1 Giriş. Organizasyon Sahaya Yerleşim

Benzer belgeler
WEB PROJESİ YÖNETİMİ. Belli bir süre içerisinde, belli bir bütçe ile belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan metodolojik süreçtir.

2- PROJE YÖNETİMİ BİLGİ ALANLARI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L

BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE PLANLAMASI VE PROGRAMLAMASI DERSÝ Proje Planlama ve Programlama Teknikleri

GENEL İŞ PROGRAMI. İş Miktarı Program Revizyonu GERÇEK İLERLEME PROGRAMI

ÜRETİMDE SONLU KAPASİTE ÇİZELGELEME VE YAZILIMIN ÖNEMİ! Üretim ve Planlama Direktörü

İSG PROJE YÖNETİMİ ve ACİL DURUM PLÂNI

Proje Planlaması. Prof. Dr. Bayram UZUN Doç. Dr. Volkan YILDIRIM

PROJE YÖNETİM TEKNİKLERİ

PROJEDE ZAMAN YÖNETİMİ

YAPI İŞLETMESİ GİRİŞ

T.C. BURSA NİLÜFER BELEDİYE BAŞKANLIĞI Bilgi İşlem Müdürlüğü ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

KAPASİTE PLANLAMASI ve ÖLÇME KRİTERLERİ

İMİM 300 STAJ 2 MESLEKİ UYGULAMA - ŞANTİYE

Çizelgeleme Nedir? Bir ürünün üretilmesi/hizmetin sunumu için

5.DERS PROJEDE YÜRÜTMENİN PLANLANMASI

YAPIS ANA İŞ AKIŞ ŞEMASI

Proje Yönetimi Uygulamaları Görev Tanımlama

Öğr. Gör. Berivan POLAT Kaynakça: Şantiye Tekniği ve Şantiyede iş güvenliği/birsen Yayınevi

YAPIM YÖNETİMİ - EKONOMİSİ 03. İşler veya eylemler olası olan zaman ve mekanının tamamını kullanacaktır.

3. Proje ekibi ilk proje planını ve bütçesini tamamladılar. Sıradaki yapmaları gereken şey nedir?

İÇ MİMARİ PROJELER İÇİN TASARIM AŞAMALARI REHBERİ

KORUFLORYA AİLE REZİDANS VE YAŞAM MERKEZİ CANSU BAYIR BÜŞRA BİLGE SOFU

YAPIM YÖNETİMİ 09. Kaynakları belirler ve belirlenen kaynakların zamanında şantiyeye ulaşmasını sağlar

İç Kontrol ve Risk Yönetimi Sisteminiz Stratejik Yönetim ve Planlama Sürecinize Katkı Sağlayabilir

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İç Denetim Birimi Başkanlığı İÇ DENETİM PROSEDÜRÜ

YAPIM YÖNETİMİ VE EKONOMİSİ 09. Kaynakları belirler ve belirlenen kaynakların zamanında şantiyeye ulaşmasını sağlar

6-PROJE MALIYET YÖNETIMI

Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı. 1. İhale İnşaat Grubu İş Akış Şeması :

Yrd. Doç. Dr. Selim BARADAN Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YİĞİTER

T.C. ANKARA SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ İÇ DENETİM BİRİMİ KALİTE GÜVENCE VE GELİŞTİRME PROGRAMI

Planlama; neyin, ne zaman, nerede, nasıl ve kim tarafından yapılacağının önceden belirlenmesidir.

Sistem Analizi ve Tasarımı

ÖĞRENME FAALİYETİ-4 İŞ PLANININ OLUŞTURULMASI. AMAÇ Hastane temizlik hizmetleri departmanında, hastaneye göre genel iş planı oluşturabileceksiniz.

Bilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU

Yazılım Mühendisliği 1

1. Toprağa bağlılığına göre inşaat sınıflandırmasında, baraj inşaatı aşağıdaki inşaat türlerinden hangisi kapsamındadır?

GİRİŞ. Mehmet Sait Andaç. e-posta: İnşaat Mühendisi ve Endüstri Mühendisi.

