SAYFA NO 1 / 6 1. AMAÇ: Hastane ameliyathanesinin ameliyatta hazırlanması, temizliği ve bakımı, ameliyathane ihtiyaçlarının temini, mevcut alet ve malzemenin bakım onarım ve sterilizasyonunun sağlanması ve çalışma esaslarını açıklar. 2. KAPSAM: Ameliyathane çalışanlarını kapsar. 3. SORUMLULAR Ameliyathane Sorumlu Doktoru Ameliyathane anestezi sorumlu doktoru Klinik doktorları Ameliyathane anestezi doktorları Ameliyathane Sorumlu Hemşiresi Ameliyathane Hemşiresi Ameliyathane anestezi teknisyeni Hastabakıcı Temizlik personeli 4. KISALTMALAR 5. TANIMLAR ANTİSEPSİ: Özellikle vücudun yüzeysel dokularının ve lezyonlarının kimyasal maddeler kullanılarak patojen mikroorganizmalardan arındırılması işlemidir STERİLİZASYON: Bir madde ya da cismin birlikte bulunduğu tüm mikroorganizmaların her türlü canlı ve aktif şekillerinden arındırılması işlemidir. DEZENFEKSİYON: Bir ortamdan patojen mikroorganizmaları elimine ederek ancak sporları etkilemeyen bir işlemdir. Bu işlem yalnızca dezenfektan denilen kimyasal maddelerle, mekanik temizlik ve ısı ile de sağlanabilir. PREOPERATİF:Ameliyat öncesi bakım. PREMEDİKASYON: Ameliyat öncesi ilaç desteği 6. FAALİYET AKIŞI 6.1 Hastanemizde ameliyathane K blok 4. kattadır. 3 büyük (genel) ameliyat salonu vardır. 6.2 Ameliyathane daimi çalışanları, anestezi ve reanimasyon uzmanı, anestezi teknisyen ve teknikerleri, ameliyathane hemşireleri, perfüzyonistler, ameliyathane hizmetli personelleri ve temizlik görevlileridir. 6.3 Ameliyathane genel sorumluluğu cerrahi klinik şefi, ameliyathane sorumlu doktoru ve ameliyathane sorumlu hemşiresi tarafından yürütülür. 6.4 Ameliyathane sorumlu hemşiresi, ameliyathane sorumlu uzman doktorun teklifi klinik şefi onayıyla görevlendirilir. 6.5.Ameliyathane Giriş - Çıkış 6.5.1 Ameliyathaneye hasta ve personel giriş çıkışları belirlenen kurallara göre yapılır. 6.5.2 Ameliyathane katı; steril, yarı steril ve steril olmayan alan olmak üzere üç bölümden oluşmakta olup bu bölümler bariyerlerle ve uyarı yazıları ile ayrılmıştır.
SAYFA NO 2 / 6 6.5.3 Steril, yarı steril ve steril olmayan alanlarda bulunduğu koşulları ve giyilecek ekipmanlar farklıdır. 6.5.4 Kat girişi steril olmayan alan olup, kat girişinden soyunma odaları girişine kadar olan bölümler yarı steril alandır. Bu bölgelerde forma ve ameliyathane terlikleri ile dolaşılabilir 6.5.5 Ameliyathane girişlerinde personel forma ve özel terlikleri ile bone ve maske takılarak ameliyathane içi steril alana geçer. Steril alana geçerken otomatik kapılar sürekli kapalıdır. 6.5.6 Ameliyathanede kullanılan giysilerle ameliyathane dışına kesinlikle çıkılmaz. 6.5.7 Hastaları servisten getiren hastalar tekerlekli sandalye ile ameliyathaneye getirilir ve ameliyathane tekerlekli sandalyesine alınır. 6.6. Hasta Ve Çalışanların Güvenliği İle İlgili Önlemler 6.6.1 Hastalara kullanılan tüm malzemeler steril olmalıdır. 6.6.2 Malzemelerin dezenfeksiyonuna ve sterilizasyonuna dikkat edilmelidir. 6.6.3 Doğru taraf ve doğru hasta kuralına uyulmalıdır. 6.6.4 Çalışanlar bulaşıcı hatalık riskine karşı kendilerini korumalı, eldiven kullanmalı ve kanlı aletler yıkama ünitesine uygun şekilde teslim edilmeli. 6.6.5 Kullanılan çeşitli tipte iğne ve enjektör uçları için iğne kutuları bulundurulmalıdır. 6.6.6 Odaların temizlik ve dezenfeksiyonuna dikkat edilmelidir. 6.6.7 Hastalara ameliyat gömleği giydirilmiş olmalı ve kontrolü sağlanmalıdır. 6.7.Ameliyathanede enfekte vaka ile ilgili uygulamalar 6.7.1 Enfekte vakalar en son vaka olarak alınmaya çalışılmalıdır. 