KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK
Uzun süreli immobilizasyon sonucu: - Nitrojen ve protein dengesi bozulur. - İskelet kasının kitlesi, kasılma kuvveti ve etkinliği azalır. - İskelet kaslarında dejenerasyon ve kondüsyon eksikliği meydana gelir. Uygun günlük aktiviteler ile kas kuvveti artırılır, koordinasyon sağlanır ve eklemlerin mobilizasyonu sağlanır.
Yeterli süre ve yoğunlukta yapılan egzersiz: 1) Dolaşım sistemine oksijen taşınmasını artırır. 2) İskelet kasının oksidatif metabolik kapasitesini geliştirir. 3) Aktivite için gerekli olan fizik kapasitesini geliştirir.
Egzersiz programı: - Bireysel olarak düzenlenir. - GYA kabiliyetini artırır. - Fiziksel aktivite için toleransı artırır.
EGZERSİZİN FAYDALARI Egzersizin faydaları: 1) Antiaterojenik etki a) Ateroskleroz progresyonunu önler. b) Büyük koroner arter lümen çapını artırır. -Trigliserit düzeyi düşer. -Yağ kitlesini azaltır. -Kan basıncını düşürür. -Glukoz kullanımı düzelir. -İnsülin direncinde düzelme olur.
EGZERSİZİN FAYDALARI 2) Antitrombojenik etki: a) Fibrinolitik aktivitede artış b) Plazma fibrinojen düzeyinde azalma c) Trombosit aktivasyonunda azalma 3) Endotelyal etki; Endotel bağımlı vazodilatörlerde artış
EGZERSİZİN FAYDALARI 4) Otonom sinir sistemi üzerine etki 5) Anti-iskemik etki: Myokard oksijen taleptemin arası denge 6) Anti-aritmik etki; a) Plazma viskositesinde azalma b) Plazma serbest katekolamin düzeyinde azalma c) Otonom sinir sistemi üzerine etkisi
EGZERSİZİN FAYDALARI 7) Kan basıncının düzenlenmesi 8) Glukoz etkisi; a) Karaciğer glukoz üretiminde azalma b) Aktif kaslarda glukoz kullanımı düzenlenmesi c) İnsülin sensitivitesinde artış
EGZERSİZİN FAYDALARI 9) Lipid etkisi; a) HDL artar, b) Total kolesterol azalır, c) Total trigliserit azalır. 10) Maksimum oksijen tüketiminde (VO 2 ) artış; aerobik kapasite artar, anaerobik eşik azalır.
EGZERSİZİN FAYDALARI 11) Kaslarda; a) Mitokondri sayısında artış b) Oksidatif enzimlerde artış c) İskelet kası kapiller dansitesinde artış d) Kasın arteriollerden oksijen alım kapasitesinde artış e) Aerobik metabolizmada artış f) Kasın dayanıklılığında artış
Egzersizin semptomatik faydaları; 1) Anjina eşiği yükselir ve sıklığı azalır, 2) Dispne ve bitkinlik azalır, 3) Koroner kalp hastalıkları progresyonu yavaşlar 4) Koroner kollateral dolaşımı düzelir ve yeni kollateral oluşumu tetiklenir 5) Ventrikül fonksiyonları düzelir
Egzersizin subjektif etkileri; 1) Kendini iyi hissetme 2) Daha az yorgunluk 3) Daha az anjina 4) Depresyonda azalma 5) İyi uyku
Egzersiz programınauyum: 1) Yoğunluk 2) Süre 3) Sıklık 4) Egzersiz tipi
Kardiyak problemi olan hastalarda egzersiz yoğunluğu; Maksimum oksijen alımlarının %50-75 inde çalışmalı Hedeflenen kalp atım hızı maksimal kapasitenin %70-80 i olmalı
Egzersiz yoğunluğu MET ile ifade edilir. 1 MET: İstirahat durumunda normal şartlar altında gereken oksijen miktarını ifade eden enerji birimidir ve 3,5 ml/kg/dk dır. MET sınıflandırması: *Çok hafif *Hafif *Orta *Ağır *Çok ağır
*Çok Hafif (<3 MET, <10 ml/kg/dk, <4 kcal) -Banyo -Dikiş -Traş -Örgü -Giyinme -Yürüme -Masa başı çalışma -Araba kullanma -Çok düşük dirençli sabit bisiklet -Çok hafif egzersizler
*Hafif (3-5 MET, 11-18 ml/kg/dk, 4-6 kcal) -Cam silme -Yürüyüş -Oto tamir -Dirençli bisiklet -Yelken sporu -Hafif egzersizler -Voleybol -Tenis
*Orta (5-7 MET, 18-25 ml/kg/dk, 6-8 kcal) -Yürüme -Binicilik -Marangozluk -Yüzme -Tenis -Bisiklet -Su kayağı -Yürüme -Paten -Merdivenden yavaş çıkma
*Ağır (7-9 MET, 25-32 ml/kg/dk, 8-10 kcal) -Odun kesme -Futbol -Çiftçilik -Bisiklet -Dağcılık -Kano -Orta hızda merdiven çıkma -Kulaç atarak yüzme -Ağır egzersizler
*Çok ağır (>9 MET, >32 ml/kg/dk, >10 kcal) -Merdivende yük taşımak -Merdivenleri hızlı çıkmak -Hentbol -Kayak -Koşma -Bisiklet
Egzersiz süresi ve sıklığı; Haftada en az 3 gün Bir seans 15-60 dk arası (ısınma ve soğuma hariç) Seans başı ve sonunda 10 dk ısınma ve soğuma egzersizleri
Egzersiz seansları; 1) Aralıklı: Egzersiz dönemleri arası dinlenme periyotları 2) Değişimli: Hem alt hem üst ekstremite kullanılacak şekilde egzersiz 3) Aralıklı-Değişimli 4) Sürekli: Egzersiz seansı boyunca egzersiz aynı tip
Egzersiz tipi: Yürüme, bisiklete binme, jogging gibi büyük kas gruplarını içeren aktiviteler Yüzme; suyun kaldırma kuvveti ile geniş kas gruplarının çalıştırılması
TEŞEKKÜRLER ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK