MANTIKSAL ÇERÇEVE. İzmir Kalkınma Ajansı Program Yönetim Birimi

MANTIKSAL ÇERÇEVE İzmir Kalkınma Ajansı Program Yönetim Birimi

MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı, proje planlaması ve yönetimini desteklemek üzere kullanılan bir analitik süreç ve araçlar bütünüdür. Düşünmeye yardımcı olur Proje hedeflerinin sistematik olarak ve mantıksal tutarlılık içinde sunulmasını sağlar Değişik düzeyler arasında nedensellik bağının kurulmasını sağlar Hedeflerin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin kontrolünü sağlar Proje dışında hangi faktörlerin projenin başarısını etkileyebileceğinin görülmesini sağlar 2

MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİ Projenin en önemli yönleri, 16 kutulu bir matris içerisinde özetlenir: Projenin neden gerçekleştirildiği (Projenin Kapsamı / Tanımı) Projenin neyi başarmasının beklendiği (Göstergeler) Projenin bunu nasıl başaracağı (Faaliyetler ve Araçlar) Projenin başarısı için hangi faktörlerin önemli olduğu (Varsayımlar) Projenin başarısının değerlendirilmesi için gerekli bilginin nereden bulunacağı (Doğrulama Kaynakları) Projenin maliyetinin ne olacağı (Maliyetler) Projenin başlayabilmesi için hangi unsurların yada şartların gerçekleştirilmesinin gerektiği (Ön koşullar) 3

Proje Mantığı Objektif Olarak Doğrulanabilir Başarı Göstergeleri Doğrulama Kaynakları ve Araçları Varsayımlar Genel Hedef Projenin katkıda bulunacağı genel hedef nedir? Genel hedefle ilgili temel göstergeler nelerdir? Bu göstergelere ilişkin bilgi kaynakları nelerdir? Projenin Amacı (Özel Hedefler) Genel hedefe katkıda bulunmak amacıyla projenin gerçekleştireceği özel hedefler nelerdir? Proje hedefinin başarısı hangi göstergelerle ölçülecektir? Proje hedefinin gerçekleştirildiğine dair göstergelerin tespiti için hangi (mevcut ya da projeyle üretilecek olan) bilgi kaynakları kullanılacaktır? Söz konusu amacın başarılması için yararlanıcının sorumluluğu dışında olan hangi faktör ve koşulların (dışsal koşullar) sağlanması gereklidir? Hangi riskler dikkate alınmalıdır? Beklenen Sonuçlar ve Çıktılar Proje amacına ulaşmak için öngörülen somut çıktılar nelerdir? Projenin öngörülen etki ve yararları nelerdir? Projeyle öngörülen sonuçların elde edilip edilmediğini ölçmek için kullanılacak göstergeler nelerdir? Proje sonuçlarının elde edildiğine dair göstergelerin tespiti için hangi bilgi kaynakları kullanılacaktır? Beklenen sonuçların zamanında elde edilmesi için hangi dışsal koşullar sağlanmalıdır? Faaliyetler Beklenen sonuçları elde etmek için uygulanacak başlıca faaliyetler sırasıyla nelerdir? ARAÇLAR: Bu faaliyetleri uygulamak için gerekli araçlar nelerdir? Örneğin: Personel, Ekipman, Eğitim, Malzemeler, Tesis vb. Projedeki ilerleme hakkındaki bilgi kaynakları nelerdir? MALİYETLER: Proje maliyetleri nelerdir? Nasıl sınıflandırılmıştır? (Proje bütçesi dökümünde) Planlanan faaliyetlerin uygulanması için yararlanıcının doğrudan kontrolü dışında hangi koşulların sağlanması gereklidir? Proje başlamadan önce hangi ön koşullar sağlanmalıdır? 4

SORUN AĞACI Sonuçlar ANA SORUN Nedenler İlçemizdeki turizm potansiyeli tam olarak değerlendirilemiyor 5

SORUN AĞACI Sonuçlar ANA SORUN İlçemiz Gelişemiyor Nedenler İlçemizdeki turizm potansiyeli tam olarak değerlendirilemiyor Turizm altyapısı yeterli değil İlçeye yıl boyu turist gelmiyor Turizmde çalışacak eğitimli personel yok Tanıtım yeterli değil Tarihi ve Turistik alanlar bakımsız Turistik alanlarına yeterli bağlantı bulunmuyor Kent merkezinde yeterli cephe düzenlemesi yok Kültür turizmi potansiyeli kullanılmıyor Sağlık turizmi altyapısı yetersiz Turizm MYO mezunları ilçede kalmıyor Turistik değerlerimiz yurt içinde bilinmiyor Turistik rehberlerde yer almıyoruz 6

