A USTOS 2010 TAR H BASKILI TIBB LABORATUVAR UYGULAMALARI (Uygulama Kitab ) DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL



Benzer belgeler
Fen ve Teknoloji VÜCUDUMUZDAK S STEMLER Ünite 1

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

TIBB LABORATUVAR UYGULAMALARI (UYGULAMA K TABI)

BÖBREK FONKSİYON TESTLERİ I. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006

Hücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015

K MYA 8 ÜN TE III KARBON H DRATLAR GENEL YAPILARI VE ADLANDIRILMALARI MONOSAKKAR TLER D SAKKAR TLER

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNĐTE 1 : VÜCUDUMUZDA SĐSTEMLER (MEB)

GAZİANTEP İL HALK SAĞLIĞI LABORATUVARI TEST REHBERİ

Pnömokokal hastal klar

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

D VİTAMİNİ TARİHSEL BAKI D vitamini miktarına göre değişir. öğünde uskumru yesek de, böbrekler her

Proteinler. Fonksiyonlarına göre proteinler. Fonksiyonlarına göre proteinler

Karaciğer laboratuvar. bulguları. Prof.Dr.Abdullah.Abdullah SONSUZ Gastroenteroloji Bilim Dalı. 5.Yarıyıl

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV Sayfa ISBN

CROSSMATCH (ÇAPRAZ KARŞILAŞTIRMA TESTİ)

Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi. Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:

REAKSİYON PRENSİPLERİ

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER

Sağlık Teknikeri -TIBBİ LABORATUVAR

Tarım ve hayvancılıkta doğru analiz ve doğru yönlendirme verimi birebir etkiler!

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV Sayfa ISBN

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*)

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR

Hepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r.

S. 1) Aşağıdakilerden hangisi biyolojik mücadele ye örnektir? A) Üreaz enziminin üretimi. B) Sadece böcekleri hasta eden virüs üretimi.

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

K MYA GAZLAR. ÖRNEK 2: Kapal bir cam kapta eflit mol say s nda SO ve NO gaz kar fl m vard r. Bu kar fl mda, sabit s - cakl kta,

K MYA K MYASAL TEPK MELER VE HESAPLAMALARI ÖRNEK 1 :

Magic Steam VAC, buhar n gücüyle hijyenik ortamlar sunar;

4- Solunum Sisteminin Çalışması : Solunum sistemi soluk (nefes) alıp verme olayları sayesinde çalışır.

Karaciğer Fonksiyon Bozukluklarına Yaklaşım

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g)

Ödem, hiperemi, konjesyon. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015

Doğada yaşayan canlıların tamamı hücrelerden oluşmuştur. Canlılardan bazıları tek bir

BUĞDAY RUŞEYMİ (WHEAT GERM)

TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE

DNA Đzolasyonu. Alkaline-SDS Plasmit Minipreleri. Miniprep ler bakteri kültüründen plasmit DNA sı izole etmenizi sağlar.

EĞİTİM SONRASI BAŞARI ÖLÇME FORMU

Hasta Rehberi Say 6. KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

M. (arpa şekeri) +su S (çay şekeri) + su L.. (süt şekeri)+ su

Mayoz ve Eşeyli Üreme Biyoloji Ders Notları

6 MADDE VE ÖZELL KLER

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

Dolaşım Sistemi. Dolaşım sistemi, kan, kan plazması, şekilli elemanları. Dicle Aras

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL

BELGES Z MAL BULUNDURULMASI VEYA H ZMET SATIN ALINMASI NEDEN YLE KDV SORUMLULU U

Solunum Sistemi. Anahtar Kavramlar alveol diyafram bronş bronşçuk. Soluk al p verme olay s ras nda hava vücudumuzda nas l bir yol izler?