UZUNKÖPRÜ BELEDĠYESĠ ĠÇ KONTROL EYLEM PLANI

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI REHBERİ. Ramazan ŞENER Mali Hizmetler Uzmanı. 1.Giriş

COMPUTERIZED AUDIT PROGRAM BİLGİSAYARLI DENETİM PROGRAMI

Yönetmelikler. tmmob makina mühendisleri odası. Yatırım Hizmetleri Yönetimi Mühendis Yetkilendirme Yönetmeliği

COĞRAFİ TABANLI MÜHENDİSLİK PROJELERİNİN AŞAMALARI VE YÖNETİMİ. Ş.KUŞCU, Emekli öğr. Üyesi,

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM

KIRGIZTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ ULAŞTIRMA HİZMETLERİ YÖNERGESİ

belirli bir süre içinde, belirli bir bütçe ile, net olarak tanımlanan hedeflere ulaşmaya yönelik olarak Hafta1 Giriş Serkan Gürsoy

KYS İÇ DENETİM PROSEDÜRÜ

A. YAVUZLAR MÜHENDİSLİK VE DANIŞMANLIK PROJE YÖNETİM HİZMETLERİ

1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir?

GANTT ÇİZELGESİ PERT DİYAGRAMI

T.C. BURSA NİLÜFER BELEDİYE BAŞKANLIĞI Bilgi İşlem Müdürlüğü ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Dumlupınar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Proje Yönetimi Dersi Bölüm 4: Proje Yönetiminin Aşamaları

ÇUBUK (GANTT) DİYAGRAMLAR

Başarılar Dilerim. SORULAR

Health Information System

10 SORUDA İÇ KONTROL

UYGUNSUZLUK VE DÜZELTİCİ & ÖNLEYİCİ FAALİYETLER PROSEDÜRÜ

KOSİFLER İNŞAAT & OTEL YATIRIMLARI

1. Süreç nedir? 2. Süreç nedir? 3. Temel süreç unsurları nelerdir? 4. Süreçler nasıl sınıflandırılabilir? Süreç tipleri nelerdir?

Proje Yönetimi Çalışma Sayfası

İnsan. kaynakları. istihdam

OSMANİYE KORKUT ATA ÜNİVERSİTESİ YAPI İŞLERİ VE TEKNİK DAİRE BAŞKANLIĞI KAMU HİZMET STANDARTLARI TABLOSU HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ (EN GEÇ) SIRA NO

İŞ SÜREKLİLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ İÇİN KRİTİK BAŞARI FAKTÖRLERİ

EPDAD Bütçe ve Mali İşler Yönetmeliği

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Özel Eğitim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü

İÜ İç Denetim Birimi Başkanlığı İÇ DENETİM PROSEDÜRÜ

MALİYET YÖNETİMİ FURKAN AKKAYA MİHRİBAN TOPRAK

I OCAK HAZİRAN 2011 DÖNEMİ BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI

T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ

emo izmir şubesi yeni hizmet ve eğitim merkezi

BTB Proje Yönetimi ve Mühendislik Ltd. Şti.

Bu çalışma insan kaynakları dersinde yapılan kariyer yönetimi konulu sunumun metin halidir.

PROJE YÖNETİMİ KISA ÖZET KOLAYAOF


İÜ İŞLETME FAKÜLTESİ

PROJE ZAMAN YÖNETİMİ *PMBOK 5. Emre Alıç, PMP

SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ VE TERÖRÜN FİNANSMANININ ÖNLENMESİ POLİTİKASI

PMP Sınavına Hazırlık Proje Yönetimi

Yönetimin başlıca fonksiyonları; Planlama Örgütleme Koordinasyon Yürütme Denetleme (kontrol) şeklinde sıralanır.

PROJE HAZIRLAMA. Kritik Yol Metodu CPM

BIM Building Information Modeling Teknolojilerine Bakış. Tarcan Kiper Şubat 2012

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ MİMARLIK BİLGİSİ DERSİ KONU: MİMARİ PROJE AŞAMALARI

KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU 2016

BÜRES PROJESİ İKA ENERJİ MÜHENDİSLİK SANAYİ LTD. ŞTİ.

9.DERS Yazılım Geliştirme Modelleri


Ev Tipi Yenilenebilir Hibrit Sistem İçin Mikro-Genetik Algoritma ile Optimal Yük Planlaması

KALİTE SİSTEM YÖNETİCİSİ EĞİTİMİ

FMEA. Hata Türleri ve Etkileri Analizi

T.C. ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI

T.C. BURSA NİLÜFER BELEDİYE BAŞKANLIĞI Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler

BAKANLIĞIMIZ İÇ KONTROL SİSTEMİ ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI

Kapsam MADDE 2- (1) Bu yönerge, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilatı ile bu teşkilatta görevli personeli kapsar.

PROJE YÖNETİMİ: PERT VE CPM ANALİZİ: Prof. Dr. Şevkinaz Gümüşoğlu (I.Üretim Araştırmaları Sempozyumu, Bildiriler Kitabı-İTÜ Yayını, Ekim1997, İstanbul

KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU 2017

TMS YORUM - 32 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR - İNTERNET SİTESİ MALİYETLERİ

SPORDA STRATEJİK YÖNETİM

MIM 802 ŞANTİYE İ YÖNETİM İ İ M MALİYET YÖNETİMİ

İç Tetkik Prosedürü Dok.No: KYS PR 02

ADI SOYADI GÖREVİ. Müdür ASTLARI

Transkript:

1 Giriş Kritik Yol Yöntemi (KYY) inşaat işlerinin planlaması için özel olarak geliştirilmiş bir yöntemdir. Amerika Birleşik Deletleri'nde inşaat sektörünün gerçekleştirdiği işler ülkenin gayrı safi yurtiçi hâsılasının %10'undan daha fazlasını oluşturmaktadır. Bu kadar büyük bir iş hacmini neredeyse herkesi doğrudan eya dolaylı yollardan etkilemektedir. Bu nedenle ciddi biçimde inşaat işlerinin düzgün biçimde planlamasını gerçekleştirebilen, ne zaman neyin yapılması gerektiğini bildiren bir planlama yöntemine ihtiyaç duyulmaktaydı. İşlerin gerçekleştirilmesi sırasında ister büyük ölçekli olsun, ister küçük ölçekli birçok inşaat şirketinin karşılaştığı karşı konulamaz eya karşı konulması çok zor sorunlar aynıdır. Bunlar, haa e çere koşulları, sendikalar, iş kazaları e artan çere duyarlılığı sayesinde yeni proje ruhsatlarının daha zor alınıyor olması olarak gösterilebilir. İnşaat işlerinin planlanması çok eski dönemlere dayanmaktadır. Mısır e Romalıların gerçekleştirmiş oldukları eserler, suyolları e yolların planlama teknikleri kullanılmadan inşa edilmiş olması düşünülemez. Piramitler, Babil'in asma bahçeleri e birçok eserin inşasında bugün ilkel olarak nitelendirilse de planlama tekniklerinin kullanıldığı bilinmektedir. Süleymaniye e Selimiye camililerinin yapımı sırasında da Mimar Sinan'ın günlük iş programı oluşturduğu e iş çizelgeleri üzerinden yürütülmekte olan işleri denetlediği bilinmektedir. Günümüze kadar ulaşmış ilk bilimsel iş programı yöntemi 1. Dünya Saaşı sırasında Henry Gantt tarafından geliştirilen e Gantt şeması olarak adlandırılan çubuk şeklindeki diyagramlardır. Yöntem ordunun ihtiyacı olan top e benzeri saaş teçhizatının imalatını takip etme amacıyla geliştirilmiş olsa da saaş sonrası çok hızlı biçimde inşaat işlerinin takibinde kullanılmak için adapte edilmiştir. Çubuk şeması kullanılarak aktiitelerin başlangıç e bitiş zamanı e süresi uygun biçimde gösterilebilmektedir. İnşaatta çalışan işçiden kontrolöre her düzeyde personelin kolaylıkla anlayabileceği e işi tarif edebileceği basitlikte e uygun detayda bir iş programı şemasıdır. Organizasyon Sahaya Yerleşim Kazı Temel Döşeme Kaba Yapı Çatı Duarlar Çatı Olukları Dış sıa İç Sıa Taan Boya Yer karosu Mekanik Elektrik tesisatı Tefrişat Süre (Hafta) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Yukarıdaki şekilde Gantt şeması biçiminde tek katlı bir yapının iş programı gösterilmektedir. Bu şemada herhangi bir işin başlayabilmesi için hangi işlerin tamamlanmasının zorunlu olduğu kestirilememektedir. Benzer şekilde bir işin belirlenen sürede tamamlanamaması eya işe planlanan günde başlanamamasının iş bitiş süresine etkisinin nasıl e ne kadar olacağı kestirilememektedir. Bu nedenle Gantt şeması planlama sürecinde çok fazla tercih edilmez. Sahip olduğu tüm aantajlara rağmen Gantt şeması günümüzde planlama mühendisleri tarafından çok fazla tercih edilmemektedir. Gantt şemasının uygulamadaki en büyük dezaantajı planlama mühendislerinin iş bitiş tarihine çok fazla odaklanıp şemayı iş bitiş tarihinde bitecekmiş gibi en son iş paketini çizip son aktiiteden ilk aktiiteye doğru planlama yapmalarıdır. Bu durumda oluşan şema iş programından çok gerçekleştirilmesi umulan program olmaktadır. Planlamanın herhangi bir önyargıdan uzak biçimde yapıldığı durumda Gantt şeması Kritik Yol Yöntemi ile aynı düşünce sürecinden geçilerek oluşturulur. Gantt şemasının iş paketleri arasındaki bağımlılıkları e bağımsızlıkları gösterememektedir. Gantt şemasının oluşturan kişi dahi belirli bir süre sonra iş paketleri arasındaki ilişkileri açıklamakta zorlanabilmektedir. Organizasyon Sahaya Yerleşim Kazı Temel Döşeme Kaba Yapı Çatı Duarlar Çatı Olukları Dış sıa İç Sıa Taan Boya Yer karosu Mekanik Elektrik tesisatı Tefrişat Süre (Hafta) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Oluşturulan iş programı üzerinde düzeltmelerin yapılması istenebilir. Bu durumda reize edilen plan Gantt şeması üzerinde farklı bir renkle işaretlenir. Gantt şemasında planlamada hedeflenen yapım hızı sahadaki yapım hızından farklı olabilir. Tamamlanma miktarı iş paketini gösteren çubuk diyagramın üzerine tamamlanan orana denk gelen kısmının üzerine '' işareti konularak gösterilir. Aşağıda sunulan Gantt şeması işin başlangıcından itibaren 8 hafta geçtikten sonra işin durumunu göstermektedir. Buna göre şantiye organizasyonu, sahaya yerleşim, kazı, temel, döşeme, kaba yapı, çatı, duarlar e dış sıa planlanan sürede bitirilmiştir. Çatı olukları e elektrik tesisat işleri geri kalmış durumdadır, çünkü ilerlemeyi gösteren '' işareti bugün çizgisinin gerisinde kalmıştır. Mekanik tesisatı işi planlanan duruma göre daha hızlı ilerlemektedir, çünkü '' işareti bugün çizgisinin solunda bulunmaktadır.

Geciken işlerin hangi iş paketlerini etkileyeceği Gantt şeması üzerinden anlaşılamaz. Bu nedenle Gantt şeması proje tabalı değil, iş paketi tabanlı bir kontrol getirir. Ayrıca Gantt şeması üzerinde gerçekleşen işlerin işaretlenebilmesi için yeteri kadar yer bulunmamakta e iş paketi sayısının fazla olduğu işlerde ciddi karışıklık oluşabilmektedir. İnşaat işlerinin doğası gereği birden fazla yüklenici ile çalışılır. İş programı işin doğası gereği ana yüklenici tarafından oluşturulur e alt yükleniciler kendi oluşturacakları iş programlarını ana yüklenicinin iş programını temel alarak oluştururlar. Ana yüklenici kendi yürüteceği işleri detaylı biçimde gösterirken alt yüklenicilerin gerçekleştireceği Mekanik e Elektrik tesisatı işlerinin detayı son derece azdır. Alt yüklenici kendisine tahsis edilen süre zarfında yapının mekanik e elektrik işlerini gerçekleştirecek şekilde kendi iş programını detaylı biçimde hazırlar. Organizasyon Sahaya Yerleşim Kazı Temel Döşeme Kaba Yapı Çatı Duarlar Çatı Olukları Dış sıa İç Sıa Taan Boya Yer karosu Mekanik Elektrik tesisatı Tefrişat Süre (Hafta) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Ana yüklenici taşeronların mümkün olan en erken zamanda çalışmaya başlamalarını e olabildiğince çok personel istihdam etmelerini ister. Buna karşılık alt yükleniciler ise işe mümkün olduğu kadar geç başlayıp olabildiğince az personelle işi yürütmek isterler. İş süresince ana yüklenici alt yüklenicilerin iş takimine göre hareket etmediklerini e iş programına uymak için yeteri kadar gayret göstermediklerini düşünürler. Alt yükleniciler ise ana yüklenicinin kendilerine çalışabilmeleri için yeteri kadar geniş alan bırakmadıkları için işi hızlandıramadıklarını e bu nedenle iş takiminin gerisinde kaldıklarını düşünürler. Birçok inşaat işinde gerçek durum bu iki düşüncenin ortasında kalmaktadır. Kritik Yol Yöntemi ile yapılan iş programların bu çeşit çakışma e tartışmalar yaşanmamaktadır. Gantt şemasının bir sıkıntısı projenin başında üzerinde çok çalışıldığı halde projenin ilerleyen safhalarında çok fazla kullanılmamasıdır. İşin başında mühendis, mimar e işeren birlikte Gantt şemasını hazırlarlar ancak iş başladıktan sonra gerçekleşen işlerin plana uymaması durumunda iş programının reize edilmesi gerekmektedir. Gerçekleştirilen birkaç reizeden sonra Gantt şeması son derece kullanışsız bir iş programı haline gelmektedir. Bu nedenle işin ortalarına gelindiğinde Gantt şeması ile oluşturulan iş programı terk edilir e programsız biçimde iş yürütülür.