HEDEF AĞACI Faydalar PROJE HEDEFİ İlçemiz Gelişebiliyor Faaliyetler İlçemizdeki turizm potansiyeli gerektiği gibi değerlendiriliyor Yeterli turizm altyapısı mevcut Turistler ilçeye yıl boyu geliyor Turizmde eğitimli personel çalışıyor Tanıtım yapılabiliyor Tarihi ve turistik alanlar bakımlı Turistik alanlara yeterli bağlantılar bulunuyor Kent merkezindeki bina cepheleri yenileniyor Kültürel alanlar tam olarak kullanılabiliyor Sağlık turizmine yönelik yeterli altyapı bulunuyor Turizm MYO mezunları ilçemizi tercih ediyor Türkiye turistik değerlerimizi biliyor Rehberlerde yer alıyoruz 7

HEDEF AĞACI Faydalar PROJE HEDEFİ İlçemiz Gelişebiliyor Faaliyetler İlçemizdeki turizm potansiyeli gerektiği gibi değerlendiriliyor Yeterli turizm altyapısı mevcut Turistler ilçeye yıl boyu geliyor Turizmde eğitimli personel çalışıyor Tanıtım yapılabiliyor Tarihi ve turistik alanlar bakımlı Turistik alanlara yeterli bağlantılar bulunuyor Kent merkezindeki bina cepheleri yenileniyor Kültürel alanlar tam olarak kullanılabiliyor Sağlık turizmine yönelik yeterli altyapı bulunuyor Turizm MYO mezunları ilçemizi tercih ediyor Türkiye turistik değerlerimizi biliyor Rehberlerde yer alıyoruz 8

MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİ Hedef Ağacı Genel hedef Özel hedefi Çıktılar/Sonuçlar Faaliyetler 9

Proje Mantığı Objektif Olarak Doğrulanabilir Başarı Göstergeleri Doğrulama Kaynakları ve Araçları Varsayımlar Genel Hedef Projenin katkıda bulunacağı genel hedef nedir? Genel hedefle ilgili temel göstergeler nelerdir? Bu göstergelere ilişkin bilgi kaynakları nelerdir? Projenin Amacı (Özel Hedefler) Genel hedefe katkıda bulunmak amacıyla projenin gerçekleştireceği özel hedefler nelerdir? Proje hedefinin başarısı hangi göstergelerle ölçülecektir? Proje hedefinin gerçekleştirildiğine dair göstergelerin tespiti için hangi (mevcut ya da projeyle üretilecek olan) bilgi kaynakları kullanılacaktır? Söz konusu amacın başarılması için yararlanıcının sorumluluğu dışında olan hangi faktör ve koşulların (dışsal koşullar) sağlanması gereklidir? Hangi riskler dikkate alınmalıdır? Beklenen Sonuçlar ve Çıktılar Proje amacına ulaşmak için öngörülen somut çıktılar nelerdir? Projenin öngörülen etki ve yararları nelerdir? Projeyle öngörülen sonuçların elde edilip edilmediğini ölçmek için kullanılacak göstergeler nelerdir? Proje sonuçlarının elde edildiğine dair göstergelerin tespiti için hangi bilgi kaynakları kullanılacaktır? Beklenen sonuçların zamanında elde edilmesi için hangi dışsal koşullar sağlanmalıdır? Faaliyetler Beklenen sonuçları elde etmek için uygulanacak başlıca faaliyetler sırasıyla nelerdir? ARAÇLAR: Bu faaliyetleri uygulamak için gerekli araçlar nelerdir? Örneğin: Personel, Ekipman, Eğitim, Malzemeler, Tesis vb. Projedeki ilerleme hakkındaki bilgi kaynakları nelerdir? MALİYETLER: Proje maliyetleri nelerdir? Nasıl sınıflandırılmıştır? (Proje bütçesi dökümünde) Planlanan faaliyetlerin uygulanması için yararlanıcının doğrudan kontrolü dışında hangi koşulların sağlanması gereklidir? Proje başlamadan önce hangi ön koşullar sağlanmalıdır? 10