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

PRETERM MAMALAR. Prematürelerin artan besinsel ihtiyaçlarını karşılar. Normal büyüme ve gelişimi destekler

ÜN TE III ORGAN K K MYA HAKKINDA GENEL B LG LER

Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Genelgesi 2004 / 64

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI

VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

Sınav Süresi 85 Dakikadır

TRANSFÜZYON ÖNCESİ UYGUNLUK TESTLERİ. Dr. Güçhan ALANOĞLU

SA LIK SORUNLARI ve BARINMA KO ULLARI

BEBEK FORMÜLLERİ TEBLİĞİ

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit

Brusellozda laboratuvar tanı yöntemleri

T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI

3- Kayan Filament Teorisi

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ PUREZONE CİHAZI TEST RAPORU

KANLA VE İDRARLA İLGİLİ DENEYLER. Kan grupları A ve B olmak üzere iki ana faktörden oluşmaktadır. AB ve 0 faktörleri bu

NORMAL EKMEK ANKARA HALK EKMEK

Çocuk ve Tüberküloz (Verem)

YGS Soru Bankas MATEMAT K Temel Kavramlar

Referans:e-TUS İpucu Serisi Biyokimya Ders Notları Sayfa:368

Şişmanlık Nedir? Şişmanlık Nasıl Saptanır?

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #22

Prof. Dr. Mehmet Haberal, Uluslararas Bilimsel Çal flma S n rlar n Geniflletiyor

DÖNEM 1- A, 3. DERS KURULU ( )

ÜN TE II L M T. Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

Şeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir?

Zihinden fllem Yapal m, Yuvarlayal m, Tahmin Edelim

Mercedes-Benz Orijinal Ya lar

GOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II IV. KURUL

TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI

Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri:

Tablo 3.3. TAKV YES Z KANAL SAC KALINLIKLARI (mm)

I. YARIYIL TEMEL BİYOKİMYA I (B 601 TEORİK 3, 3 KREDİ)

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

LABORATUVAR NUMUNE KABUL RED KRİTERLERİ LİSTESİ

ÜN TE KES RLERDEN ALANLARA. Kesirleri Tan yal m. Basit Kesirler

KULLANILMIfi B NEK OTOMOB L TESL MLER N N KDV KANUNU KARfiISINDAK DURUMU

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ)

Transkript:

A USTOS 2010 TAR H BASKILI TIBB LABORATUVAR UYGULAMALARI (Uygulama Kitab ) DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL YANLIfi 1. Ünite 1, Sayfa 2, Amaçlar m z drar n fiziksel, kimyasal ve mikroskobik özelliklerini incelemek için gerekli testleri uygulayabileceksiniz. DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 2, Amaçlar m z drar n fiziksel, kimyasal ve mikroskobik özelliklerini incelemek için gerekli testleri uygulayabilecek, Kan grubu tayininin temelini kavrayarak kan grubu testi yapabileceksiniz. 2. Ünite 1, Sayfa 2, Anahtar Kavramlar Bilirubin, Kolesterol, Kreatin, drar, Karaci er, Böbrek 3. Ünite 1, Sayfa 2, çerik Haritas 2. Ünite 1, Sayfa 2, Anahtar Kavramlar Bilirubin, Kolesterol, Kreatin, drar, Karaci er, Böbrek, Kan 3. Ünite 1, Sayfa 2, çerik Haritas... Laboratuvar Çal flmas 5: Kan Grubu Tayini 4. Ünite 1, Sayfa 3, Genel Biyokimya Laboratuvar Uygulamalar 4. Ünite 1, Sayfa 3, Genel Biyokimya Laboratuvar Uygulamalar KARAC ER FONKS YON TESTLER Karaci erin bafll ca görevleri: Safra ve safra tuzlar yla birlikte, sindirime yard mc olur. Besinlerden al nan ya larla birlikte, ya da eriyen vitaminlerin emilmesini kolaylaflt r r. Kan n p ht laflmas için gereken, protrombin, fibrinojen ve heparin gibi maddeleri üretir. Vücuttaki toksinlerle birlikte zararl maddeleri atar. Protein, lipit ve karbonhidrat sentezini yapar. Protein, ya, karbonhidrat, mineral ve vitaminleri gerekti inde kullan lmak üzere Kan flekerini ayarlar. Baz hormonlar n yap s nda yer alan kolesterolü üretir. Pek çok reaksiyonun gerçekleflmesinde görev alan enzimleri yapar. Suyla birlikte pek çok maddeyi tafl yan albumin i üretir. Karaci er yukar daki görevlerini yerine getiremezse, çeflitli hastal klar ortaya ç kar. Bu hastal klar n en önemlileri; Karaci er yetmezli i (Hepatik koma) Siroz Safra kesesi iltihaplar ve tafllar Kanser Karaci er hastal klar, en iyi flekilde Karaci er Fonksiyon Testleri ile anlafl l r. Biyokimyasal testlerden olan Karaci er Fonksiyon Testlerinin bafll calar flunlard r: 1

Karbonhidrat metabolizmas ile ilgili testler Glukojenez, glukojenoliz, glukoneojenez gibi olaylar ile glukoz d fl ndaki heksozlar n glukoza dönüfltürülmesi karaci erde gerçekleflir. Bu gruptaki testler, çeflitli flekerlere karfl tolerans üzerine dayan rlar. a- Glukoz tolerans testi: Diabet hastal n n teflhisi için uygulanmaktad r b- Galaktoz tolerans testi: Karaci er hücre hasar n n tesbiti için uygulanmaktad r. c- Epinefrine karfl tolerans testi: Karaci erin glikojeni depo etme kapasitesini ölçmek amac yla uygulanmaktad r Lipid metabolizmas ile ilgili testler Lipoproteinler ve fosfolipid, kolesterol, trigliserit gibi lipid elemanlar karaci erde sentezlenir. Kolesterol esterleflmesi ve kolesterol ün safra asitlerine y k m karaci erde gerçekleflir. Toplam kolesterol, ester kolesterol, fosfolipid seviyeleri ölçülür. Protein metabolizmas ile ilgili testler Protein sentez ve y k mlar nda karaci erin önemli rolü vard r. Karaci er hastal klar nda albümin seviyeleri azal r (hipoalbuminemi), kronik karaci er hastalar nda ise globülin düzeyi artar (hiperglobulinemi). Detoksifikasyon ile ilgili testler Endojen ve eksojen baz toksik maddeler ve boya maddeleri karaci erde faz I ve faz II reaksiyonlar ile biyotransformasyona u rat l r. Karaci er detoksifikasyon bozukluklar hippürik asit testi, bromosülfoftalein testi ve rose bengal testi gibi testlerle belirlenir. Bilirubin metabolizmas ile ilgili testler Karaci erin al n m, at l m ve konjugasyon reaksiyonlar ile ilgili testlerdir. Bilirubin kanda direkt ve indirekt olmak üzere iki flekilde bulunur. Hepatoselüler sar - l klarda herikiside artar. T kanma sar l klar nda ise direkt bilirubin artar. Serumda bilirubin düzeyi tayini, idrarda bilirubin ve bilirubin y k l m ürünü olan ürobilinojen tayini bu testlerden baz lar d r. Serum enzimlerinin tayini ile ilgili testler Karaci er hastal klar nda meydana gelen doku harabiyetinin bir sonucu olarak aç a ç kan baz enzimlerin aktivite tayinleri ile ilgili testlerdir. Alkalen fosfataz (ALP): T kanma ve hepatoselüler sar l klarda art fl gösterir.. Alanin amino transferaz (ALAT) ve Aspartat amino transferaz (ASAT): Enfeksiyöz hepatitlerde ve toksik hepatitlerde yükselir. Laktat Dehidrogenaz (LDH): Hepatit ve sirozda artar. Lösin amino peptidaz (LAP) ve 5 Nükleotidaz: Hepatik t kanmalarda art fl gösterir. Gama-glutamil transferaz (GGT): Viral hepatitin saptanmas nda ölçülür. Kronik alkoliklerde art fl gösterir. Kolinesteraz Hepatoselüler hastal klarda aktivitesi azal r. Genel Biyokimya Laboratuvar Uygulamalar nda karaci er fonksiyon testlerinden Bilirubin Miktar Tayini ve Total Kolesterol Miktar Tayini testleri uygulanacakt r. 2

4. Ünite 1, Sayfa 6, BÖBREK FONKS YON TESTLER Böbrekler organizmada homeostaz n sa lanmas nda önemli rol oynar. Böbre in en küçük fonksiyonel ünitesi nefron dur. Nefronlar glomerüller ve tübülüslerden meydana gelir. Glomerüller, kapiller yuma ve Bowman kapsülünden oluflur. Böbre in önemli fonksiyonlar flunlard r. 1. Zararl maddeleri vücuttan atmak 2. Vücutta su hacmini ayarlamak 3. yon dengesini düzenlemek 4. Plazman n ozmotik dengesini düzenlemek 5. Kan bas nc n düzenlemek 6. Asit-baz dengesini düzenlemek Böbrek fonksiyon testlerini 3 grupta toplamak mümkündür Böbrekte kan ak m n ölçen testler Glomerül ve tübülüslerdeki dolafl m ölçmek için kullan lacak olan maddenin hem glomerülden süzülmesi, hemde tübülüslerden uzaklaflt r lmas gerekmektedir. Diodrast, para amino hippürik asit, fenolsülfonftalein böbrek kan ak m n ölçmek için kullan lan maddelerden baz lar d r. Glomerül filtrasyonunu ölçen testler Bu testler Klerens testleri ad alt nda toplanmaktad r. Bir maddenin klerensi, plazman n o maddeden ar nma h z d r. Bir maddenin glomerül filtrasyonunu ölçmek amac yla kullan labilmesi için, o maddenin idrara sadece glomerül filtrasyonu ile geçmesi, tübülüslerden at lmamas, reabsorbe edilmemesi, vücutta kullan lmamas ve plazma proteinlerine ba lanmamas gerekmektedir. Bu flartlar tafl yan üre, kreatinin, inülin gibi maddeler hemen hemen tamamen glomerüllerden süzülür ve çok az reabsorbe edilir. Tübülüs fonksiyonunu ölçen testler Böbreklerin idrar yo unlaflt rma veya suland rma kabiliyetlerini ölçmeye yarayan testlerdir. drarda bulunan maddelerin miktar ve bununla ilgili olarak idrar n de iflen yo unlu u, böbrek tübülüslerinin reabsorbsiyon ve salg lama özelliklerine ba l d r. Bu nedenle su testleri genellikle tübüler fonksiyonu ölçmek amac ile uygulanan testlerdir. a- Yo unlaflt rma testleri: Hastay belirli bir süre susuz b rakarak, böbre in suyu ne derece absorbe etti i ölçülür.yani, bir sudan yoksun b rak l fl zaman ndan sonra idrar n özgül a rl n n tayini, böbrek fonksiyonunun önemli bir göstergesidir. b- Suland rma testleri: Bu testlerde hastaya su içirildikten sonra belli zaman aral klar ile idrar toplanarak hacmi ve özgül a rl ölçülür. c- Tübülüsün d fla at l fl testleri: Tübülüsün vücuda d - flar dan al nan yabanc maddeleri salg lama gücünü ölçen testlerdir. Vücuda d flar dan verilen baz boyalar n d fla at l fl h z ölçülür. Genel Biyokimya Laboratuvar Uygulamalar nda böbrek fonksiyon testlerinden Kreatinin Miktar Tayini testi uygulanacakt r. 4. Ünite 1, Sayfa 11 deki fiekil 1.1 den hemen sonra gelecek k s m, LABORATUVAR ÇALIfiMASI 5: KAN GRUBU TAY N Kan grubu tayini antijen-antikor tepkimelerine ba l olarak gerçeklefltirilmektedir. Bu nedenle kan grubu tayininin temelini kavrayabilmek için antijen ve antikor tan mlar iyi bilinmelidir. Antijen (aglütinojen): Antijenler, vücuda girdiklerinde ba fl kl k sistemini uyararak kendisine karfl bir ba fl kl k yan t n oluflmas na neden olan yabanc madde ve mikroorganizmalard r. Genellikle protein ve polisakkarit yap s nda canl organizma k s mlar ya da büyük moleküllü proteinler ile bunlara ba lanm fl karbonhidratlar, nükleik ve lipidik yap lard r. Antikor (aglütinin): Çok hücreli hayvansal organizmalar n ba fl kl k sistemi taraf ndan, kendi organizmalar na ait olmayan organik yap lara karfl gelifltirilen glikoprotein yap l moleküllerdir (immunoglobulin). Kendilerinin oluflmas nda etkili olan antijenlerle özgül olarak birleflebilirler. Organizmaya d flar - dan giren yabanc moleküllerin neden olabilece i zarar verici etkilere karfl erken bir savunma oluflturarak koruyuculuk sa larlar. IgG, IgM, IgA, IgD, IgE gibi çeflitleri vard r. ABO Kan Gruplar ve Kal t m Kan gruplar n n varl ilk kez 1901 y l nda Karl Landsteiner adl araflt rmac taraf ndan ortaya koyulmufltur. Farkl kan gruplar ndaki insanlar n kanlar biribirine kar flt r ld nda, baz lar nda kümelenme (çökelme, aglütinasyon) meydana gelirken, baz lar nda çökelme görülmemektedir. Bu kümelenmeye alyuvarlarda bulunan farkl proteinler (antijen, aglütinojen) ile kan plazmas nda bulunan çökelticiler (antikor, aglütinin) neden olmaktad r. Alyuvarlar nda A antijeni bulunduran kifliler A kan grubuna sahiptir. Alyuvarlar nda B antijeni bulunduran kifliler B kan grubuna sahiptir. Alyuvarlar nda hem A antijeni hemde B antijeni bulunduran kifliler AB kan grubuna sahiptir. Alyuvarlar nda antijen bulundurmayan kifliler O kan grubuna sahiptir Bu kan gruplar na sahip olan kiflilerin kan plazmas nda baflka bir kan n alyuvarlar n çökelten antikorlar bulunur. A kan grubuna sahip kifliler anti-b antikoru üretebilirler. B kan grubuna sahip kifliler anti-a antikoru üretebilirler AB kan grubuna sahip kifliler anti-a ve anti-b antikorlar ndan hiçbirini üretemezler. O kan grubuna sahip kifliler anti-a ve anti-b antikorlar n n herikisini birden üretebilirler. A ve B antijenleri alyuvarlar n hücre zarlar nda yer alan glikoprotein çeflitlerindendir. Anti-A ve anti-b antikorlar ise, kan serumunda do al olarak bulunan ve ilgili antijen vücuda girsin veya girmesin yaflam n çok erken evrelerinde akyuvarlar taraf ndan oluflturulan moleküllerdir. 3