Gantt şemasının dezaantajları aşağıda belirtildiği şekilde özetlenebilir; Planlama e iş programının hazırlanması aynı anda gerçekleştirilir. Gantt şemasının çok basit oluşu göreceli olarak uzun süren işlerde yaşanabilecek iş programından sapmaların zamanında saptanmasını engellemektedir. Gantt şeması üzerinde iş paketleri arasındaki bağımlılık ilişkileri gösterilmez. Bu nedenle bir iş paketinde görülebilecek gecikmenin diğer iş paketleri e proje süresi üzerindeki etkisi kestirilemez. Bu nedenle süre denetiminin uygulanması çok zordur. Gantt şeması esasen emeğe dayalı grafiksel bir yöntemdir. İnşaata başlanıldıktan sonra oluşturulan programa göre sapmalar olacaktır. Meydana gelen sapmaların iş programına işlenmesi e iş programının güncellenmesi çok fazla emek gerektirmektedir. Bu nedenle büyük e karmaşık projelerde kullanılması oldukça zordur. İnşaat işlerinin S eğrisini takip ederek ilerlemesi e ilerleme hızının eya personel kullanımının planlandığı gibi olmadığı durumlarda işin hangi oranda tamamlandığını belirlemek önemli bir problemdir. Gerçekleşen Aylık adam.saat kullanımı 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 İnşaat işlerinde ortaya çıkan iş ilerleme hızı yukarıdaki şekilde gösterildiği gibi S şeklinde olur. Bu durum adam.saat kullanımının dışında malzeme kullanımı e harcanan para miktarında da benzerlik gösterir. Gantt şemasında ilerleme hızının doğrusal olduğu kabulü ile iş programı oluşturulur. Ayrıca düşük adam.saat gerektiren bir iş paketinin gecikmesi toplam adam.saat değeri üzerindeki etkisi çok az olacağı için projenin gecikmesinin fark edilmesi çok güç olacaktır. Kritik Yol Yönteminin Tarihçesi E. I. du Pont de Nemours Şirketi 1956 yılında yeni yönetim tekniklerinin uygulanması konusunda çalışmalara başladı. En çok inşaat projelerinin planlanması e iş programının hazırlanması üzerinde durdular. Şirketin enanterinde UNIVAC I bilgisayarı bulunmaktaydı e bu bilgisayarı kullanarak inşaat işlerinin iş programlarını oluşturmayı hedeflemişlerdir. İş paketlerinin sırasının bilgisayara girilmesi ile tüm inşaatın iş programının oluşturulabileceğini belirlemişlerdir. Du Pont şirketi tarafından oluşturulan yöntem UNIVAC uygulama araştırma merkezi tarafından 1957 yılının başlarında reize edilmiş e elde edilen algoritma Kritik Yol Yöntemi

