LİSANSLI DEPOCULUK VE ÜRÜN İHTİSAS BORSACILIĞI SİSTEMİ 4. Ulusal Pamuk Zirvesi 16 Aralık 2016 1
LİSANSLI DEPOCULUK VE ÜRÜN İHTİSAS BORSACILIĞI ÜRÜNLERİN SINIFI VE KALİTESİ YETKİLİ SINIFLANDIRICI LABORATUVARLAR TARAFINDAN BELİRLENİR. ÜRÜNLER, GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞINCA LİSANS VERİLMİŞ DEPOLARDA DEPOLANIR. ÜRÜNLER, ELEKTRONİK ÜRÜN SENEDİNE DÖNÜŞÜR. 2
LİSANSLI DEPOCULUK VE ÜRÜN İHTİSAS BORSACILIĞI ELEKTRONİK ÜRÜN SENETLERİ TEMİNAT GÖSTERİLEREK KREDİ KULLANILIR. ELEKTRONİK ÜRÜN SENETLERİ BORSADA ALINIP SATILIR. ÜRÜNE STANDART, TİCARETTE GÜVEN, DEPOYA STANDART, ÜRÜNE BEREKET 3
SİSTEM KAPSAMINDAKİ ÜRÜNLER HUBUBAT BAKLAGİLLER YAĞLI TOHUMLAR PAMUK FINDIK ZEYTİN ZEYTİNYAĞI KURU KAYISI ANTEPFISTIĞI KURU ÜZÜM (Tebliğ çalışması devam etmektedir.) 4
SİSTEMİN İŞLEYİŞİ ÜRÜN GİRİŞİ REFERANS YETKİLİ SINIFLANDIRICI MUDİ (Ürün Sahibi) YETKİLİ SINIFLANDIRICI LİSANSLI DEPO 5
SİSTEMİN İŞLEYİŞİ ÜRÜN ÇIKIŞI YETKİLİ SINIFLANDIRICI (Mudinin Talebi Halinde) ELÜS İPTALİ MUDİ (ELÜS Sahibi) LİSANSLI DEPO ÜRÜN ÇIKIŞI 6
SİSTEMİN İŞLEYİŞİ ELÜS ALIM SATIMI ELÜS SATICISI ELÜS ALICISI ARACI KURUM ARACI KURUM BORSA 7
KURULUŞ VE FAALİYET İZİNLERİ MEVCUT DURUM KURULUŞ İZNİ VERİLEN LİSANSLI DEPO İŞLETMESİ 39 FAALİYET İZNİ VERİLEN LİSANSLI DEPO İŞLETMESİ 17 YETKİLİ SINIFLANDIRICI 11 REFERANS YETKİLİ SINIFLANDIRICI 4 YETKİLENDİRİLEN TİCARET BORSASI 9 8
MEVCUT DURUM LİSANSLI DEPO KAPASİTESİ HUBUBAT PAMUK ZEYTİN 785.000 TON 15.000 TON 5.000 TON TOPLAM 39 ŞİRKETİN TAMAMINA LİSANS VERİLDİĞİNDE 805.000 TON 5.005.300 TON 9
FAALİYET İZNİ ALAN LİSANSLI DEPOLAR 10
KURULUŞ İZNİ ALAN LİSANSLI DEPOLAR 11
LİSANSLI DEPO KAPASİTEMİZ ARTIYOR 2011 2012 Faaliyette 2013 Bulunan 2014 2015 2016 Lisanslı Depo İşletmesi Sayısı 2011 2012 Lisanslı 2013 Depo 2014 Kapasitesi 2015 2016 17 805.000 9 415.000 1 2 4 6 40.000 160.000195.000 265.000 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2011 2012 2013 2014 2015 2016 *SON 1 YIL İÇERİSİNDE FAALİYETTEKİ LİSANSLI DEPO İŞLETMESİ SAYISINDA %88 LİK, LİSANSLI DEPO KAPASİTESİNDE İSE %94 LÜK BİR ARTIŞ SAĞLANMIŞTIR. 12