Kan grubu Alyuvarlar ndaki antijen Plazmas ndaki antikor Kan verebildi i gruplar 4 Kan alabildi i gruplar Anti-A antikoru ile çökelme durumu Anti-b antikoru ile çökelme durumu A A antijeni Anti-B antikoru A, AB A, O Çökelme var Çökelme yok B B antijeni Anti-A antikoru B, AB B, O Çökelme yok Çökelme var AB A ve B antijeni Antikor yok Yaln z kendi grubu O Antijen yok Hem anti-b hemde anti A antikoru var Bütün gruplar (Genelverici) Bütün gruplar (Genel al c ) Yaln z kendi grubu Çökelme var Çökelme yok Çökelme var Çökelme yok Yani ABO kan gruplar ile ilgili antikorlar n di er antikorlardan fark, antijenlerle temas etmese bile kanda az miktarda bulunmalar d r. Bir kifli hiçbir zaman mikrobik bir hastal a tutulmad kça ya da afl lanmad kça o hastal n antikoruna sahip olamaz. Ancak A kan gruplu bir kifliye B kan grubundan kan verilmese bile kan nda anti-b antikoruna sahiptir. Yukar daki tabloyu inceleyiniz. Gruplar aras kan al fl-verifli, d flar dan verilen kandaki antijenik yap ya karfl, al c n n kan nda anikor oluflturulmas esas na dayan r. Vericinin kan nda antijenik yap bulunuyorsa ve al c da da bu antijenik yap ya karfl antikor üretilebiliyorsa çökelme meydana gelecektir. Ancak vericinin kan nda, al c da antikor oluflumuna neden olacak bir antijenik yap bulunmuyorsa çökelme meydana gelmez. Bu durumda vericide al c n n kan nda bulunan antijenlerle çökelme oluflturabilecek bir antikor bulunsa dahi, bu çökelme k smi bir çökelme (yar çökelme) olacak ve tam çökelme gerçekleflmedi i için hayati bir risk oluflturmayacakt r. Örne in, A kan gruplu bir kiflide A antijeni bulunmaktad r. O kan gruplu bir kiflide ifle antijenik yap bulunmaz. Ancak O kan gruplu kifli hem anti-a hem de anti- B antikorlar n bulundurmaktad r. O kan grubunda antijenik yap bulunmad ndan A kan grubundaki bir kifliye verildi inde herhangi bir antikor oluflumuna neden olmaz. O kan grubunda az miktarda anti-a antikoru do al olarak bulunmaktad r. Ancak bu antikor A kan grubunda bulunan A antijeni ile birleflse dahi, çok az bir çökelme (yar çökelme) meydana gelecek ve hayati bir risk oluflturmayacakt r. Bu nedenle, A kan gruplu kifli kendi grubunun yan s ra O kan grubundan da kan alabilir. Buna ra men, kan gruplar aras ndaki en uygun kan al fl-verifli, her bireyin kendi grubuyla yapt al fl-verifltir. Buna ideal kan al fl-verifli denir. deal olmayan gruplar aras ndaki kan nakillerinde yar çökelme veya tam çökelme olmaktad r. O Genel Verici Afla daki flekilde gruplar aras kan al flverifli gösterilmekte- O dir. Normal çizgi ile gösterilen oklarla yap lan nakillerde hiç çö- A A B B kelme meydana gelmez. Kesik çizgi ile gösterilen oklarla yap lan nakillerde ise Genel Al c AB yar çökelme meydana AB gelir.

