Doğal Bağışıklık 1
Doğal Bağışıklık İnsan doğar doğmaz hazırdır 2
Mikrop vücuda girdiği zaman doğal bağışıklık onunla saatler içinde savaşır. 3
Doğal bağışıklık ikinci görev olarak adaptif immün cevabı uyarır. 4
Doğal bağışık yanıtın hafızası yoktur. Adaptif immün yanıtın hafızası vardır. 5
Doğal Bağışık Yanıtın Komponentleri 1. Anatomik yapılar 2. Mekanik olaylar 3. Normal flora 4. Antijene özgül olmayan antimikrobiyal moleküller 5. Hücreler 6. Kompleman, akut faz proteinleri 6
1 Anatomik engeller mikropları fiziksel olarak engeller Skin Kuru Asit ph Düşük ısıda Saç folikülleri ve ter bezleri Lizozim Toksik lipid Epitel hücreleri Defensin Katelisidin 7
Solunum sistemi, sindirim sistemi ve genitoüriner sistem mukozalar ile çevrilidir. 8
Mukozalar mukus salgılarlar. Mukus mikropları yakalar ayrıca çeşitli antimikrobiyal moleküller içerir Lizozim Laktoferrin Laktoperoksidaz 9
Silium bir organel olup özellikle solunum sistemi epitel hücrelerinde bulunur. Partikülleri yakalayarak gerisin geri ağzımıza taşıyarak onları yutmamızı sağlar 10
Bazı eylemler de mikropları atmamızı sağlar Öksürük Hapşırmak Kusmak İshal 11
Bazı sıvılarımızla mikropları uzaklaştırırız İdrar Ter Gözyaşı Salya 12
2 Vücudumuzda yaklaşık 100 trilyon mikroorganizma bulunur. Bunlar normal florayı oluşturur. Normal flora bizi korur. Metabolik artıklar oluşturarak. Yüzeyleri kapatarak Besinleri kullanarak İmmün sistemi uyararak 13
3 Antigen-nonspecific antimicrobial molecules Vücudumuzda bir çok antijene özgül olmayan ama anti-mikrobiyal özellik gösteren moleküller vardır. Midemizde hidrolorük asit ve enzimler bunların başında gelir 14
15
Defensins nötrofiller tarafından salgılanır ve mikroplarda delikler oluşturur. 16
Kathelisidin epitel hücreleri tarafından oluşturulur ve anti-mikrobiyal özellik taşır. 17
Laktik asit ve yağ asitleri kıl fplikülleri ve ter bezlerinde bulunur. Mikroplar için toksiktirler. 18
Lactoferrin ve transferrin demiri bağlayarak mikropların kullanmasını engeller 19
5 Doğal Bağışıklık Hücreleri 5a.-Fagositler 5b.-Mediatör salan hücreler 5c.-Lenfositler 20
5a İki tip fagositer hücre vardır Mononükleer fagositer hücre kanda monosit dokularda makrofaj 21
Diğer tip ise Polimorfonükleer granülositlerdir 22
Monosit kandaki beyaz kürelerin %2 sini oluşturur. 23
Monositler dokularak geçerek farklılaşır ve orada kalırlar. Doku makrofajı adını alırlar. 24
Monosit at nalı şeklinde çekirdeğe ve garnüllere sahiptir. Primer granül veya azurofilik granül esasında lizozimdir. Peroksidaz Asit hidrolaz içerir Fagositoz yaparlar Antijen sunarlar Sitokin salgılarlar Uzun yaşarlar Çoğalırlar 25
Makrofaj özel reseptörlere sahiptir. Microp resptörleri (PRR) Sitokin reseptörleri IFN-γ Opsonin moleculeri için reseptörler 26
27
Üç tip polimorfonükleer granülosit vardır Düzensiz ve lobüllere ayrılmış çelkirdek Nötrofil Granül Eozinofil Bazofil 28
Nötrofikl enfeksiyon bölgesine ulaşan ilk beyaz küre tipidir. 54-75 % Beyaz Kürelerin 29
Nötrofil önemli fagositer hücredir İki tip granül içerir Primer vaya azurofilik granül lizozomdur. (azurophilic) granules Asit hidrolaz Miyeloperoksidaz Muramidaz veya Lizozim Defensin Kathepsin G Katyonik protein Bakterial geçirgenlik arttırıcı protein Sekonder granül Laktoferrin Lizozim Kollogenaz Elestaz 30
Nötrofil bazı durumlarda granüllerini hücre-dışı ortama salarlar. Etrafdaki mikroplara ve dokulara zarar verirler 31
Nötrofiller kalikrein ve diğer enzimler salgılar. Bu enzimler prostoglandin sentezine neden olur. 32
Nötrofiller çeşitli adezyon molekülleri ve reseptörler içerir 33
Nötrofiller Kısa yaşam ömrüne sahiptirler Bölünemezler 34
5b Eozinofiller beyaz kürelerin (Lökositlerin) % 1-4 ünü oluşturur. İki loplu nükleusu vardır. Çok sayıda sitoplazmik granül içerirler Asit fosfataz Peroksidaz Major basik protein Temel toksindir Histamin salın ımına neden olur Nötrofil ve trombositleri aktive eder Eozinofil katyonik protein (ECP) Nörotoksin (EDN) 35
Fagositoz kabiliyetinde olmasına rağmen fagositozda temel rol oynamaz. Granüllerini dış ortama boşaltırlar. Mantar, protozoa ve helmint enfeksiyonlarında rol oynarlar Lökotrein ve prostoglandin salarlar Ömürleri 8-12 gündür 36
5b Bazofiller kan dolaşımında son derece sınırlı sayıda bulunurlar Lökositlerin % 0,2 Dokudaki karşılığı Mast Hücreleri Fonksiyonları aynı ama morfolojik olarak farklı Bir çok garnül içerirler Histamin Lökotrien Prostoglandin Heparin PAF (Platelet Aktive Edici Faktör) IL-4 ve IL-13 salgılarlar Kısa ömürlüdürler Parazitlere bağışık yanıtta, allerijide rol oynarlar. 37
Bazofil ve Mast Hücreleri Çeşitli Uyarımlar Sonucu İçerisindeki Granülleri Dış Ortama Salarlar 38
5c Lenfositler Doğal Katil Hücreler, NK Hücreleri 39
NK Hücreleri Yok T hücre işareti B hücre işareti Fonksiyonları Virus ile enfekte hücreyi öldürür Tümör hücresini öldürür Strese girmiş hücreyi öldürür En önemli makrofaj aktivatörü olan IFN-γ salgılar 40
NK hücreleri çift reseptör sistemi kullanır 41
Sıkıntıda olan hücreler özel bir glikoporotein salgılarlar. Bu ölüm sinyali doğurur. Hücre MHC I ekprese ediyorsa ölüm emri iptal edilir. 42
Bazen viruslar, stres ve maling hücreye dönüşüm sonrası hücrenin MHC I ekspresyonu engellenir. Bu durumda ölüm emri iptal edilemez ve hücre NK tarafından öldürülür. 43
IL-2 ve Il-12 NK hücresini uyarır. 44
Kompleman sistemi Akut faz proteinleri Sitokinler 6 Diğer Önemli Moleküller 45
Kompleman sitemi serum ve hücreler arsı sıvıda bulunan bir seri proteinden oluşur. Başlıca üç yol ile aktive olur. C3 convertase 46
Kompleman Sisteminin Fonksiyonları Mikropların kolay fagosite edilmeleri için işaretler. Bu olaya opsonizasyon denilir. Bazofil ve mast hücrelerinin degranülasyonu sağlar ve enflamasyonu artırır. Gram-negatif bakterilerin dış membranlarında delik açar B lenfositlerin antikor yapımını aktive eder. İmmun komplekslerin temizlenmesine yardımcı olur. 47
48
Enfeksiyonun başlaması ile bir çok plasma proteini sentezlenir. 49
50
Makrofajlar mikropları tanıdığı zaman sitokin denilen düzenleyici moleküller salgılarlar. 51
Mikropların Doğal Bağışıklık Tarafından Tanınması 52
Doğal bağışık yanıtta rol oynayan hücreler mikropları memli hücrelerinde bulunmayan moleküllerin varlığı ile tanır. Bu moleküllere Patojenite ile alalakı moleküler dizilim anlamaına gelen PAMP (Pathogen-associated molecular patterns) denilir. LPS Porin proteinleri Lipoprotein Lipid 53
PAMP Peptidoglikan Teikoik asit Lipoteikoik asit 54
Lipoarabinomannan 55
Mannoz zengin glikan 56
57
58
Doğal başışık yanıtta PAMP karşıtı onu tanıyan PRR denen yapılar vardır. Pattern-Recognation Receptors 59
PRR hücrelerin yüzeyinde, fagozom yüzeyinde veya sitoplazmada olabilir. 60
İki çeşit PRR vardır 1.-Endocytic Pattern-Recognition Receptors Mikropların fagosite edilmelerini sağlar. 2.-Signaling Pattern-Recognition Receptors Makrofajların sitokin salgılamasına sağlar 61
62
Doğal Bağışık Yanıtta Olaylar Mikropların kendisi komplemanı aktive eder. Aktive olan kompleman etkisi gösterir. Mikroplar fagosite edilir. Aynı zamanda fagositer hücreler sitokin salgılar. Nötrofiller kan damarlarından dışarıya çıkarlar. Bu olaya diapedes denilir. 63
Doğal Bağışık Yanıtın Hücreleri Mikropları Tanıdğı Zaman Çeşitli Yollarla Cevap Verir 64
Fagositer hücreler mikropları tanıdığı zaman fagosite ederler. 65
Fagolizozom içinde çeşitli enzimler aktive olur. 66
Mikroplar özellikle kapsülleri ile fagositozdan korunurlar. 67
68
Bazen fagozom-lizozom birleşmesi olmadan kaçarlar 69
Bazen fagozom-lizozom birleşmesini engellerler 70
Bazen kompleman parçalarını kendilerinden uzaklaştırırlar 71
Mikropların Doğal Bağışık Yanıttan Kaçma Mekanizmaları Fagositozdan kaçarlar Fagozom içinden kaçarlar Fagozom-lizozom birleşmesini engellerler Fagolizozom (Fagozom-lizozom birleşmesi sonucu oluşan yapı) içinde yaşarlar Komplemanın aktivasyonu engellerler Fagositleri öldüren enzimler salrlar. Makrofajların kendilerini öldürmesini sağlarlar. 72