HUKUK USULÜ MUHAKEMELER KANUNUNDAK PARASAL SINIRLARIN GÖRE BEL RLENMES



Benzer belgeler
ORHAN YILMAZ (*) B SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER:

YASAL FA Z UYGULAMASI VE B R YARGITAY KARARI

YARGITAY 15. HUKUK DA RES

Yat r m ndirimi le lgili Vergi Mahkemesi Karar ve 2009 Y l Kurumlar Vergisi Beyan nda Yat r m ndirimi stisnas. BFS /03 stanbul,

YARGITAY 14. HUKUK DA RES

YATIRIM ND R M HAKKINDAK ANAYASA MAHKEMES KARARININ DE ERLEND R LMES

YARGITAY 7. HUKUK DA RES

T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de

KDV BEYAN DÖNEM, TAKV M YILININ ÜÇER AYLIK DÖNEMLER OLAN MÜKELLEFLER

DEVREDEN YATIRIM İNDİRİMİNİN KULLANIMI HAKKINDA GENEL TEBLİĞ YAYIMLANDI:

YARGITAY 18. HUKUK DA RES

YARGITAY 8. CEZA DA RES KARARI

YARGITAY 2. HUKUK DA RES

1 6/01/2004 tarihli say l Resmi Gazete de yay mlanan ve 01/05/2004

YABANCI PARALAR LE YABANCI PARA C NS NDEN ALACAK VE BORÇLARIN DÖNEM SONLARI T BAR YLE DE ERLEMES

BÖLGE DARE MAHKEMELER, DARE MAHKEMELER VE VERG MAHKEMELER N N KURULUfiU VE GÖREVLER HAKKINDA KANUN

AMME ALACAKLARI TAHS L USULÜ HAKKINDA KANUNU (6183) NUNDA YAPILAN DE fi KL KLER 6183 SAYILI A.A.T.U

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.

213 SAYILI VERG USUL KANUNU VERGİ USUL KANUNU

YARGITAY 6. HUKUK DA RES

Ç al flanlar genel olarak; ba ml ve ba ms z çal flanlar olarak iki ana guruba

14 May s 2014 Çar amba Günü Saat da Yap lan Mahkeme Toplant nda Görü ülen Dosyalar ve Sonuçlar (*)

YARGITAY 14. HUKUK DA RES KARARLARI

KIDEM TAZM NATI TAKS TLE VE SENETLE ÖDENEB L R M?

B anka ve sigorta flirketlerinin yapm fl olduklar ifllemlerin özelli i itibariyle

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

TÜRK BORÇLAR VE TÜRK T CARET KANUNU TASARILARI

Genel Yay n S ra No: /14 Cep Kitapl : XLV. Yay na Haz rlayan Av. Celal Ülgen - Av. Coflkun Ongun. Kapak Can Eren

tarih ve say l Resmi Gazetede yay mlanan 2007/13033

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

3 218 say l Serbest Bölgeler Kanunu nun 6 nc maddesinde 5084 say l

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

İlgili Kanun / Madde 506 S. SSK/61

YARGITAY 19. HUKUK DA RES

YARGITAY 8. HUKUK DA RES

K atma de er vergisi, harcamalar üzerinden al nan vergilerin en geliflmifl ve

YARGITAY 12. HUKUK DA RES KARARLARI

2464 BELED YE GEL RLER KANUNU BELEDİYE GELİRLERİ

MALATYA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI CHAMBER OF CERTIFIED ACCOUNTANTS OF MALATYA. Sayı : 2010/134 Malatya : 02/06/2010

YARGITAY 19. HUKUK DA RES

F inansal piyasalar n küreselleflmesi, çokuluslu flirketlerin say lar nda yaflanan

Soru ve Cevap. ÇÖZÜM Say : SORU 1:

YARGITAY 13. HUKUK DA RES

gün, Esas:2011/9-193 Karar:2011/269

KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 )

SOSYAL GÜVENL K REHBER. SSK BAfiKANLI I

YARGITAY 20. HUKUK DA RES

YARGITAY 12. HUKUK DA RES

Yarg tay Kararlar. yarg tay kararlar. Derleyen: Av. Ertan ren YARGITAY KARARI: T.C. YARGITAY 9.Hukuk Dairesi

HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU

PARASAL SINIRLAR TABLOSU A. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNA GÖRE PARASAL SINIRLAR VE TABLOSU

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari

SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R?