6.7.2 Enfekte vaka her cerrahi odaya alınmamalıdır. 6.7.3 Enfekte vakada kullanılan malzemeler ayrıca toplanmalıdır. 6.7.4 Enfekte vaka alınan oda uygun dezenfektanlarla temizlenmelidir. 6.8.Ameliyathane temizlik ve dezenfeksiyon 6.8.1 Çalışanlar öncelikle kendilerini korumak için gerekli önlemleri alır. ( eldiven,maske, bone vb ) 6.8.2 Odalar, atıkların alımı yapılarak uygun dezenfektanlarla dezenfekte edilir. 6.9.İlaç ve malzeme temini 6.9.1 Malzemeler bitmeden depomuzda bulunan stok adedine göre istem yapılır. 6.9.2 Malzeme istemi, malzeme temini, depo ve malzeme kontrolü sorumlu hemşire tarafından yapılır. 6.9.3 Anestezi ilaçları eczane tarafından temin edilir uzman doktor teslim alır teknisyenler tarafından odalara dağıtımı yapılır. 6.10. Steril Alan: 6.10.1 Girişinde otomatik kapı bulunmalıdır. 6.10.2 Kesinlikle maske,bone ve ameliyathane forması olmadan girilmez. 6.10.3 Ameliyathane personelleri haricinde hiç kimse giremez. 6.10.4 Yiyecek bulundurulması ve bunların tüketilmesi kesinlikle yasaktır.
SAYFA NO 3 / 6 6.11. Yarı Steril Alan: 6.11.1 Yarı steril alanda idari, dinlenme ve personel soyunma odaları bulunmaktadır. 6.11.2 Maske ve bone kullanılması zorunlu değildir. 6.12.Steril Olmayan Alan: 6.12.1 Ameliyathanenin giriş kısmı olup hasta ve personel giriş kapıları bulunmaktadır. 6.12.2 Girişe gelindiğinde ayakkabılar çıkarılarak ameliyathane terlikleri giyilir. Ayakkabılar personel ayakkabı dolaplarına bırakılır. 6.12.3 Normal şartlarda ameliyathane oda ısısı ( 20-23 ºC ) olmalıdır. Ancak ameliyatın türüne ve ihtiyaca göre 18-26 ºC arasında ayarlanabilir olması önerilir.ameliyathane sıcaklığı, sıcaklık ve nem takip formu ile takip edilir. 6.12.4 Klimaların kontrolü hastane teknik servis personeli tarafından yapılır. 6.13. Çalışma 6.13.1 Ameliyathane sorumlu hemşiresi ameliyathane hemşirelerinin, perfüzyonistleri ve ameliyathane personelinin aylık, haftalık çalışma programlarını, aylık nöbet listelerini tanzim eder. Başhemşirelik ve ilgili başhekim yardımcısına onaylatır. Günlük ameliyat listesi ve ameliyatlara girecek ekipleri tanzim eder. 6.13.2 Çalışanlar öncelikle kendilerini korumaları için gerekli önlemleri alırlar (eldiven maske bone vb.). 6.13.3 Odalar atıkların ayrımı yapılarak uygun dezenfektanla silinir. 6.13.4 Ameliyathanede ameliyat hizmetleri genel olarak tüm vakalar mesai saatleri içinde ve acil vakalarda 24 saat kesintisiz olarak sürdürülür. Ameliyathanenin günlük temizliği her ameliyat bitiminde temizlik personeli tarafından yapılır. 6.13.5 Anestezi onayı alan hastaların listeleri 1 gün öncesinde saat 15:00 a kadar servisler tarafından klinik sekreterliğine gönderilir ve ertesi günün ameliyat listesinin planlaması ve organizasyonu yapılıp gerekli onaylardan sonra servislere dağıtılır. 6.13.6 Hasta ameliyathaneye alınırken gerekli kontrolleri ( dosya, değerli eşya vb ) yapılır. Bu işlem sırasında doğru hasta doğru ameliyat onayı ve diğer prosedür (imza vb ) kontrol edilir. Kontroller güvenli cerrahi kontrol listesine göre yapılır. 6.13.7 Ameliyatı biten açık kalp ameliyatı olan ve genel anestezi veya spinal anestezi alan hastalar 1 cerrah 1 anestezi doktoru ve personel eşliğinde yoğun bakıma indirilir. Lokal anestezi yapılan hastalarda personel eşliğinde servise gönderilir. 6.13.8 Ameliyat sırasında kullanılan materyaller, sarf malzemeler hasta dosyasına ameliyata giren ekip tarafından itina ile yazılır 6.13.9 Ameliyat sırasında alınan tüm numune ve biyopsi örnekleri patoloji kaplarına konulur. Patoloji kabına ve formuna muayene barkodu ( hasta adı ve soyadı, bilgi işlem numarası, tarih, dr. Adı soyadı içeren) yapıştırılır. Biyopsi örnekleri aynı gün toplu olarak zimmet defterine imza karşılığı yoğun bakıma gönderilir. 6.13.10 Her ameliyat sonrası ameliyat odasının temizlik ve dezenfeksiyonu yapılıp en az 15dk sonra ( zemin kuruyana kadar) diğer ameliyata hazır hale getirilir. 6.13.11 Ameliyat sonrası protokol numarası verilerek hastaya ait bilgiler, ameliyathane ve
SAYFA NO 4 / 6 anestezi kayıt defterine kaydedilir. Kullanılan sarf malzemeler ve materyaller bilgisayar yardımı ile depo kayıt sistemine kayıt edilir. Hasta dosyasına ameliyatta bulunan hekim ve ekip adı yazılır. Yazılı kayıtlar teknisyenlerce ve ameliyata giren ekip tarafından tutulur, anestezi uzmanı raporunu düzenler. Yıkanmış çarşaf, box gömleği vb malzemeler çamaşırhaneden tekniğe uygun katlanmış olarak gelir. 6.13.12 Cerrahi aletler yıkama ünitesine tekniğine uygun ( kirli ve temizler ayrılarak ) hemşireye teslim edilir. 6.13.13 Ameliyathane malzeme stoğu raf ve dolaplarda muhafaza edilir. Her rafta miat ve miktar kontrolü yapılarak eksikler tespit edilir, miyadı geçmek üzere olan malzemelerin kullanımı ve kullanımı mümkün değilse başka birime sevki için işlemler başlatılır. Ameliyathane sorumlu hemşiresi ameliyathane malzemelerinden birinci derecede sorumludur. 6.13.14 Ameliyathane ve anestezinin bir yıllık ihtiyaçları, bilgisayar kayıtlardan depolardaki stok miktarı ve tahmini sarf durumuna göre tespit edilerek eksik malzemelerin ameliyathane sorumlu hemşiresi tarafından bilgisayar ortamında istemi yapılır Bilgisayar ortamında onaylandıktan sonra tıbbi sarf, demirbaş ve eczane deposundan temin edilir. Bu depolarda olmayan eksilen veya yeni ihtiyaç duyulan malzemeler bilgisayar ortamında şartnamesiyle birlikte istem yapılarak ilgili depo sorumlusunun bilgisayarına gönderilir. İstemin iki tane çıktısı alınır birisi ilgili depoya gönderilir biriside ameliyathane istek dosyasında saklanır. 6.19. Genel Bakım ve Temizlik: 6.19.1 Ameliyathanenin günlük temizliği ameliyat aralarında ve ameliyatların bitiminde ameliyathane planına göre yapılır ve temizlik formuna kaydedilir. Ayrıca çalışma esnasında ihtiyaç duyuldukça ameliyat aralarında temizlik yapılır. 6.19.2 Ameliyathanenin genel temizliği her hafta Cuma günleri yapılır. 6.20. Ameliyathane Genel Temizliği 6.20.1 Çalışanlar öncelikle kendilerini korumaları için gerekli önlemleri alırlar(eldiven maske bone vb.). 6.20.2 Ameliyat salonlarındaki demirbaş malzemeler(ameliyat masası, lambalar, dolaplar vb.) dezenfektanlı suyla silinir ve kurulanır. 6.20.3 Zemin paspaslanır (çamaşır suyu karışımı ile). 6.20.4 Koridorlarda ve depolardaki eşyalar dezenfektanlı suyla silinir ve kurulanır, yerlere paspas çekilir. 6.20.5 Ortak kullanım alanları (dinlenme odaları vb.) dezenfektan madde ile temizlenir. 6.20.6 Tuvaletlerin zemin ve duvarları yıkanır, lavabove tuvaletler dezenfektan ile temizlenir. 6.20.7 Atıklar hastane atık talimatına göre toplanarak uzaklaştırılır 6.20.8 Ameliyathanede oluşabilecek her türlü bakım gerektiren durum sorumlu hemşire tarafından günlük olarak tespit edilir, teknik servis ariza / bakim talep formu düzenlenerek teknik servise bildirilir. 6.20.9 Ameliyathaneden çıkan tüm atıklar tıbbi atıkların toplanması ve uzaklaştırılması Hastane atık talimatına göre yapılır. 6.21. Ameliyathane Atık Yönetimi 6.21.1. Ameliyathane atıklarının, Çevre ve Orman Bakanlığı tıbbi atıkların kontrölü yönetmeliğine uygun olarak toplanması ve taşınmasının sağlanmasıdır.
