Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri TÜRK VE BATI MÜZİĞİ ÇALGILARI VİYOLA DERS KİTABI 10. sınıf Yazarlar Dr. Handan DARENDELİOĞLU Yucan EKE DEVLET KİTAPLARI BİRİNCİ BASKI..., 2012
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI...: 4976 DERS KİTAPLARI DİZİSİ...: 1491 12.?.Y.0002.4111 Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metin, soru ve şekilleri kısmen de olsa hiçbir suretle alınıp yayınlanamaz. Editör Prof. Ayfer TANRIVERDİ Dil Uzmanı Vildan KAYA ERBATUR Program Geliştirme Uzmanı Tuğba KUŞKONMAZ ÇİLDİR Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı Çetin TORAMAN Rehberlik Uzmanı Mustafa KARA Görsel Tasarım Uzmanı İpek CÖMERT ÖZDEMİR Notist Gonca MOJARRABI TABRIZI ISBN 978-975-11-3520-9 Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 10.12.2010 gün ve 216 sayılı kararı ile ders kitabı olarak kabul edilmiş, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 19.03.2012 gün ve 3398 sayılı yazısı ile birinci defa... adet basılmıştır.
1. Viyola Çalmada Çift Ses Çalmanın Önemi 2. Etüt İçinde Çift Ses Çalma 3. Eser İçinde Çift Ses Çalma 1. Viyola Çalmada Gürlüğün Önemi 2. Etütleri Gürlüğüne Göre Çalma 3. Eserleri Gürlüğüne Göre Çalma 1. Viyola Çalmada Hızın Önemi 2. Etütleri Hızına Göre Çalma 3. Eserleri Hızına Göre Çalma 10 1. I - II. Pozisyonda Kalarak Diziler Çalma 2. II. Pozisyonda Kalarak Etütler Çalma 3. II. Pozisyonda Kalarak Eserler Çalma 4. I- II. Pozisyonlar Arası Geçişli Diziler Çalma 5. I- II. Pozisyonlar Arası Geçişli Etütler Çalma 6. I- II. Pozisyonlar Arası Geçişli Eserler Çalma 31 31 1. Kürdi Dizisinde Değişik Yay Şekilleri 2. Kürdi Makamında Etütler 3. Kürdi Makamında Eserler 1. Buselik Dizisinde Değişik Yay Şekilleri 2. Buselik Makamında Etütler 3. Buselik Makamında Eserler 57 10 1. Mi Bemol Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri 2. Mi Bemol Majör Tonunda Etütler 3. Mi Bemol Majör Tonunda Eserler 1. Do Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri 2. Do Minör Tonunda Etütler 3. Do Minör Tonunda Eserler 1. La Majör Dizisinde Değişil Yay Şekilleri 2. La Majör Tonunda Etütler 3. La Majör Tonunda Eserler 1. Fa Diyez Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri 2. Fa Diyez Minör Tonunda Etütler 3. Fa Diyez Minör Tonunda Eserler İçindekiler İstiklâl Marşı...3 Kitabımızı Tanıyalım...9 Viyola 1. ÖĞRENME ALANI 1. ÖĞRENME ALANI VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ... 10 VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ 1. Ünite : Viyolada Çift Ses Çalma 2. Ünite : Viyola Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi 3. Ünite : Viyola Çalmada Hız Değişimi Viyola 2. ÖĞRENME ALANI VİYOLADA POZİSYONLAR 1. Ünite : İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar Viyola 3. ÖĞRENME ALANI 1. Ünite : Viyolada Çift Ses Çalma... 11 1. Viyola Çalmada Çift Ses Çalmanın Önemi...11 2. Etüt İçinde Çift Ses Çalma...11 3. Eser İçinde Çift Ses Çalma...14 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...15 2. Ünite : Viyola Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi... 16 1. Viyola Çalmada Gürlüğün Önemi...16 2. Etütleri Gürlüğüne Göre Çalma...16 3. Eserleri Gürlüğüne Göre Çalma...21 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...22 3. Ünite : Viyola Çalmada Hız Değişimi... 23 1. Viyola Çalmada Hızın Önemi...23 2. Etütleri Hızına Göre Çalma...23 3. Eserleri Hızına Göre Çalma...29 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...31 2. ÖĞRENME ALANI VİYOLADA POZİSYONLAR... 32 Ünite : İkinci Pozisyonda Kalışlı ve Geçişli Çalışmalar.33 1. I - II. Pozisyonda Kalarak Diziler Çalma...34 2. II. Pozisyonda Kalarak Etütler Çalma...35 3. II. Pozisyonda Kalarak Eserler Çalma...44 4. I- II. Pozisyonlar Arası Geçişli Diziler Çalma...46 5. I- II. Pozisyonlar Arası Geçişli Etütler Çalma...48 6. I- II. Pozisyonlar Arası Geçişli Eserler Çalma...53 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...56 3. ÖĞRENME ALANI DİZİLER ETÜTLER ESERLER... 57 DİZİLER - ETÜTLER - ESERLER 1. Ünite : Kürdi Dizi Etüt - Eser 2. Ünite : Buselik Dizi-Etüt-Eser 3. Ünite : Mi Bemol Majör Dizi Etüt - Eser 4. Ünite : Do Minör Dizi Etüt - Eser 5. Ünite : La Majör Dizi-Etüt-Eser 6. Ünite : Fa Diyez Minör Dizi-Etüt-Eser 1. Ünite : Kürdi Dizi Etüt - Eser... 58 1. Kürdi Dizisinde Değişik Yay Şekilleri...58 2. Kürdi Makamında Etütler...58 3. Kürdi Makamında Eserler...59 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...60 2. Ünite : Buselik Dizi-Etüt-Eser... 61 1. Buselik Dizisinde Değişik Yay Şekilleri...61 2. Buselik Makamında Etütler...61 3. Buselik Makamında Eserler...62 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...64 7
1. Martele Tekniğinin Genel Özellikleri 2. Martele Tekniğinde Etüt Çalma 3. Martele Tekniğinde Eser Çalma 4. Stacatto Tekniğinin Genel Özellikleri 5. Stacatto Tekniğinde Etüt Çalma 6. Stacatto Tekniğinde Eser Çalma 10 1. Barok Döneminin Müziksel Biçim Özellikleri 2. Barok Dönem Bestecileri 3. Barok Dönem Eserleri 10 1. Dağarcık Sergilemenin Önemi 2. İkinci Pozisyonda Etütler Sergileme 3. İkinci Pozisyonda Eserler Sergileme 10 10 10 10 3. Ünite : Mi Bemol Majör Dizi Etüt - Eser... 65 1. Mi Bemol Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri......65 2. Mi Bemol Majör Tonunda Etütler...65 3. Mi Bemol Majör Tonunda Eserler...70 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...71 4. Ünite : Do Minör Dizi Etüt - Eser... 72 1. Do Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri...72 2. Do Minör Tonunda Etütler...73 3. Do Minör Tonunda Eserler...74 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...76 5. Ünite : La Majör Dizi-Etüt-Eser... 77 1. La Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri...77 2. La Majör Tonunda Etütler...77 3. La Majör Tonunda Eserler...78 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...79 6. Ünite : Fa Diyez Minör Dizi-Etüt-Eser... 80 1. Fa Diyez Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri...80 2. Fa Diyez Minör Tonunda Etütler...81 3. Fa Diyez Minör Tonunda Eserler...81 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...82 Viyola 4. ÖĞRENME ALANI 4. ÖĞRENME ALANI VİYOLADA TEKNİKLER... 83 VİYOLADA TEKNİKLER 1. Ünite : Martele ve Stacatto Çalma Teknikleri Viyola 5. ÖĞRENME ALANI VİYOLA MÜZİĞİNDE DÖNEMLER 1. Ünite : Barok Dönem Ünite : Martele ve Stacatto Çalma Teknikleri... 84 1. Martele Tekniğinin Genel Özellikleri...84 2. Martele Tekniğinde Etüt Çalma...84 3. Martele Tekniğinde Eser Çalma...87 4. Stacatto Tekniğinin Genel Özellikleri...90 5. Stacatto Tekniğinde Etüt Çalma...91 6. Stacatto Tekniğinde Eser Çalma...93 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...94 5. ÖĞRENME ALANI VİYOLA MÜZİĞİNDE DÖNEMLER... 95 Ünite : Barok Dönem... 96 1. Barok Döneminin Müziksel Biçim Özellikleri...96 2. Barok Dönem Bestecileri...97 3. Barok Dönem Eserleri...97 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...101 Viyola 6. ÖĞRENME ALANI 6. ÖĞRENME ALANI UYGULAMA, GELİŞTİRME VE SERGİLEME DAĞARCIĞI... 102 UYGULAMA GELİŞTİRME VE SERGİLEME DAĞARCIĞI 1. Ünite : İkinci Pozisyonda Dağarcığın Yeri ve Önemi Ünite : İkinci Pozisyonda Dağarcığın Yeri ve Önemi... 103 1. Dağarcık Sergilemenin Önemi...103 2. İkinci Pozisyonda Etütler Sergileme...103 3. İkinci Pozisyonda Eserler Sergileme...106 Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları...107 Eşlikli Eser Dağarcığı...108 Müzik Terimleri Sözlüğü...143 Kaynakça...144 8
Kitabımızı Tanıyalım Öğrenme Alanlarının verildiği sayfa Öğrenme Alanı adı Öğrenme Alanı na ait ünite ve ünite alt başlıkları Öğrenme Alanı ile ilgili görsel Viyola 1. ÖĞRENME ALANI VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ 1. Ünite : Viyolada Çift Ses Çalma 1. Viyola Çalmada Çift Ses Çalmanın Önemi 2. Etüt İçinde Çift Ses Çalma 3. Eser İçinde Çift Ses Çalma 2. Ünite : Viyola Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi 1. Viyola Çalmada Gürlüğün Önemi 2. Etütleri Gürlüğüne Göre Çalma 3. Eserleri Gürlüğüne Göre Çalma 3. Ünite : Viyola Çalmada Hız Değişimi 1. Viyola Çalmada Hızın Önemi 2. Etütleri Hızına Göre Çalma 3. Eserleri Hızına Göre Çalma 10 1. Ünite Viyolada Çift Ses Çalma Hazırlık Çalışması 1. Viyola Çalmada Çift Ses Çalmanın Önemi 2. Etüt İçinde Çift Ses Çalma 1. Etkinlik : Aşağıdaki etütleri tel ve yay değiştirimlerinin vurgusuz, kesintisiz ve yumuşak olmasına özen göstererek çalınız. 10 11 9. sınıf viyola kitabınızın dağarcık ünitesindeki etütleri tekrar çalarak hatırlayınız. Müziksel işitme dersinde öğrendiğiniz çift seslerdeki ses aralıkları ile ilgili bilgileri gözden geçiriniz, çeşitli çift ses aralıklarını yatay olarak sesinizle çıkarmaya çalışınız. Viyola çalmanın boyutlarından biri de çift ses çalmadır. Çift ses çalmanın çok sesliliğe geçişe, iki sesi birlikte temiz olarak duymaya ve duyurmaya katkısı vardır. Ayrıca sağ elde yayı sürtme ve sol elde en az iki parmağı birlikte basma becerisini geliştirir. Viyolada çift sesli etüt çalarken yay, eserin başlangıcından itibaren iki ses aynı anda ve eşit olarak duyurulacak şekilde kullanılır. Parmak ve tel değişimleri, ses temizliğine özen gösterilecek şekilde yapılır. 1 2 Uyarı Etütleri çalarken iki sesin aynı anda duyulmasına özen gösteriniz. Ömer CAN Ernst PESTEL (Örnıst PESTEL) Ünite Nosu Ünite Adı Hazırlık Çalışması Ünite alt başlıkları (konu başlıkları) Uyarıların bulunduğu bölüm Eserlerin kimlik bilgileri Eserlerin ve etütlerin ünite içindeki veriliş sıra numaraları Konu başlıkları ile ilgili anlatımların verildiği bölüm Etkinliklerin bulunduğu bölüm Kitapta piyano eşliği bulunan eserlerin sayfa numaraları Barok Dönem 2. Barok Dönem Bestecileri Barok Döneminin önemli bestecileri şunlardır: Claudio Monteverdi (Klodyo Monteverdi, 1567-1643), Heinrich Biber (Henrih Biber, 1664-1704), Jean Babtiste Lully (Jan Babtist Luli, 1632-1687), Arcangelo Corelli (Arkancelo Korelli, 1653-1713), Henry Purcell (Henri Pörsıl, 1659-1694), Giuseppe Torelli (Yuseppe Torelli, 1660-1708), Tomasso Albinoni (Tomaso Albinoni, 1671-1750), Antonio Vivaldi (Antonyo Vivaldi, 1678-1743), Georg Philipp Telemann (Corc Filip Teleman, 1681-1767), Jean- Philippe Rameau (Jan Filip Ramo, 1683-1764), Johann Sebastian Bach (Yohan Sebastiyan Bah) (1685-1750). Domenico Scarlatti (Domemiko Skarlatti, 1685-1757), Georg Friedrich Haendel (Corc Fredrih Hendel) (1685-1759), Antonio Veracini (Antonyo Verasini, 1690-1768), Giuseppe Tartini (Yuseppe Tartini, 1692-1770), Jean Marie Leclair (Jan Mari Lökler, 1697-1764), Giovanni Battista Pergolesi (Covanni Batista Pergolesi, 1710-1736). 3. Barok Dönem Eserleri 1. Etkinlik : Aşağıdaki eseri hız terimlerine, legato ve detaşe çalma tekniklerine dikkat ederek çalınız. Açıklama Eser, müzik cümlelerinin başlangıç ve bitişine dikkat edilerek ve gürlük terimlerine uyularak parlak bir ifadeyle çalınmalıdır. SONAT Eşlik S:125 Georg Friedrich HAENDEL (Corc Fredrih HENDEL) 1 Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları KONTROL LİSTESİ İkinci pozisyonda kalışlı ve geçişli çalışmalar ünitesindeki etüt ve eserleri çalma becerinizi değerlendirmek amacıyla verilen aşağıdaki kontrol listesini öğretmeniniz ile doldurunuz. Davranışların gözlenip gözlenmeme durumuna göre yapabildikleriniz için gerçekleşti yapamadıklarınız için gerçekleşmedi sütununa (X) işareti koyunuz. Gözlenecek Davranışlar Gerçekleşti Gerçekleşmedi II. pozisyonda dizi ve etütleri çalarken sol elini I. pozisyondan yarım/ tam ses ileriye yerleştirir. II. pozisyonda dizi ve etütleri çalarken sol el parmaklarını çalışma yapacağı tele dönük şekilde tutar. II. pozisyonda dizi ve etütleri çalarken parmaklarını dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. II. pozisyonda dizi ve etütleri çalarken bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. I ve II. pozisyonlar arası geçişleri, sol elin dirsekten yapılan küçük bir ön kol hareketiyle doğal yumuşaklık içinde gerçekleştirir. I ve II. pozisyonlar arası geçişli etüt ve eserleri çalarken sol el parmaklarını çalışma yapacağı tele dönük şekilde tutar. I ve II. pozisyonlar arası geçişli etüt ve eserleri çalarken parmaklarını dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. I ve II. pozisyonlar arası geçişli etüt ve eserleri çalarken bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Gözlenecek davranışlarda ifade edilen her bir davranışın gerçekleşmesi durumunda 12,5 puan, tamamının gerçekleşmesi durumunda ise 100 puan alınır. ÖZ DEĞERLENDİRME Ünitede yer alan etkinliklerde sergilediğiniz performansınızı düşünerek aşağıdaki ifadeleri okuyup yanlarındaki boşlukları doldurunuz. 1. Bu ünitede geçen etkinliklerde neler öğrendim?. 2. Etkinliklerde neleri iyi yaptım? Neden?... 3. Etkinliklerde neleri yaparken zorlandım? Neden? 4. Nerelerde yardıma ihtiyacım oldu?... Ünite sonu Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları nın verildiği bölüm Ünite Öz Değerlendirme çalışmalarının verildiği bölüm 5. Hangi alanda kendimi daha çok geliştirmeliyim?. 6. Daha sonraki çalışmalarımda neleri farklı yapacağım? 97 55 9
Viyola 1. ÖĞRENME ALANI VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ 1. Ünite : Viyolada Çift Ses Çalma 1. Viyola Çalmada Çift Ses Çalmanın Önemi 2. Etüt İçinde Çift Ses Çalma 3. Eser İçinde Çift Ses Çalma 2. Ünite : Viyola Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi 1. Viyola Çalmada Gürlüğün Önemi 2. Etütleri Gürlüğüne Göre Çalma 3. Eserleri Gürlüğüne Göre Çalma 3. Ünite : Viyola Çalmada Hız Değişimi 1. Viyola Çalmada Hızın Önemi 2. Etütleri Hızına Göre Çalma 3. Eserleri Hızına Göre Çalma 10
1. Ünite Viyolada Çift Ses Çalma Hazırlık Çalışması Yeni eğitim dönemine hazırlıklı girmek için 9. sınıf viyola kitabınızın dağarcık ünitesindeki etütleri tekrar çalarak tekniğinizi tazeleyiniz. Müziksel işitme dersinde öğrendiğiniz çift seslerdeki ses aralıkları ile ilgili bilgileri gözden geçiriniz. Bu ses aralıklarından bazılarını sesinizle melodik olarak seslendiriniz. 1. Viyola Çalmada Çift Ses Çalmanın Önemi Viyola çalmanın aşamalarından biri de çift ses çalmadır. Çift ses çalmanın çok sesliliğe geçişe, iki sesi birlikte temiz olarak duymaya ve duyurmaya katkısı vardır. Ayrıca sağ elde yayı sürtme ve sol elde en az iki parmağı aynı anda tuşe üzerinde doğru yere basma becerisini geliştirir. Viyolada çift sesli etüt çalarken yay, eserin başlangıcından itibaren iki sesi de aynı anda ve eşit olarak duyurulacak şekilde kullanılır. Parmak ve tel değişimleri, ses temizliğine özen gösterilecek şekilde yapılır. 2. Etüt İçinde Çift Ses Çalma 1. Etkinlik : Aşağıdaki etütleri tel ve yay değiştirimlerinin vurgusuz, kesintisiz ve yumuşak olmasına özen göstererek çalınız. Uyarı Etütleri çalarken iki sesin aynı anda duyulmasına özen gösteriniz. Ömer CAN 1 Ernst PESTEL (Örnıst PESTEL) 2 11
VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ Mathieu CRICKBOOM (Metyu KRİKBUM) 3 Mathieu CRICKBOOM 4 Hans SITT (Hans ZİT) 5 Andante 12
Viyolada Çift Ses Çalma 6 Allegretto Joachim MOSER (Yoşim MOSER) 13
VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ 3. Eser İçinde Çift Ses çalma 2. Etkinlik : Aşağıdaki eseri tel ve yay değiştirimlerinin vurgusuz, kesintisiz ve yumuşak olmasına özen göstererek çalınız. İKİLİ Josef BLOCH (Yozef BLOH) 7 14
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları KONTROL LİSTESİ Viyolada Çift Ses Çalma ünitesindeki etütleri çalarken çift ses çalma becerinizi değerlendirmek amacıyla aşağıda verilen kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Davranışların gözlenip gözlenmeme durumuna göre yapabildikleriniz için gerçekleşti yapamadıklarınız için gerçekleşmedi sütununa (X) işareti koyunuz. Gözlenecek Davranışlar Gerçekleşti Gerçekleşmedi Etütleri çalarken yayını, iki sesin aynı anda duyulmasını sağlayacak şekilde kullanır. Etütleri çalarken parmak değiştirimlerini seslerin temiz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. Etütleri çalarken tel değiştirimlerini seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. Etütleri çalarken yay değiştirimlerini seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. Etütleri çalarken parmaklarını temiz ses elde edecek şekilde tuşeye doğru basar. Gözlenecek davranışlarda ifade edilen her bir davranışın gerçekleşmesi durumunda 20 puan, tamamının gerçekleşmesi durumunda ise 100 puan alınır. ÖZ DEĞERLENDİRME Ünitede yer alan etkinliklerde sergilediğiniz performansınızı esas alarak aşağıdaki sorulara göre kendinizi değerlendiriniz. 1. Bu ünitede geçen etkinliklerde neler öğrendim?. 2. Etkinliklerde neleri iyi yaptım?... 3. Etkinliklerde neleri yaparken zorlandım?... 4. Nerelerde yardıma ihtiyacım oldu?... 5. Hangi alanda kendimi daha çok geliştirmeliyim?. 6. Daha sonraki çalışmalarımda neleri farklı yapacağım? 15
2. Ünite Viyola Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi Hazırlık Çalışması Müzikalite açısından gürlüğün önemini arkadaşlarınızla tartışınız. 1. Viyola Çalmada Gürlüğün Önemi Viyola için yazılan eserlerde ya da etütlerde yer alan gürlük terimlerinin ve gürlük değişimlerinin doğru şekilde uygulanması viyola çalan kişinin yorumuna ve ortaya çıkan müziğe derinlik ve estetik katar. Gürlük değişimlerini uygulayabilmek için öncelikle yayın ustaca kullanılması gerekmektedir. Bu ünitede uygulamalarını yapacağınız gürlük terimleri şunlardır: Forte ( f ), kuvvetli sestir. Yaya, dipten uca kadar yüksek gürlükte ses elde edilecek şekilde basınç uygulanır. Mezzoforte (mf), orta kuvvette sestir. Yaya, dipten uca kadar orta gürlükte ses elde edilecek şekilde basınç uygulanır. Piano ( p ), hafif kuvvette sestir. Yaya, dipten uca kadar hafif gürlükte ses elde edilecek şekilde basınç uygulanır. Bu ünitede ses gürlüğünün değişimiyle ilgili uygulamalarını yapacağınız terimler şunlardır: Crescendo/ cresc. ( kreşendo ): Üretilen sesin hafif sesten yüksek sese doğru dereceli olarak artırılmasıdır. işaretiyle gösterilir. Decrescendo/ decresc. (dekreşendo): Üretilen sesin yüksek sesten hafif sese doğru dereceli olarak azaltılmasıdır. işaretiyle gösterilir. 2. Etütleri Gürlüğüne Göre Çalma 1. Etkinlik : Aşağıdaki etütleri gürlük terimlerine ve gürlük değişimlerine dikkat ederek çalınız. 1 Andantino Gabric CATHERINE (Gabrik KETRİN) 16
Viyola Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi Allegretto grazioso Harry SCHLOMING (Heri ŞILOMİNG) 2 17
VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ 18
Viyola Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi Allegro Ayfer TANRIVERDİ 3 19
VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ 20
Viyola Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi 3. Eserleri Gürlüğüne Göre Çalma 2. Etkinlik : Aşağıdaki eseri gürlük terimlerine ve gürlük değişimlerine dikkat ederek çalınız. ESİNTİ Ağırca Aytekin ALBUZ 4 21
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Aşağıdaki soruları cevaplayınız. 1. Aşağıdakilerden hangisi orta gürlükte ses elde edilmesine denk düşen gürlük terimidir? A) f B) ff C) mf D) p E) mp 2. Aşağıdakilerden hangisi kuvvetli gürlükte ses elde edilmesine denk düşen gürlük terimidir? A) pp B) p C) f D) mf E) fp 3. Aşağıdakilerden hangisi crescendo yu ifade eden işarettir? A) B) C) D) E) KONTROL LİSTESİ Viyola Çalmada Gürlük ve Gürlük Değişimi ünitesindeki alıştırmaları çalarken gürlük terimlerini uygulama becerinizi değerlendirmek amacıyla aşağıda verilen kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Davranışların gözlenip gözlenmeme durumuna göre yapabildikleriniz için gerçekleşti yapamadıklarınız için gerçekleşmedi sütununa (X) işareti koyunuz. Gözlenecek Davranışlar Gerçekleşti Gerçekleşmedi Etüt ve eserlerin piyano çalınacak bölümlerinde yaya, yumuşak ve az ses elde edecek şekilde basınç uygular. Etüt ve eserlerin mezzoforte çalınacak bölümlerinde yaya, orta kuvvette ses elde edecek şekilde basınç uygular. Etüt ve eserlerin forte çalınacak bölümlerinde yaya, yüksek ve nitelikli ses elde edecek şekilde basınç uygular. Etüt ve eserlerin crescendo çalınacak bölümlerinde yaya, sesin gürlüğünü dereceli olarak arttıracak şekilde basınç uygular. Etüt ve eserlerin decrescendo çalınacak bölümlerinde yaya, sesin gürlüğünü dereceli olarak azaltacak şekilde basınç uygular. Gözlenecek davranışlarda ifade edilen her bir davranışın gerçekleşmesi durumunda 20 puan, tamamının gerçekleşmesi durumunda ise 100 puan alınır. ÖZ DEĞERLENDİRME Ünitede yer alan etkinliklerde sergilediğiniz performansınızı esas alarak aşağıdaki sorulara göre kendinizi değerlendiriniz. 1. Bu ünitede geçen etkinliklerde neler öğrendim?. 2. Etkinliklerde neleri iyi yaptım?... 3. Etkinliklerde neleri yaparken zorlandım?... 4. Nerelerde yardıma ihtiyacım oldu?... 5. Hangi alanda kendimi daha çok geliştirmeliyim?. 6. Daha sonraki çalışmalarımda neleri farklı yapacağım? 22
3. Ünite Viyola Çalmada Hız Değişimi Hazırlık Çalışması Müziğe Giriş dersinde öğrendiğiniz hız terimleri ni hatırlayınız. Çeşitli hız değişimlerini el ya da ayağınızla tempo tutarak uygulamaya çalışınız. 1. Viyola Çalmada Hızın Önemi Viyola ile etüt ve eserleri hızlarına göre çalmak, müzikalite ve teknik yönünden doğru sergilenmesini sağlar. Hızı belirlemek için metronom kullanılır. Ünite içinde uygulamalarını yapacağınız hız terimleri şunlardır: Largo: Müzik eserlerinin ağır hızda seslendirileceğini belirten hız terimidir ( metronom hızı: 44-60). Adagio: Müzik eserlerinin andanteden daha yavaş, largodan daha hızlı seslendirileceğini belirten hız terimidir (metronom hızı: 66-76). Adagio, diğer terimlerle birlikte kullanıldığında değişik adlar alır: Örneğin, adagio assai (en yavaş), adagio di molto (çok yavaş) gibi. Andante: Etüt ve eserlerin orta hızdan daha yavaş hızda seslendirileceğini belirten hız terimidir (metromom hızı: 76-108). Andante, diğer terimlerle birlikte kullanıldığında değişik adlar alır: Örneğin, andante con moto (canlıca), andante cantabile (şarkı söylercesine) gibi. Moderato: Müzik eserlerinin orta hızda seslendirileceğini belirten hız terimidir ( metromom hızı: 108-120). Moderato, diğer hız terimleriyle birlikte kullanıldığında değişik adlar alır: Örneğin, allegro moderato (çok hızlı değil) gibi. Allegretto: Müzik eserlerininn allegro ile moderato arasında çabukça seslendirileceğini belirten hız terimidir. Allegro: Müzik eserlerinin çabuk hızda, parlak ve çevik seslendirileceğini belirten hız terimidir (metronom hızı: 120-168). Allegro, diğer terimlerle birlikte kullanıldığında değişik adlar alır: Örneğin, allegro ma non troppo (hızlı fakat allegro kadar hızlı değil), allegro agitato (heyecanlı bir hızla), allegro assai (oldukça çabuk), allegro molto (çok çabuk) gibi. 2. Etütleri Hızına Göre Çalma 1. Etkinlik : Aşağıdaki 1 ve 3 nolu etütleri hızlarına, gürlük terimlerine ve legato çalma tekniğine uygun olarak çalınız. Moderato Franz WOHLFAHRT (Franz VOLFART) 1 23
VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ Açıklama 2 numaralı etüt aşağıda verilen yay tekniklerine uygun olarak çalınmalıdır. 24
Viyola Çalmada Hız Değişimi Allegro assai Heinrich Ernst KAYSER (Henrih Örnıst KAYZER) 2 25
VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ Allegretto Matthias GRÜNWALD (Matyas GRUNVALT) 3 26
Viyola Çalmada Hız Değişimi Açıklama 4, 5 ve 6 numaralı etütler hız ve gürlük terimlerine dikkat edilerek legato çalma tekniğine uygun olarak çalınmalıdır. Allegro Louis SPOHR (Luis SPOR) 4 27
VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ Moderato Robert PRACHT (Robert PRAHT) 5 28
Viyola Çalmada Hız Değişimi Heinrich Ernst KAYSER 6 Adagio 3. Eserleri Hızına Göre Çalma 2. Etkinlik : Aşağıdaki eserleri hız terimlerine uygun olarak çalınız. SARABANDE largo Arcangelo CORELLI (Arkenjelo KORELLİ) 2. Viyola: Aytekin ALBUZ 1. Viyola 7 2. Viyola 29
VİYOLA ÇALMANIN TEMELLERİ Eşlik S: 110 AĞIR EZGİ Ağırca Sefai ACAY 8 30
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri doğru sözcüklerle tamamlayınız. 1. Etüt ve eserlerin orta hızda çalınmasına.. denir. 2. Metronom hızı 76-108 olan hız terimine.denir. B. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruda doğru olan seçeneği işaretleyiniz. 3. Aşağıdakilerden hangisi eserin çabuk hızda çalınacağını belirten hız terimidir? A) Largo B) Moderato C) Adagio D) Allegro E) Andante KONTROL LİSTESİ Viyola Çalmada Hız Değişimi ünitesindeki alıştırmaları çalarken hız terimlerini uygulama becerinizi değerlendirmek amacıyla aşağıda verilen kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Davranışların gözlenip gözlenmeme durumuna göre yapabildikleriniz için gerçekleşti yapamadıklarınız için gerçekleşmedi sütununa (X) işareti koyunuz. Gözlenecek Davranışlar Gerçekleşti Gerçekleşmedi Largo etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. Adagio etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. Andante etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. Moderato etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. Allegretto etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. Allegro etüt ve eserleri, metronom hızına uyarak çalar. Etütleri ve eserleri çalarken yay değiştirimlerini seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlayacak şekilde yapar. Etütleri ve eserleri çalarken parmaklarını temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. Gözlenecek davranışlarda ifade edilen her bir davranışın gerçekleşmesi durumunda 12,5 puan, tamamının gerçekleşmesi durumunda ise 100 puan alınır. ÖZ DEĞERLENDİRME Ünitede yer alan etkinliklerde sergilediğiniz performansınızı esas alarak aşağıdaki sorulara göre kendinizi değerlendiriniz. 1. Bu ünitede geçen etkinliklerde neler öğrendim?. 2. Etkinliklerde neleri iyi yaptım?... 3. Etkinliklerde neleri yaparken zorlandım?... 4. Nerelerde yardıma ihtiyacım oldu?... 5. Hangi alanda kendimi daha çok geliştirmeliyim?. 6. Daha sonraki çalışmalarımda neleri farklı yapacağım? 31
Viyola 2. ÖĞRENME ALANI VİYOLADA POZİSYONLAR Ünite : İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar 1. I - II. Pozisyonda Kalarak Diziler Çalma 2. II. Pozisyonda Kalarak Etütler Çalma 3. II. Pozisyonda Kalarak Eserler Çalma 4. I- II. Pozisyonlar Arası Geçişli Diziler Çalma 5. I- II. Pozisyonlar Arası Geçişli Etütler Çalma 6. I- II. Pozisyonlar Arası Geçişli Eserler Çalma 32 32
Ünite İkinci Pozisyonda Kalışlı ve Geçişli Çalışmalar Hazırlık Çalışması İkinci pozisyonda çalan kişileri izleyerek gözlemlerinizi öğretmeninizle paylaşınız. Temel pozisyon olan birinci pozisyondan sonra ikinci aşamada genellikle ikinci pozisyon çalışmalarına geçilir. İkinci pozisyonda kalarak yapılan çalışmalardan sonra birinci ve ikinci pozisyonlar arası geçişli çalışmalar yapılır. İkinci pozisyon da birinci pozisyon gibi Romen rakamıyla gösterilir (II). I. pozisyona en yakın pozisyon olan II. pozisyon, tona göre değişmekle birlikte I. pozisyondan yarım/tam ses ileridedir. II. pozisyon öğrenilirken I. pozisyona yerleştirilen sol el, biçiminin bozulmamasına özen gösterilerek dirsekten yapılan küçük bir ön kol hareketiyle II. pozisyona getirilir. Bu sırada sol kol, el ve başparmak doğal yumuşaklık içinde olmalıdır. re teli Viyolada II. pozisyonun kapladığı alan, I. pozisyonun kapladığı alana göre biraz daha dardır; bu nedenle parmaklar arasındaki mesafe I. pozisyona göre daha azdır. II. pozisyonda sol elin önden görünüşü II. pozisyonda sol elin arkadan görünüşü 33
VİYOLADA POZİSYONLAR 1. I-II. Pozisyonda Kalarak Diziler Çalma *1. Etkinlik : Aşağıdaki dizileri yay şekillerine ve legato çalma tekniğine uygun olarak çalınız. 1 2 3 4 5 6 7 * Bu sayfada verilen dizi ve alıştırmalar Prof. Ayfer TANRIVERDİ tarafından yazılmıştır. 34
İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar Ayfer TANRIVERDİ 8 2. II. Pozisyonda Kalarak Etütler Çalma 2. Etkinlik : Aşağıdaki etütleri legato ve detaşe çalma tekniklerine uygun olarak çalınız. Ferdinand KÜCHLER (Ferdinant KÜHLER) 9 Açıklama 10 numaralı etüt önce aşağıda verilen legato daha sonra etüt içinde belirtilen detaşe çalma tekniğine uygun olarak çalınmalıdır. Moderato Robert PRACHT 10 35
VİYOLADA POZİSYONLAR Açıklama 11 ve 12 numaralı etütler önce (örnek olarak verilen dizekler dikkate alınarak) legato çalma tekniğine sonra etüt içinde belirtilen detaşe çalma tekniğine uygun olarak çalınmalıdır. Allegro Robert PRACHT 11 Açıklama 13 numaralı etüt legato çalma tekniğine uygun olarak çalınmalıdır. Rober NEUBERT (Rober NÖBER) 12 36
İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar Moderato cantabile Charles Auguste De BERIOT (Çarls Ogüst Dö BERİYO) 13 37
VİYOLADA POZİSYONLAR Açıklama 14 numaralı etüt önce aşağıda daha sonra etüt içinde verilen bağlar dikkate alınarak legato çalma tekniğine uygun olarak çalınmalıdır. 38
İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar Hans SITT 14 39
VİYOLADA POZİSYONLAR Açıklama 15 numaralı etüt önce aşağıda verilen legato daha sonra etüt içinde belirtilen detaşe çalma tekniğine uygun olarak çalınmalıdır. Allegro Robert PRACHT 15 40
İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar Açıklama 16 ve 17 numaralı etütler legato çalma tekniğine uygun olarak çalınmalıdır. Moderato Rober NEUBERT 16 Hans SITT 17 41
VİYOLADA POZİSYONLAR Açıklama 18 numaralı etüt legato ve detaşe çalma tekniğine uygun olarak çalınmalıdır. Molto Moderato Ferdinand DAVID (Ferdinand Deyvid) 18 42
43 İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar
VİYOLADA POZİSYONLAR 3. II. Pozisyonda Kalarak Eserler Çalma 3. Etkinlik : Aşağıdaki eserleri hızlarına ve gürlük terimlerine uygun olarak çalınız. LONG LONG AGO Andante Thomas Haynes BAYLY (Tomas Haynes BAYLİ) 2.viyola: Aytekin ALBUZ 1. Viyola 19 2. Viyola 44
İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar BEETHOVEN DEN ŞARKI Düzenleme: Ferdinand KÜCHLER 2.viyola: Aytekin ALBUZ 1. Viyola 20 2. Viyola 45
VİYOLADA POZİSYONLAR 4. I-II. Pozisyonlar Arası Geçişli Diziler Çalma 4. Etkinlik : Aşağıdaki dizileri legato ve detaşe çalma tekniklerine uygun olarak çalınız. Uyarı Pozisyonlar arası geçişlerde sol elinizin yumuşak, rahat olmasına ve başparmağınızın sapı sıkmamasına özen gösteriniz. Ferdinand KÜCHLER 21 46
İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar Ayfer TANRIVERDİ 22 Ayfer TANRIVERDİ 23 Ayfer TANRIVERDİ 24 47
VİYOLADA POZİSYONLAR 5. I-II. Pozisyonlar Arası Geçişli Etütler Çalma 5. Etkinlik : Aşağıdaki etütleri legato ve detaşe çalma tekniklerine uygun olarak çalınız. Franz WOHLFARHT 25 Moderato Hans SITT 26 48
İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar Hans SITT Allegretto 27 49
VİYOLADA POZİSYONLAR Moderato Hans SITT 28 50
İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar Robert PRACHT Allegro 29 51
VİYOLADA POZİSYONLAR Moderato Ayfer TANRIVERDİ 30 Allegretto Charles Auguste de BERIOT 31 52
İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar 6. I-II. Pozisyonlar Arası Geçişli Eserler Çalma 6. Etkinlik : Aşağıdaki eseri legato ve detaşe çalma tekniklerine uygun olarak çalınız. SONAT Eşlik S: 118 Largo Georg Philippe TELEMANN (Corc Filip TELEMAN) 32 53
VİYOLADA POZİSYONLAR Allegro Largo 54
İkinci Pozisyonda Kalıcı ve Geçişli Çalışmalar Vivace 55
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları KONTROL LİSTESİ İkinci Pozisyonda Kalışlı ve Geçişli Çalışmalar ünitesindeki etüt ve eserleri çalma becerinizi değerlendirmek amacıyla aşağıda verilen kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Davranışların gözlenip gözlenmeme durumuna göre yapabildikleriniz için gerçekleşti yapamadıklarınız için gerçekleşmedi sütununa (X) işareti koyunuz. Gözlenecek Davranışlar Gerçekleşti Gerçekleşmedi II. pozisyonda dizi ve etütleri çalarken sol elini I. pozisyondan yarım/ tam ses ileriye yerleştirir. II. pozisyonda dizi ve etütleri çalarken sol el parmaklarını çalışma yapacağı tele dönük şekilde tutar. II. pozisyonda dizi ve etütleri çalarken parmaklarını dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. II. pozisyonda dizi ve etütleri çalarken bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. I ve II. pozisyonlar arası geçişleri, sol elin dirsekten yapılan küçük bir ön kol hareketiyle doğal yumuşaklık içinde gerçekleştirir. I ve II. pozisyonlar arası geçişli etüt ve eserleri çalarken sol el parmaklarını çalışma yapacağı tele dönük şekilde tutar. I ve II. pozisyonlar arası geçişli etüt ve eserleri çalarken parmaklarını dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. I ve II. pozisyonlar arası geçişli etüt ve eserleri çalarken bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Gözlenecek davranışlarda ifade edilen her bir davranışın gerçekleşmesi durumunda 12,5 puan, tamamının gerçekleşmesi durumunda ise 100 puan alınır. ÖZ DEĞERLENDİRME Ünitede yer alan etkinliklerde sergilediğiniz performansınızı esas alarak aşağıdaki sorulara göre kendinizi değerlendiriniz. 1. Bu ünitede geçen etkinliklerde neler öğrendim?. 2. Etkinliklerde neleri iyi yaptım?... 3. Etkinliklerde neleri yaparken zorlandım?... 4. Nerelerde yardıma ihtiyacım oldu?... 5. Hangi alanda kendimi daha çok geliştirmeliyim?. 6. Daha sonraki çalışmalarımda neleri farklı yapacağım? 56
Viyola 3. ÖĞRENME ALANI DİZİLER - ETÜTLER - ESERLER 1. Ünite : Kürdi Dizi Etüt - Eser 1. Kürdi Dizisinde Değişik Yay Şekilleri 2. Kürdi Makamında Etütler 3. Kürdi Makamında Eserler 2. Ünite : Buselik Dizi-Etüt-Eser 1. Buselik Dizisinde Değişik Yay Şekilleri 2. Buselik Makamında Etütler 3. Buselik Makamında Eserler 3. Ünite : Mi Bemol Majör Dizi Etüt - Eser 1. Mi Bemol Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri 2. Mi Bemol Majör Tonunda Etütler 3. Mi Bemol Majör Tonunda Eserler 4. Ünite : Do Minör Dizi Etüt - Eser 1. Do Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri 2. Do Minör Tonunda Etütler 3. Do Minör Tonunda Eserler 5. Ünite : La Majör Dizi-Etüt-Eser 1. La Majör Dizisinde Değişil Yay Şekilleri 2. La Majör Tonunda Etütler 3. La Majör Tonunda Eserler 6. Ünite : Fa Diyez Minör Dizi-Etüt-Eser 1. Fa Diyez Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri 2. Fa Diyez Minör Tonunda Etütler 3. Fa Diyez Minör Tonunda Eserler 57
1. Ünite Kürdi Dizi Etüt - Eser Hazırlık Çalışması Bu ünitede verilen kürdi makamındaki dizileri ses değiştirici işaret, yay şekilleri ve yay teknikleri yönünden inceleyerek izlenimlerinizi öğretmeninizle paylaşınız. 1. Kürdi Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Kürdi makamı dizisi bir oktav çalındığında iki teli kapsar (sol- re) ve ses değiştirici işaret olarak si bemol alır. 1. Etkinlik : Aşağıdaki diziyi verilen yay şekillerine uygun olarak çalınız. 1 2. Kürdi Makamında Etütler 2. Etkinlik : Aşağıdaki etüdü hızına ve legato çalma tekniğine uygun olarak çalınız. 2 Orta Hızda Aytekin ALBUZ 58
Kürdi Dizi - Etüt - Eser 3. Kürdi Makamında Eserler 3. Etkinlik : Aşağıdaki eseri hızına, gürlük terimlerine ve legato çalma tekniğine uygun olarak çalınız. Orta Hızda KÜRDİ ŞARKI Aytekin ALBUZ 3 59
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları KONTROL LİSTESİ Kürdi Dizi - Etüt - Eser ünitesindeki dizi, etüt ve eserleri çalma becerinizi değerlendirmek amacıyla aşağıda verilen kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Davranışların gözlenip gözlenmeme durumuna göre yapabildikleriniz için gerçekleşti yapamadıklarınız için gerçekleşmedi sütununa (X) işareti koyunuz. Gözlenecek Davranışlar Gerçekleşti Gerçekleşmedi Dizi, etüt ve eserleri çalarken pürüzsüz ve vurgusuz ses elde eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken yay değiştirimlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken tel geçişlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken sağ kolun ön ve arka bölümlerinin çalınan tele uygun açıda olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Dizi, etüt ve eserleri çalarken dört telde parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. Etüt ve eserleri hızlarına ve gürlük terimlerine uyarak çalar. I ve II. pozisyonlar arası geçişleri sol elin dirsekten yapılan ön kol hareketiyle doğal yumuşaklık içinde gerçekleştirir. Gözlenecek davranışlarda ifade edilen her bir davranışın gerçekleşmesi durumunda 12,5 puan, tamamının gerçekleşmesi durumunda ise 100 puan alınır. ÖZ DEĞERLENDİRME Ünitede yer alan etkinliklerde sergilediğiniz performansınızı esas alarak aşağıdaki sorulara göre kendinizi değerlendiriniz. 1. Bu ünitede geçen etkinliklerde neler öğrendim?. 2. Etkinliklerde neleri iyi yaptım?... 3. Etkinliklerde neleri yaparken zorlandım?... 4. Nerelerde yardıma ihtiyacım oldu?... 5. Hangi alanda kendimi daha çok geliştirmeliyim?. 6. Daha sonraki çalışmalarımda neleri farklı yapacağım? 60
2. Ünite Buselik Dizi Etüt - Eser Hazırlık Çalışması Bu ünitede verilen buselik makamındaki dizileri ses değiştirici işaret, yay şekilleri ve yay teknikleri yönünden inceleyerek izlenimlerinizi öğretmeninizle paylaşınız. 1. Buselik Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Buselik makamı 1 oktav çalındığında sol ve re tellerini kapsar ve kalıcı değiştirici işaret almaz. 1. Etkinlik : Aşağıdaki diziyi verilen yay şekillerine ve legato çalma tekniğine uygun olarak çalınız. 1 2. Buselik Makamında Etütler 2. Etkinlik : Aşağıdaki etüdü hızına, gürlük terimlerine ve legato çalma tekniğine uygun olarak çalınız. Allegro Aytekin ALBUZ 2 61
DİZİLER - ETÜTLER - ESERLER 3. Buselik Makamında Eserler 3. Etkinlik : Aşağıdaki eseri hızına, gürlük terimlerine, bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uygun olarak çalınız. BUSELİK ŞARKI Eşlik S: 112 Andante Aytekin ALBUZ 3 62
Büselik Dizi - Etüt - Eser D Ü N YA B A S I N I N DA ATAT Ü R K İ Ç İ N S ÖY L E N E N L E R AMERIKA Atatürk bu yüzyılın büyük insanlarından birinin tarihi başarılarını, Türk halkına ilham veren liderliğini, modern dünyanın ileri görüşlü anlayışını ve bir askerî lider olarak kudret ve yüksek cesaretini hatırlatmaktadır... Çöküntü halinde bulunan bir imparatorluktan özgür Türkiye nin doğması yeni Türkiye nin özgürlük ve bağımsızlığını şerefli bir şekilde ilan ve o zamandan beri koruması, Atatürk ün Türk halkının işidir. Şüphesiz ki, Türkiye de giriştiği derin ve geniş inkılaplar kadar bir kitlenin kendisine olan güvenini daha basarı ile gösteren bir örnek yoktur. John F.KENNEDY (A.B.D.Başkanı, 10 Kasım 1963) RUSYA Şöhreti bütün cihana yayılmış olan tecrübeli başkanın yönetimi herkesin sevgi ve saygısını çeken büyük Türk Milleti nin millî bağımsızlığını devamlı bir başarı ile kuvvetlendirmiş ve yeni millî yapısını yaratmıştır. Sovyet Başbakanı Kalinin SURİYE Vatanını muhakkak bir parçalanmaktan kurtararak devlet gemisini güvenilir bir limana götürdükten sonra milletinden bir taht istemedi. O, kelimesinin bütün anlamıyla bir insan, eşsiz bir dâhi, kahraman bir asker ve siyaset adamı idi... Elifba gazetesi POLONYA O nun yaratıcı ruhunun ve ateşli yurtseverliğinin harekete geçmemiş olduğu hiçbir alan yoktur... Gazeta Polska ROMANYA Atatürk, tarihte teşkilatçı bir dâhi, bir milletin harikalar yaratan yöneticisi ve memleketinin kurtarıcısı olarak kalacaktır. Independance Romaine gazetesi (12 Kasım 1938) MISIR Çağının, belki de tüm tarihin en olağanüstü kişilerinden biri. Egyptian gazetesi FRANSA İnsanlığın bütün belirtileri O nda kendini hemen gösteriyor. Noelle gazetesi İNGİLTERE Savaş sonrasının en ileri gelen devlet adamlarından biri. Kendi başına bir klas oluşturuyordu ve hemen her açıdan tekti. The Fortnightly, Londra ALMANYA O, kişisel kazanç ve ün peşinde koşan basit bir diktatör değil, gelecek kuşaklar için sağlam temeller atmaya uğraşan bir kahramandı. Prof.Walter L.WRIHT Jr. AFGANİSTAN O büyük insan yalnız Türkiye için değil, bütün doğu milletleri için de en büyük önderdi. Emanullah HAN Afgan Kralı ARNAVUTLUK Bu Türk Milleti yastadır.çünkü yeni Türkiye nin yaratıcısı olan eşsiz şefini kaybetmiştir. Stipsi gazetesi BELÇİKA Milletine bu kadar az zamanda bu ölçüde hizmet edebilen tek devlet adamı Atatürk tür. Libre Belgique gazetesi YUNANİSTAN Türkiye, dost ve düşmanlarının hayran olduğu bir deha adama, malik bulunmak bahtiyarlığına erişmiştir. Katimerini 63
