirme 1 2 3 4 5 Dönme Momenti Ücreti Gürültü Bakımı Kolay Bakımsız Gövde Hacmi Tedarik Süresi İtme/hareket Yükü Döndürme Hareketi Birçok Koruyucu Sınıf Uzun Ömürlülük Legant: 1 : Vazgeçilmez 2: Çok önemli 3: Önemli 4: Daha Az Önemli 5: Önemsiz
END206 09 ÖDEV- 6 Alın Dişli Çark Ürün Yapısı Ürün Yapı Grubu Dişli Yapı Tahrik Komple Tahrik Komple Kutu/ Gövde Komple Pinyon Dişli Mili Mil Materyali Materyal Yuvarlanmalı Yatak Takma Yayı Mil Mil Ham Ham Materyal Materyal Materyal Kapak Açık Gövde Gövde Mil Üst Blok Alt Blok Materyal Gövde Kapalı Mil Materyal 0 Ring Mil Sızdırmazlık Silindir Kalemi Silindir Cıvatası Yağ Topa Cıvatası Silindir Cıvata Silindir Cıvata Havalandırma Cıvatası
END206 09 ÖDEV- 7 İşletme İçi Değerlendirme İkili Karşılaştırma GE NS AG RG Her bir Dönme Momenti Fiyatı Gürültü/ Ses Bakıma Uyumlu Bakımsız Yapı Hacmi Tedarik Süresi İtiş/ Hamle Yükü Döndürme Hareketi Bir Çok Koruyucu Sınıf Uzun Ömürlülük Legant: GE: Ağırlıklar NS: Normlandırma Toplamı AG: Mutlak Ağırlık RG: İzafi Ağırlık
END206 09 ÖDEV- 8 Hedef Maliyetlendirme -1 Müşteri Talepleri Hangi Kuvvetle Ürün Fonksiyonları Tarafından Etkileniyor? İşletme Her bir Dönme Momenti Fiyatı 15 Gürültü/ Ses 8 Bakıma Uyumlu 12 Bakımsız 7 Müşteri Yapı Hacmi 3,5 Teslim Süresi 14 İtiş/ Hamle Yükü 4,5 Döndürme Hareketi 15 Bir Çok Koruyucu Sınıf 2,3 Uzun Ömürlülük 18,7 Toplam Mutlak Ağırlık İzafi Ağırlık Ürün Fonksiynları Dönme Moment deği. Dönme Moment deği. Dönme Yönü Değişimi 5 3 1 1 1 1 1 3 1 1 5 1 5 5 1 3 1 5 5 1 3 1 3 3 1 1 1 3 1 1 Konvansiyon Ses Azaltma 1 1 1 5 5 1 Bağlantı Gerçekleş. 5 5 3 3 3 1
END206 09 ÖDEV- 9 İşletme İçi Değerlendirme Ürün Fonksiyonelliği İşlevin gerçekleştirilmesi için bileşenler ne kadar önemli? Ürün Fonksiyonları Dönme Moment değişimi Dönme Sayısı değişimi İzafi Ağırlık Bileşenler Pinyon Dişli Mil Yuvarlamalı Yatak Takma Yağı Mil Alın Dişli Çark Zıvana/ Burç Gövde Üst Blok Gövde Alt Blok Gövde Açık Gövde Kapalı Yüzük Mil Sızdırmazlık Ele. Silindir Pim Silindir Cıvata Yağ Boşaltma Tıpası Havalandırma Cıvata Dişli Kutusu Yapı 5 3 1 5 5 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 3 1 5 5 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Dönme Yönü değişimi Konvansiyon Ses Azaltma Bağlantı Gerçekleştirme 3 3 1 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 5 1 1 1 1 3 5 5 1 5 5 5 3 5 1 5 3 3 Mutlak Ağırlık İzafi Ağırlık Müsaade Edilen Maliyet (1,100 ) Standart Maliyet 234 140 5 40 180 10 225 225 40 35 1 16 2 2 2,5 2,5 25 Maliyet Farkı
END206 09 ÖDEV- 10 Maliyet Boşlukları 150 75 0-75 -150 Pinyon Dişli Mil Yuvarlamalı Yatak Takma Yağı Mil Alın Dişli Çark Zıvana/ Burç Gövde Üst Blok Gövde Alt Blok Gövde Açık Gövde Kapalı Yüzük Mil Sızdırmazlık Elemanı Silindir Pim Silindir Cıvata Yağ Boşaltma Tıpası Havalandırma Cıvata Dişli Kutusu Yapı
END206 09 ÖDEV- 11 Hedef Maliyet Bölgesi Maliyet Oranı % 20 15 10 q 5 5 q 10 15 20 Ağırlık %