Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 TÜRKİYE DE İTHAL KÖMÜRE DAYALI ELEKTRİK ÜRETİMİ Dr. Nejat Tamzok TMMOB Maden Mühendisleri Odası
Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 TÜRKİYE BİRİNCİL ENERJİ ÜRETİM VE TÜKETİMİ 14 12 Mtep 67,9 (%) 8 7 Odun-çöp %2,9 Yeni. %3,2 Doğal gaz %31, 1 8 6 4 55,8 47,3 31, 26,6 6 5 4 3 2 Tüketim Üretim Üretim/ Tüketim Hidrolik %4,1 Odun-çöp %11 İthal kömür %18,7 Yeni. %11 Yerli kömür %14,1 Petrol %26, Petrol+gaz %9 TÜKETİM 212 2 1972 1982 1992 22 212 1 Hidrolik %16 Kömür %53 ÜRETİM 212
Doğal gaz Petrol Kömür Hidrolik Odun-çöp Yenilenebilir Toplam Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 ENERJİDE DIŞA BAĞIMLILIK, 212 12 1 8 Mtep 6 4 %73,2 Üretim İthalat 2 %98,7 %92,3 %56,7 Toplam enerji ithalat bağımlılığı %73,2 ile 212 yılında Cumhuriyet tarihinin zirvesine çıktı.
1972 1976 198 1984 1988 1992 1996 2 24 28 212 1972 1976 198 1984 1988 1992 1996 2 24 28 212 Mtep Mtep Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 ENERJİ İTHALATI 14 12 Üretim Net ithalat Enerji Bağımlılığı 1 9 8 5 4 Petrol Doğal gaz Kömür Kok-petrokok 1 7 8 6 6 5 4 % 3 2 4 3 2 2 1 1 Türkiye, yirmi yıl önce birincil enerji ihtiyacının yaklaşık yarısını yerli enerji kaynaklarından temin edebilirken, bugün neredeyse dörtte üçünü dışarıdan ithal etmek zorunda. Bu tablonun sonucu olarak, enerji ithalat faturası giderek kabarmakta.
197 1972 1974 1976 1978 198 1982 1984 1986 1988 199 1992 1994 1996 1998 2 22 24 26 28 21 212 Milyon tep Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 İTHAL KÖMÜRÜN BİRİNCİL ENERJİ İÇİNDEKİ PAYI 12 1 8 Enerji tüketimi Enerji üretimi Kömür ithalatı Enerji üretimi/enerji tüketimi İthal kömür/enerji tüketimi 9 8 7 6 6 5 4 % 4 3 2 2 1 İthal kömürün enerji tüketimini karşılama oranı artmakta. Bu oran, 1 yıl önce yaklaşık %1 düzeyindeyken bugün %2 lere yaklaşmaktadır.
1972 1974 1976 1978 198 1982 1984 1986 1988 199 1992 1994 1996 1998 2 22 24 26 28 21 212 Kurulu güç, MW Elektrik üretimi, GWh Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 KURULU GÜÇ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ 7. 3. 6. Kurulu güç (MW) 25. 5. Elektrik üretimi (GWh) 2. 4. 15. 3. 2. 1. 1. 5. Toplam elektrik arzı 213 yılında 1 yıl öncesine göre %7 oranında artarak 239 GWh düzeyine yükseldi. Toplam kurulu güç 214 yılında 1 yıl öncesine göre %85 arttı ve 68,2 TW oldu.
1984 1994 24 214 Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 KURULU GÜCÜN GELİŞİMİ 8 7 6 5 4 3 Kurulu güç, GW Yenilenebilir Sıvı yakıt Hidrolik Doğal gaz Yerli kömür İthal kömür İthal kömür 8,% Yerli kömür 12,8% Yenilene bilir 6,1% Sıvı yakıt 1,8% Doğal gaz 37,% 2 1 Hidrolik 34,4% KURULU GÜCÜN KAYNAKLARA DAĞILIMI, 214 2 yılına kadar elektrik üretiminde kullanılmayan ithal kömürün payı bugün %8 düzeyine kadar yükselmiştir.
İthal kömür Yerli kömür Sıvı yakıt Doğal gaz Yenilenebilir Hidrolik Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 2-214 ARASINDA KURULAN SANTRAL KAPASİTESİNİN KAYNAKLARA DAĞILIMI 2. 15. 1. MW 5. 5.463 %13 2.2 %4,8-742 18.372 %43,6 4.8 %9,7 12.918 %3,7-5.
1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 21 23 25 27 29 211 213 Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 Türkiye 19. Kömür Kongresi, Zonguldak, 21 23 Mayıs 214 İTHAL KÖMÜRÜN TÜRKİYE SERÜVENİ 6. 5. 4. 3. MW İthal kömüre dayalı kurulu güç (MW) Kömür ithalatı (bin ton) Bin ton 35. 3. 25. 2. 15. 2. 1. 1. 5. Türkiye de 1973 yılından beri kömür ithalatı yapılmakta. İthalat 2 yılına kadar 1 milyon tonun altında seyretti. 2 li yıllarda ise hızla artarak 2 milyon tonun üzerine çıktı. 212 yılında 3 milyon tonu gördü. Son on yılda yaklaşık iki kat artan ve 213 yılında 27,3 milyon ton seviyesinde gerçekleşen kömür ithalatının gelişim çizgisine bakıldığında önümüzdeki dönemlerde de hız kesmeden yukarı yönlü bir hareketin gerçekleşeceği rahatlıkla söylenebilir.
Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 İŞLETMEDEKİ YA DA İNŞAAT HALİNDEKİ İTHAL KÖMÜR SANTRALLERİ 19MW 139 MW 12 MW 1 MW 165MW 192MW 35MW 132MW 725MW 6MW 15MW İşletmede İnşaat halinde İşletmedeki santral gücü: 5.463 MW İnşaat halindeki santral gücü: 6.345 MW İşletmedeki santralların toplam kurulu güç içindeki payı: %8 İnşaat halindeki santralların toplam kurulu güç içindeki payı: %9
Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 ÖN LİSANS DEĞERLENDİRME YA DA İNCELEMEDEKİ İTHAL KÖMÜR SANTRALLERİ 24 MW 155 MW 12 MW 11 MW 122 MW 4865 MW 8 MW 2772 MW 2 MW 8199 MW 66 MW 465 MW 186 MW Ön lisans değerlendirme ya da incelemedeki santral gücü: 3.8 MW Ön lisans değerlendirme ya da incelemedeki santralların toplam kurulu güç içindeki payı: %45
Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 İTHAL KÖMÜRE DAYALI SANTRALLARIN TÜKETECEKLERİ KÖMÜR MİKTARLARI 214 Yılı Eylül Ayı Sonu Adet Toplam kurulu güç, MW Tüketecekleri kömür, ton/yıl Kömür ithalatına ödenecek döviz (milyar USD/yıl) Toplam CO2 Emisyonu (ton/yıl) İşletmedeki santrallar 9 5.463 13.2. 1,2 37.. İnşaat halindeki santrallar 6 6.345 15.3. 1,4 43.. Ön lisans sürecindeki santrallar 36 3.8 74.. 6,7 28.. Toplam 51 42.68 12.5. 9,3 288.. İşletmedeki, inşaat halindeki ve ön lisans değerlendirme sürecindeki ithal kömür santrallarının tümü dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre; Türkiye nin sadece elektrik üretimi amaçlı bir yıllık kömür ithalatı 213 yılı kömür ithalatından 3,8 kat ve ithalat faturası ise bugünkü maliyetlere göre- 213 yılı faturasından 2,7 kat daha fazla olacaktır. Söz konusu kömürden oluşacak emisyon ise neredeyse Türkiye nin 213 yılı toplam emisyon miktarına yaklaşmaktadır.
Mühendislik ve Mimarlık Haftası, Samsun, 21 Ekim 214 Türkiye 19. Kömür Kongresi, Zonguldak, 21 23 Mayıs 214 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM Dr. Nejat Tamzok TMMOB Maden Mühendisleri Odası nejattamzok@yahoo.com https://independent.academia.edu/nejattamzok