SAYFA NO 5 / 6 6.21.2. Ameliyathanede çalışan tüm personeli kapsar. 6.21.3. Temel İlkeler : Evsel nitelikli atıklar kontamine olmamak koşuluyla tıbbi, tehlikeli ve ambalaj atıkları ile karıştırılmadan siyah renkli poşetlerde toplanır. Cam malzemeler, ambalaj atıkları gibi geri dönüşümü yapılabilen atıklar kontamine olmamak koşuluyla mavi renkli poşetlerde toplanır. Tıbbi atıklar, üzerinde DİKKAT TIBBİ ATIK ve Uluslar arası bir tehlike amblemi bulunan kırmızı renkli, özel koşullarda olan enfekte atık kutularında toplanır. Kesici/Delici atıklar, Uluslar Arası Biyotehlike ibaresi bulunan sarı renkli, özel koşulları olan enfekte atık kutularında toplanır. Atık torbaları ağzına kadar doldurulmaz, torbadan torbaya boşaltılmaz, 4/3 oranında dolmuş atık torbası hemen yenisi ile değiştirilir. Atık toplamada görevli personel göreve başlamadan önce eğitilir. Kesici-delici alet yaralanmaları durumunda hastane enfeksiyon kontrol ekibine müracaat eder. Tıbbi atıklar her vaka arasında alınır ve tıbbi atık kovasına yeni torba takılır. Ameliyathane tıbbi atıkları güvenli bir şekilde üniteden uzaklaştırılır. 6.21.4. Uygulama Ağzı sıkıca bağlanmış tıbbi atık poşetleri sıkıştırılmadan, evsel ve ambalaj atıkları ile karıştırılmadan bu iş için ayrılmış turuncu renkli, tekerlekli, paslanmaz metal veya plastikten yapılmış, keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boşaltılması, dezenfeksiyonu kolay taşıma araçlarına yüklenir. Ambalaj atıklarla ile ilgili firma işbirliği ile hastaneden uzaklaştırılır. 6.21.5. Tıbbi Atıkların Toplanması Atıklar maske, eldiven, gözlük takmış özel giysili personel tarafından toplanır. Tıbbi atıklar her vakadan sonra kırmızı renkli poşet geçirilmiş tıbbi atık kovalarında toplanır. Torbaların ağzı sıkıca bağlanır, Kesici/delici atıklar sarı renkli kesici/delici atık kutularında toplanır. ¾ miktarında dolunca tıbbi atık poşetine atılır. Sıvı tıbbi atık varsa çift poşet ve talaşla sızdırmazlık sağlanır. Taşıma sırasında poşetlerden delinen, yırtılan olursa atıklar dökülürse derhal atıklar güvenli bir şekilde toplanır, yer ve araç çamaşır suyu ile dezenfekte edilir. Tıbbi atıklar için belirlenmiş steril olmayan bölümde bulunan ağzı kapalı turuncu tıbbi atık kovalarına konur. Tıbbi atık kovaları ameliyathaneden dışarı çıkarılmaz, çıkması gereken durumlarda dezenfekte edilerek ameliyathaneye alınabilir.
SAYFA NO 6 / 6 7.İLGİLİ DOKÜMANLAR: IT.03 Hastane Atık Talimatı TP.01.08 Hastaların Güvenli Transferi Prosedürü IT.05 Çamaşırhane Çalışma Talimatı TP.FR.02.01.01 Sarf Malzemeİstem Formu GN.FR.624 Sıcaklık ve Nem Takip Formu IP.FR.16.01.02 Teknik Servis Ariza / Bakim Talep Formu PLN.15-6 Hastane Temizlik Planı Ve Kontrol Formu (Ameliyathane) Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi