Dosya No : 1 7 /2014 Karar Sayısı : 43 /2014 Karar Tarihi : 08.08.2014 REKABET KURULU KARARI 10 1. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER: Dr. Yenal SÜREÇ (BaĢkan) Hatice ACAY (Üye) Doç. Dr. Figen YEġĠLADA (Üye) 2. RAPORTÖR: Selim ALTINCIK (Üye) 3. ġġkayetçġ: Gizlilik talebi bulunmaktadır. 20 30 4. ġġkayet EDĠLEN: Ġpekay Ticaret Limited (Mġ 12226) ġht. Mustafa Ruso Cad. No:109 K.Kaymaklı - LefkoĢa 5. DOSYA KONUSU: Ġpekay Ticaret Ltd. in (Ġpekay) rolo tuvalet kağıdı piyasasında Maliyet Altı SatıĢ yapmak suretiyle Hakim Konumunu Kötüye Kullandığı ve Rekabet Yasası nın 6 ncı maddesini ihlal ettiği iddiası ile yapılan Ģikayet. 6. DOSYA EVRELERĠ KKTC Rekabet Kurulu, 26 Haziran 2014 tarihinde yaptığı toplantıda Ģikayet konusu iddiaları ve sunulan dosya muhteviyatını görüģerek yazılı Ģikayet baģvurusunun 36/2009 sayılı Rekabet Yasasının 21 nci maddesi çerçevesinde yapılmıģ bir Ģikayet olarak değerlendirerek, 30/2014 sayılı kararı ile, Yasa nın 22 nci maddesi çerçevesinde, ön araģtırma iģlemi baģlatılmasına karar vermiģtir. Ayni kararda ön araģtırma iģlemini yürütmek üzere, Kurul Üyesi Selim ALTINCIK ı Kurul a bağlı çalıģan hizmet birimi personeli bulunmadığından bu dosya ile sınırlı olmak ve bu dosya ile ilgili Kurul oylamalarında oy kullanmamak koģuluyla raportör olarak görevlendirilmesine ve yetkilendirilmesine de karar vermiģtir. Bu kapsamda raportör tarafından hazırlanan ön araģtırma raporu 31.07.2014 tarihinde Kurul a sunulmuģ ve Kurul un 08.08.2014 tarihli toplantısında görüģülmüģtür. Kurul, yaptığı değerlendirmeler sonucunda, 43/2014 sayılı kararı ile Ġpekay Ticaret Ltd. hakkında soruģturma açılmasına bu aģamada gerek olmadığına karar vermiģ ve bahse konu kararını Ģikayetçi taraf vekiline 08 Ağustos 2014 tarih ve REK.0.00.54-14/290 sayılı yazı ile tebliğ etmiģtir. 40 7. DOSYA TARAFLARI VE DĠĞER ĠLGĠLĠ TARAFLARLA YAPILAN GÖRÜġMELER 7.1. TARAFLAR 7.1.1. ġikayetçi: Gizlilik talebi bulunmaktadır. Sayfa 1 / 5
50 7.1.2. ġikayet Edilen: Ġpekay Ticaret Ltd. (Mġ 12226) Ekom EczacıbaĢı DıĢ Ticaret A.ġ. ünvanlı, TC menģeli teģebbüse ait temizlik ve bakım ürünlerinin yetkili KKTC dağıtımcısı konumunda olan Ġpekay Ticaret Ltd. bahse konu ürünlerin ithalatı, pazarlanması ve satıģı ile ilgili faaliyetlerle iģtigal eden yerel bir teģebbüstür. TeĢebbüsün ithalat ve dağıtımını yaptığı dosya konusu ile ilgili ürün olan Ev Tipi Rolo Tuvalet Kağıdı piyasasında Silen, Solo, Selpak ve Marathon markaları ile yer almaktadır. 60 70 7.2. YAPILAN GÖRÜġMELER ve ELDE EDĠLEN BĠLGĠ ve BELGELER 7.2.1. ġikayetçi taraf ile yapılan görüģme ġikayet baģvurusu sırasında ve Kurul Ģikayeti gündemine almadan önce Ģikayetçi taraf yetkilileri ile Ģikayet konusunun detaylarının anlaģılması için yüz yüze iki görüģme yapılmıģ ancak ön araģtırma sürecinde Ģikayetçi taraf ile ayrıca bir görüģme yapılmamıģtır. 7.2.2. Ġpekay Ticaret Ltd. GörüĢmesi Ön araģtırma kapsamında Ġpekay dan 14 Temmuz 2014 tarih ve REK.0.00-32-14/250 sayılı yazı ile talep edilen bilgi ve belgeler yanında Ģikayet konusu ürün ile ilgili olarak yüz yüze görüģme sırasında sözlü talep edilen ithalat faturaları ile satıģ faturaları da talep edilmiģtir. Ġstenilen tüm bilgiler yazı ile 18 Temmuz 2014 tarihinde Kurul kayıtlarına girmiģtir. Söz konusu yazıda, Ġpekay ın ev tipi rolo tuvalet kağıdı pazarında, yaklaģık %(...) pazar payına sahip olduğu bilgisi ile ithalat iģlemlerine ait belgeler de iletilmiģtir. ġikayet edilen taraf ve KKTC BaĢbakan Yardımcılığı Ekonomi, Turizm, Kültür ve Spor Bakanlığına bağlı Ticaret Dairesi dıģ ticaret istatistikleri de kullanılarak derlenen KKTC rolo tuvalet kağıdı pazarında Ģu dağılım tespit edilmiģtir: Tablo 1. Rolo Tuvalet Kağıdı Pazar Payları TeĢebbüsler Markalar Pazar payları Ġpekay Selpak, Solo, Silen ve Maraton %50-60 arası Atensa Popsy, Pinny ve Fogy %10-20 arası Metgin Papia ve Familia %10-20 arası Diğer ÇeĢitli % 0-10 arası 80 ġikayet edilen teģebbüsten yazı ile talep edilen bilgilerin alınmasının ardından Ġpekay Ticaret Ltd. in Ticaret ve Pazarlama Müdürü Sn. Ayten Erdinç ile 22 Temmuz 2014 tarihinde iģyeri merkezinde yüz yüze bir görüģme yapılmıģtır. Yapılan yüz yüze görüģmede Ģikayet konusu ürünlere ait ve rastgele seçilmiģ 5 adet ithalat faturası ile bu ithalatların toplam maliyetini oluģturacak navlun, sigorta, gümrükleme vs masraflara ait belgeler yanında, yine rastgele seçilmiģ 12 adet satıģ faturası talep edilmiģ ve onaylı birer kopyası alınarak dosyaya giriģi yapılmıģtır. 8. ĠNCELEME VE DEĞERLENDĠRMELER ġikayet edilen teģebbüs Ġpekay ile yapılan görüģmeler ve yazıģmalar sonucu elde edilen bilgi ve belgeler ile Ģikayetçi taraf ın Ģikayet dosyasında sunduğu bilgi ve belgeler kullanılarak maliyet altı satıģ tespitine yönelik yapılan inceleme, analiz ve değerlendirmelere bu bölümde yer verilmiģtir. Sayfa 2 / 5
8.1.ĠLGĠLĠ PAZAR ġikayet konusunun hangi pazar ve/veya pazarları etkilediğinin tesbiti adına Ġgili Ürün Pazarı ve Ġlgili Coğrafi Pazarın tespiti yapılmıģtır. 90 8.1.1. Ġlgili Ürün Pazarı Ġlgili ürün pazarı, tüketicinin gözünde fiyatı, kullanım amaçları ve nitelikleri bakımından ikame edilebilir nitelikteki mal veya hizmetlerden oluģan pazarı anlatır. ġikayet konusu esasen ev tipi rolo tuvalet kağıdı üzerinde yoğunlaģtığından ilgili ürün pazarı belirli bir ambalaj ebatı yerine genel olarak Ev Tipi Rolo Tuvalet Kağıdı olarak belirlenmiģtir. 8.1.2. Ġlgili Coğrafi Pazar: TeĢebbüslerin mal ve hizmetlerinin arz ve/veya talebi konusunda faaliyet gösterdikleri rekabet koģullarının yeterli derecede homojen ve özellikle rekabet koģulları komģu bölgelerden hissedilebilir derecede farklı olduğu için bu bölgelerden kolayca ayrılabilen bölgeleri anlatır. Bu tanımdan hareketle ilgili coğrafi pazar tüm KKTC olarak belirlenmiģtir. 100 110 8.2. MALĠYET HESAPLAMALARI Yukarıda, 7.2.2 de belirtildiği gibi, Ġpekay temsilcisi ile yapılan yüz yüze görüģmede ilgili ürün ithalatına ait, Ekom EczacıbaĢı DıĢ Ticaret A.ġ. tarafından, Ġpekay Ticaret Ltd. e fatura edilen ve sırasıyla 24 Nisan, 2 Mayıs, 16 Mayıs, 22 Mayıs ve 26 Mayıs 2014 tarihlerinde ithalat iģlemleri yapılan 5 adet ithalat faturası yanında bu ithalat iģlemlerinin toplam brüt maliyetinin hesaplanmasında kullanılacak diğer belgeler ile değerlendirmeye alınmıģtır. Elde edilen bilgi ve evraklar incelenerek önce fatura bazlı toplam maliyet ardından da ilgili faturada yer alan ürünlere ait birim maliyetler hesaplanmıģtır. Maliyet hesaplamasında Toplam Maliyet hesaplarına; Ġthalat değeri, Navlun, Sigorta, Gümrük Komisyoncu Hizmet Masrafları, Ordino Masrafları, Fiyat Ġstikrar Fonu dahil edilmiģtir. Tarih ve fatura sayısına göre yapılan hesaplamalardan elde edilen ürün bazlı birim maliyetleri gösteren tablolar aģağıda yer almaktadır. Tablo 2. SeçilmiĢ ürünlere Ait Birim Maliyet Tablosu Gümrükleme 24.04.2014 02.05.2014 16.05.2014 22.05.2014 26.05.2014 Tarihi * Solo 24 lü Selpak 16 lı Selpak 8 li - P Selpak 8 li -O Havlu 4 lü Havlu 6 lı (...TL)* maliyet bilgileri ticari sır niteliğinde olduğundan gizlenmiģtir. ġikayet edilen taraf olan Ġpekay ile yapılan görüģmede ayrıca farklı marketlere yapılan satıģlara ait 12 (oniki) adet satıģ faturaları elde edilmiģtir. Elde edilen satıģ faturaları analiz Sayfa 3 / 5
120 edilerek ithalatta oluģan birim maliyet ile marketlere yapılan toptan satıģ fiyatları kıyaslanmıģtır. Farklı satıģ noktalarına ait maliyet-satıģ fiyatı analiz sonuçları aģağıdaki tabloda görülmektedir. Tablo 3. MüĢteri Fatura SatıĢ Fiyatı ve Maliyet Kıyas Tablosu Fatura Fatura No MüĢteri Ġsmi Ürün Kodu Fatura SatıĢ Birim Maliyet Tarihi Fiyatı 07.05.2014 337799 Erdener Solo 24 lü * 15.05.2014 339170 Alpergin Selpak 16 lı 23.05.2014 340382 Atlex Magosa Solo 24 lü 28.05.2014 340984 Ali Rıza Özel &Son 1001Ltd Solo 24 lü 18.06.2014 343940 Levent Gıda Selpak 8 li 02.07.2014 346131 Levent Gıda Solo 24 lü Selpak 8 li 07.07.2014 347109 Levent Gıda Selpak 16 lı 11.07.2014 348158 Levent Gıda Solo 24 lü 30.05.2014 341689 Metropol 13,06.2014 343588 Oktay Ali Solo 24 lü Erülkü 02.07.2014 346131 Levent Gıda Solo 24 lü (...TL)* maliyet bilgileri ticari sır niteliğinde olduğundan gizlenmiģtir. 8.3. DEĞERLENDĠRME VE TESPĠTLER 8.3.1. Ġktisadi Değerlendirmeler ġikayet edilen Ġpekay ın ise Türkiye nin önde gelen gruplarından EczacıbaĢı grubuna ait birçok marka ve ürününün KKTC yetkili dağıtımcısı konumundadır. Ġpekay mevcut satıģ ve pazarlama ağı içerisinde diğer ürünlerle birlikte dosyada ilgili ürün olarak belirlenen rolo tuvalet kağıt markalarının dağıtım ve pazarlamasını da yapmaktadır. 130 140 Ġpekay ın rolo tuvalet kağıdı piyasasında hakim konumda olduğu kabul edilse bile maliyet altı satıģ yapmadığı sürece, fiyatlarının düģük olmasının Rekabet Yasası açısından sakınca doğurmayacağı gibi düģük fiyat uygulamasının piyasadaki rekabeti canlı kılması ve tüketici refahı üzerinde yaratacağı olumlu etkiler de göz önüne alınarak olumlu bir durum yaratabileceği de Kurul tarafından değerlendirilmiģtir. 8.3.2. Hukuki Değerlendirmeler: Yapılan Ģikayet baģvurusunda Ģikayet edilen teģebbüsün maliyet altı satıģ yaparak hakim konumunu kötüye kullandığı iddialarına yer verilmiģtir. Bahse konu iddiaları desteklemek açısından baģvuru kapsamında kendi örnek maliyet yapısı hesaplamalarına ve Ģikayet edilen teģebbüse ait olabilecek maliyet öngörüleri de Kurul a sunulmuģtur. Sayfa 4 / 5
Rekabet Yasası nın 6 ncı maddesi hakim konum ve kötüye kullanılması hakkında tanımlar içermektedir. Ayni maddenin (2) nci fıkrasının (A) bendi Piyasada daha güçlü olan teşebbüsler daha küçük veya daha zayıf rakiplerini piyasa konumlarını kullanarak adil olmayan bir şekilde doğrudan veya dolaylı olarak engelleyemez ifadesi ile haksız engelleme yasağı getirmektedir. Ayni fıkranın (B) bendi ise haksız engelleme durumunun maliyet altı satıģ yoluyla olma durumunu yasaklamakta ve maliyet altı satıģı Ģu Ģekilde tanımlamktadır:... özellikle bir teşebbüsün değişken maliyetlerin altında mal veya hizmet sağlaması veya geçerli bir sebebi olmaksızın, yalnızca ara sıra yapılanlar hariç, maliyet fiyatının altında mal veya hizmet sağlaması.... 150 160 Yasanın ilgili maddesinde yer alan tanıma göre ihlal iddiasının gerçekleģmiģ olması için, teģebbüs veya teģebbüslerin hem hakim konumda olması, hem de Yasa nın 6 ncı maddesi ile bu madde tahtında yayımlanan Maliyet Altı SatıĢ Tebliğinde tanımlandığı Ģekilde maliyet altı satıģ yaparak rakiplerini dıģlayıcı veya engelleyici uygulamalar ile hakim konumunu kötüye kullanmıģ olması aranmaktadır. Dosya konusu Ģikayet içeriği ile ilgili olarak, hakim konum tespitinden önce, maliyet altı satıģ yapılıp yapılmadığı tespiti yoluna gidilerek ihlal iddiası araģtırılmıģtır. Maliyet altı satıģ tespit edilemediğinden, ayrıca hakim konum tespiti yapılmamıģtır. Yukarıda yer alan Tablo 2 ve Tablo 3 te yer alan maliyet analiz sonuçları incelendiği zaman Ġpekay ın Nisan Mayıs 2014 döneminde gerçekleģtirdiği 5 ayrı ithalat iģlemine bağlı olarak hesaplanan maliyet yapısından yola çıkılarak Mayıs -Temmuz 2014 dönemleri içerisinde yer alan satıģlara ait 7 farklı iģyerine düzenlediği faturalardan rasgele seçilen 12 adet faturanın hiçbirinde maliyet altı satıģ tesbit edilememiģtir. Yapılan inceleme ve analizler sonucunda, Ģikayetçi teģebbüs tarafından kullanılan maliyet unsurlarının Ģikayet edilen tarafça sunulan bilgi ve belgelerden farklılıklar göstermesi yanında Ģikayetçi tarafça uygulanan maliyet hesaplama yönteminin de farklılık yarattığı görülmüģtür. 170 9. SONUÇ: Rulo tuvalet kağıdı satıģ ve pazarlama pazarında faaliyet gösteren Ġpekay Ticaret Ltd. (Mġ12226) in maliyet altı satıģ yaptığı yönünde... in yetkili vekilinin Kurul a yapmıģ olduğu Ģikayet baģvurusu üzerine baģlatılan ön araģtırma sonucunda hazırlanan 1-7/2014ÖA sayılı ön araģtırma raporu ve ilgili dosya kapsamı Kurul tarafından değerlendirilmiģ; Raporda elde edilen bulgular sonucunda Ģikayet edilen Ġpekay Ticaret Limited (Mġ 12226) isimli teģebbüsün, incelenen dönemler ve incelenen satıģları kapsamında iddia edildiği Ģekilde maliyet altı satıģ yaptığı sonucuna ulaģılmadığından, bu aģamada soruģturma açılmasına gerek olmadığından dosyanın kapatılmasına, OY BĠRLĠĞĠ ile karar verilmiģtir. 180 Doç. Dr. Figen YEġĠLADA Üye Hatice ACAY Üye Dr. Yenal SÜREÇ BaĢkan Sayfa 5 / 5