Türkiye Bülteni AKPART AYLIK YAYIN ORGANI SAYI : 2 TEMMUZ 2003 Derin Hizmet: 2008 y l nda tamamlanacak olan Bo az Tüp Geçit Projesi nin ihale süreci bafllad. (Sayfa 12) 10 H zl Tren Geliyor! Ankara - stanbul aras n 3 saate indirecek h zl tren projesi 1. Etab n n temeli at ld. 14 Seyahat Notlar Baflbakan Recep Tayyip Erdo an n Malezya, Pakistan ve Selanik e yapt ziyaretlerden notlar. 20 AB fiimdi Daha Yak n Türkiye, AB yolunda önemli bir kilometre tafl oluflturan 6. uyum paketini yasalaflt r ld. 24 Ekonomide Bahar... May s ta 18 y l aradan sonra ilk kez eksi de erlere düflen eflasyon Haziran ay nda da düflüflünü sürdürdü. 28 Çiftçinin Yüzü Gülecek AK Parti tar m sektörünü canland racak çal flmalar n büyük bir h zla sürdürüyor. 33 Hesap Soruluyor TBMM Yolsuzluklar Araflt rma Komisyonu Nas l Çal fl yor? Komisyon Baflkan Azmi Atefl ile röportaj. 42 DS : Dünya Liderli ine Do ru DS, 2003 y l n suda bereket, enerjide hamle y l olarak belirledi. 46 Kap lar Aç l yor Baflbakan Erdo an: Gürbulak tamam, s rada 5 yeni s n r kap s var. 52 Yerel Yönetimler Reformu Yerel Yönetimler Reformu Türkiye nin gelece ini garanti alt na alacakt r. 54 AK Parti letiflim Merkezi AK Parti, bir ilke daha gerçeklefltirerek, yönetimle halk aras nda 24 saat iletiflim hatt kurdu. Ayr ca Medyalan da At f Hüseyin, Aktüel Test, kitap ve belgesel dünyas ndan seçmeler, Temmuz Tarihi.. 1
E D T Ö R D E N Türkiye Bülteni AK PART AYLIK YAYIN ORGANI Y l:1 Say :2 Temmuz 2003 AK PART Ad na Sahibi : Doç. Dr. Murat Mercan (Medya Tan t mdan Sorumlu Genel Baflkan Yrd.) Yay n Yönetimi : Hüseyin Besli M. Faruk Bayrak Sorumlu Yaz iflleri Müdürü : Osman Güzelgöz Adres : AK Parti Genel Merkezi Balgat - Ankara Tel: 0312 286 89 89 Bas n ve Halkla liflkiler : Arzu Aygan ve Ülkü Tafl Sanat Yönetmeni: Ali Üstünda Grafik Tasar m: Selim Akyüz Digital llüstrasyon: Ünal Üstünda Bask ve Cilt : Melisa Matbaac l k Murat Mercan AK Parti Genel Baflkan Yard mc s lginize teflekkürler.. Türkiye Bülteni nin ilk say s umdu umuzun da üzerinde bir ilgi ve takdire mazhar oldu. Gerek AK Parti üst yönetiminin, gerek Meclis Grubu muzun, gerekse teflkilat mensuplar m z n ve üyelerimizin ilk say m z n biçim ve içeri iyle ilgili de erlendirmeleri bizim için gerçekten hem cesaret verici, hem de ufuk aç - c oldu. Gösterilen bu ilginin geniflli i ve derinli i, Türkiye Bülteni nin üstlendi i sorumlulu un s n rlar n da alabildi ine geniflletiyor. Nitekim, bu say m zdaki tematik zenginlik de Türkiye Bülteni nin hedefledi i ufuklar n göstergesi say labilir. Bu say m z n a rl kl konusu olan Yolsuzluklar Dosyas, Türkiye nin en acil ve en hayati meselesi olan yolsuzluklar n önlenmesi ve hesab n n sorulmas konusuna Meclis Yolsuzluklar Araflt rma Komisyonu nun nas l yaklaflt na ve bu konuyla ilgili olarak bundan sonra gerçeklefltirilecek çal flmalara fl k tutan bir dosya... Do rusunu söylemek gerekirse Bülten in bu say s nda yer ver(ebil)di imiz di er hizmet dosyalar n n her biri ayr ca birer ana dosya konusu olabilecekken, Bülten in s n rl sayfalar nda ancak bu ölçüde yer bulabilmifl dosyalard r. Bir baflka ifadeyle, bunlar biraz da flansl dosyalar; zira elimizde yay n için s ra bekleyen daha pek çok önemli hizmet dosyas var ve AK Parti hükümetinin icraat h z na bizim bu s n rl sayfalarla yetiflmemiz takdir edersiniz ki imkans z... Önümüzdeki aylarda baz Özel Say lar haz rlayarak ülkenin temel sorunlar na getirilen AK Parti çözümlerini kamuoyunun bilgisine ve de erlendirmesine açmak istiyoruz. Özellikle yaz l olarak bize iletece iniz görüfl, elefltiri ve öneriler, Türkiye Bülteni nin daha da ifllevsel ve yararl bir yay n organ olmas na büyük katk sa layacakt r. Türkiye Bülteni nin yeni say lar nda, yeni hizmet dosyalar nda buluflmak üzere, hepinize sa l k ve esenlik dolu günler dileriz. TÜRK YE BÜLTEN, TEMMUZ 2003
TEMMUZ TAR H 24.07.1923 Lozan Bar fl Antlaflmas K urtulufl Savafl n n baflar yla neticelenmesi üzerine, taraflar sviçre nin Lozan kentinde konferans toplanmas n kararlaflt rd. Konferansa, Türkiye, ngiltere, Fransa, talya, Japonya, Yunanistan kat lacak, SSCB ve ABD ise ilgili konularda müzakerelere ifltirak edecekti. TBMM deki müzakereler neticesinde, Lozan da Türkiye yi, smet nönü baflkanl - nda Sa l k Bakan R za Nur ve ktisat Bakan Hasan Hüsnü Saka n n yer ald bir heyetin savunmas kararlaflt r ld. Heyete, müzakereleri TBMM de yap lan ve hükümet taraf ndan somutlaflt r lan, Lozan da nas l hareket edeceklerini belirleyen, 14 maddelik bir talimatname verildi. 21 Kas m 1922 de bafllayan Konferans 4 fiubat 1923 te kesintiye u rad. 23 Nisan 1923 te görüflmeler yeniden bafllad. 9 Temmuz da TBMM de, smet nönü ye antlaflmay imzalama yetkisi verdi. 24 Temmuz 1923 te 143 maddelik esas antlaflma imzaland. Böylece Türkiye milletleraras planda resmen tan nd. Antlaflmaya göre, Hatay d fl nda, bugünkü s n rlar esas kabul edildi. On ki Ada talyanlara b rak ld. Kara aç, Yunanistan n savafl tazminat olarak Türkiye ye b - rak ld. Müslüman olmayan az nl klar anayasa önünde eflit kabul edilip, kültürel haklar güvence alt na al nd. Musul meselesi ve Osmanl borçlar ile Türklerle Rumlar n mübadelesi konusunun ayr nt lar n n ilgili devletler aras nda çözülmesi benimsenmiflti. Lozan Bar fl Antlaflmas 21-23 A ustos 1923 teki müzakerelerden sonra 213 kabul 14 ret oyuyla TBMM de kabul edildi. 8.7.1937 14.7.1789 20.7.1974 20.7.1969 SADABAD PAKTI MZALANDI Türkiye, ran, Irak ve Pakistan aras nda, Tahran da, Sadabad Kasr nda bir sald rmazl k pakt imzaland. Pakta kat lan ülkeler birbirlerinin iç ve d fl ifllerine kar flmaktan kaç nmay, uluslararas iliflkilerde ortak ç karlar ilgilendiren konularda birbirlerine dan flmay taahhüt etti. Bu antlaflma tarihe imzaland Kasr n ismiyle, Sadabad Pakt olarak geçti. FRANSIZ HT LAL 1787 den beri devam eden isyanlar 1789 y l nda doruk noktas na ulaflarak Fransa ve Dünya tarihinde yeni bir ça aç lmas na neden oldu. 1789 y l n n Haziran ay nda, Kurucu Meclis i da tmak için ayr cal kl s n flarla kral n bir "aristokratlar komplosu" haz rlad söylentileri köylüler aras nda pani e sebep oldu. Askeri birliklerin kral n emriyle Kurucu Meclis in çevresini sarmas üzerine 14 Temmuz sabah Paris halk ayaklanarak, krall k bask s n n simgesi olan Bastille Hapishanesi ni ele geçirdi. Kral halk n egemenli ini tan d n ilan etmek zorunda kald. KIBRIS BARIfi HAREKATI 1968 de bafllayan ve K br s a yeni bir düzen getirme amac n tafl yan uluslararas görüflmelerden, 6 y l boyunca bir sonuç al namam flt. 1964 de Lefkofle deki Türk mahallelerindeki k y mlar ndan dolay "Türk Kasab " olarak flöhret bulan EOKA c Nikos Sampson, 15 Temmuz 1974 de, Atina daki Cunta yönetiminin deste iyle darbe yaparak yönetimi eline geçirdi. Bu darbe adan n fiilen Yunanistan a ilhak demekti. 20 Temmuz sabah Türk Silahl Kuvvetleri Girne den K br s a ayak bast. Türk ordusu iki gün içinde Magusa-Lefkofle-Lefke-Kokima çizgisine ulaflarak adan n % 38 ini ele geçirdi. LK NSAN AYDA 16 Temmuz da f rlat lan ABD uydusu Apollo 11 in inifl arac, astronot Neil Armstrong ve Edwin Aldrin i ay yüzeyinde "Sessizlik Denizi" olarak adland r lan düzlü e indirdi. 20 Temmuz da gerçekleflen bu olay, Armstrong "Benim için küçük ama insanl k için büyük bir ad m" sözleriyle dünyaya duyurdu. Armstrong ve Aldrin ay yüzeyinden tafl ve toprak parçalar al p incelemeler yapt. Aya yap lan bu yolculu un bütün aflamalar televizyon ve radyolardan canl yay mland. TÜRK YE BÜLTEN, TEMMUZ 2003 3
DAmerikan askerlerine yarg muafiyeti ABD yönetimi, dünya çap ndaki askerlerinin olas insan haklar ihlalleri ve savafl suçlar n uluslararas yarg n n k skac ndan yine kurtard. BM Güvenlik Konseyi, ABD yi 1 Temmuz 2002 de faaliyete bafllayan dünyan n ilk kal c Uluslararas Ceza Mahkemesi nin (UCM) yarg s ndan bir y l muaf tutan karar tasar s n kabul etti. UCM, geçen y l ayn karar 15 üyenin oybirli iyle kabul etmiflti. Ancak bu kez veto hakk olan konsey üyeleri Fransa ve Almanya ile geçici üye Suriye çekimser kald. ünya Aktüalite Atlas BM ile Komboçya n n tarihi anlaflmas BM ile Kamboçya hükümeti, K z l Kmerler in eski yöneticilerinin yarg lanmas için uluslararas kat l ml bir mahkeme kurulmas konusunda tarihi bir anlaflmaya imza koydu. Kamboçya da 1975-79 tarihleri aras ndaki iktidarlar döneminde 1,7 milyon kiflinin ölümüne yol açan K z l Kmer liderlerinin uluslararas mahkemede yarg lanmas n n yolunu açacak anlaflma, BM Genel Kurulu taraf ndan onayland. Kamboçya Baflbakan Hun Sen BM Genel Kurulu nun onay n n ard ndan anlaflmay ülkesinin de onaylamas sürecinin bafllayaca n söyledi. K z l Kmerler, onay n ard ndan, kurulacak olan BM destekli mahkemede soyk - r m ve insanl a karfl suçlardan yarg lanacak. K z l Kmer rejimi s ras nda siyasi bask ve idamlar, açl k, hastal k, zorla çal flt rma sonucu 1,7 milyon kifli hayat n kaybetmiflti. Berlisconi ye dokunulmazl k talyan parlamentosu, hakk nda yolsuzluk suçlamalar bulunan Baflbakan Silvio Berlusconi yi görevde oldu u sürece yarg lanmaktan muaf tutan dokunulmazl k yasas n onaylad. Cumhurbaflkan, baflbakan, senato, meclis ve anayasa mahkemesi baflkanlar na tam dokunulmazl k içeren yasan n onaylanmas yla, talya n n en zengin adam olan Berlusconi, ülkesi ad na AB dönem baflkanl n üstlenmeden önce, hakk ndaki davalardan kurtuldu. 1985 te Romal hâkimlere rüflvet verdi- i iddias yla yarg lanan Berlusconi, 17 Haziran daki son duruflmada, suçlamalar "fantezi" olarak nitelemiflti. Peru da 20 y ll k savafl n bilançosu: 60 bin ölü Peru da Hakikati Araflt rma Komisyonu, hükümet güçleriyle Maocu çizgideki Ayd nl k Yol gerillalar aras ndaki 20 y ll k çat flmalarda, 40 ila 60 bin kiflinin öldü ü ya da kayboldu u sonucuna vard klar n duyurdu. Hükümetin atad Hakikati Araflt rma ve Uzlaflma Komisyonu, iki y lda 18 bin kurbanla görüflmüfltü. Komisyon Baflkan Salomon Lerner, 8 bin kiflinin kaybolmas ndan hükümet güçlerinin, üye Ivan Deregori ise ölümlerin yar s ndan Ayd nl k Yol un sorumlu oldu unu söyledi. Çeçen aff onayland Rus parlamentosunun alt kanad Duma, Çeçenistan da silah b rak p teslim olacak militanlar için k smi af getiren yasay onaylad. Rusya Devlet Baflkan Vladimir Putin in iste i üzerine Duma n n büyük ço unlu u taraf ndan kabul edilen af yasas, 1 Eylül e kadar silahlar - n b rakacak ve sadece belli suçlara kar flm fl Çeçen militanlar kapsayacak. Aftan, 1993 ten beri Çeçenistan ve ngufl Cumhuriyeti nde faaliyet gösteren Çeçen militanlar faydalanabilecek. KKTC den Rum mallar için tazminat yasas KKTC, K br s sorununun çözümünde önemli bir gündem maddesi olan mal-mülk konusunun takas ve tazminat yoluyla çözümü için yasa haz rl yor. "Tafl nmaz mallar n tazmini yasa tasar s " yasalaflt takdirde, Rumlar, 20 Temmuz 1974 öncesinde K br s n kuzey kesiminde b rakt klar tafl nmaz mallar için oluflturulacak "tafl nmaz mal saptama, de erlendirme ve tazminat komisyonuna" baflvurabilecekler. Komisyona baflvuracak Rumlar n hak sahibi olduklar n kan tlamalar durumunda, kendilerine tafl nmaz mallar n n 1974 deki bedeli ile kullan m kayb ndan do an tazminat n toplam kadar tazminat ödenecek. 4 TÜRK YE BÜLTEN, TEMMUZ 2003
NATO Güney Bölge Hava Kuvvetleri Komutanl zmir de oluflturulacak NATO Savunma Planlama Komitesi (DPC) toplant lar nda, Güney Bölge Hava Kuvvetleri Komutanl n n zmir de oluflturulmas öngörüldü. Deniz Kuvvetleri Komutanl n isteyen Yunanistan n talebi ise olumlu karfl lanmad. Güney bölgedeki hava kontrolü ve operasyonlar ndan sorumlu olacak olan NATO Güney Bölge Hava Kuvvetleri Komutanl, çokuluslu bir karargah fleklinde ifllev kazanacak. srail-filistin gerginli i sürüyor "Yol Haritas " bar fl plan na ra men srail-filistin gerginli i karfl l kl sald r larla sürüyor. Yol haritas sürecini hayata geçirmeyi amaçlayan ABD D fliflleri Bakan Colin Powell, bu amaçla alt hafta içinde dört kez Ortado u ya gitti. Son Ortado u ziyaretinde, Hamas örgütünü bar fl n düflman olarak nitelendiren Powell, Ortado u bar fl için Filistin taraf n n ad m atmas n istedi. Radikal gruplar n srail e sald rmamak üzere ateflkes yapmas n n yeterli olmad n, silahs zland r lmalar gerekti ini belirten Powell, yol haritas na yönelik pratik ad mlar n at lmas n n zaman n n geldi ini söyledi. ran n nükleer program mercek alt nda Uluslararas Atom Enerjisi Ajans, ran n nükleer program konusunda fleffaf olmaya devam etmesini istedi. Ajans, ran dan uluslararas toplumun nükleer silah gelifltirmedi inden emin olmas için s k denetimler yap lmas n n önüne koydu u engelleri kald rmas n istiyor. ABD, ran, nükleer anlaflmalarla ilgili yükümlülüklerini sürekli ihlal etmek ve uluslararas denetimleri atlatmaya çal flmakla suçlarken, AB Genel fller Konseyi de 16 Haziran da ran dan, nükleer silahlar n yay lmas n n önlenmesine iliflkin anlaflman n ek protokolünü "acilen ve koflulsuz" imzalamas n istiyor. Rusya Devlet Baflkan Vladimir Putin ise, ran Cumhurbaflkan Muhammed Hatemi nin, nükleer silah gelifltirme programlar n n bulunmad konusunda kendisine flahsen güvence verdi ini söyledi. Putin, ran n, nükleer program n Uluslararas Atom Enerjisi Ajans n n (UAEA) denetimine tam olarak açma niyetinde oldu unu da kaydetti. SARS lk kez fiubat ay nda görülmeye bafllanan Akut Solunum Yetmezli- i Sendromu ndan (SARS) bu güne kadar ölenlerin say s 800 e yükseldi. Öte yandan, dünya genelinde 8500 kifli SARS hastal - na yakalanm fl bulunuyor. Dünya Sa l k Örgütü (WHO), daha önce dura an oldu u yönündeki aç klamalar n aksine SARS a yol açan virüsün mutasyona u rad uyar s nda bulundu. Buna ra men, son veriler SARS hastal n n art k durulmakta oldu unu gösteriyor. Türkmenler den Türkçe kursuna büyük ilgi Arap-Kürt-Türkmenler aras nda etnik gerginli in dorukta oldu u Kerkük kentinde yaflayan Türkmenlerin Türkçe okuma-yazma özlemi sona erdi. Kerkük E itim ve Kültür Türkmen Dairesi nin 11 Nisan dan beri 13 ayr merkezde verdi i kurslarda 2 bin 300 kifli Türkçe okumayazma ö renmeye bafllad. lginin çok yo un oldu u kurslara 6 binden fazla baflvuru oldu. "Kaçak göçmenlere atefl aç ls n" talya n n kronik sorunu kaçak göçmenler hükümet ortaklar aras nda sorun yarat - yor. Hükümet ortaklar ndan ayr l kç e ilim tafl yan Kuzey Birli i lideri Umberto Bossi, kaçak göçü önleyemedi i gerekçesiyle çiflleri Bakan Giuseppe Pisanu yu istifaya ça- r rken, göçmenleri tafl yan gemilere atefl aç lmas n önerdi. Bossi, Corrierre della Sera gazetesine demecinde, "Kaçak göçmenlerden b kt m. Göçmen gemilerine ikinci ve üçüncü bir uyar ard ndan atefl edilecek. Tek çözüm bu" dedi. Kuzey Birli i lideri, gazetenin göçmen tafl yan gemilerde kad n ve çocuklar n da olaca n hat rlatmas üzerine ise "Bir flekilde kaçak göçmenler kovulmal " yan t - n verdi. TÜRK YE BÜLTEN, TEMMUZ 2003 5
R. TAYY P ERDO AN D fl Politikada Hamaset ve Gerçekçilik..., Devlet yönetimi, anl k duygusal tepkilerle de il; objektif bilgilere dayal objektif de erlendirmelerle ve bu de erlendirmelere dayal rasyonel ve kararl ad mlarla yürüyen bir süreçtir. 6 TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003
AK Parti iktidar n, bundan önceki koalisyon hükümetlerinden ay ran çok önemli farklardan biri de, hükümetimizin kuruldu u günden itibaren büyük bir kararl l kla sürdürdü ü d fl politika aç l mlar d r. Türk ekonomisinin büyük potansiyelini bütün dünyaya tan tmak ve Türk giriflimcilerinin önünü açmak için baflta yak n komflular m z olmak üzere, Avrupa ya, Akdeniz ülkelerine, Uzak Asya ya yönelik aç l mlar m z çok geçmeden meyvalar n vermeye bafllayacakt r. flte bu çerçevede geçti imiz ay içinde Malezya ya, Pakistan a, Selanik e ve Portekiz e gittik. Bu ziyaretlerimizin her biri her ne kadar birbirinden farkl gündem ve öncelikler do rultusunda planlanm fl olsa da, temelde, Türk d fl politikas n n, tarihimizden, co rafyam zdan da güç alan çok boyutlulu unun ve dünyaya aç lma, dünyayla bütünleflme iradesinin bir sonucudur. Sözgelifli Malezya, Pakistan ve Portekiz e kalabal k bir ifl adamlar heyetiyle birlikte gerçeklefltirdi imiz ziyaretler, bizim dünyayla iflte bu ilkeler do rultusunda, somut ekonomik temellere dayanan iliflkiler kurma niyet ve kararl l m z n bir göstergesi olarak da de erlendirilebilir. Zira, son y llarda yaflad m z içe kapanma dönemlerinin de gösterdi i gibi, gerek komflular m zla, gerekse di er ülke ve topluluklarla kurdu umuz iliflkileri, karfl - l kl ekonomik ç karlar m z gözeten bir ekonomik derinli e kavuflturamazsak, sadece hamasi ve nostaljik söylemlerle havanda su dö müfl oluruz. B iz bu ziyaretlerimizde, sadece söylemlerimizle de il, gündemimize ald m z konularla ve heyet kompozisyonlar m zla da, bu ilkeyi hayata geçirdik ve do rusu muhataplar m z n da bu gerçekçili imizi çok iyi de- erlendirdiklerini aç kça gördük. Geçti imiz ay kat ld m z Avrupa Birli i Selanik Zirvesi nde Avrupa Birli i üyelik sürecimizi somut ad mlar ve kararlarla pekifltirmifl olmam zda da, bu gerçekçi politikan n büyük rolü oldu unu söyleyebiliriz. * * * D fl iliflkilerde sa lanan bu olumlu geliflmelerden sonra, Irak ta meydana gelen yak fl ks z ve çirkin olaya da k saca de inmek istiyorum. 10 Temmuz akflam yapt m "Ulusa Seslenifl" konuflmamda da vurgulad m gibi bu olayda, hükümetimizin tutumu tavizsiz gerçekçilik ve kararl l k olarak özetlenebilir. Olay haber ald m z dakikadan itibaren, gerek ben, gerek Baflbakan Yard mc m z ve D fliflleri Bakan m z, gerekse Genel Kurmay m z, tam bir koordinasyon içinde Amerikal muhataplar m z nezdinde, Türkiye nin ve Türk Silahl Kuvvetleri nin vakar ve haysiyetine yak flacak bütün ad mlar att k. Bu süreçte, yap lmas gereken neyse yap lm fl, söylenmesi gereken neyse muhatab na söylenmifltir. Ancak, devlet yönetimi, anl k duygusal tepkilerle de il; objektif bilgilere dayal objektif de erlendirmelerle ve bu de erlendirmelere dayal rasyonel ve kararl ad mlarla yürüyen bir süreçtir. Devlet sorumlulu unu üstlenmifl kifli ve kurumlar, kendi psikolojik ve duygusal tepkilerini, ne kadar hakl olurlarsa olsunlar, akl selimin ve rasyonel stratejik de erlendirmelerinin üstüne ç kartamazlar. Bu olayda da, Türk Devleti, kendi derin tarihi tecrübelerinin ve devlet gelene inin gerektirdi i ad mlar atmakta tereddüt etmemifltir ve bundan sonraki aflamalarda da bu tutumunu sürdürmekte kararl d r. TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003 7
STANBUL KONGRES Adalet ve Kalk nma Partisi stanbul l Kongresi, Baflbakan Recep Tayyip Erdo- an n da kat l m yla Abdi pekçi Spor Salonu nda yap ld. Sanayi ve Ticaret Bakan Ali Coflkun, çiflleri Bakan Abdülkadir Aksu, Milli E itim Bakan Hüseyin Çelik, Ulaflt rma Bakan Binali Y ld r m, Devlet Bakan Güldal Akflit ile milletvekillerinin haz r bulundu u kongrede konuflan Baflbakan Recep Tayyip Erdo an, "AK Parti, birileri emretti diye kurulmufl bir parti de il. AK Parti, millet emretti i için kurulmufl bir partidir" dedi. ISTANBUL DA AK PARTI RUZGARI "AK Partiyi hazmedemeyenler var" Baflbakan Recep Tayyip Erdo an: "Halk m z adalet istiyordu, milletimiz, ekonomide bir s çrama, kalk nma istiyordu. Onun için partimizin ad n Adalet ve Kalk nma Partisi koyduk. Halk, temiz siyaset, dürüst siyaset istiyordu. Bunun için partimizin k salt lm fl ad n AK Parti koyduk. Türkiye de AK Parti yi hazmedemeyenler var ve bunlar, yaz l ve görsel medyas yla AK Parti diyemiyor, hep AKP diyorlar. Tescilli olan bu ismi söyleyemiyor çünkü bunlar n midesine oturduk da onun için. AK Parti, partimizin tescil edilmifl olan k sa ad d r. Oy pusulalar nda bile AK Parti diye yaz l d r. Buna ra men AK Parti diyemediler, diyemiyorlar ve bunun da halli gerekecek. Bunu da halledece iz. AK Parti markas n sadece Türkiye de de il, dünyaya tafl d n z zaman bunun önünde kimse duramayacakt r." "Bu millet tarihteki asil yerini alacakt r" Türkiye nin rahata kavuflmas için AK Parti olarak ellerinden geleni yapt klar n belirten Erdo an, baz fleylerin zamanla yerine oturaca n söyledi. Erdo- an, "Nas l bir ülke ald m z ortada, hemen her fleyi bir anda bizden çözmemizi beklerseniz, bu biraz insaf d fl olur. Ekonomi bir yere oturacak, biz hesapl konufltuk. Bir y l bir fley beklemeyin; üçüncü y l n sonunda cebinizde bir fleylerin olmaya bafllayaca n göreceksiniz. Bu- 8 TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003
" fiekilci ve kal pç de iliz, AK Parti nin kimli i, muhafazakar ve demokrat bir kimliktir, biz din eksenli bir parti de iliz. " nu meydanlarda söyledim. Kusura bakmay n ben bir fleyi çok aç k ve net söylüyorum. Buradan sendikalara da sesleniyorum. Lütfen bizi fazla yormay n, biz inflallah ekonomimizi oturttu umuz andan itibaren enflasyona iflçi ve memuru ezdirmeyece iz, bu ülkeyi bugünlere getiren yönetimlere karfl tak nmad n z tavr, bu iktidara tak namazs n z" dedi. "Biz, elimizde olmayan imkanlar veremeyiz" diyen Baflbakan Recep Tayyip Erdo an, iflsizlik konusunda flunlar söyledi: "Bu gemide hep beraber yafl yoruz. Gönlümüz, enflasyon canavar na iflçi ve memurlar ezdirmek de il. 5 milyon resmi iflsiz var. Bunlar ne yapaca z? fiu anda bizim öncelikle derdimiz, bir an önce iflsiz kardefllerimizi de ifl sahibi yapabilmek. Üniversite mezunu insanlar ifl için yalvar yor. Benim milletvekili arkadafllar m da bize zam demiyor, çünkü, böyle bir ortamda biz zam talep edemeyiz anlay fl ndalar. fiu andaki parlamento, feragat üzerine, fedakarl k üzerine kurulmufl bir parlamentodur." "Halk n aras ndan geldik" AB konusuna da de inen Baflbakan Erdo an, Türkiye de halk n yüzde 70 inin AB ye evet dedi ini söyledi. Erdo an, "Kopenhag Kriterleri ni, ülke insan m z için istiyoruz. Düflünce özgürlü ü noktas nda istiyoruz. Bu ülkede herkesin söyleyecek neyi varsa, bunu rahatl kla söyleyebilsin, bunu istiyoruz. Bu ülkede vak f, dernek, bunlar aras nda herhangi bir ay r m olmas n istiyoruz. Bu ülkede gençlerimiz birbirleriyle herhangi bir fikir dalafl nda bulunmas n, fikri müzakerede bulunsun, bunu yaparken de birbirini güçlendirsin istiyoruz. fiekilci ve kal pç de iliz, AK Parti nin kimli- i, muhafazakar ve demokrat bir kimliktir, biz din eksenli bir parti de iliz" fleklinde konufltu. Baflbakan Recep Tayyip Erdo an, 10 ay sonra gerçeklefltirilecek olan yerel seçimler konusunda iddial olduklar n söyledi. Türkiye de, siyasi bir de iflim yaflan rken, ayn zamanda fiziki bir de iflim de yaflanmas gerekti ini belirten Erdo- an, "Nas l 3 Kas m öncesi çal flt ysak, flimdi daha fazla çal flaca z. Adam adama markaj yapaca z, kap kap dolaflaca z, bütün bu güzellikleri her yere ulaflt raca z. Yerel yönetimler seçiminde silip süpürmemiz laz m. Türkiye siyasi de iflimini yaflarken, bunun yan nda bir de fiziki de iflimini yaflas n. Art k caddelerinde at k sular n akt bir Türkiye aramak, görmek ve bulmak istemiyoruz. Biz paraflütle inmedik, basamaklar tek tek ç karak, halk n aras ndan geldik" dedi. "Tüyü bitmemifl yetimin hakk n yemeyece iz, yedirmeyece iz" Erdo an: "Halk n o gecekondular aras nda çektiklerini bilerek geldik. Benim insan m insanca yaflama hakk na sahip, bunu vermeye biz görevliyiz. Çok çal flmal y z, durmak yok. Türkiye, d fl politikas nda bugün yakalad heyecan, hiçbir dönemde yakalamad. Türkiye de güven dönemi bafllad, istikrara do ru yürümemiz gerekiyor. Tüyü bitmemifl yetimin hakk n yemeyecek ve yedirtmeyece iz dedik, biz bu sözümüzdeyiz. Birçok fleyler söyleyecekler, kim ne derse desin biz emin ad mlarla yolumuza devam edece iz. Ben teflkilat mdan flunu istiyorum, kimsenin çirkin yaklafl mlar - na asla mukabele etmeyin." Baflbakan Erdo an n sözleri, salonda bulunan partililer taraf ndan s k s k alk fllar ve "k skananlar çatlas n" sloganlar yla kesildi. Baflbakan n aç klamalar, kürsünün hemen yan nda bulunan bir çevirmen taraf ndan, iflitme engellilere aktar ld. l Baflkanl na Mehmet Müezzino lu yeniden seçildi... Abdi pekçi Spor Salonu nda gerçeklefltirilen AK Parti stanbul l 1. Ola an Kongresi nde tek listeyle gidilen seçimde, 526 delege oy kulland. Oylardan 77 si bofl, 5 i geçersiz say l rken, geçerli 444 oydan 442 sini alan Mehmet Müezzino lu, yeniden l Baflkan oldu. Toplam 50 kifliden oluflan l Yönetim Kurulu listesinde 8 bayan n yan s ra sanatç Tamer Yi it (Özyi ito lu) de yer ald. Kongrede, 5 kifliden oluflan l Disiplin Kurulu, 3 kifliden oluflan l Hakem Kurulu üyeleri ile 169 kifliden oluflan Genel Merkez delegeleri de belirlendi. TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003 9
Ankara- stanbul H zl Tren Projesi 1. Etab n n temeli, 9 Haziran da Baflbakan Recep Tayyip Erdo an n da kat ld törenle at ld. Baflbakan Erdo an, Ankara Gar nda düzenlenen törende yapt konuflmada, Türkiye nin ve kendisinin 50 y ll k ömrünün en büyük rüyas n n gerçekleflti ini belirterek, büyük önder Atatürk ün, ça dafl, muas r medeniyetler seviyesine ulaflma talimat verdi ini hat rlatt ve "1938 den bu yana ne kadar demir a larla ördük Türkiye yi ortadad r. 1925-38 aras ndaki at l m hamlesinin benzerini bugün biz gerçeklefltiriyoruz dedi. PROJEN N ÖYKÜSÜ Hayata h z, güven ve kalite getirmeliyiz. Erdo an, flöyle devam etti: "Yeni bir dönemin bafl nday z. Kemikleflmifl, desteklerini yitirmifl ve hiçbir öneri getirmeyen bürokratik zihniyetle birbirlerini engelleyen kurumlarla Türkiye harekete geçemez. Dünyan n en stratejik yerinde olmakla daha fazla övünemeyiz. Dünyan n en stratejik co rafyas nda yaflayan insanlar olarak hareket etmeyerek, yürümeden, koflmadan kalk namay z. Hayata h z, güven ve kalite getirmeliyiz. Yaln zca kara, deniz ve havayollar de il, Türkiye nin itibar n dünyada yükseltecek yollar da aç yoruz. T pk AB ye giden yollar açt m z gibi... Bizi anlamakta güçlük çekenlerin flimdi düflünce yollar kapal. Umar m bu ülke için ne yapt m z gördükçe onlar n da düflünce kanallar aç lacakt r. Türkiye gereksiz tart flmalarla çok zaman kaybetti. fiimdi y llar n telafisi için hepimizin çok çal flmas gerekiyor." Ulafl mda demiryolu pay artt r lacak Projenin Eskiflehir in nönü ilçesi- stanbul 2. Etab n n da ilk etapla eflzamanl yap laca n anlatan Erdo an, Alarko Holding ve bir spanyol firmas - n n üstlendi i projenin, 1 Aral k 2005 te tamamlanaca n bildirdi. Erdo an, belediye baflkanl yapt 4.5 y lda yat - r m projeleri için verdikleri tarihe hep uyduklar n söyleyerek iktidar döneminde de att klar her temelin mutlaka verdikleri tarihte tamamlanaca n kaydetti. Ülkemizin ve Devlet Demiryollar n n çehresini de ifltirecek olan Ankara- stanbul mevcut demiryolu hatt n n yilefltirilmesi projesinin öyküsü 1994 de bafllad. Projenin TCDD nin yat r m program nda yer almas DPT Müsteflarl taraf ndan uygun bulunarak, Hazine Müsteflarl ndan kredili ihale izni al nd. Projenin birinci bölümü 28 Nisan 2000 tarihinde ihale edildi. Ç k lan uluslararas ihaleye alt adet konsorsiyum teklif verdi. En uygun fiyat ve kredi teklifini veren ALS M-ALARKO liderli inde spanyol OHL Firmas ile oluflan konsorsiyum ihaleyi kazand. haleyi kazanan konsorsiyum ile TCDD aras nda 23 Kas m 2000 tarihinde ticari sözleflme imzaland. Kredi ifllemleri için 7 Aral k 2000 tarihinde Hazine Müsteflarl na müracaat edildi. spanya Hükümet kredisi, spanya Bakanlar Kurulu nca 17 Ocak 2003 tarihinde onayland. 10 TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003
Ankara- stanbul Mevcut Demiryolu Hatt n n yilefltirilmesi Projesi ile; Türkiye nin en büyük iki kenti Ankara- stanbul aras ndaki seyahat süresini azaltmak, h zl, konforlu, güvenli bir ulafl m imkan yaratmak ve ulafl mda demiryolu pay n art rmak amaçlan yor. Projenin her iki etab n n tamamlanmas sonucunda; Ankara- stanbul hatt ndaki seyahat süresi 200 km sürat yapan h zl trenlerle 3 saat 10 dakikaya inecek. Ankara- stanbul aras nda halen günde ortalama 4000 yolcu tafl n rken, proje tamamland nda 25.000 yolcu tafl ma kapasitesine ulafl lacak. Di er bir ifade ile; yolcu tafl mac l nda yaklafl k % 10 olan demiryolu pay n n % 50 ye, yaklafl k % 3 olan yük tafl mac l pay n n da % 5 e ç kart lmas hedefleniyor. Böylece, projenin tümüyle tamamlanmas sonucunda y lda 100 Milyon Dolar gelir elde edilecek. Proje ki Aflamadan Olufluyor Projenin ilk aflamas n, 296 km lik Ankara-Eskiflehir ( nönü) kesimi oluflturuyor. Bu kesimde yap lacak alt ve üst yap daki iyilefltirmeler sonucunda, yol uzunlu unda 15 km lik bir k salma olacak. Ankara- stanbul aras nda flu anda 6 saat 30 dakika olan seyahat süresi ise, standart trenlerle 5 saate, saatte 200 km h z yapabilen tren setleri ile 3 saat 10 dakikaya inecek. Di er taraftan, Ankara-Eskiflehir aras nda gerçeklefltirilecek olan bu proje, ülkemizin demiryolu yolcu tafl mac l bak m ndan ikinci önemli arteri olan Ankara- zmir aras ndaki seyahat süresini de yaklafl k 1.5 saat azaltacak. Böylece, bu kesimlerde de gerek yolcu ve gerekse yük tafl mac l nda demiryolu tafl ma pay n n artmas sa lanacak. Projenin 1. aflamas olan Ankara- Eskiflehir ( nönü) kesiminin maliyeti 437 Milyon Euro olup, projenin bitifl tarihi 1 Aral k 2005 olarak belirlenmifl bulunuyor. Ayr ca, proje ile efl zamanl olarak 10 adet h zl tren setinin temin edilmesi çal flmalar da sürdürülüyor. Projenin ikinci aflamas n 180 km lik Eskiflehir ( nönü) - Köseköy kesimi oluflturuyor. Bu hat kesiminin iyilefltirilmesi ile yol uzunlu unda 25 km lik k - salma sa lanacak. Bu projenin maliyeti 701 milyon Euro olup, proje 36 ay içinde tamamlanacak. ANKARA- STANBUL HATTININ fi MD K DURUMU Ankara- stanbul aras ndaki mevcut demiryolu hatt n n, 198 km si çift hat, 378 km si tek hat olmak üzere toplam 576 km den olufluyor. Bu hatt n tümü sinyalli ve elektrikli olmas na karfl n, altyap bak m ndan standart d fl özellikleri nedeniyle verim al nam yor. Ankara- stanbul aras nda, 2001 y l nda çeflitli ulafl m vas talar ile yolcu tafl mac l nda 12.5 milyon yolcu ve 48 milyon ton yük tafl nd. Bu güzergahta tafl nan yolcu tafl mas nda karayolunun pay % 73, demiryolunun pay % 10 ve havayolunun % 17, yük tafl mas nda ise karayolunun pay % 97, demiryolunun pay % 3. Bu demiryolu hatt n n iyilefltirilmemesi durumunda, demiryolunun yolcu ve yük tafl mac l ndaki pay sürekli olarak düflmeye devam edecek. TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003 11
TÜP GEÇ T Ulaflt rma Bakan Binali Y ld - r m, kamuoyunda Marmaray olarak bilinen Bo az Tüp Geçifli Projesi için ihale sürecinin bafllat ld n ve banliyo hatlar n n iyilefltirilmesi projesi ile birlikte yaklafl k 2.5 milyar dolarl k bir yat r mla 2008 y l nda tamamlanarak, iflletmeye geçilece ini aç klad. ki ana bölümden oluflan ve 2.5 milyar dolara malolacak proje için Japonya Uluslararas flbirli i Bankas ile Avrupa Yat r m Bankas ndan kredi al nacak. Bo az Tüp Geçifl Projesi nde nihai aflamaya gelindi. stanbul un ulafl m sorununa uzun vadede kal c çözüm sa layacak demiryolu Bo az Tüp Geçifli inflaat ile Gebze-Haydarpafla ve Sirkeci- Halkal banliyö hatlar iyilefltirilmesi projesine start verildi. Marmaray Projesi nin stanbul Bo az n n alt ndan geçen bir demiryolu tüneli ile Asya ve Avrupa k talar n n birbirine ba lanaca n anlatan Y ld r m, hatt n Yedikule de yeralt na girece ini, Yenikap ve Sirkeci yeralt istasyonlar ile devam edip, Bo az n alt ndan geçerek Üsküdar yeralt istasyonuna ba lanaca n ve Sö ütlüçeflme de yüzeye ç kaca n söyledi. Sirkeci ve Üsküdar da iki ara istasyonun yer alaca n ve toplam dört yeni yeralt istasyonunun yap laca n aç klayan Y ld r m, bu hatt n 13,5 kilometre uzunlukta olaca n kaydetti. DERIN H TUP GECIT 2008 YILIN Gebze-Halkal aras 105 dakika, Bostanc -Bak rköy aras 37 dakika, Banliyö hatlar yenilenecek Projenin ikinci aya n banliyö hatlar n n iyilefltirilmesi oluflturuyor. Anadolu yakas nda Gebze den Sö ütlüçeflme ye kadar, Avrupa yakas nda da Yedikule den Halkal ya kadar banliyö hatlar yenilenecek. Sözkonusu hatt n toplam 12 TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003
TÜP GEÇ T IZMET DA TAMAMLANACAK Sö ütlüçeflme-yenikap 12 dakika, Üsküdar-Sirkeci aras 4 dakika olacak. uzunlu u 63 kilometre olacak ve mevcut iki hat say s üçe ç kar lacak. Bostanc -Bak rköy 37 dakikaya inecek Marmaray, iki dakika aral klarla iflletilebilecek trenlerle, saatte iki yönde 150 bin yolcu tafl ma kapasitesine sahip olacak. Projeyle mevcut köprülerdeki araç trafi i ve yolculuk süresi k salacak. stanbul un tarihi dokusunun bulundu u bölgedeki araç trafi inin olumsuz etkileri ve hava kirlili i azalacak. Gebze-Halkal aras 105 dakikaya, Bostanc -Bak rköy aras 37 dakikaya, Üsküdar-Sirkeci aras 4 dakikaya inecek. Marmaray 2008 de yolcu tafl yacak Projenin ilk bölümünün inflaat ihale süreci bafllat ld. 9 Haziran da yeterlilik alan yükleniciler ihaleye davet edildi. Teklifler önümüzdeki Ekim ay nda al - nacak. Proje inflaat için dört konsorsiyum ön yeterlilik ald. nflaat çal flmalar na 2004 y l nda bafllanacak. Tünellerin kaz lmas 2007 de bitirilerek 2008 y l nda iflletmeye aç lacak. Projenin finansman için Japonya Uluslararas flbirli i Bankas (JBIC) ve Avrupa Yat r m Bankas ile görüflmeler devam ediyor. 40 y l vadeli kredi al nacak Projenin ilk etab 700-800 milyon dolar olmak üzere toplam 2 veya 2.5 milyar dolara malolacak. Japonya Uluslararas flbirli i Bankas ndan projenin Bo az geçifli bölümü için yaklafl k 800 milyon dolar kredi al nacak. Çok uygun flartlarda al nan krediler, 10 y l ödemesiz, toplam 40 y l vadeli olup yüzde 1 faizle al - nacak. Avrupa Yat r m Bankas ndan ise banliyö sistemi projesi için 700 milyon dolar kredi al nacak. Proje için iç kaynak kullan lmayacak. TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003 13
KUALALUMPUR.. SLAMABAD.. SELAN K... L ZBON.. AK Parti iktidar yla birlikte Türkiye d fl iliflkilerde yaflad "uzun k fl uykusu"ndan uyand... DUNYAYA ACILIYORUZ 14 TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003
DIfi TEMASLAR 13-15 Haziran : Malezya Baflbakan Recep Tayyip Erdo an, Türk Hava Yollar 'na ait Airbus 340 tipi uçakla, Asya gezisinin ilk dura olan Malezya'ya gitti. Baflbakan Erdo- an n Malezya gezisine efli Emine Erdo an, Devlet Bakanlar Ali Babacan, Kürflad Tüzmen, Ulaflt rma Bakan Binali Y ld r m, milletvekilleri, bürokratlar, ifladamlar ve gazetecilerden oluflan kalabal k bir heyet efllik etti. Bilindi i gibi Türkiye, Malezya ile uzun zamandan beri yak n iliflki içinde. liflkilerimizin her zaman içtenlikli ve pürüzsüz olarak geliflti i Malezya, Güneydo u Asya'n n en dinamik ve geliflmifl ülkeleri aras nda yer al yor. K sa süre içinde önemli ekonomik ve sosyal hamleler gerçeklefltiren Malezya, kayda de er bir refah seviyesine ulaflm fl durumda ve bu hamleyi art rarak sürdürüyor. Türkiye ve Malezya, dünyan n jeostratejik aç dan farkl fakat benzer önemdeki bölgelerinde yer alan ülkeler olarak paylafl labilecek birçok tecrübe birikimine sahipler. Bu çerçevede, Baflbakan Erdo an n Malezya ya yapt ziyarette iki ülke aras ndaki dostlu un ve ticari iliflkilerin daha da art r lmas yönünde önemli ad mlar at ld. Ziyaret s ras nda ayr ca Türkiye-Malezya fl Konseyi Toplant s karfl l kl seksiyonlar halinde yap ld. Toplant da Türk ifladamlar Malezyal ifladamlar yla bir araya geldiler. Üç gün süren ziyaret sonras bir aç klama yapan Erdo an, Malezya da s cak ve samimi görüflmeler yapt klar n ifade etti. Malezya ziyareti s ras nda iki ülke iliflkilerini ele ald klar n, iliflkileri gelifltirme imkanlar n araflt rd klar n ve bölgesel konular görüfltüklerini dile getiren Erdo an, Malezya'n n öteden beri dost bir ülke oldu- unu ve iki ülke aras ndaki co rafi mesafelere ra men ortak kültürel de- erler bulundu unu söyledi. ki ülke aras ndaki iliflkilerin sa lam bir zeminde geliflti ini, görüflmeler s ras nda, iliflkileri bugünden daha iyi bir noktaya götürmek için gereken siyasi iradenin her iki tarafta da bulundu unu kaydeden Erdo an, Türkiye-Malezya aras ndaki ikili ticaret hacminin tatmin edici bir düzeyde olmad n, 350 milyon dolar düzeyindeki ticaretin ilk etapta 1 milyar dolara ç kar lmas için Malezya Baflbakan ile fikir birli ine vard klar n söyledi. Ziyaret s ras nda Türkiye-Malezya fl Konseyi toplant - s n n da gerçeklefltirildi ini, ifladamlar n n ciddi iflbirli i ve yat r m anlaflmalar imzalad klar n ifade eden Erdo an, ayr ca iki ülke aras ndaki iliflkileri daha da art rabilmek için Baflbakan Yard mc lar baflkanl nda ilgili bakanlar da kapsayacak flekilde bir komite kurulmas n n kararlaflt r ld - n söyledi. Komiteye D fliflleri Bakan ve Baflbakan Yard mc s Abdullah Gül'ün baflkanl k edece ini, karfl taraf n daha sonra isim bildirece ini dile getiren Erdo an, Baflbakanlar düzeyinde y lda bir kez, di er yetkililerin ise daha s k bir araya gelmelerinin öngörüldü ünü kaydetti. Erdo an, ''Bu ziyaretin neticesinde dost ve kardefl ülke Malezya ile siyasi, ticari, kültürel ve sosyal iliflkilerin geliflerek artaca na gönülden inan yorum'' dedi. Baflbakan Erdo an D fl Ekonomik liflkiler Konseyi'nin (DE K) Istana Oteli'ndeki toplant s nda yapt konuflmada ise, son 10 y lda dünyan n siyasal aç dan önemli de iflimler ve geliflimler gösterdi ini dile getirerek, iki bloklu so uk savafl döneminin sona ermesiyle birlikte yeni güç dengelerinin oluflturulmas yönünde, yeni dünya düzeni tart flmalar n n bafllad n kaydetti. Dünyada, son dönemlerde teknolojiyi iyi kullanan ve yöneten ülkelerin baflar l oldu unu, eski üretim yap s n sürdürme gayreti içinde olan ülkelerin ise alt s ralara geriledi ini anlatan Erdo an, Türk ekonomisinde de 1980'li y llardan sonra serbest pazar ekonomisine geçildi ini söyledi. Erdo an, son TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003 15
Baflbakan Erdo an, ifl adamlar yla birlikte Malezya dan Portekiz e Türkiye nin potansiyellerini ve dinamizmini tafl yor... 10 y lda Türkiye'nin AB d fl nda Orta Do u, Ba ms z Devletler Toplulu u ve Karadeniz Bölgesi ülkelerinin ifladamlar n n ilgi oda olmas n n yan nda, bölgeler aras nda da bir köprü rolünü üstlendi ini ifade ederek, ''Bugün AB ile yeni konumumuzdan ve bu konumun bize sa lad stratejik ve ekonomik güçten faydalanarak Avrasya'da ve di er co rafyalarda etkinli imiz büyümektedir. Avrasya'dan ald m z güçle de AB ile ekonomik ve siyasi iliflkilerimizi gelifltirmekteyiz'' diye konufltu. Türkiye'nin yak n geçmiflteki Asya krizi ve bunun ard ndan Rusya ekonomisinde görülen krizden olumsuz etkilenerek, baz sorunlar yaflad n anlatan Erdo an, 11 Eylül'ü izleyen dönemde yeni ekonomik program uyguland n, daha sonra AK Parti hükümetinin de mali sektöre öncelik vererek ekonomik program sa l kl bir zemine oturttu unu belirtti. Hükümetin uygulad mali politikan n temel önceli inin mali disiplin ve bütçede faiz d fl fazlal sa lamak oldu unu kaydeden Erdo an, para politikas nda ise k sa sürede enflasyonu düflüren, orta vadede ise fiyat istikrar - na öncelik veren bir strateji uyguland - n belirtti. Erdo an, Merkez Bankas 'n n ba ms zl n n korundu unu, parasal ve mali disiplinin sa lanmas - n n yan nda, yap sal reformlar n uygulanmas n n Türkiye'de güven ortam n oluflturdu unu ve belirsizlikleri de giderdi ini belirtti. Türkiye ile Malezya aras ndaki iliflkilere bak ld nda güvenin varoldu unu ifade eden Erdo an, ancak ikili ticaret seviyesinin tatmin edici olmad n belirtti. ki ülke aras ndaki ticaret hacminin 2002 y l nda sadece 354 milyon dolar olarak gerçekleflti ini ifade eden Erdo- an, ifladamlar n n birbirleriyle temaslar n n teflvik edilmesi gerekti ini söyledi. Baflbakan, ilk etapta iki ülke aras ndaki ticaret hacmini 1 milyar dolara ç karmay hedeflediklerini kaydetti.. Erdo an, Malezya Baflbakan Mahathir Muhammed ile yapt görüflmede, bu konular n ele al nd n ve ayn kanaati paylaflt klar n dile getirdi. ki ülke aras nda ayr ca demiryolu, çimento, petrokimya, demir-çelik, ulafl m, savunma, elektronik ve gemi yap m alanlar nda ortak giriflimlerin gerçeklefltirilebilece ine inand n belirten Erdo an, turizmin de iki ülke aras nda yeni bir iflbirli i alan olaca n dile getirdi. ki ülke aras ndaki imkanlar n ülkelerin ç karlar do rultusunda 16 TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003
Baflbakan, Haziran ay içerisinde Malezya, Pakistan ve Selanik e, Temmuz bafl nda da Portekiz e gitti. en verimli flekilde de erlendirilmesinde kamu ve özel sektöre büyük ifller düfltü ünü belirten Erdo an, bu ba lamda ifl çevrelerinin ifllevine iflaret etti. 15-17 Haziran: Pakistan Malezya ziyaretinin ard ndan Pakistan a geçen Erdo an ve beraberindeki heyet burada da çok s cak bir ilgiyle karfl land. Geziyi izleyen Türk ve yabanc gözlemciler, Erdo an n bu gezisi sayesinde uzun bir zamand r Pakistan taraf nda yaflanan "Ecevit buruklu u"nun da giderilmifl oldu unu söylediler. Bilindi i gibi Bülent Ecevit, Baflbakanl döneminde Hindistan ziyaret etmifl; ancak sa l k koflullar nedeniyle Pakistan a gidemeyece- i söylenmiflti. Baflbakan Erdo an Pakistan Baflbakan Mir Zaferullah Han Cemali ile bir araya geldi i görüflmenin ard ndan düzenlenen ortak bas n toplant s nda ''Ben gerçi fiziken ilk defa Pakistan'a geliyorum ama s k s k, ruhen, görüflmelerde bulundu umuz bir ülkede olmak bizi memnun etmifltir'' dedi. ki ülke aras nda tarihe dayanan çok derin bir kardefllik bulundu una iflaret eden Erdo an, Pakistan' n, uluslararas camiada Türkiye ile birlikte hareket etti ini söyledi. 3 Kas m seçimlerinden önce yaflanan bir ''so ukluk'' nedeniyle D fliflleri Bakan ve Baflbakan Yard mc s Abdullah Gül'ün Pakistan'a gönderildi ini an msatan Erdo an, flimdi de kendisinin, bakanlar, ifladamlar ve gazetecilerle birlikte Pakistan' ziyaret etti ini anlatt. Pakistan' n bölgede bar fl, istikrar ve güvenlik için önemli bir güç oldu- una dikkat çeken Erdo an, uluslararas terörle, radikal uç ak mlarla mücadelede de Pakistan' n önemli oldu unu dile getirdi. Erdo an, demokratikleflme yolunda bu ülkede kaydedilen mesafeleri de ilgiyle izlediklerini belirtti. Baflbakan Erdo an, hükümetin Pakistan ile iliflkilerini her alanda gelifltirmek istedi ini dile getirerek, karfl taraf n da ayn düflünceyi paylaflt n söyledi. Baflbakan Erdo an, y lda bir kez Baflbakan düzeyinde yap lacak ziyaretlere ek olarak, Bakan ve Baflbakan Yard mc lar düzeyindeki temaslarla iliflkilerin gelifltirilmesi karar n verdiklerini ifade etti. ki ülke aras nda son 10 y l içinde ticaret hacminin 156 milyon dolar oldu unu hat rlatan Erdo an, bunun ise iki ülkenin potansiyelini hiç yans tmad n vurgulad. Erdo an, Türk Hava Yollar 'n n bu ülkeye yapt seferleri art rma yönünde de gerekli çal flmala- TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003 17
r n bafllat laca n belirtti. Pakistan ile daha güçlü bir ekonomik ortakl k istediklerini, bu yönde daha çok çaba sarf ettiklerini kaydeden Erdo an, özellikle baraj inflaat, savunma sanayinde ortakl klar n yap labilece ini ifade etti. Pakistan ile Hindistan aras nda, Keflmir sorununun çözümüne yönelik yeni bafllat lan diyalog sürecinin iki ülke aras nda Keflmir dahil somut sonuçlar vermesini diledi ini Cemali'ye aktard n belirten Erdo an, '' nan yorum ki gerek Hindistan'daki yeni yönetim, gerekse Pakistan'daki bu demokratik anlay fl bunun düzelmesinde etkili olacakt r'' diye konufltu. Pakistan Baflbakan Mir Zaferullah Han Cemali ile daha sonra Baflbakanl k Konutunda onuruna verilen akflam yeme inde bir araya gelen Baflbakan Erdo an, Türkiye ile Pakistan' n dostluk ve kardeflliklerinin tarihin s navlar ndan her defas nda baflar yla geçmifl iki ülke oldu unu belirterek, iki ülke halklar na mal olan bu dostluk ve kardeflli in temellerini ortak tarih ve kültürden oldu u kadar paylafl lan bir vizyondan da ald n dile getirdi. Zengin bir kültürel mirasa sahip iki ülke halklar n n aras ndaki etkileflimin yüzy llar boyunca sürdü üne iflaret eden Erdo an, ''Temelleri bu denli sa lam bir dostluk elbette sars lmaz. Bu emsalsiz dostluk ve dayan flma di- er ülke ve uluslarca örnek alabildi i ölçüde daha bar flç ve huzurlu bir dünya düzeninin kurulabilmesi kolaylaflacakt r'' dedi. Pakistan' n bölgenin en önemli ülkelerinden biri oldu unu, terörizmle mücadele konusunda Pakistan' n gösterdi i kararl tutum ve sa lad hayati deste in uluslararas toplumun takdirini kazand n anlatan Erdo an, flunlar söyledi: ''Ülkenizin gerek bölgesel ve küresel çapta güvenlik ve istikrar n sa lanmas na yapt katk lar - 18 DIfi TEMASLAR n gerekse modernleflme ve ilerlemeye yönelik reformist politikalar n kuvvetle destekliyoruz. Pakistan'daki demokratik geliflmelerden, yap lan seçimlerle parlamentonun ihdas ndan ve yeni hükümetin kurulmas ndan memnuniyet duyuyoruz. Baflta ekonomik ve ticari alanlar olmak üzere iflbirli imizi daha da çeflitlendirmek ve derinlefltirmekte kararl y z. Bugün imzalad m z anlaflmalar da bunun en güzel kan t n oluflturmaktad r. Türkiye ve Pakistan' n birbirlerini ilgilendiren uluslararas sorunlarda sergiledikleri dayan flma gelene i bizim için büyük bir mutluluk kayna d r. K br s sorununa ülkenizin vermifl ve vermekte oldu u de erli deste i flükranla karfl l - yoruz. Türkiye de Keflmir konusunda Pakistan'a deste ini sürdürecektir. Keflmir sorununun diyalog yoluyla ve uluslararas meflruiyet temelinde en k - sa zamanda çözüme kavuflturulmas n diliyoruz. Pakistan ve Hindistan taraf ndan diyalog sürecinin yeniden bafllat lmas yönünde son dönemde at lan ad mlar memnuniyetle karfl l yoruz. Diyalog sürecinin olumlu sonuçlar vermesini temenni ediyoruz.'' Baflbakan Erdo an, Pakistan Baflbakan n n ard ndan Cumhurbaflkan Pervez Müflerref le de görüfltü ve Pervez Müflerref in Baflkanl k Saray nda onuruna verdi i yeme e kat ld. Yemekten önce Baflbakan Erdo an, TOBB Baflkan R fat Hisarc kl o lu nun getirdi i Befliktafl formas n ve bir karakartal figürünü koyu bir Befliktafl l olan Pervez Müflerref e takdim etti.. TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003 20-21 Haziran: Selanik Baflbakan Erdo an Malezya ve Pakistan gezilerinin hemen ard ndan Avrupa Birli i nin Selanik Zirvesine kat lmak üzere Baflbakan Yard mc s ve D fliflleri Bakan Abdullah Gül ile birlikte Selanik e gitti. Zirvede Türkiye yi Baflbakan Recep Tayyip Erdo an ile Baflbakan yard mc s ve D fliflleri Bakan Abdullah Gül temsil etti. Zirve toplant s n n ard ndan Baflbakan Erdo an Yunanistan Cumhurbaflkan Kostis Stefanapulos un akflam yeme ine kat ld. Yeme in ard ndan bir bas n toplant s düzenleyen Erdo- an, dönem baflkan olan Yunanistan Baflbakan Kostas Simitis ten Selanik zirvesi sonucuna iliflkin bilgi ald klar - n söyleyerek, bu çerçevede, Türkiye nin Ekim ay nda bafllayacak olan hükümetleraras konferansa davet edildi ini an msatt. Türkiye nin Selanik Zirvesi öncesinde yapt haz rl klar n AB ülkeleri taraf ndan takdir ve hayretle izlendi ini söyleyen Erdo an, akflam yeme inde ayn masay paylaflt Fransa Cumhurbaflkan Jacques Chirac, Almanya Baflbakan Gerhard Schröder, talya Baflbakan Silvio Berlusconi ve Simitis in Türkiye deki geliflmeleri olumlu karfl layan ifadeleri bulundu unu söyledi. Erdo an zirve çerçevesindeki görüflmelerinde Türkiye ye bak flta olumlu bir yaklafl m gördüklerini belirtti. Erdo an, ayr ca Türkiye nin AB üyeli i sürecinin uyum ve uygulama olarak iki önemli bafll bulundu unu
DIfi TEMASLAR kaydetti. AB ülkelerinin yasal uyumda gösterilen gayretin ayn s n uygulamada da görmek istedi ini söyleyen Erdo an, Türkiye olarak AB ye "flunu neden yapmad n z" sorusunu sordurmamak gerekti ini bildirdi. Erdo an yapt aç klamada, Türk taraf n n son dönemde att ad mlar n AB nin yaklafl m n yumuflatt n belirterek, bu konuya iliflkin AB nin tavr n n Kopenhag Zirvesi öncesi gibi olmad n kaydetti. Erdo an uyum paketlerinin uygulanmas konusunda önemli engellerle karfl lafl l p karfl lafl lmayaca n n sorulmas üzerine de, uygulamada çok ciddi bir aksama olaca n düflünmedi ini bildirdi. Erdo- an Türk halk n n büyük bir ço unlu- unun bu uyuma haz r oldu unu belirterek, bu deste in giderek artaca n kaydetti. Türkiye'nin itibar n n artt n belirten Erdo an, " ktidar m z n performans ve baflar s d flar da ülkemizi ilgiyle izleyen herkesi tabir caizse hayrete düflürmüfltür" dedi. Hükümetin Irak savafl n n zararlar n telafi etmekle kalmay p 1991 y l ndaki 1. Körfez Savafl 'n n tahribat n da giderdi ini belirten Erdo an, "Türkiye zaaflar ndan kurtulma yoluna girdi i gibi büyük bir aç l m da sa l yor. Bu aç l m do udan bat ya bak fllar üzerimizde olan herkesin gözlerini kamaflt r yor" diye konufltu. Selanik Zirvesi'nde Meclis'in iktidar ve muhalefetiyle el ele vererek TBMM'den geçirdi i uyum yasalar n n olumlu bir tepkiye yol açt n belirten Erdo an, "Türkiye bu gidiflle AB'ye tam üyelik görüflmelerine vaad edilen zamanda inflallah bafllayacakt r" diye konufltu. Yunanistan da yap lan AB zirvesinde, Türkiye ye olumlu mesajlar verildi. Zirve bildirisinde reform sürecinin devam n n desteklendi i belirtilirken, Türkiye ilk kez Hükümetleraras Konferans a gözlemci olarak davet edildi. Zirveye kat larak aile foto raf na giren Erdo an ve Gül ün AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana ile samimiyeti dikkat çekti. AB nin Türkiye nin reform sürecine yard mc olmak amac yla yenilenmifl Kat l m Ortakl Belgesini kabul etti i hat rlat lan sonuç bildirisinde, bu belgenin AB Konseyi nin 2004 sonunda alaca müzakerelere bafllama karar nda temel oluflturaca ifade edildi. Türkiye'deki reform sürecinin devam na destek verilen bildiride ayr - ca, K br s sorununun çözümüne yönelik müzakerelerin yeniden bafllamas ça r s nda bulunuldu. Bat Balkanlar zirvesinin sona ermesinin ard ndan AB liderlerinin ç kt - tekne gezintisine kat lmayan Erdo- an ve beraberindeki heyet, do rudan zirvenin yap ld Halkidiki yar madas ndan helikopterle Selanik havaalan - na geçti. Erdo an, daha sonra buradan karayoluyla kent merkezinde Atatürk Evi'ne gitti. Baflbakan Erdo an, Atatürk'ün do du u evi gezerek yetkililerden bilgi ald, ziyaretçiler için aç lan özel defteri imzalad. Baflbakan Recep Tayyip Erdo an, AB zirvesi için geldi i Selanik'te Atatürk Evi'ni ziyaret ederek, bu evi ziyaret eden ilk Türk Baflbakan oldu. 2 Temmuz: Portekiz Recep Tayyip Erdo an Baflbakan s fat yla ilk Avrupa ziyaretini Portekiz'e yaparken, Lizbon da ilk kez bir Türk Baflbakan n a rlad. Portekiz Baflbakan Jose Manuel Durao Barroso'yla görüflen Erdo an, Portekizli ifladamlar yla da bir kahvalt toplant s ve bir seminerde bir araya geldi. ki liderin ortak bas n toplant s, elektriklerin kesilmesi üzerine, 15 dakika gecikmeyle bahçede tavus kufllar n n ç l klar aras nda bafllad. Portekizli gazeteciler Erdo an'a pek çok soru yöneltti. Yedinci Uyum Paketi çal flmalar n anlatan Erdo an, AB konusunda hükümet ile ordu aras nda fikir ayr l do- up do mad sorusuna, "fiu ana dek ordumuzla bu konuda bütün att m z ad mlar n müzakeresini yaparak geldik. Türk ordusu, AB'ye karfl de il. Ordumuzu da ilgilendiren konular, D fliflleri'nin orduyla yapt müzakerelerle olgunlafl yor ve sonra yasalafl yor" yan t n verdi. Portekizli gazetecilerin IMF'ye ödemelerin gecikti i ifadesini yalanlayan Erdo an, Devlet Bakan Ali Babacan' göstererek " flte ödeme bakan burada" dedi ve Babacan'dan bilgi vermesini istedi. Erdo an, Avrupa Anayasas 'na H - ristiyanl k'la ilgili bir madde eklenmesinin Türkiye'nin üyeli ini zorlaflt r p zorlaflt rmayaca sorusuna ise taslakta böyle bir madde olmad n, çünkü bunun AB'nin ilkelerine ters düfltü ünü belirtti. Türkiye'nin AB üyeli ine deste ini teyit eden Barroso,bu y l Cumhurbaflkan Jorge Sampaio'nun, gelecek y l da kendisinintürkiye'yi ziyaret edece ini belirtti. TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003 19
AB fi MD DA UYUM PAKET NED R? Uyum Paketi, "baz kanunlarda de- ifliklik yap lmas na dair kanun" anlam tafl yor. Böylece tek bir kanun içerisinde, de iflik kanunlarda de ifliklik bir paket halinde yap l yor. Burada "uyum" Türkiye nin Kopenhag siyasi kriterlerine uyumu anlam na geliyor. Türkiye bu çerçevede flimdiye kadar 6 uyum paketini yasalaflt rd ve flu anda 7. uyum paketi üzerine çal flmalar sürüyor. E er Türkiye Aral k 2004 e kadar Kopenhag siyasi kriterlerini yerine getirecek olursa, Türkiye Avrupa Birli ine kat lma müzakerelerine gecikmeksizin bafllayabilecek. Bu konuda AB Konseyi nin 2002 Kopenhag Zirvesi nde alm fl oldu u bir karar bulunuyor. KOPENHAG KR TERLER NED R? 22 Haziran 1993 tarihinde yap lan Kopenhag Zirvesi'nde, Avrupa Konseyi, Avrupa Birli i'nin genifllemesinin Merkezi Do u Avrupa Ülkeleri ni kapsayaca n kabul etti ve ayn zamanda adayl k için baflvuruda bulunan ülkelerin tam üyeli e kabul edilmeden önce karfl lamas gereken kriterleri de belirtti. Bu kriterler siyasi, ekonomik ve topluluk mevzuat n n benimsenmesi olmak üzere üç grupta toplan yor: Siyasi Kriter: Demokrasi, hukukun üstünlü ü, insan haklar ve az nl klara sayg gösterilmesini ve korunmas n garanti eden kurumlar n varl... Ekonomik Kriter: flleyen bir pazar ekonomisinin varl n n yan s ra Birlik içindeki piyasa güçleri ve rekabet bask s na karfl koyma kapasitesine sahip olunmas... Topluluk Mevzuat n n Benimsenmesi: Siyasi, ekonomik ve parasal birli in amaçlar na uyma dahil olmak üzere üyelik yükümlülüklerini üstlenme kabiliyetine sahip olunmas... Siyasi kriterlerin yerine getirilmesi için gerekenler: AB ye girmeye aday ülkeler; istikrarl ve kurumsallaflm fl bir demokrasinin var olmas, hukuk devleti ve hukukun üstünlü ü, insan haklar na sayg, az nl klar n korunmas gibi dört ana kriter aç s ndan de erlendiriliyor. Ülkenin çok partili bir demokratik sistemle yönetiliyor olmas, hukukun üstünlü üne sayg, idam cezas n n olmamas, az nl klara iliflkin herhangi bir ayr mc l n bulunmamas, rk ayr mc - l n n olmamas, kad nlara karfl her türlü ayr mc l n yasaklanm fl olmas, Avrupa Konseyi nsan Haklar Sözleflmesi nin tüm maddeleri ile çekincesiz kabul edilmifl olmas, Avrupa Konseyi Çocuk Haklar Sözleflmesi nin kabul edilmifl olmas gibi özellikler dikkate al n yor. Ancak, bu ilkelerin varl tek bafl na yeterli olmay p, ayn zamanda kesintisiz uygulan yor olmas gerekiyor. 6. Uyum Paketi TBMM de oybirli iyle kabul edildi Türkiye 19 Haziran da ça dafllaflma ve demokratikleflme yolunda bir önemli ad m daha att. TBMM de oybirli iyle kabul edilen 6. Uyum Paketiyle Türkiye yasal yap s n, evrensel olarak kabul gören ça dafl demokrasi ilkeleriyle uyumland rma kararl l n bir kez daha göstermifl oldu. Bu uyum paketi, Türkiye nin Avrupa Birli i ne girmesi yolunda önemli bir kilometre tafl olacak. Baflbakan Recep Tayyip Erdo an, a ustos ay bafl na kadar 7. Uyum Paketini ç karmaya kararl olduklar n söyleyerek, AB üyesi ülkelerin Türkiye deki geliflmeleri hayretle izlediklerini ve 2004 de Türkiye de önemli geliflmeler olaca na inand klar n belirtti. Kamuoyunda "6. Uyum Paketi" olarak bilinen "Çeflitli Kanunlarda De ifliklik Yap lmas na liflkin Kanun Tasar s " 20 Haziran günü TBMM Genel Kurulu nda yap lan görüflmelerin ard ndan kabul edildi. 22 maddeden oluflan yasayla bir yandan Anayasa da yap lan de iflikliklere uyum sa lanmas, di er yandan AB Müktesebat n n Üstlenilmesine liflkin Türkiye Ulusal Program çerçevesinde yap lmas gerekli düzenlemelerle ilgili olarak çeflitli yasalarda de ifliklik yap lmas amaçlan - yor. 8. madde kald r l yor Yasan n 19. maddesiyle Türkiye gündeminde y llardan beri tart fl lan Terörle Mücadele Yasas n n 8. maddesi kald r l yor. Böylece fliddet ve terör önermeyen her türlü düflüncenin yay lmas n n önü aç l yor. Yasan n 20. maddesi uyar nca Terörle Mücadele Yasas n n 8. maddesi kapsam na giren suçlardan dolay yürütülen haz rl k soruflturmalar nda cumhuriyet savc l klar nca takipsizlik karar verilecek. Haklar nda kamu davas aç lmam fl tutuklu san klar cumhuriyet savc l klar nca, dava aç lm fl tutuklu sa- 20 TÜRK YE BÜLTEN TEMMUZ 2003