Mental Stres ve Elektrofizyoloji Prof. Dr. Sacit Karamürsel
UnutulmuĢ Organ - Beyin Beyin: vücut ağırlığının -> %2 si Kardiak output un -> %15 ini alır Tüm vücutta kullanılan oksijenin -> %20 sini kullanır (beyin işlevleri sırasında görüntüleme teknikleri ile artış ya da azalış %5 civarındadır)
Kognitif sinirbilim Cognoscere
Kognitif sinirbilim konuları Dikkat Bilinç Karar verme Öğrenme Bellek Mismatch negativite
Kognitif Sinirbilim - Metotlar Psikofizik Kognitif psikoloji Kognitif psikofizyoloji Kognitif nöropsikoloji EEG MEG fmri PET SPECT
Uzaysal Çözümleme (mm) EEG Zamansal Çözümleme (s) 1 ms 1 s 1 dak 10 dak 1 saat
Elektroansefalogram (EEG), merkezi sinir sistemi hücrelerinin elektriksel aktivitelerinin bir bileşkesidir. Büyük elektrodlarla saçlı deri üzerinden Subdural elektrodlarla korteks üzerinden ya da İğne elektrodlarla derin yapılardan kaydedilebilir. EEG
Uzun yıllardır kullanılagelen klinik amaçlı EEG Yine birkaç onyıldır kullanılan olayla ilişkili potansiyeller de uyarı ile zamansal olarak kitli EEG dilimlerinin ortalamalarının alınması ile gerçekleştirilen invazif olmayan kayıt ve analiz yöntemleridir. EEG
EEG Kognitif potansiyellerde latans ve genlik değiģimleri DC kaymalar?
Hipertansiyon serebrovasküler hastalıkların baģlıca nedenlerindendir. Diastolik kan basıncını %10 düģürmek serebrovasküler hastalıklardan ölümleri %40 oranında düģürmektedir. Tekrarlayan inme, ilerleyici kognitif bozulma ve demans gittikçe artan sayıda hastayı etkilemektedir Hipertansif hastalarda P300 hafif kognitif bozuklukların tespitinde faydalı bir araçtır.
Arteryel hipertansiyon tedavisi alan hastalarda serebrovasküler mikrodolaģım, nörofizyolojik testler ve OĠP incelenmiģtir. P3a serebral patolojilerin çok erken evrelerinde bile azalmıģ kognitif fonksiyonlarını ölçmede hassas bir yöntem olabilir Vasküler demans riski olan bireylerde kognitif kayıplarıın takibinde değerli bir ölçüt olabilir
ÇalıĢma tasarımı Hipertansiflerle normal bireyler arasında fark var mı? Tedavi değiģiklik yaratıyor mu? DüĢük ve yüksek inme riskli bireyler arasında fark var mı?
Dr. Z. GüneĢ Özünal Dr. Soner Sabırlı
ÇalıĢma tasarımı Hipertansiyon tanısı: 24 saatlik ABPM ortalaması Sistolik kan basıncı >140 mmhg veya Diastolik kan basıncı >90 mmhg
BEYAZ ÖNLÜK HĠPERTANSĠYONU PREVALANS %20!!! (Pickering) ORTALAMA 22/14 mmhg
ÇalıĢma tasarımı Elektrofizyoloji: 32 kanaldan alınan Mismatch negativity Novelty paradigmaları
EEG
Uyumsuzluk Negativitesi - MMN ISI =2-4s
ISI = 2-4s ISI = 2-4s
MMN S1 Sonuçlar
Sonuçlar MMN S1
MMN S2 Sonuçlar
Sonuçlar MMN S2
Standart Sonuçlar
Sonuçlar Novelty Standart
Hedef Sonuçlar
Sonuçlar Novelty Hedef
Novelty Sonuçlar
Sonuçlar Novelty Novel
EEG As A Possible Diagnostic Tool For Mild Cognitive Impairment In Hypertensive Patients Uresin Y., Sabirli S., Ozunal Z.G., Karamursel S.
AKUT SOĞUK STRESĠN KOGNĠTĠF BEYĠN YANITLARI VE KALP HIZI DEĞĠġĠMĠ ÜZERĠNE ETKĠSĠ Dr.Sadi Kayıran, Fizyoloji Anabilim Dalı Ġstanbul Tıp Fakültesi
Kayıt prosedürü Soğuk stresinin uygulanması Soğuk stresi deneğin bir elinin kayıt süresince 10 o C buzlu suya daldırılması yoluyla uygulanmıģtır. Sıcaklık termometre aracılığıyla düzenli olarak kontrol edilmiģtir.
Kan Basıncı Ölçümleri Normal Akut Stres Fark Sistolik 119.5 12.122 135 12.472* 15.5 4.377* Diyastolik 79 6.992 92.5 7.546* 13.5 4.116* Kontrol (Normal) ve akut soğuk stres koģullarındaki kan basıncı ölçümleri ve fark değerleri (mmhg). * EĢlenmiĢ t-testine göre p<0.001 düzeyinde anlamlı farklılık
Kan Basıncı (mm Hg) Ortalama Kan Basıncı Değerleri 160 140 * 120 100 * 80 60 40 20 0 SİSTOLİK DİYASTOLİK SİSTOLİK DİYASTOLİK NORM AL Koşul STRES Normal KoĢul (kontrol) ile Akut Stres KoĢulu anında ölçülen kan basınçlarının karģılaģtırılması. *EĢlenmiĢ t-testine göre p<0.001 düzeyinde anlamlı farklılık.
S p e k tra l gü ç (m s 2 /H z) Kalp Hızı DeğiĢkenliği 2, 5 2 1, 5 N o rm a l A k u t S t re s 1 A n la m lılık 0, 5 0 0 0, 1 0, 2 0, 3 0, 4 0, 5 F re k a n s (H z ) Akut stres koģulunda elde edilen Kalp Hızının spektral analizi. *0.04 ile 0.15 Hz arasındaki güç değerlerinin normal değerlere göre anlamlı Ģekilde yükseldiği gözlenmektedir (p<0.01).
Z a m a n (m s n ) Olaya İlişkin Potansiyeller (OİP) N 1 0 0 L A T A N S L A R I 140 130 120 110 * * 100 90 80 No r m a l S ta n d a r t A ku t S tr e s No r m a l He d e f A ku t S tr e s No r m a l No v e l A ku t S tr e s S ta n d a r t He d e f No v e l Ko ş u l Kontrol ve akut stress koģullarında deneklerin Cz lokalizasyonundan alınan kayıtlardan elde edilen N100 latans değerleri. Standart, hedef ve novel uyaranlar için yanıtlar ayrı ayrı gösterilmiģtir *(Normal: p<0.002; Akut Stres: p<0.0001).
G e n li k (u V ) Olaya İlişkin Potansiyeller (OİP) N 1 0 0 G E N L İK L E R İ K o ş u l - 1 2 * - 1 0-8 * * -6-4 -2 0 N o r m a l S ta n d A ku t S t S ta n N o r m a l H e d e f A ku t S t H e d e f N o r m a l N o v e l A ku t S t N o v e l Genlikler, akut stress koģulunda normal değerlere göre anlamlı Ģekilde düģük bulundu * F(1,9)= 19.83; p<0.002. Novel N100 genliği, hedef ve standard uyaran N100 genliklerinden anlamlı olarak büyük bulundu *Normal: p<0.034; Akut Stres: p<0.005.
Genlik (uv)* G e n li k (u V )* Normal koģulda ve Akut Stres KoĢulunda bir denekten Fz lokalizasyonundan alınan kayıt. Standart Hedef Novel S ta n d a r t H e d e f N o v e l -100 400 900 Zaman (ms) * Ġki yatay çizgi arası 5 uv tur - 1 0 0 400 900 Z a m a n ( m s ) * Ġki y a ta y ç iz g i a r a s ı 5 u V tu r a) Normal Koşul b) Akut Stres Koşulu
L A T A N S P3b Latansları P 3 b L A T A N SL A R I 400 380 360 340 320 300 P 3 b K o n t ro l P 3 b A k u t St res K O ŞU L Normal KoĢul (kontrol) ve Akut stres koģulunda P3b latansları (Pz) *P3b latansı koģul faktörü için anlamlılık gösterdi [F(1,9)=6,2; p<0.04)] *P3b genliği kanal faktörü için anlamlılık gösterdi [F=(2,18)=3.98; p<0.04) Akut stres koģulunda P3b latansının uzadığı bulundu
EEG-Biofeedback (Neurofeedback) 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Amplitude (uv) ERP to standards 10 5 0-200 0 200 400 600 800 1000-5 -10 Time (ms)
Amplitude (uv) ERP to targets 10 8 6 4 2 0-200 -2 0 200 400 600 800 1000-4 -6-8 Time (ms)
Amplitude (uv) P3 amplitude before and after SMR training 12 10 8 6 4 before after 2 0 before after P3 amplitude before: 6,53 ± 3,48; after: 11,26 ± 5,59 F(1,15) = 8,11; p< 0,05
amplitude (uv) ERP to standards 10 5 0-200 0 200 400 600 800 1000-5 -10 Time (ms)
Amplitude (uv) ERP to targets 10 5 0-200 0 200 400 600 800 1000-5 -10-15 Time (ms)
Amplitude (uv) P3 amplitude before and after SMR training 10 8 6 4 before after 2 0 before after P3 amplitude before: 5,73 ± 2,29; after 8,59 ± 3,16 SMR training F(1,9) = 18,56; p<0.02.
Amplitude (uv) ERP to standards 6 4 2 0-200 -2 0 200 400 600 800 1000-4 -6-8 Time (ms)
Amplitude (uv) ERP to targets 15 10 5 0-200 0 200 400 600 800 1000-5 -10 Time (ms)
Amplitude (uv) P3 amplitude before and after SMR training 12 10 8 6 4 2 0 before after before after P3 amplitudes before: 6,33 ± 3,46 and after 10,10 ± 4,85 SMR training F(1,13) = 5,7; p<0.03.
10 8 6 4 2 0-2 -4-6 -8-1 0 0 100 300 500 700 900
V Pre-NT Post-NT Pre-T Post-T 14 12 10 8 6 4 2 0-2 -4-6 -8-100 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 ms
Dr. Z. GüneĢ Özünal Trier Stres Testi