ÜRÜN SENEDİ PİYASASI GELİŞİYOR 600.000 450.000 Yıllar İtibarıyla Oluşturulan ve Alım Satıma Konu Olan Ürün Senedi Miktarı 377.831 542.532 469.653 300.000 150.000 0 242.701 180.462 209.787 100.115 64.643 68.499 68.669 17.117 7.672 2011 2012 2013 2014* 2015 2016 Oluşturulan Ürün Senedi Miktarı (Ton) Alım Satıma Konu Olan Ürün Sedeni Miktarı (Ton) *2014 yılında basılı ürün senedinden elektronik ürün senedine (ELÜS) geçilmiştir. **SON 1 YIL İÇERİSİNDE, OLUŞTURULAN ÜRÜN SENEDİ MİKTARINDA %43,5, ALIM SATIMA KONU OLAN ÜRÜN SENEDİ MİKTARINDA İSE %123,8 ARTIŞ GERÇEKLEŞMİŞTİR. 13
ZEYTİN, DÜNYADA BİR İLK OLARAK LİSANSLI DEPOYA GİRDİ. MARMARABİRLİK TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPOCULUK ANONİM ŞİRKETİ NCE KURULAN LİSANSLI DEPODA ZEYTİN DEPOLANMAYA BAŞLANDI. İLK DEFA BİR TARIM SATIŞ KOOPERATİFİNİN LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNDE YER ALMASI SAĞLANDI. 14
DEPO KİRASI TEŞVİK ÖDEMELERİ DEVAM EDİYOR DEPO KİRA ÜCRETİNİN YARISI 5 YIL SÜREYLE DEVLET TARAFINDAN KARŞILANIYOR. HUBUBATTA AYLIK TON BAŞINA 3 TL, PAMUKTA AYLIK TON BAŞINA 7 TL, DİĞER ÜRÜNLERDE DE AYLIK TON BAŞINA 10 TL Yİ GEÇMEMEK ÜZERE DEPOLAMA ÜCRETİNİN YARISI. 7177 MUDİ ADINA 12.500.000 TL DESTEK ÖDEMESİNDE BULUNULDU. 15
SİSTEMİN GELİŞMESİNE YÖNELİK NELER YAPILDI? ÜRÜN SENETLERİNİN ALIM SATIMINDA VERGİ İSTİSNASI SAĞLANDI. LİSANSLI DEPO YATIRIMLARI BÖLGESEL DESTEKLERDEN YARARLANAN YATIRIM KONULARI ARASINA DAHİL EDİLDİ. ELEKTRONİK ÜRÜN SENEDİ ALIM SATIMLARINDA FATURA DÜZENLEME ZORUNLULUĞU KALDIRILDI. 16
HEDEFLERİMİZ 2017 YILINDA LİSANSLI DEPO KAPASİTEMİZİ ARTIRACAĞIZ. ÖNÜMÜZDEKİ HASAT DÖNEMİNDE FINDIK DA LİSANSLI DEPODA OLACAK. KURU KAYISI, ANTEPFISTIĞI VE KURU ÜZÜMDE DE LİSANSLI DEPOCULUK UYGULAMASI BAŞLATILACAK. 17
SİSTEMİN SON AYAĞI OLAN ÜRÜN BORSASI KURULUYOR. ELEKTRONİK ÜRÜN SENETLERİNİN ALIM SATIMI YAPILACAK. FAALİYET ALANI ULUSAL VEYA ULUSLARARASI OLABİLECEK. ÇOK SAYIDA ALICI VE SATICININ BULUNDUĞU, DERİN VE ŞEFFAF BİR TARIM ÜRÜNLERİ PİYASASI OLUŞACAK. ELEKTRONİK ORTAMDA HIZLI VE GÜVENİLİR TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİ DÖNEMİ BAŞLAYACAK. 18