Proje Mantığı Objektif Olarak Doğrulanabilir Başarı Göstergeleri Doğrulama Kaynakları ve Araçları Varsayımlar Genel Hedef Projenin katkıda bulunacağı genel hedef nedir? Genel hedefle ilgili temel göstergeler nelerdir? Bu göstergelere ilişkin bilgi kaynakları nelerdir? Projenin Amacı (Özel Hedefler) Genel hedefe katkıda bulunmak amacıyla projenin gerçekleştireceği özel hedefler nelerdir? Proje hedefinin başarısı hangi göstergelerle ölçülecektir? Proje hedefinin gerçekleştirildiğine dair göstergelerin tespiti için hangi (mevcut ya da projeyle üretilecek olan) bilgi kaynakları kullanılacaktır? Söz konusu amacın başarılması için yararlanıcının sorumluluğu dışında olan hangi faktör ve koşulların (dışsal koşullar) sağlanması gereklidir? Hangi riskler dikkate alınmalıdır? Beklenen Sonuçlar ve Çıktılar Proje amacına ulaşmak için öngörülen somut çıktılar nelerdir? Projenin öngörülen etki ve yararları nelerdir? Projeyle öngörülen sonuçların elde edilip edilmediğini ölçmek için kullanılacak göstergeler nelerdir? Proje sonuçlarının elde edildiğine dair göstergelerin tespiti için hangi bilgi kaynakları kullanılacaktır? Beklenen sonuçların zamanında elde edilmesi için hangi dışsal koşullar sağlanmalıdır? Faaliyetler Beklenen sonuçları elde etmek için uygulanacak başlıca faaliyetler sırasıyla nelerdir? ARAÇLAR: Bu faaliyetleri uygulamak için gerekli araçlar nelerdir? Örneğin: Personel, Ekipman, Eğitim, Malzemeler, Tesis vb. Projedeki ilerleme hakkındaki bilgi kaynakları nelerdir? MALİYETLER: Proje maliyetleri nelerdir? Nasıl sınıflandırılmıştır? (Proje bütçesi dökümünde) Planlanan faaliyetlerin uygulanması için yararlanıcının doğrudan kontrolü dışında hangi koşulların sağlanması gereklidir? Proje başlamadan önce hangi ön koşullar sağlanmalıdır? 11

MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİ Proje Mantığı Objektif Olarak Doğrulanabilir Başarı Göstergeleri Doğrulama Kaynakları ve Araçları Varsayımlar Projenin neyi başarmasının beklendiği (Göstergeler) Projenin başarısının değerlendirilmesi için gerekli bilginin nereden bulunacağı (Doğrulama Kaynakları) Projenin başarısı için hangi faktörlerin önemli olduğu (Varsayımlar) Projenin başlayabilmesi için hangi unsurların yada şartların gerçekleştirilmesinin gerektiği (Ön koşullar) 12

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Proje amaçlarını uygulama çerçevesinde ölçebilen, performans ölçüm imkanı sağlayan ve projenin her aşamada izlenebilmesini sağlayan araçlardır. Göstergeler aşağıdaki sorulara cevap vermelidir: Ne kadar? Nasıl bir değişim Ne zaman Nerede? :Nicelik :Nitelik :Zaman :Mekan BAŞVURU REHBERİ- EK E ÖRNEK PERFORMANS GÖSTERGELERİ 13

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Genel Hedef Projenin Amacı (Özel Hedefler) Beklenen Sonuçlar ve Çıktılar Faaliyetler Proje Tanımı İlçedeki turizm altyapısının geliştirilmesi Turizme yönelik fiziksel altyapının iyileştirilmesi ve alternatif turizm olanaklarının kullanılmasıyla konaklama sürelerinin uzatılması 1. Konaklanma sürelerinin uzaması 2. Turizme yönelik faaliyetlerin zenginleştirilmesi 3. Görsel kirliliğin temizlenmesi 1. Farklı turistik alanların eş zamanlı değerlendirilmesinin sağlanması 1.1. Ören yerlerinin düzenlenmesi 1.2. Uluslararası bir festival alanı yapılması 2. Bağlantı yollarının yenilenmesi Performans Göstergeleri 18 aydan sonraki iki yıl içinde turizm altyapısı %30 oranında geliştirildi. 18 ay sonunda, yeni bir kent merkezi tasarımının hayata geçirilmesi Projenin bitiminden itibaren bir yıl içinde sağlık ve kültür turizmine yönelik iki yeni tesis yapılması 1. 18 aydan sonraki iki yıl içinde konaklama süreleri üç katına çıktı 2. Turistik alanların her birine uluslararası nitelikte belge alındı Ara Raporlar / Kaynaklar / Bütçe 14

DOĞRULAMA KAYNAKLARI Doğrulama Kaynakları, göstergelerin kontrol edilmesi için gerekli bilgiyi sağlayacak dokümanlar, raporlar ve diğer kaynaklardır. Doğrulama kaynakları şu bilgileri vermelidir: Bilginin sağlanacağı format (örn: İlerleme raporları, proje hesapları, proje kayıtları, resmi istatistikler vb.), Bilgiyi kimin sağlayacağı, Bilginin hangi sıklıkta sağlanacağı (örn: Aylık, üç aylık, yıllık vs.) 15

