Türkiye nin Bitki Zenginliği Hazırlayan: Hakan ULUTAġ
Avrupa:10.523.000 km2 Türkiye: 814.000 km2 AVRUPA: 12 000 TÜR
Türkiye, Bitki türleri bakımından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir! Avrupa kıtasında: 12 000 bitki türü olmasına rağmen, Türkiye de: 12 000 den fazla bitki türü bulunmaktadır.
BĠLGĠ NOTU: Türkiye, Endemik ve Relikt ( Kalıntı ) bitki türleri bakımından çok zengin bir ülkedir. ENDEMĠK BĠTKĠ : Dünyanın sadece belli bir kesiminde yetişen, başka bir kesiminde yetişemeyen bitki. ( Yerli bitki ) RELĠKT ( Kalıntı ) BĠTKĠ: Önceki jeolojik zamanlarda yetişen ve günümüzdeki iklim şartlarında yetişmesi mümkün olmayan bitkiler.
I. TÜRKĠYE DE BĠTKĠ TÜRLERĠNĠN FAZLA OLMASININ NEDENLERĠ: Çok farklı iklimlerin görülmesi. II. Yer Ģekillerinin çok engebeli olması. III. Çok farklı toprak türlerinin görülmesi. IV. 4. Jeolojik zamandaki buzullaģmalardan Avrupa kıtası kadar etkilenmemiģ olması. V. Farklı Flora Bölgelerinin kesiģme alanında olması.
Akdeniz Florası Avrupa-Sibirya Florası Ġran-Turan Florası FLORA BÖLGELERĠ
BĠTKĠ FORMASYONLARI AĞAÇ FORMASYONU: YağıĢ, Sıcaklık ve Toprak Ģartlarının elveriģli olduğu her yerde ağaç yetiģir. Ağaçlardan oluģan bitki topluluğuna da Orman denir. 1. EKVATORAL YAĞMUR ORMANLARI 2. MUSON ORMANLARI 3. ORTA KUġAK KARIġIK ORMANLARI(Ülkemizde görülür.) 4. TAYGA ORMANLARI ÇALI FORMASYONU: Ormanların tahribi sonucunda oluģan kısa boylu ağaçcıkların oluģturduğu bitki topluluğudur. 1. MAKĠ 2. GARĠG 3. PSÖDOMAKĠ Hepsi Ülkemizde görülürler. OT FORMASYONU: Ġklim, Toprak ve YerĢekilleri Ģartlarının ağaç yetiģmesine elveriģli olmadığı yerlerde, yağıģlı dönemlerde büyüyen otlardan oluģan bitki topluluğudur. 1. SAVAN 2. STEP ( BOZKIR ) 3. ÇAYIR 4. TUNDRA Yalnızca bozkır ve çayır ülkemizde görülür.
ÜLKEMĠZDE GÖRÜLEN BAġLICA BĠTKĠ TOPLULUKLARI 1. ORMANLAR:
ORMAN: Ağaçların oluģturduğu bitki örtüsüdür. YAPRAK ÖZELLĠKLERĠNE GÖRE ORMANLAR I. ĠĞNE YAPRAKLI ORMANLAR Kızılçam Karaçam Sarıçam Göknar Sedir Ladin vb. II. GENĠġ YAPRAKLI ORMANLAR MeĢe Kayın Gürgen Ihlamur Kestane Kavak vb. III. KARIġIK YAPRAKLI ORMANLAR
Karadeniz Akdeniz Ege Marmara D.Anadolu Ġç Anadolu Güneydoğu.A Ülkemizin yaklaģık % 28 i ormanlarla kaplı olup, bu ormanların büyük bölümü kıyı bölgelerimizdedir. 30 25 20 15 10 5 0
Türkiye Orman Haritası Kıyı Bölgeler: % 79 Ġç Bölgeler: % 21
BAġLICA AĞAÇ TÜRLERĠ
KAYIN (Fagus) Daha çok kuzey bölgelerimizde doğal yayılıģ göstermekle birlikte kayın ağacı güneydeki Nur Dağların'da da yayılıģ gösterir. Saf yada göknar, ladin, çam ve meģelerle karıģık geniģ ormanlar kurar. F I S T I K Ç A M I P i n u s 40 m. boya ulaģabilen kayınların düzgün ve silindirik gövdeleri vardır. Yapraklarının sonbahardaki kırmızı rengi çok etkileyicidir. Yağlı meyveleri doğada yaban hayvanları için önemli bir besin kaynağıdır. p i n e a L.
Kayın ağacı Nemli-serin ortam ağacı
Nemli-serin ortam bitkisi-karadeniz iklimi Kayın yaprağı
LADĠN Nemli serin-soğuk iklim ağacı:ladin
Ladin yaprağı Doğu Karadeniz dağlarının denize bakan Yamaçları(1500m+) iğne yapraklı Soğuk-nemli-sisli ortam bitkisi
Mavi Ladin:Nemli-serin sisli ortam
SARIÇAM (Pinus sylvestris ) Sarıçam, Kuzey Anadolu'nun yüksek dağlık kesimlerinde saf yada karıģık ormanlar kurmakla birlikte, küçük adacıklar halinde iç ve güney bölgelerimize kadar ulaģır. F I S T I K Ç A M I P i n u s Adını, gövde kabuğunun tilki sarısı renginden alır. YetiĢkin bireylerinin boyu 40 metreyi aģar. p i n e a L.
KIZILAĞAÇ -Kuzey anadolu dağlarının nemli kuzey yamaçları -GeniĢ yapraklı
Kızılağaç
Göknar
Doğu Karadeniz Göknarı Karadeniz Dağları nda:1000-2000 m
Toros Göknarı Toroslarda:1200-2000 m
Göknar
MEġE (Quercus) Ülkemizin hemen her bölgesinde türlerine bağlı olarak yayılıģ gösterir. F I S T I K Ç A M I P i n u s 25m boya ve 2m çapa eriģebilen geniģ tepeli ağaçlardan, 3-5 m boya sahip çalılara kadar değiģen türleri vardır. p i n e a L.
FISTIKÇAMI (Pinus pinea) Tipik bir Akdeniz ağacı olan fıstıkçamı, özellikle Batı ve Güney Anadolu'da P ormanlar kurar. 15-20 m boyundadır. i Gençlikte n yuvarlak, yaģlılıkta Ģemsiye u gibi tepesiyle s diğer çamlardan ilk bakıģta ayırt edilebilir. F I S T I K Ç A M I p i n e a L.
KIZILÇAM (Pinus brutia ) Dünyadaki en geniģ yayılıģı Türkiye'dedir. Esas olarak Akdeniz ve Ege Bölgelerinde geniģ ormanlar kurmakla birlikte, Batı ve Orta Karadeniz Bölgesi'nde de yayılıģ gösterir. F I S T I K P i n u s Deniz seviyesinden 1000-2000 m yüksekliğe kadar ulaģan Kızılçam, ıģığı seven hızlı büyüyen bir çam türüdür. 20 m'ye kadar p i boylanabilir. Ç n A e M a I L.
KARAÇAM Tüm kıyı bölgelerimizin dağlık Kesimlerinde görülür.kızılçama göre soğuga daha dayanıklıdır(1000m+)
Karaçam Yaprağı
YaĢlı ARDIÇ(psödomaki) Sedir ve karaçam ormanlarının tahrip edildiği yerlerde ortaya çıkan makiler
Ardıç Yaprağı
Ormansız bir yurt vatan değildir.
Türkiye de Ağaç Türlerinin Dağılımı Meşe Kızılçam Karaçam Kayın Ardıç Diğer 22% 18% 7% 33% 7% 13%
ETKĠNLĠK: Ülkemizdeki bitki türlerinin yarısı Karadeniz Bölgesi ndedir. Bu zenginliğin nedenini söyleyiniz?
BĠLGĠ NOTU: Ormanlarımızda az da olsa anıt ağaçlar bulunmaktadır. Anıt ağaç: Bir ağaç türünün, var olan diğer örneklerine oranla yaģ, çap, büyüklük ve görünüm açısından çok daha farklı boyutlarda olanlarına denir.
KAYNAK:www.orman.karabuk.gov.tr
28.06.2006 Yazılı Basın Haberi: Türkiye nin bilinen en yaģlı ağacı Antalya'da: Antalya da bulunan 25 metre boyunda, 262 santimetre çapındaki Sedir Ağacının, Türkiye deki bilinen en yaģlı ağaç olduğu bildirildi. Denizden 2200 m yüksekte olan ve Hz. Ġsa ile aynı yaģta (2007) olan bu ağaç çevrecilerin de ilgisini çekiyor.
2. MAKĠ: TANIM: Akdeniz İklimi görülen yerlerde, Kızılçam Ormanlarının tahrip edildiği kıyı kuşağında ortaya çıkan çalı topluluğudur. Genellikle 1-3 m boyunda olan bu çalıların yaprakları kalın, sert, parlak ve tüylüdür. Makilerin yaprakları yıl boyunca yeşil kalır. BAŞLICA MAKİ TÜRLERİ: Zeytin, Mersin, Keçiboynuzu, Zakkum, Erguvan, Defne vb.
zeytin
mersin
keçi boynuzu
zakkum
erguvan
defne
Koca yemiģ
ETKĠNLĠK: Maki lerin, 3 ayrı bölgemizde farklı yükseltilere kadar görülmelerinin nedeni sizce ne olabilir? MAKĠ 800 m 600 m 400 m AKDENĠZ BÖLGESĠ EGE BÖLGESĠ MARMARA BÖLGESĠ
Akdeniz ve Ege kıyılarında makilerin tahrip edildiği alanlarda, genellikle diz boyu yüksekliğinde dikenli çalılar görülür.bu çalılara GARĠG adı verilir. Lavanta Diken Çalısı Süpürge Çalısı Yasemin Funda, Başlıca Garik türleridir.
Lavanta
Diken çalısı
Yasemin
Funda
3. BOZKIR ( Step ): Orta kuşağın yarı kurak iklim bölgelerinde, Ġlkbahar yağışlarına bağlı olarak yeşeren Yaz kuraklığından dolayı sararıp kuruyan ot topluluğudur. Başlıca türleri; Kekik, YavĢan otu, Yumak, Gelincik, Geven, dir.
Bozkırlar Ülkemizde Çok GeniĢ Bir Alan Kaplamaktadır
Tarihçiler, 1402 de Timur ile Yıldırım Bayezit in Çubuk Ovası nda yaptıkları Ankara SavaĢı nda Timur un fillerini ormana gizlediği ve savaģın en kritik döneminde bunları ortaya çıkararak savaģta büyük üstünlük sağladığını aktarırlar. Ormanlar insanlar tarafından tahrip edilmiģ, yöre; ANTROPOJEN STEP alanı haline gelmiģtir. Oysa bugün, savaģın yaģandığı yerde çalı dahi bulmak zordur! NEDEN?
4-Çayır Yarı nemli karasal iklimin görüldüğü Erzurum-Kars platosu ile D.Karadeniz de olduğu gibi yüksek yaylalarda görülen ot topluluklarıdır. Yaz boyu yeşil kalan çayırlar, bozkırlara göre daha uzun boylu ve gür olup büyük baş hayvancılığa elverişli ortamlar meydana getirir.