Rhesus (Rh) Faktörü ABO kan gruplar n n oluflmas n sa layan antijenlere ek olarak baz kiflilerin alyuvarlar nda fazladan antijenlerin bulundu u gözlenmifltir. Bu antijenler ilk kez Rhesus macacus ad ndaki bir maymunun kan nda tespit edilmifl ve Rh antijeni olarak adland r lm flt r. Bir kiflinin alyuvarlar nda Rh antijeni varsa Rh + yoksa Rh- tir. Rh kan grubuna sahip kiflilerin kan plazmas nda Rh antijenini çökelten anti-d) antikorlar bulunmaz. Ancak Rh antijeni ile biraraya geldi inde anti-d antikoru oluflur. Bu nedenle Rh kan grubuna sahip bir birey Rh+ kan grubuna sahib bir bireyden kan alamazken bu kifliye kan verebilir. Kan Uyuflmazl Annenin kan grubu Rh-, bebe in kan grubu Rh + uldu u durumlarda kan uyuflmazl ortaya ç kabilir. Hamilelik s ras nda plasentada meydana gelebilecek bir hasar sonucunda embriyonun kan annenin kan na geçer. Annenin kan na geçen Rh antijenlerine karfl anti-d antikoru oluflur. Bu antikorlar plasenta yolu ile bebe e geçer ve bebe in alyuvarlar n n çökelmesine neden olur. Bebekte meydana gelen bu hastal a Eritroblstosis fetalis denir. Bu olay düflü e ya da ölü do- umlara neden olabilir. Bu durumu engellemek için gebelere 28. haftada anti-d i nesi yap lmal d r. Do- umdan sonra bebe in kan grubu pozitif ise ilk 72 saat içinde yeniden anti-d uygulanmal d r. UYGULAMA: Kan Grubu Tayini Amaç: Kan grubu tayinini gerçeklefltirmek. Lam lanset, pamuk, %70 lik etil alkol, kürdan, anti-a antibadi solüsyonu, anti-b antibadi solüsyonu ve anti- D antibadi solüsyonu. Uygulanacak fllem: 1. Bir adet temiz lam haz rlay n z. 2. Cam kalemi kullanarak lam 3 bölgeye ay racak flekilde çiziniz. Bu bölmeleri A, B ve C olarak iflaretleyiniz. 3. Lam n A yaz lan bölümüne bir damla anti-a serumu, B yaz lan bölümüne bir damla anti-b serumu C yazan bölümüne ise bir damla anti-d serumu damlat n z. 4. Sol elinizin orta parma n uç k sm na do ru birkaç kez s vazlayarak kan n parmak ucunda toplanmas - n sa lad ktan sonra %70 lik etil alkol damlat lm fl pamuk ile parma n z siliniz. 5. Parma n z n ucunu tek kullan ml k steril lanset ile h zl ca deliniz. 6. Parma n z deldikten sonra 1 er damla kan s - rayla anti-a, anti-b ve anti-d serumlar n n üzerine damlat n z. 7. Her damla için ayr kürdan kullanarak anti-a, anti- B ve anti-d serumlar n kan damlalar ile kar flt r - n z. Sonra lamlar hafifçe öne ve arkaya do ru hareket ettirerek sallay n z. 8. Birkaç saniye içinde aglütinasyon oluflup oluflmad - na makroskopik ve mikroskopik olarak bak n z. 5

Kan Grubu Damlat lan Serum Anti-A Anti-B Anti-D AB, Rh(+) A, Rh(+) B, Rh( ) O, Rh( ) E er sadece anti-a ile aglütinasyon varsa, kan grubu A d r. E er sadece anti-b ile aglütinasyon varsa, kan grubu B dir. E er hem anti-a hem anti-b ile aglütinasyon varsa, kan grubu AB dir. E er gerek anti-a gerek anti-b ile aglütinasyon yoksa, kan grubu 0 d r. E er anti-d ile aglütinasyon varsa kan grubu Rh(+) dir. (Bkz. fiekil 1.3) 5. Ünite 2, Sayfa 35 Uygulama 2: Yafl Preparasyon Yöntem Amaç: Bakterilerin hareketini yal preparasyon yöntemiyle incelemek. 24-48 saatlik Escherichia coli, Proteus vulgaris Bacillus cereus, Staphylococcus aureus kültürleri 5. Ünite 2, Sayfa 35 Uygulama 2: Yafl Preparasyon Yöntemi Amaç: Bakterilerin hareketini yafl preparasyon yöntemiyle incelemek. 24-48 saatlik Escherichia coli, Proteus vulgaris, Bacillus cereus, Staphylococcus aureus kültürleri 6. Ünite 2, Sayfa 38 Staril kabin içindeki.. 6. Ünite 2, Sayfa 38 Steril kabin içindeki.. 7. Ünite 2, Sayfa 42 Çizgiifllemi 7. Ünite 2, Sayfa 42 Çizgi ifllemi. 8. Ünite 2, Sayfa 46 Bacillus cereus, Escherichia coli ve Micrococcus luteus un ve Clostridium butyricum un 48 saatlik kültürü. 8. Ünite 2, Sayfa 46 Bacillus cereus, Escherichia coli, Micrococcus luteus ve Clostridium butyricum un 48 saatlik kültürü. 9. Ünite 2, Sayfa 46 LEBORATUVAR ÇALIfiMASI 6: 9. Ünite 2, Sayfa 46 LABORATUVAR ÇALIfiMASI 6: 10. Ünite 2, Sayfa 49.Lam üzernde tespit edilmifl... Bacillus cereus, Micrococcus luteus, Enterobacter aerogenes ve E.coli nin. 10. Ünite 2, Sayfa 49..Lam üzerinde tespit edilmifl.. Bacillus cereus, Micrococcus luteus, Enterobacter aerogenes ve E.coli nin. 6

11. Ünite 2, Sayfa 50, fiekil 2.11 GRAMIN YOD N 11. Ünite 2, Sayfa 50, fiekil 2.11 GRAM YODÜR (LUGOL) 12. Ünite 2, Sayfa 57,Salmonella typhimurium H antijeni, ve H antiserumu,.. 12. Ünite 2, Sayfa 57,Salmonella typhimurium H antijeni ve H antiserumu,.. 13. Ünite 2, Sayfa 59 Penicillum sp., Rhizopus sp., Alternaria sp. ve Fusarium sp. nin. 13. Ünite 2, Sayfa 59 Penicillium sp., Rhizopus sp., Alternaria sp. ve Fusarium sp. nin. 14. Ünite 2, Sayfa 62 API 50 CHL Medium, Lactobacillus ve iliflkili. API Listeria API Listeria, Listeria bakterilerini tan mlayan standardize bir sistemdir. API Listeria stripinde enzimatik testler ya da seker fermentasyonlar n n performanslar n kullanan.. 14. Ünite 2, Sayfa 62 API 50 CHL Medium, Lactobacillus ve iliflkili. API Listeria API Listeria, Listeria bakterilerini tan mlayan standardize bir sistemdir. API Listeria stripinde enzimatik testler ya da fleker fermentasyonlar n n sonuçlar n kullanan.. 15. Ünite 2, Sayfa 63.antibiyoti e karfl dirençine veya Amaç: API CHL Medium ile Lactobacillus identifikasyonu 15. Ünite 2, Sayfa 63.antibiyoti e karfl direncine veya Amaç: API CHL Medium ile Lactobacillus identifikasyonu 16. Ünite 2, Sayfa 64.laboratuvar personelinin bulafl c ajanlardan korunmak için. 16. Ünite 2, Sayfa 64.laboratuvar personelinin bulafl c ajanlardan korunmas için. 17. Ünite 2, Sayfa 67 için harici testler: catalaz, koagülaz, B hemoliz 17. Ünite 2, Sayfa 67 için harici testler: Katalaz, koagülaz, B hemoliz 18. Ünite 2, Sayfa 70 Gram negatip basil 18. Ünite 2, Sayfa 70 Gram negatif basil 19. Ünite 2, Sayfa 71..gerçeklefltirilen tavlama ( ng. Annealing) ve.. Amaç: Elde edilen Siyanobakteriyel genomik DNA dan 16S rrna gen + ITS ve 5 23S ucunun PZR amplifikasyonu (yaklafl k 1500-2000 baz içeren gen bölgesi) Materyaller: Siyanobakteriden elde edilmifl olan saf genomik DNA PZR için gerekli malzemeler: Steril pipet uçlar Otomatik pipetler Uygun primer setleri 19. Ünite 2, Sayfa 71..gerçeklefltirilen ba lanma ( ng. Annealing) ve.. Amaç: E.coli bakterisinden elde edilen genomik DNA dan 16S rrna gen bölgesinin PZR amplifikasyonu (yaklafl k 1500 baz içeren gen bölgesi) Materyaller: E.coli bakterisinden elde edilmifl olan saf genomik DNA PZR için gerekli malzemeler: Steril pipet uçlar Otomatik pipetler Uygun primer setleri 7

CYA 359F (5 -ggggaattttccgcaatggg-3 ) 23S30R (5 -cttcgcctctgtgtgcctaggt-3 ) Taq DNA polimeraz Steril ultra saf su BSA Primer 27F (5 -AGAGTTTGATCATGGCTCAG-3 ) Primer 1492R (5 -GGTTACCTTGTTACGACTT-3 ) Taq DNA polimeraz Steril ultra saf su (DNaz ve RNaz içermeyen) BSA 20. Ünite 2, Sayfa 72, (Tabloda) 1 U/reaction 20. Ünite 2, Sayfa 72, (Tabloda) 1 U/reaksiyon 21. Ünite 2, Sayfa 72 Elde edilen siyanobakteriyel genomik DNA dan 16S rrna gen + ITS ve 5 23S ucunun PCR amplifikasyonu bafllang ç denaturasyon basama : 94 C 5 dk denaturasyon basama : 94 C 45 s annealing basama : 54 C 45 s (30 döngü) elongation basama : 68 C 2 dk son elongation basama : 68 C 7 dk.pozitif kontrol olarak Arthrospira sp. genomik. 21. Ünite 2, Sayfa 72 Elde edilen E.coli genomik DNA s ndan 16S rrna geni PZR amplifikasyonu bafllang ç denatürasyon basama : 94 C 5 dk denatürasyon basama : 94 C 30 s annealing basama : 50 C 45 s (30 döngü) elongation basama : 72 C 2 dk son elongation basama : 72 C 7 dk.pozitif kontrol olarak Bacillus sp. genomik. 8