HUKUK YARGISINDA TEMY Z SÜRES

SORU - YANIT YANIT SORU VE

VERGİ DAVALARINDA İDARE LEHİNE HÜKMEDİLEN KARŞI VEKALET ÜCRETİNİN TAHSİLİNDE ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN BELİRLENMESİ 1

VAKIFLARA VERG MUAF YET TANINMASI HAKKINDA KANUNDA YAPILAN DE fi KL K VAKIFLARA VERGİ MUAFİYETİ

3 065 say l Katma De er Vergisi Kanununun 28. maddesinde Katma De er

GAZ OSMANPAfiA CRA HUKUK MAHKEMES

Kocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi. 4. Bas

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ

YARGITAY 1. HUKUK DA RES

VAKIFLARDA VERG BA IfiIKLI I (MUAF YET )

6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ TAHS L USULÜ HAKKINDAK KANUN SAYILI KANUN

KULLANILMIfi B NEK OTOMOB L TESL MLER N N KDV KANUNU KARfiISINDAK DURUMU

T evsik zorunlulu u Maliye Bakanl taraf ndan kay t d fl ekonomi ile

YARGITAY 17. HUKUK DA RES

SAYI: 2012/11 Ankara,14/12/2012 KONU: Kur Farklarının KDV Karşısındaki Durumu Hk. SİRKÜLER

28 Mayıs 2016 tarihli ve sayılı Resmî Gazetede yayınlanmıştır. KURUL KARARI. Karar No : Karar Tarihi : 13/05/2016

YARGITAY 15. HUKUK DA RES KARARLARI

Baflkanl n, Merkez : Türkiye Bilimsel ve Teknik Araflt rma Kurumu Baflkanl na ba l Marmara Araflt rma Merkezi ni (MAM),

T eknolojik geliflmenin h zland, bir üretim faktörü olarak bilginin üretim

SĐRKÜLER : KONU : 2009 Yılında Uygulanacak Hadler ve MSĐ Đndirim Oranı

BELGES Z MAL BULUNDURULMASI VEYA H ZMET SATIN ALINMASI NEDEN YLE KDV SORUMLULU U

KALE Danismanlik

SS Y N N GEÇ C 23. MADDES NDE DÜZENLENEN fiyer KAYITLARININ BRAZINDA KADEMEL ARTAN ZAMAN AfiIMI SÜRES HÜKMÜ KAFALARI KARIfiTIRDI

MOTORLU TAfiIT SÜRÜCÜLER KURSLARINDA KATMA DE ER VERG S N DO URAN OLAY

KATMA DE ER VERG S NDE PANAYIR VE FUAR ST SNASI DOLAYISIYLA ADE ED LECEK KDV N N KARfiILIKLI OLMA fiarti, UYGULAMA USUL VE ESASLARI

SİRKÜ : 2015/04 KAYSERİ Konu : 2015 Yılındaki Asgari Ücret Tutarları ile Bu Konuyla İlgili Diğer Değişiklikler

YARGITAY 8. HUKUK DA RES

ÖTVK nun 8/1. Maded Uygulamas na Yönelik Asgari Teminat Miktar %25 e Ç kar lm t r. DUYURU NO:2012/70

S on y llarda özel e itim kurumlar na sa lanan vergisel teflviklerin artmas yla

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ

/ 84 KANUNİ FAZİ ORANLARI VE TERKİN EDİLECEK DEVLET ALACAKLARI TARİHİNDEN GEÇERLİ OLMAK ÜZERE YENİDEN BELİRLENMİŞTİR

Bireysel Emeklilik Sisteminden Ç k flta Uygulanan Vergi Stopaj na liflkin Son Geliflmeler. BFS /16 stanbul,

½üpheli alacaklar, nitelik ve

1319 SAYILI EMLAK VERG S KANUNU

G ümrük Müsteflarl Gümrükler Genel Müdürlü ünün yay mlam fl oldu-

6 Nisan 2011 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : YÖNETMELİK

HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU HUKUKİ MÜZAKERE TOPLANTILARI PROJE FİŞİ

4 904 say l Türkiye fl Kurumu Kanunu (4904, 2003) ile istihdam n korunmas na,

HİZMET ALIMI İHALELERİNDE İŞ DENEYİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR 1. GİRİŞ

Uygulama Önerisi : ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

Y eni 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanunumuz ile yeni bir kavram Kontrol

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun

MKB'de fllem Gören Anonim fiirketlerin Kendi Paylar n Sat n Almalar Hakk nda Sermaye Piyasas Kurulu Düzenlemesi Hakk nda

B.07.1.GİB.0.66/ T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı. Seri No:2006/1

Türev Ürünlerin Vergilendirilmesiyle lgili Olarak Yay nlanan Tebli ler Hakk nda. BFS /03 stanbul,

YÖNETMELİK. Kamu İhale Kurumundan:

Transkript:

HUKUK USULÜ MUHAKEMELER KANUNUNDAK PARASAL SINIRLARIN YEN DEN DE ERLEME ORANINA GÖRE BEL RLENMES M. ERTAN YARDIM* G R fi Ülkemiz ekonomisinin ciddi sorunlar ndan biri olan enflasyon sebebiyle, medeni usul hukukunun baz alanlar nda belirleyici rol oynayan parasal s n rlar n birçok kanunla de ifltirilmesi gerekmifltir. Kanun koyucu Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun (HUMK un) kabul edildi i 1927 den bu yana -yaklafl k 80 y l- HUMK da yer alan parasal s n rlar birçok kere art rm flt r 1. Bu art fllar, genellikle kanunda yer alan parasal s n r n ifllevini kaybetmesinden sonra gerçeklefltirilebilmifl, art fllar n olumlu neticeleriyse ancak k sa süreli görülebilmifltir. 2005 y l nda, kanun koyucu parasal s n rlar n de iflen koflullara yeni kanun hükümleriyle adapte edilmesi uygulamas n terk ederek bu s n rlar n ekonomik ve mali koflullara göre her sene yeniden belirlenmesini sa lam flt r. 1/6/2005 tarihinde yürürlü e giren 5236 say l Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda De ifliklik Yap lmas na liflkin Kanunun 2 madde gerekçesinde belirtildi i üzere, muhakeme usulünün belirlenmesine iliflkin maddelerdeki parasal s n rlar n, ekonomik ve mali koflullarda meydana gelen de- iflime uyum sa lamas amac yla HUMK a ek madde 4 eklenmifltir. Bu madde uyar nca, HUMK da yer alan baz parasal s n rlar, her takvim y l bafl nda geçerli olmak üzere, tespit ve ilan edilen yeniden de erleme oran na göre artt r larak uygulanacakt r. HUMK Ek m. 4 ile kabul edilen sistemin HMK Tasar s ile devam ettirilmedi i görülmektedir. Bu ba lamda, HMK Tasar s n n yürürlü e gir- (*) Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul ve cra flas Hukuku Anabilim Dal Araflt rma Görevlisi (1) Bkz. Üstünda Saim, Medeni Yarg lama Hukuku, C. I-II, stanbul, Nesil Matbaac l k, 2000, s. 139-140. (2) RG. T.: 7/10/2004, S.: 25606.

1064 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 mesiyle birlikte, yeniden de erleme oran na göre parasal s n rlar n belirlenmesi uygulamas sona erecek ve Tasar yla öngörülen parasal s n rlar 3 geçerli olacakt r. Tasar n n geçici 2. maddesi uyar nca, görev, senetle ispat, istinaf, temyiz ve temyizde duruflma yap lmas na iliflkin parasal s - n rlar, Tasar n n yürürlü e girmesinden sonra aç lacak dava ve ifllerde uygulanacakt r. Tasar n n yürürlü e girmesi ise yay mlanmas ndan bir y l sonra gerçekleflecektir (HMK Tasar s m. 454). Tasar n n ne zaman yay mlanaca konusunda kesin bir tarih belirtmek mümkün gözükmemektedir 4. Öte yandan, aksi öngörülmedikçe görev s n r bak m ndan davan n aç ld zaman ve ispat s n r bak m ndan hukuki ifllemin gerçeklefltirildi- i zaman yürürlükte bulunan kanununun dikkate al naca göz önünde bulunduruldu unda, HMK Tasar s n n yürürlü e girmesinden sonra da, yeniden de erleme oran na göre belirlenen baz parasal s n rlar n etkisinin bir süre daha devam edece i görülmektedir. Belirtilen bu hususlar çerçevesinde, yeniden de erleme oran na göre belirlenen parasal s n rlar n önümüzdeki birkaç y l daha önemini koruyaca düflüncesindeyiz. HUMK da yer alan parasal s n rlar n yeniden de erleme oran na göre belirlenmesi bak m ndan mahkemelerde ve hukukçularda duraksama yaflanm fl 5, aradan geçen makul süreye ra men baz yan lg ve farkl l klar giderilememifltir. leriki bölümlerde inceleyece imiz konu ile ilgili baz Yarg tay kararlar nda da HUMK Ek m. 4 de öngörülen uygulamaya ayk - r bulundu unu düflündü ümüz hususlara rastlanm flt r. Öte yandan, bir süre önce, 2007 y l nda geçerli olacak parasal s n rlar n belirlenmesini sa layacak yeniden de erleme oran aç klanm flt r 6. Sayd m z bu sebeplerle, 2006, 2007 ve devam y llarda HUMK da yer alan parasal s n rlar n yeniden de erleme oran na göre nas l belirlenece i sorunu üzerinde durmak yararl olabilir. I. YEN DEN DE ERLEME ORANINA GÖRE BEL RLENECEK PARASAL SINIRLAR 1) 5236 Say l Kanunla HUMK a eklenen ve temel olarak HUMK da yer alan parasal s n rlar n her y l yeniden belirlenmesi esas n getiren HUMK Ek m. 4 ün birinci f kras flöyledir : EK MADDE 4.- Görev, kesin hüküm, istinaf, temyiz, Yarg tayda duruflma, senetle ispata ve sulh mah- (3) HMK Tasar s n n ilgili hükümleri incelendi inde, HUMK nda yer alan (yeniden de erleme oran na göre yükseltilmemifl) parasal s n rlardan baz lar n n HMK Tasar yla birlikte artt r ld, baz lar n n ise aynen korundu u görülmektedir. Bkz. no. 7 deki tablo. (4) HMK Tasar 27/10/2006 tarihinde Baflbakanl a sevk edilmifltir ve Adalet Bakanl Kanunlar Genel Müdürlü ü nün web sitesinden anlafl ld kadar yla 1/5/2007 tarihi itibariyle Baflbakanl kta bulunmaktad r (http://www.kgm.adalet.gov.tr/basbakanliktabulunanlar.htm, çevrimiçi, 1/5/2007). (5) Görev ve Temyiz S n rlar, stanbul Barosu Dergisi, C.: 80, S.: 2006/4, s. 1615. Öte yandan, hukukçular n kat ld birçok internet forumundan da görülece i üzere, konu hakk nda baz yan lg ve duraksamalar bulunmaktad r.

HUMK daki Parasal S n rlar n Belirlenmesi Ar. Gör. M. E.Yard m 1 0 6 5 kemelerindeki taksim davalar nda muhakeme usulünün belirlenmesine iliflkin maddelerdeki parasal s n rlar; her takvim y l bafl ndan geçerli olmak üzere, önceki y lda uygulanan parasal s n rlar n, o y l için 213 say l Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyar nca Maliye Bakanl nca her y l tespit ve ilân edilen yeniden de erleme oran nda art r lmas suretiyle uygulan r. Bu flekilde belirlenen s n rlar n onmilyon liray aflmayan k s mlar dikkate al nmaz. Bu uygulama nedeniyle mahkemelerce görevsizlik karar verilemez. HUMK Ek m. 4/I de, HUMK da yer alan parasal s n rlar n bulundu u düzenlemeler teker teker say lm fl, say lan düzenlemelere iliflkin parasal s n rlar n her y l yeniden belirlenmesi öngörülmüfltür. Bu noktada flu hususa dikkat çekmek gerekebilir : HUMK Ek m. 4/I de say lan parasal s - n rlar aras nda, HUMK m. 440/III de düzenlenen karar düzeltmeye iliflkin parasal s n r bulunmamaktad r. Her ne kadar karar düzeltme, hükümetin teklif etti i kanun tasar s nda yer alm fl ise de, Adalet Komisyonu, istinaf mahkemelerinde karar düzeltme yoluna gidilmedi i gerekçesiyle tasar n n ilgili maddesinde yer alan karar düzeltme ibaresini ç kartm flt r 7. Adalet Komisyonunun gerekçesi olmas gereken hukuk bak m ndan tart fl labilirse de, HUMK Ek m. 4 de karar düzeltmeye iliflkin parasal s n r n say lmad aç kt r. Buna karfl l k, Y. 13. HD nin 12/12/2006 T., ve 2006/13285 E., 2006/16225 K. say l karar nda 8, karar düzeltmenin HUMK Ek m. 4 ün kapsam nda bulunup bulunmad n tart fl lmaks z n, karar düzeltmeye iliflkin parasal s n r n HUMK Ek m. 4 uyar nca yeniden de erleme oran na göre hesaplanaca belirtilmifltir. fade etti imiz üzere, HUMK Ek m.4 de, hangi parasal s n rlar n yeniden de erleme oran na göre hesaplanaca teker teker say lm flt r ve say lan parasal s n rlar aras nda karar düzeltme bulunmamaktad r. Bu sebeplerle, HUMK Ek m. 4 çerçevesinde, HUMK m. 440/III de düzenlenen karar düzeltmeye iliflkin parasal s n r n, yeniden de erleme oran na göre belirlenmeyece ini düflünmekteyiz. 2) HUMK Ek m. 4/I son c. ve 4/II de, bu madde uyar nca belirlenen parasal s n rlar n art fl n n hangi hallerde uygulanmayaca belirtilmifltir. a. Belirtilen parasal s n rlardan görev s n r na özgü bulunan HUMK Ek m. 4/I son c. uyar nca, görev s n r n n her y l yeniden de erleme oran na göre artt r lmas sebebiyle mahkemelerce görevsizlik karar verileme- (6) 363 S ra No lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli i ile 2006 y l için yeniden de erleme oran % 7,8 (yedi virgül sekiz) olarak tespit edilmifltir (RG. T.: 28/11/2006, S.: 26360). (7) Bkz. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kanun Tasar s Bilgileri, http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/ kanun_tasarisi_sd.onerge_bilgileri/kanunlar_sira_no=23333, 10/1/2007; Pekcan tez Hakan/Tafl Korkmaz Hülya/Meriç Nedim,Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve lgili Mevzuat, 3. Bask, Ankara, Yetkin Yay nlar, 2006, s. 258 dp. 156. (8) Yarg tay Hukuk Daireleri Kararlar, http://www.adalet.org/okarar20.php, 4/2/2007; Kazanc Hukuk Otomasyonu

1066 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 yecektir. Düzenlemenin amac n n, yarg laman n uzamas n engellemek oldu u tahmin edilebilir. Madde metninde çok iyi ifade edilmifl olmamakla beraber, düzenlemeyle, görülmekte olan dava s ras nda görev s n r n n yeniden de erleme oran na göre artt r lmas sebebiyle mahkemelerin görevsizlik karar vermesi engellenmek istenmifltir düflüncesindeyiz. Bunun yan nda, yeniden de erleme oran na göre belirlenen görev s n r n n uygulaman n bafllad tarihten (1/1/2006) sonra aç lacak davalarda uygulanaca belirtilmelidir 9. b. HUMK Ek m. 4/II de, yeniden de erleme oran na göre belirlenen parasal s n rlar n uygulanma alan daralt larak, parasal s n rlardaki art - fl n, art fl n yürürlü e girdi i tarihten önce ilk derece mahkemelerince nihai olarak karara ba lanm fl davalar ile bölge adliye mahkemesi karar üzerine yeniden bak lan davalarda ve Yarg tay n bozma karar üzerine karar bozulan mahkemece yeniden bak lan davalarda uygulanmayaca düzenlemifltir. 3) HUMK da öngörülen parasal s n rlar d fl nda, HUMK un çeflitli maddelerinde para cezas yapt r m öngörülmüfltür. HUMK Ek m. 4/I de para cezalar na yer verilmemifltir. Dolay s yla, HUMK da düzenlenen para cezalar (HUMK m. 36/IV, 90, 150/III, 253/I, 271/I, 313, 319, 422/I, 454 ve 576/II) her y l yeniden belirlenmeyecektir. Bu para cezalar en son 1/4/2005 tarihinde yürürlü e giren 5252 say l Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama fiekli Hakk nda Kanun 10 ile artt r lm flt r. II. YEN DEN DE ERLEME ORANINA GÖRE PARASAL SINIRLARIN BEL RLENMES NE DA R UYGULAMANIN BAfiLANGIÇ TAR H 4) 5236 say l Kanunun yürürlük maddesi olan 22. maddesi, 5328 say l Çeflitli Kanunlarda De ifliklik Yap lmas Hakk nda Kanunun 11 geçici 1. maddesi b bendi ile de iflikli e u ram flt r. Bu düzenleme ile, 5236 say l Kanunun 22. maddesinde yer alan 1 Nisan 2005 ibaresi 1 Haziran 2005 olarak de ifltirilmifltir. Bu ba lamda, 5236 say l Kanun ile (9) Mahkemece, 5236 say l Kanunla de iflik HUMK.nun ek 4. maddesine göre görevsizlik karar verilmifl - tir. HUMK ek 4. madde 01.06.2005 tarihinde yürürlü e girmifltir. Dava, bu maddenin yürürlük tarihin - den önce 07.01.2005 tarihinde aç lm flt r. Bu husus gözetilerek iflin esas na girilerek karar verilmesi gerekirken, görevsizlik karar verilmesi do ru görülmemifltir. (Y. 5. HD. nin 18/7/2005 T., 2005/6598 E. ve 2005/8793 K. say l karar, Kazanc Hukuk Otomasyonu). Bu noktada belirtmek isteriz ki, her ne kadar HUMK ek m. 4, 1/6/2005 tarihinde yürürlü e girmifl ise de, 1/1/2006 tarihinden itibaren uygulanmaya bafllanm flt r (Bkz. no. 4). Bu ba lamda, (1/6/2005 de il) 1/1/2006 tarihinden önce aç lm fl davalar bak m ndan, görev s n r n n yeniden de erleme oran na göre belirlenmesi sebebiyle görevsizlik karar verilemeyece ini düflünmekteyiz. (10) RG. T.: 13/11/2004, S.: 25642. (11) RG. T.: 31/3/2005, S.: 25772. (12) Bkz. Kuru Baki/Arslan Ramazan/Y lmaz Ejder, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve lgili Mevzuat, 29. Bask, Ankara, Yetkin Yay nlar, 2006, s. 227; Pekcan tez/tafl Korkmaz/Meriç, a.g.e., s. 258 dp. 156.

HUMK daki Parasal S n rlar n Belirlenmesi Ar. Gör. M. E.Yard m 1 0 6 7 HUMK na eklenen ek m. 4, 1/6/2005 tarihinde yürürlü e girmifltir 12. Bir görüfle göre, HUMK Ek m. 4 uyar nca Maliye Bakanl nca belirlenecek (yeniden de erleme oranlar ) her takvim y l bafl ndan itibaren geçerli oldu- undan, bu oranlar n; 5328 say l Yasan n geçici 1. maddesiyle 1 Haziran 2005 olarak belirlenen yürürlük tarihinden bu y l sonraki tarih olan 1 Haziran 2006 dan itibaren uygulanmas gerekir. 13 Var lan sonuca kat lamamaktay z. fiöyle ki; HUMK Ek m. 4 de aç kça her takvim y l bafl ndan geçerli olmak üzere yeni parasal s n rlar n belirlenece i öngörülmüfltür. Takvim y l bafl ise, o y l n birinci ay n n birinci günü oldu undan, HUMK Ek m. 4 e göre parasal s n rlar, bu maddenin yürürlü e girdi i 1/6/2005 tarihinden sonraki takvim y l bafl olan 1/1/2006 tarihinden itibaren uygulanacakt r. Baflka bir anlat mla, 5236 say l Kanun 1/6/2005 tarihinde yürürlü e girdi inden, 2005 y l için parasal s n rlar yeniden de erleme oran na göre de iflmemifltir. 2005 y l nda geçerli olan parasal s n rlar 5219 say l Kanun 14 ile belirlenen parasal s n rlard r 15. HUMK Ek m. 4 çerçevesinde, 2006 y l ve devam ndaki y llarda geçerli olacak parasal s n rlar belirlenecektir. Nitekim, Yarg tay 3. HD., 26/12/2005 T. ve 2005/12426 E., 2005/14370 K. say l karar yla 16 5236 say l Kanunun yürürlük tarihi 5328 say l yasa ile 1/6/2005 olarak de- ifltirilmifl ise de görev, kesin hüküm, istinaf, temyiz, Yarg tay da duruflma, senetle ispata ve sulh mahkemelerindeki taksim davalar nda muhakeme usulünün belirlenmesine iliflkin parasal s n rlar n her y l yeniden de erleme oran na göre artt r lmas hakk ndaki yasal düzenlemelerin yürürlük (uygulanma) tarihinin 1/1/2006 oldu una hükmetmifltir. Yarg tay 4. HD. nin 22/2/2006 T. ve 2005/15359 E., 2006/1542 K. say l karar nda da 17, HUMK Ek m.4 de belirtilen uygulaman n, bu maddede yer alan her takvim y l bafl ndan geçerli olmak üzere ibaresi nedeniyle, yürürlük tarihinden sonraki ilk takvim y l bafl olan 1/1/2006 tarihinden itibaren uygulanaca belirtilmifltir. III.YEN DEN DE ERLEME ORANINA GÖRE PARASAL SINIRLARIN HESAPLANMASI VE B R ÖRNEK 5) HUMK Ek m. 4 e göre, 2006 ve devam y llarda, HUMK da yer alan parasal s n rlar n yeniden de erleme oran na göre belirlenebilmesi için bir önceki y l n parasal s n r n ve o y l n yeniden de erleme oran n bilmek gerekir. Yeniden de erleme oran, 213 say l Vergi Usul Kanununun mü- (13) Kuntman Osman, Yay n Kurulu Notu, stanbul Barosu Dergisi, C.: 80, S.: 2006/4, s. 1721. (14) RG. T.: 21/7/2004, S.: 25529. (15) Bkz. no 7 deki tablo. (16) Kazanc Hukuk Otomasyonu. (17) Yarg tay Kararlar, stanbul Barosu Dergisi, C.: 80, S.: 2006/4, s. 1720-1722; Kazanc Hukuk Otomasyonu.

1068 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 3 Y l 2007 kerrer 298. maddesinin (B) f kras na istinaden y ll k olarak hesaplan r ve ilan edilir. 353 S ra No lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli i 18 uyar nca, 2005 y l için yeniden de erleme oran %9,8 olarak belirlenmifltir. Buna karfl l k, bu yeniden de erleme oran sene içinde belirlenen tek yeniden de erleme oran de ildir. Vergi kanunlar ndan kaynaklanan nedenlerle, yeniden de- erleme oran n n geçici vergi dönemlerinde de belirlenmesi ihtiyac ortaya ç kmaktad r. HUMK Ek m.4 de say lan parasal s n rlar n belirlenmesi bak m ndan, tüm y l için nihai olarak belirlenen yeniden de erleme oran n n esas al nmas gerekir. Hangi yeniden de erleme oran n n esas al - naca konusunda dikkat edilmesi gereken bir di er husus da fludur: HUMK Ek m. 4 de her ne kadar Maliye Bakanl nca tespit edilen yeniden de erleme oran denilse de, Maliye Bakanl n n belirledi i de erleme oran n, VUK mükerrer m. 298/1 son c. uyar nca, Bakanlar Kurulunun belli oranlarda de ifltirme yetkisi vard r. Bu ba lamda, yeniden de erleme oran Bakanlar Kurulunca de ifltirilmifl ise, HUMK Ek m. 4 de belirtilen parasal s n rlar n Bakanlar Kurulu taraf ndan belirlenen nihai yeniden de erleme oran esas al narak tespit edilmesi gerekir düflüncesindeyiz. 6) HUMK da yer alan parasal s n rlar n yeniden de erleme oran na göre belirlenmesini bir örnek vererek aç klayal m. 21/7/2004 tarihinde Resmi Gazetede yay nlanmas ile yürürlü e giren 5219 say l Kanunun 2. maddesinin A f kras ile HUMK da yer alan parasal s n rlar de ifltirilmifl ve bu düzenleme uyar nca ispat s n r (400.000.000 TL) 400 YTL 19 olarak belirlenmifltir. Yukar daki aç klamalar m z do rultusunda, ispat s n r 21/7/2004 tarihinden 1/1/2006 tarihine kadar 400 YTL olacakt r. 1/1/2006 tarihinden 1/1/2007 tarihine kadar geçerli olacak parasal s - n r ise 2005 y l için belirlenen yeniden de erleme oran na göre (%9,8) belirlenecektir. fiimdi, ispat s n r n yeniden de erleme oran na göre artt r rsak, 400 X 109,8 = 439,20 YTL sonucunu elde ederiz; HUMK Ek m. 4/I uyar nca elde edilen de erin 10 YTL yi aflmayan küsuratlar dikkate al nmayaca ndan, 2006 y l nda geçerli olan ispat s n r 430 YTL olmaktad r. 2007 y l için ise ispat s n r, 430 YTL nin 2006 y l için belirlenen yeniden de erleme oran na göre artt r lmas ile bulunacakt r. 363 S ra No lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli i 20 uyar nca 2006 y l için yeniden de erleme oran %7,8 dir. Dolay s yla, 2007 y l için ispat s n r (430 YTL X %107,8 = 463,54 YTL) 460 YTL dir. (18) RG. T.: 18/11/2005, S.: 25997. (19) Miktar 5083 say l Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakk nda Kanun uyar nca Yeni Türk Liras na çevrilmifltir (RG. T.: 31/4/2004, S.: 25363). (20) RG. T.: 28/11/2006, S.: 26360.

HUMK daki Parasal S n rlar n Belirlenmesi Ar. Gör. M. E.Yard m 106 9 7) Tablo 21/7/2004 1/1/2006 1/1/2007 HMK Tasar s 31 / 12 / 2005 31 / 12 / 2006 31 / 12 / 2007 Görev S n r (HUMK m. 8/I) 5.000 YTL 5.490 YTL 5.910 YTL 5.000 YTL spat S n r (HUMK m. 288) 400 YTL 430 YTL 460 YTL 5.00 YTL Temyiz S n r (HUMK m. 427) 1.000 YTL 1.090 YTL 1.170 YTL stinaf S n r (HUMK m. 426/A) 1.000 YTL 1.090 YTL 1.170 YTL 1.000 YTL Temyiz S n r (HUMK m. 428) 21 5.000 YTL 5.490 YTL 5.910 YTL 10.000 YTL Duruflma S n r (HUMK m. 438/I) 10.000 YTL 10.980 YTL 11.830 YTL 20.000 YTL Basit Usul S n r (HUMK m. 566/I) 5.000 YTL 5.490 YTL 5.910 YTL SONUÇ Parasal s n rlar n yeniden de erleme oran na göre hesaplanmas ilk bak flta biraz kar fl k gözükse de, bu hesaplama özel ve teknik bir bilgi gerektirmemektedir. Buna karfl l k, ülke çap nda binlerce hakimin, on binlerce avukat n ve say s z ilgilinin bu hesaplamalar her bir somut olay için bizzat kendilerinin yapmas, ciddi bir emek israf olarak de erlendirilebilir. Bunun yan nda, mahkemelerin bu parasal s n rlara iliflkin matematiksel hesaplamalar yapmalar, parasal s n rlar üzerinde sehven farkl sonuçlara ulafl lmas na ve birlik sa lanamamas na sebep olabilir 22. Bu sak ncalar n giderilmesi, her sene bafl nda konuyla ilgili bir tebli yay mlanmas yla veya yol gösterici nitelikte olarak Adalet Bakanl n n ilgili biriminin gerekli hesaplamalar yaparak her y l bafl nda ilan etmesiyle mümkündür. Buna karfl l k, hem mevzuat taramas sonucu tespit edebildi imiz, hem de uygulamada gördü ümüz kadar yla, bu konuda mevcut bir düzenleme veya resmi bir kurumun yaz s bulunmamaktad r. Belirtti imiz hususlar neticesinde, parasal s n rlar n HUMK Ek m. 4 te düzenlenen esaslara uygun olarak Adalet Bakanl taraf ndan hesaplanmas ve her sene bafl nda düzenli olarak yay mlanmas n n veya ilan edilmesinin yerinde olaca n düflünmekteyiz. (21) stinaf Mahkemelerinin göreve bafllamas ndan sonra geçerli olacak temyiz s n r. (22) Bu konuda bir örnek için bkz. Pekcan tez Hakan/Akkan Mine/Yeflilova Bilgehan/Eriflir Evrim, çtihatl cra ve flas Kanunu ve lgili Mevzuat, Ankara, Yetkin Yay nlar, 2006, s. 564 dp. 289.