olarak adlandırılan metot geliştirilmiştir. Aynı yıl içerisinde geliştirilen yöntem şirketin yürütmekte olduğu inşaatlarda uygulanmaya başlamıştır. Amerika Birleşik Deletleri donanması Polaris balistik füze filo programını 1957 yılında başlattı. Programın ilerlemesi ile birlikte etkin bir yönetim e planlama yöntemine ihtiyaç duyulduğu ortaya çıkmıştır. Denedikleri yöntemlerin en büyük eksikliği Oluşturdukları mecut planların programın hedeflerini sağlama hususunun geçerliliğini ölçme Elde edilen ilerlemenin programın hedeflerine göre ölçme Program hedeflerinin sağlanabilme potansiyelini ölçme olarak ortaya konmuştur. Belirtilen eksikliklerden dolayı daha iyi bir planlama e yönetim yöntemi ararken Du Pont şirketinin geliştirmiş olduğu KYY hakkında bilgi sahip olup Du Pont şirketi ile işbirliği yapmışlardır. ABD Donanması kendi ihtiyaçları doğrultusunda KYY'ni reize etmiş e PERT (Program Ealuation and Reiew Technique) adıyla anılan yöntem geliştirilmiştir. Geliştirilen yöntem 250 ana yüklenici e 9000'den fazla alt yüklenicinin göre aldığı Polaris programının başarıyla yürütülmesini sağlamıştır. PERT yönteminin aantajları aşağıdaki gibi sıralanmıştır; Planlama e değerlendirmede daha iyi sıralama e tutarlılık Sistematik biçimde potansiyel sorunlu bölümlerin belirlenmesi İş programı üzerinde benzetim yaparak işletim esnekliği sağlaması Düzeltmelerin hızlı biçimde gerçekleştirilmesini sağlayan entegre erinin hızlı işlenmesi e analiz edilebilmesi özelliği KYY e PERT geliştirildikten sonra özellikle 1960 e 65 yılları arasında deneme amaçlı olarak sektörde kullanılmıştır. Bu süreçte yöntemlerin doğruluğu e tutarlı sonuçlar sunduğu konusunda güen kazanılmıştır. 1965 yılında Amerikalı yüklenicilere yapılan bir ankette yüklenicilerin sadece yüzde 3'ünün KYY'yi kullandıkları belirlenmiştir. Fakat KYY kullanan yükleniciler ağırlıklı olarak büyük işler yapan yükleniciler olduğu için parasal büyüklük göz önüne alındığında ABD'de yürütülen inşaat işlerinin %20'sinin iş programlarının KYY ile hazırlandığı görülmektedir. KYY giderek diğer yükleniciler arasında da yaygınlaşmış e kullanım oranı giderek artmıştır. Yükleniciler KYY'ı bilen inşaat mühendisleri aramaya başlamışlardır. Bunun üzerine lisans eğitiminde KYY e PERT yöntemleri öğretilmeye başlanmıştır. Kısa sürede çok yoğun kullanıma ulaşması sonucu KYY e PERT yöntemlerini uygulayan e iş programı oluşturan ticari yazılımlar geliştirilmiştir. Şebeke Tabanlı Proje Yönetim Yönteminin Özeti Şebeke tabanlı proje yönetimi dinamik planlama e denetim sürecidir. Planlama e denetim sürecinin akış şeması aşağıdaki akış şemasında gösterilmiştir. Proje yönetimi temel olarak 6 adımdan oluşur. 1. Proje Planlaması 2. Süre e Kaynak Tahmini 3. Temel İş Programını Oluşturma 4. Zaman-Maliyet Ödünleşimi 5. Kaynak Tahsisi 6. Proje Denetimi (Kontrolü)

Proje Şartnamesinin İlk Hali (1) İş planı e teknik kısıtları gösteren şebeke diyagramı (2) İş paketlerinin süre e kaynak gereksinimi tahminleri Süre, maliyet, performans, kaynak kısıtları,.. b. modifiye edilmesi (3) Temel Kritik Yol hesaplamaları Planlama dönemi (7) Üst yönetimin tekrar planlama e kaynak tahsisi yapması Hayır Projenin mecut durumu tatmin edici mi? Eet (6) Periyodik durum raporları; ilerleme durumu, harcanan kaynaklar, harcanan para d. Hayır (4) Kaynak e süre kısıtlarının çözülmesi Eet (5) Uygulanabilir Plan Kontrol dönemi Adım 1. Proje Planlaması Şekil 1. Şebeke tabanlı dinamik planlama e denetim işleyişi İnşaat projesini oluşturan iş paketleri tanımlanır e her iş paketinin yürütülebilmesi için tamamlanması gereken iş paketleri belirlenir. İş paketleri e aralarındaki bağımlılıklar şebeke diyagramı halinde gösterilir. Bu aşama Şekil 1'de (1) numaralı kutuda ifade edilmiştir. Şebekenin oluşturulması için Ok diyagramı e Kutu diyagramı olmak üzere iki adet yöntem bulunmaktadır. Şebekenin oluşturulması planlamanın en önemli e kritik aşamasıdır. Proje planlaması uygulanması ile elde edilecek yararlar e maliyet düşüşlerinin önemli bir kısmı sadece şebekenin çizilmesi ile elde edilebilmektedir. Şebeke diyagramından yararlanılarak başka yapım alternatiflerinin keşfedilmesi e incelenmesi mümkün olabilmektedir. Bu aşamanın atlanması durumunda kâğıt e kalemle yapılıp düzeltilen hata e yanlış uygulamaların şantiyede tuğla, harç e sıayla düzeltilmesi gerekecektir. Şebeke diyagramının oluşturulmasına rağmen işin yürütülmesi sırasında planlama ile ilgili sorunlar ortaya çıkıyorsa planlama aşamasında şebeke diyagramının iyi analiz edilmediği, üstünkörü hazırlandığı sonucu ortaya çıkar.

Adım 2. Süre e Kaynak Tahmini İş programında yer alan her iş paketinin tamamlanması için gereken süre tahmin edilir. Süre tahmininde bulunabilmek için tüm iş paketlerinin tamamlanması için yapılması gereken imalatların metrajı çıkarılır. Metraj bilgisine dayanarak ihtiyaç duyulacak iş gücü e iş makinesi ihtiyacı hesaplanır. Temin edilebilecek personel e iş makineleri göz önüne alınarak iş paketlerinin süresi e her iş paketinde göre alacak personel sayısı e kullanılacak makine sayısı belirlenir. Bu adım akış diyagramında (2) numara ile gösterilmiştir. Adım 3. Temel İş Programının Oluşturulması Temel iş programı oluşturulurken iş paketlerinin en erken e en geç ne zaman başlatılabileceği e ne zaman bitirilebileceği hesaplanır. Buna ek olarak şebekedeki en uzun yolun süresi, bir başka değişle işin tamamlanma süresi hesaplanmış olur. İş paketlerinin her birinin en erken e en geç başlayabilme süreleri arasındaki zaman farkı bolluk olarak adlandırılır. Bu adım akış diyagramında (3) numara ile gösterilmiştir. Adım 4. Zaman-Maliyet Ödünleşimi Projenin gerçekleştirilmesi için harcama yapılması gereken kalemler doğrudan e dolaylı maliyet kalemleri olarak ikiye ayrılırlar. Doğrudan maliyet iş paketinin inşası sırasında harcanan personel, iş makinesi e malzeme giderleri eya taşeronlara ödenen para olarak tanımlanabilir. Dolaylı maliyetler ise denetçi e müşaire ödenen para, işin yürütülebilmesi için borç alınmışsa faiz ödemeleri, şantiyenin ısıtma, temizlik, aydınlatma, güenlik b. giderleri, depo kiraları, projenin aktinde tamamlanmaması durumunda ödenen gecikme cezaları b. dolaylı maliyet olarak tanımlanır. Belirlenen iş bitirme süresi tatmin edici bulunuyorsa proje planlaması e iş programı oluşturmasında bir sonraki adım olan kaynak tahsisi aşamasına geçilir. Fakat, iş bitirme sürelerinin uygun olmadığı ortaya çıktığı zaman kritik yol üzerindeki e bolluk süreleri çok az olan iş paketlerinin tamamlanma sürelerinin kısaltılması için ne kadar fazla masraf yapılması gerektiği hesaplanır. İş paketlerinin inşaat maliyetlerindeki artış, projenin daha erken tamamlanması sonrası elde edilen faydadan daha az ise iş programı reize edilir e işin doğrudan e dolaylı maliyetler toplamının en düşük düzeyde olacak şekilde tamamlanması sağlanır. Adım 5. Kaynak Tahsisi Oluşturulan iş programının uygulanabilirliği inşaatın yürütülmesi için ihtiyaç duyulan personel e iş makinesi ihtiyacı ile temin edilebilen personel e iş makinesi sayısı karşılaştırılarak incelenir. Kaynak ihtiyacının temin edilebilen miktardan fazla olması durumunda iş programında düzeltmeler yapılır. Bu durum akış şemasında (3) e (4) numara arasında çift yönlü oklarla gösterilmiştir. Düzeltme işi tüm iş paketlerinin kaynak ihtiyacının karşılanabilmesine olanak eren iş programı oluşturuluncaya kadar sürdürülür. İş programının düzeltilmesi kaynak çakışması olan iş paketlerinin bolluk süreleri boyunca ertelenmesi ile kaynak çakışmalarının önlenmesini sağlar. İş paketinin ertelenmesi belirli iş paketleri ile çakışmayı önlerken daha ileri tarihlerde başlayan iş paketleri ile çakışmaya neden olabilmektedir. Bu nedenle Adım 3 e Adım 4 yenilemeli biçimde yürütülür. İş paketlerinin kaydırılması kaynak çakışmasını engelleyemiyorsa üst yönetimin onayı ile daha fazla kaynak tahsisi eya projenin daha geç tamamlanması gibi önlemler istenebilir. Bu şekildeki bilgi akışı

e onay mekanizması (4) e (7) numaralı kutular arasındaki oklarla gösterilmiştir. İş programında kapsamlı bir reize yapılması durumunda Adım 1 e Adım 2 dahi tekrarlanabilir. Adım 6. Projenin Kontrolü (Süre e Maliyet) İş programının süre e kaynak göz önüne alınarak tatmin edici duruma gelmesiyle inşaat aşamasına geçilir. İnşaat aşamasında düzenli aralıklarda gerçekleşen iş ilerlemesi, kaynak kullanımı e maliyetler iş programı ile karşılaştırılır e aksaklıklar kısa süre içerisinde tespit edilir. İş programına göre oluşan ufak sapmalar şantiye yönetimince alınan önlemlerle giderilebilir. Düzenli aralıklarda hazırlanan ilerleme raporları (6) nolu kutu içerisinde gösterilmektedir. Maliyet, süre eya kaynak kullanımında iş programında belirtilen değerlere göre ciddi sapmaların olması durumunda üst yönetim dereye gelir e süre, bütçe e kaynaklar üzerinde değişiklik e düzeltme yapılır. İş programında kapsamlı reizyona gidilmesi (7) numaralı kutu ile gösterilmiştir. Kritik Yol Yöntemi uygulaması ile muhasebe e maliyet kontrolünün yapılması kolaylaşmaktadır. İş programının proje muhasebesinin tutulmasında kullanımı ile iş paketlerinin her birine harcama kalemleri atanarak yönetimin inşaatın ilerlemesi ile birlikte maliyet kontrolü e denetimini daha sıkı e etkin yapılmasını sağlar. Maliyet kontrolünün şebeke diyagramı üzerinden yapılması işleminin gerektirdiği teorik bilgi gereksinimi az e kolay olmasına rağmen bu işlemi yürütecek bilgisayar programlarının azlığı e oturtulmuş gider muhasebesi yöntemlerinin olmayışı nedeniyle çok yaygın uygulanmamaktadır. Maliyet kontrolünün çok yaygınlaşmama nedeni bu işi gerçekleştirecek firmaların bilgisayar yazılımlarını bu işe uyarlama zorunluluğu e delet kurumlarının bu işlemi zorunlu tutmamalarıdır. Bu nedenle sadece çok büyük e kapsamlı projeler gerçekleştiren kurumlar e firmalar sistematik maliyet kontrol yöntemlerini uygulamak zorunda oldukları için şebeke tabanlı bilgi teknolojileri destekli yönetim sistemleri geliştirme e uygulama amacı içerisindedir. Şebeke tabanlı proje yönetimi yöntemlerinin adım 1'den adım 6'ya kadar küçük boyuttaki inşaat projeleri için elle hesaplanabilmektedir. Daha detaylı kontrol e denetim elde etme eya en düşük maliyetli iş programının elde edilmesi taleplerini karşılamak için küçük projelerde dahi bilgisayar kullanımı gereklidir. Kritik Yol Yönteminin Kullanım Alanı Askeri amaçla yürütülen Polaris programında PERT'in başarısının ardından inşaat e kimya sektörlerinde kritik yol yöntemi yaygın biçimde kullanılmaya başlandı. Günümüzde araştırma geliştirme projelerinden, tiyatro oyunlarının sahnelenmesi, yeni ürün geliştirilmesi, karmaşık ameliyatların planlanması gibi alanlarda kritik yol yöntemi kullanılmaktadır. Kritik yol yöntemi projelerin kontrolü üzerinde önemli aantajlar sağlamaktadır. Planlama: Kritik yol yöntemi öncelikle projenin hedeflerini e gereksinimlerinin belirlenmesini zorunlu kılar. Ayrıca bu hedeflerin nasıl gerçekleştirileceğini süre e kaynak kısıtlarını da dikkate alarak gerçekçi bir temelde ortaya koyar. Projenin gerçekleştirilmesi için gereken işlem adımlarının üstün körü incelenmesinin önüne geçer e uzun döneme yayılmış karmaşık projelerin bütün yönetim kademesi ile koordineli biçimde planlamasının yapılmasını sağlamaktadır.

İletişim: Kritik yol yöntemi net, özet e belirsizliklerden arınmış biçimde proje planları, iş programı e süre e maliyet hedeflerinin belgeleştirilmesi e tüm kademeye iletilmesini kolaylaştırır. Psikolojik: Uygun biçimde geliştirilip uygulanması halinde kritik yol yöntemi takım hissini uyandırır. Kısa adeli iş programı hedeflerinin oluşturulmasında, işi yürüten personele iş tanımının yapılmasında e takime bağlanmış amaçların gerçekleştirilebilmesi için sorumlulukların tanımlanmasında yardımcı olur. Denetim: İnşaat işinin süresini belirleyen iş paketlerinin ayırt edilmesinde kullanılır. Ayrıca oluşabilecek süre değişimlerinin iş süresine olan etkisi kritik yol yöntemi ile hesaplanır. Gelişim: Kritik yol yöntemi e proje planlaması yeni yöneticilerin yetiştirilmesinde e kurum için eğitimlerde yaygın biçimde kullanılır.