SİSTEMİN YAYGINLAŞMASI İÇİN NELER YAPILMALI? TMO ÜRÜN DEPOLAMA FAALİYETİNDEN TAMAMEN ÇEKİLMELİDİR. ÜLKEMİZDE KURULAN İLK LİSANSLI DEPO ŞİRKETİ OLAN TMO-TOBB LİSANSLI DEPOCULUK ANONİM ŞİRKETİ KAPASİTE ARTIRIMI YAPMALIDIR. (3 şube 90.000 ton) TMO LİSANSLI DEPOCULUĞA UYGUN DEPOLARINI İŞTİRAKİ OLAN TMO- TOBB LİDAŞ A DEVRETMELİDİR. (1.800.000 TONLUK UYGUN DEPO) TMO, TARIM ÜRÜNLERİ PİYASASINI DÜZENLEME GÖREVİNİ ÜRÜN SENEDİ ALIM SATIMI SURETİYLE YERİNE GETİREREK, PİYASANIN GELİŞMESİNE KATKI SAĞLAYACAKTIR. 19
SİSTEMİN YAYGINLAŞMASI İÇİN NELER YAPILMALI? TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ SİSTEM İÇİNDE YER ALMALIDIR. ÜRÜNÜN PAZARLANMASI AŞAMASINDA ÜRETİCİLERİMİZ KOOPERATİFLERİNDEN YETERLİ DESTEK ALAMAMAKTADIR. 20
SİSTEMİN YAYGINLAŞMASI İÇİN NELER YAPILMALI? TMO TARAFINDAN MAKBUZ SENEDİ İÇİN UYGULANAN FAİZ DESTEĞİNİN ELEKTRONİK ÜRÜN SENETLERİ İÇİN UYGULANMASI TMO UYGULAMASINDA, YALNIZCA MAKBUZ SENEDİNE FAİZ DESTEĞİ VERİLMEKTE, ÜRÜN SENEDİ İLE KREDİ KULLANAN MUDİLER YARARLANDIRILMAMAKTADIR. TMO TARAFINDAN, MAKBUZ SENEDİ UYGULAMASINA SON VERİLEREK ÜRETİCİLERCE ELEKTRONİK ÜRÜN SENETLERİ REHİN EDİLEREK KULLANILAN KREDİLERDE FAİZ DESTEĞİ UYGULANMASI SAĞLANMALIDIR. LİSANSLI DEPO SİGORTASI GENEL ŞARTLARININ BELİRLENMESİ SİSTEM KAPSAMINDAKİ SİGORTALAR İÇİN LİSANSLI DEPOLARDAKİ TÜM RİSKLERİN AÇIK BİR ŞEKİLDE DÜZENLENECEĞİ VE HUKUKİ GÜVENCEYE ALINACAĞI LİSANSLI DEPO SİGORTASI GENEL ŞARTLARI BELİRLENMELİDİR. 21
SİSTEMİN YAYGINLAŞMASI İÇİN NELER YAPILMALI? ÜRETİCİLERCE LİSANSLI DEPOLARA KONULAN VE ELEKTRONİK ÜRÜN SENEDİ VASITASIYLA SATILAN MAHLIÇ (ÇIRÇIRLANMIŞ-BALYALANMIŞ) PAMUĞA DA DESTEK VERİLMESİ 2017 YILI TARIMSAL DESTEKLERİNE İLİŞKİN ALINACAK KARARDA, LİSANSLI DEPOLARA KONULAN VE ELÜS VASITASIYLA SATILAN MAHLIÇ PAMUĞA DA DESTEK VERİLMESİNE YÖNELİK DÜZENLEME YAPILMASI GAYRİMENKUL REHNİ OLARAK VERİLEN LİSANSLI DEPO TEMİNATINDA TAPU HARCI İSTİSNASI TANINMASI LİSANSLI DEPO İŞLETMELERİNCE LİSANSLI DEPOCULUK TAZMİN FONU LEHİNE İPOTEK TESİS EDİLMESİNE İLİŞKİN İŞLEMLERDE TAPU HARCI İSTİSNASI TANINMASINA İLİŞKİN OLARAK 492 SAYILI HARÇLAR KANUNUNDA DÜZENLEME YAPILMASI GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞINCA HAZIRLANAN MİLLİ TARIM PROJESİNDE 4447 SAYILI KANUNA İLAVE EDİLMESİ ÖNGÖRÜLEN GEÇİCİ MADDENİN KAPSAMINA LİSANSLI DEPO YATIRIMLARININ DA EKLENMESİ 22
TEŞEKKÜR EDERİM 23