Yönetim Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 1 Đşletme ve Muhasebe Üretim faktörleri (input) Đşletme (süreç) Mal ve Hizmet (output) Satıcılar(input) alıcılar Öz kaynak Yab. kaynak Öz kaynak Yab. kaynak Vergi Amaç Kar elde etmek Toplumun ihtiyaçlarını karşılama Süreklilik Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 2 Dünyada Faiz Oranları (Eylül2007) Türkiye 17.25 Đngiltere 5.75 Đzlanda 14.25 FED 5.25 Brezilya 11.25 G.Kore 5.00 Güney Afrika 10.00 Kanada 4.50 Mısır 8.75 Norveç 4.50 Yeni Zelanda 8.25 Slovakya 4.25 Hindistan 7.75 Avrupa MB 4.00 Macaristan 7.75 Đsveç 3.75 Çek Cum. 3.25 Çin 7.02 Tayvan 2.88 Hong Kong 6.75 Avustralya 6.50 Đsviçre 2.75 Japonya 0.50 Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 3 Yönetimin Kapsamı Analiz Planlama Yatırım Kararları Finansman kararı Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 4
Yöneticinin Görevleri Analiz Hedefleri belirleme Bütçelerin hazırlanması, kontrol Nakit, menkul kıymet, alacak, stok yönetimi, Yatırım seçeneklerini değerlendirme, Risk yönetimi Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 5 FĐNANS YÖNETĐCĐSĐNĐN FONKSĐYONLARI Amaç Đşletmenin Piyasa Değerini En Yükseğe Çıkartmak Planlama Yatırım Kararları Finansman Kararları Proforma Bilanço Dönen Varlıklar Yabancı Kaynakla Finansman Proforma Gelir Tablosu Duran Varlıklar Öz Kaynakla Finansman Nakit Bütçesi Analiz Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 6 KÜÇÜK ĐŞLETMELERDE FĐNANS FONKSĐYONUNUN ORGANĐZASYON YAPISI Yönetim Kurulu Genel Müdür Üretim Müdürü Finans Müdürü Pazarlama Müdürü Kredi ve Tahsilat Ücret ve Maaş Muhase be Yatırım Raporlar Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 7 ĐŞLETMENĐN FĐNANS FONKSĐYONUNUN ORGANĐZASYON YAPISI Yönetim Kurulu Finans Komitesi Genel Müdür Üretim Müdürü Finans Müdürü Pazarlama Müdürü Hazine Kontrolör Nakit Kredi Vergi Maliyet Muhasebesi Bütçeleme Planlama Muhasebe Veri Süreç Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 8
Basit Bir Organizasyon Yapısı Yönetim Kurulu Y.Kurulu başkanı ve Genel Müdür Gen.Müd.Yardımcısı Pazarlama Müdürü Finans Md. Üretim Md. Treasurer Controller Cash Manager Credit Manager Tax Manager Cost Accounting Manager Financial Capital Financial Data Processing Accounting Expenditures Planning Manager Manager Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 9 Piyasalar Piyasalar yönetim içinde finansal piyasaların rolü nedir? Şirketlerden nakit akışı ve şirkete nakit akışı Para piyasaları ve sermaye piyasaları Birincil ve ikincil piyasalar piyasaların faydaları nelerdir? Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 10 Piyasalar ve Şirketler Arasında Nakit Akışı Đşletme VarlıklarınToplam Değeri Piyasalardan Sağladığı Toplam Kaynak B. Đşletmenin varlık yatırımı Dönen Varlıklar Sabit Varlıklar A. Đşletme Menkul kıymet ihraç Eder E. Faaliyetlerde Nakit Elde edilmesi C. Đşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit akışı F. Temettü ve borç ödemeleri Piyasalar K. Süreli borçlanama U. Süreli Borçlanma Öz Kaynaklar D. Devlet Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 11 Piyasalar ve Şirketler Arasında Nakit Akışı (devam) A. Đşletme nakit ihtiyacını karşılamak amacıyla menkul kıymet ihraç eder B. Đşletmenin varlıklara yatırım yapar C. Đşletme faaliyetlerinden nakit sağlar D. Devlete vergi ödemesi yoluyla nakit çıkışı E. Elde edilen kar yata artan kısım tekrar yatırımda değerlendirilir F. Borç verenlere faiz ve ana ödemesi, ortaklara kar payı ödemeleri yoluyla nakit çıkışı Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 12
Türkiye de ve Dünyada Finans (CFO) Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 13 Türkiye - CFO Bütçenin yapılması ve kontrolü Raporların hazırlanması Vergi denetimi Kredi kuruluşları ile ilişkiler Fonların yönetimi Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 14 Dünya - CFO Şirket stratejilerini değer odaklı oluşturma Üst yönetimin alacağı kararların finansal tablolara etkisini analiz etme Yatırımcı ilişkilerinin yürütülmesi Finans piyasalarının beklentilerinin tespiti ve kuruma uyarlama Risk yönetim kültürünün geliştirilmesi Yeni iş geliştirmeyi sağlayacak finansman modellerinin geliştirilmesi Şirket birleşme vb. uygulamaları sağlamak olanakları tespit.. Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 15 T Ü R K Đ Y E D E 1 9 8 0 Ö N C E S Đ B A N K A C I L I K VARLIKLAR BANKA BĐLANÇOSU BORÇLAR Başka finanslama seçeneği yok Enflasyon civarı faiz Uzun vade Rekabet az Nakit Krediler Kurumsal Krediler TL Đştirakler Bina, Arazi, Ekipmanlar Mevduatlar TL Uzun Vade Diğer Borçlar ÖZSERMAYE Ödenmiş Sermaye Rekabet az Yatırımcı için seçenek az Enflasyon altı faiz ödemesi Muhasebe Standartları yok Sermaye yeterliliği yok Faiz ve kur riski yok Sınırlı sayıda ürün ve hizmet Kredi riski çok az BANKACILIK SEKTÖRÜ Sabit ve güvenli faiz marjı Rekabet az Kamu denetimi zayıf Sermaye piyasaları gözetimi yok Faiz dışı gelir çok az Türev ürün yok Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 16
T Ü R K Đ Y E D E 1 9 8 0 S O N R A S I B A N K A C I L I K Yatırım seçeneği çok Enflasyon üstü getiri talebi Plasmanda yoğun rekabet Portföy çeşitlendirmesi VARLIKLAR Nakit ve Bankalar Interbank ve Repo Menkul Kıymetler (TL, USD, ) Krediler (TL, USD, ) Kurumsal Kredi Kartı Oto Kredisi Đştirak ve Bağlı Kurumlar BANKA BĐLANÇOSU Bono Tahvil HS Ev Kredi Tüketici BORÇLAR Mevduatlar TL USD Interbank ve Repo Sermaye Piyasalarından Borçlanma Diğer Borçlar ÖZSERMAYE Ödenmiş Sermaye Mevduat ve Borçlanma için hızlı rekabet Yatırımcılar için seçenekçok Enflasyon üstü faiz ödemesi Bina, Arazi, Ekipmanlar Fonlar ve Reservler Muhasebe Standartları Sermaye yeterliliği Yüksek kredi riski Faiz, kur, operasyon ve likidite riski Yoğun bankalararası rekabet Diğer finansal kurumların bankalarla rekabeti var BANKACILIK SEKTÖRÜ Kamu denetimi kuvvetli Sermaye piyasaları gözetimi var Faiz dışı gelir yüksek Türev ürünler yaygın Birleşmeler yaygınlaşmakta Ürün ve hizmet çeşitliliği Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 17 Kapalı Ekonomiden Açık A k Ekonomiye Geçiş Rekabet arttı. Đhracat arttı. Đthalat serbest bırakıldı. Sermaye piyasaları oluştu. kurumlar çeşitlendi. Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 18 Açık k Ekonominin Piyasalara Etkisi Tasarruflar için rekabet arttı. Banka faiz marjları daraldı. Kalite notu yüksek şirketler;. Halka arz. Finansman bonosu ihracı. Tahvil Đhracı. Dış borçlanma yoluyla direk finanslama yapmaya başladılar. - Kredi piyasasında, bankalara;. Daha küçük ölçekli. Riski daha yüksek müşteriler kaldı. Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 19 DÜNYA FĐNANS F PĐYASALARINDA P Mevduatlar için rekabet arttı. Kredi vermek için rekabet arttı. Krediler menkulleştirildi. Sermaye piyasalarından borçlanabilme isteği arttı. Leasing, faktoring, forfaiting ve finansman şirketleri sayısı artarken, faaliyet alanları genişledi. Bankacılık hizmetlerinde rekabet arttı. Yatırım bankacılığı (investment banking) daha önemli hale geldi. yeniliklerin kullanımı yaygınlaştı. Banka birleşmeleri arttı. Globalleşme hızlandı. Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 20
BANKACILIK SEKTÖRÜNDE ĐZLENEN DÖNG D NGÜ Hukuki Serbestleşme Menkulleştirme Yenilikler GLOBALLEŞME REKABET Daha Çok Risk Alma Banka Birleşmeleri Portföy Çeşitlendirmesi Daha Yüksek Sermaye Yeterliliği Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 21 FĐNANSAL PĐYASALARIN P SINIFLANDIRILMASI Varlıkların Niteliği Bakımından Bono Piyasaları Tahvil Piyasaları Hisse Senedi Piyasaları Türev Ürünler Piyasaları Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 22 Varlıkların Vadeleri Bakımından Para (Nakit) Piyasaları Sermaye Piyasaları Varlıkların Piyasaya Ne Zaman Sunulduğu Bakımından Birincil Piyasalar (Primary Markets) Đkincil Piyasalar (Secondary Markets) Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 23 Hemen veya Gelecekte Teslim Sözü Verme Bakımından Nakit (Spot) Piyasalar Vadeli Piyasalar Organizasyon Yapısı Bakımından Açık Arttırmalı Piyasalar (Auction) Tezgah Üstü Piyasalar (Over-the-Counter) Organize Piyasalar Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 24
FĐNANSAL KURUMLARIN YAPILANMASI Mevduat Kabul Eden Kurumlar Ticari Bankalar Özel Finans Kurumları Mevduat Kabul Etmeyen Kurumlar Finans Şirketleri Yatırım Ortaklıkları Aracı Kurumlar Emeklilik Fonları Sigorta Şirketleri Yönetim Doç.Dr. Oktay Taş 25