DOĞRULAMA KAYNAKLARI Proje Tanımı Performans Göstergeleri Doğrulama Kaynakları Genel Hedef İlçedeki turizm altyapısının geliştirilmesi 18 aydan sonraki iki yıl içinde turizm altyapısı %30 oranında geliştirildi. İl Turizm Müdürlüğünün yıllık değerlendirme raporları Projenin Amacı (Özel Hedefler) Turizme yönelik fiziksel altyapının iyileştirilmesi ve alternatif turizm olanaklarının kullanılmasıyla konaklama sürelerinin uzatılması 18 ay sonunda, yeni bir kent merkezi tasarımının hayata geçirilmesi Projenin bitiminden itibaren bir yıl içinde sağlık ve kültür turizmine yönelik iki yeni tesis yapılması İlçe Turizm Müdürlüğü raporları Beklenen Sonuçlar ve Çıktılar 1. Konaklanma sürelerinin uzaması 2. Turizme yönelik faaliyetlerin zenginleştirilmesi 3. Görsel kirliliğin temizlenmesi 1. 18 aydan sonraki iki yıl içinde konaklama süreleri üç katına çıktı 2. Turistik alanların her birine uluslararası nitelikte belge alındı Değerlendirme raporları ve istatistikler Otel kayıtları Gazete haberleri Faaliyetler 1. Farklı turistik alanların eş zamanlı değerlendirilmesinin sağlanması 1.1. Ören yerlerinin düzenlenmesi 1.2. Uluslararası bir festival alanı yapılması 2. Bağlantı yollarının yenilenmesi Ara Raporlar / Kaynaklar / Bütçe Ara Raporlar / Kaynaklar / Bütçe 16

VARSAYIMLAR Varsayımlar Nelerdir? Projenin başarısı üzerinde etki etme potansiyeline sahip proje yönetiminin kontrolü dışındaki dışsal faktörler ve koşullardır Varsayımlara neden ihtiyaç vardır? Proje yapısı gerçek durumun bütün yönlerini hiçbir zaman kapsayamaz. Dışsal faktörler projenin başarısı üzerinde önemli bir etkiye sahiptir; tanımlanmalı ve dikkate alınmalıdır 17

VARSAYIMLAR Dışsal Faktör Önemli mi? Evet Hayır Gerçekleşecek mi? Neredeyse kesin Muhtemelen Zayıf bir ihtimalle Projeye faaliyetler ve sonuçlar ekleyerek yeniden ; dizayn et; Gerekirse proje hedefini de Evet Mantıksal Çerçeveye dahil etme Bir varsayım olarak dahil et Dışsal faktörü etkileyebilecek şekilde proje yeniden dizayn edilebilir mi? t Hayır Proje yapılabilir değil 18

VARSAYIMLAR Proje Mantığı Objektif Olarak Doğrulanabilir Başarı Göstergeleri Doğrulama Kaynakları ve Araçları Varsayımlar Genel Hedef İlçedeki turizm altyapısının geliştirilmesi 18 aydan sonraki iki yıl içinde turizm altyapısı %30 oranında geliştirildi. İl Turizm Müdürlüğünün yıllık değerlendirme raporları Projenin Amacı (Özel Hedefler) Turizme yönelik fiziksel altyapının iyileştirilmesi ve alternatif turizm olanaklarının kullanılmasıyla konaklama sürelerinin uzatılması 18 ay sonunda, yeni bir kent merkezi tasarımının hayata geçirilmesi ( ) İlçe Turizm Müdürlüğü raporları İşletme sahipleri proje süreçlerini destekliyor Beklenen Sonuçlar ve Çıktılar 1. Konaklanma sürelerinin uzaması 2. Turizme yönelik faaliyetlerin zenginleştirilmesi 3. Görsel kirliliğin temizlenmesi 1. 18 aydan sonraki iki yıl içinde konaklama süreleri üç katına çıktı 2. Turistik alanların her birine uluslararası nitelikte belge alındı Değerlendirme raporları ve istatistikler Otel kayıtları Gazete haberleri Yurt dışı bağlantılar konusunda Bakanlık ve İl Müdürlüğü nden yeterli destek alınıyor Faaliyetler 1. Farklı turistik alanların eş zamanlı değerlendirilmesinin sağlanması 1.1. Ören yerlerinin düzenlenmesi ( ) Ara Raporlar / Kaynaklar / Bütçe Ara Raporlar / Kaynaklar / Bütçe İlgili aktörlerden gerekli destek alınabiliyor Önkoşul: İZKA mali destek sağlıyor 19

MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİ Genel Hedef Özel Hedef Sonuçlar DİKEY MANTIK Proje Tanımı Doğrulanabilir Göstergeler Doğrulama Kaynakları Varsayımlar Faaliyetler Önkoşullar 20