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları KONTROL LİSTESİ Buselik Dizi - Etüt - Eser ünitesindeki dizi, etüt ve eserleri çalma becerinizi değerlendirmek amacıyla aşağıda verilen kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Davranışların gözlenip gözlenmeme durumuna göre yapabildikleriniz için gerçekleşti yapamadıklarınız için gerçekleşmedi sütununa (X) işareti koyunuz. Gözlenecek Davranışlar Gerçekleşti Gerçekleşmedi Dizi, etüt ve eserleri çalarken pürüzsüz ve vurgusuz ses elde eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken yay değiştirimlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken tel geçişlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken sağ kolun ön ve arka bölümlerinin çalınan tele uygun açıda olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Dizi, etüt ve eserleri çalarken dört telde parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. Etüt ve eserleri hızlarına ve gürlük terimlerine uyarak çalar. I ve II. pozisyonlar arası geçişleri sol elin dirsekten yapılan ön kol hareketiyle doğal yumuşaklık içinde gerçekleştirir. Gözlenecek davranışlarda ifade edilen her bir davranışın gerçekleşmesi durumunda 12,5 puan, tamamının gerçekleşmesi durumunda ise 100 puan alınır. ÖZ DEĞERLENDİRME Ünitede yer alan etkinliklerde sergilediğiniz performansınızı esas alarak aşağıdaki sorulara göre kendinizi değerlendiriniz. 1. Bu ünitede geçen etkinliklerde neler öğrendim?. 2. Etkinliklerde neleri iyi yaptım?... 3. Etkinliklerde neleri yaparken zorlandım?... 4. Nerelerde yardıma ihtiyacım oldu?... 5. Hangi alanda kendimi daha çok geliştirmeliyim?. 6. Daha sonraki çalışmalarımda neleri farklı yapacağım? 64
3. Ünite Mi Bemol Majör Dizi- Etüt- Eser Hazırlık Çalışması Bu ünitedeki mi bemol majör dizileri inceleyiniz, daha önce çaldığınız si bemol majör dizilerle benzerliklerini ve farklılıklarını öğretmeninizle paylaşınız. 1. Mi Bemol Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Birinci konumda, mi bemol majör dizisi iki oktav çalındığında dört teli kapsar (do- sol- re- la) ve ses değiştirici işaret olarak si bemol, mi bemol, la bemol alır. 1. Etkinlik : Aşağıdaki diziyi verilen yay şekillerine ve legato çalma tekniğine uygun olarak çalınız. 1 2. Mi Bemol Majör Tonunda Etütler 2. Etkinlik : Aşağıdaki etütleri hızlarına, gürlük terimlerine, bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uygun olarak çalınız. Moderato Mathieu CRICKBOOM (Metyu KRİKBUM) 2 65
DİZİLER - ETÜTLER - ESERLER 66
Mi Bemol Majör Dizi - Etüt - Eser Moderato Howard RIES (Havırt RİES) 3 67
DİZİLER - ETÜTLER - ESERLER Allegretto George WICHTL (Corç VIÇ) 4 68
69 Mi Bemol Majör Dizi - Etüt - Eser
DİZİLER - ETÜTLER - ESERLER 3. Mi Bemol Majör Tonunda Eserler 3. Etkinlik : Aşağıdaki eseri hızına, gürlük terimlerine, bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uygun olarak çalınız. AUSTRIAN SONG Andante Joseph HAYDN (Cosef Haydın) 5 70
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları KONTROL LİSTESİ Mi Bemol Majör Dizi - Etüt - Eser ünitesindeki dizi, etüt ve eserleri çalma becerinizi değerlendirmek amacıyla aşağıda verilen kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Davranışların gözlenip gözlenmeme durumuna göre yapabildikleriniz için gerçekleşti yapamadıklarınız için gerçekleşmedi sütununa (X) işareti koyunuz. Gözlenecek Davranışlar Gerçekleşti Gerçekleşmedi Dizi, etüt ve eserleri çalarken pürüzsüz ve vurgusuz ses elde eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken yay değiştirimlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken tel geçişlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken sağ kolun ön ve arka bölümlerinin çalınan tele uygun açıda olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Dizi, etüt ve eserleri çalarken dört telde parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. Etüt ve eserleri hızlarına ve gürlük terimlerine uyarak çalar. I ve II. pozisyonlar arası geçişleri sol elin dirsekten yapılan ön kol hareketiyle doğal yumuşaklık içinde gerçekleştirir. Gözlenecek davranışlarda ifade edilen her bir davranışın gerçekleşmesi durumunda 12,5 puan, tamamının gerçekleşmesi durumunda ise 100 puan alınır. ÖZ DEĞERLENDİRME Ünitede yer alan etkinliklerde sergilediğiniz performansınızı esas alarak aşağıdaki sorulara göre kendinizi değerlendiriniz. 1. Bu ünitede geçen etkinliklerde neler öğrendim?. 2. Etkinliklerde neleri iyi yaptım?... 3. Etkinliklerde neleri yaparken zorlandım?... 4. Nerelerde yardıma ihtiyacım oldu?... 5. Hangi alanda kendimi daha çok geliştirmeliyim?. 6. Daha sonraki çalışmalarımda neleri farklı yapacağım? 71
4. Ünite Do Minör Dizi Etüt - Eser Hazırlık Çalışması Bu ünitedeki do minör dizileri inceleyiniz, daha önce çaldığınız mi bemol majör dizisiyle benzerliklerini ve farklılıklarını öğretmeninizle paylaşınız. 1. Do Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Birinci konumda, do minör dizisi iki oktav çalındığında dört teli kapsar (do- sol- re- la) ve ses değiştirici işaret olarak si bemol, mi bemol, la bemol alır. Dizi, doğal, armonik ve melodik olarak çeşitlenir. Armonik do minör, si naturel, melodik do minör ise la naturel ve si naturel işaretlerini alır. Melodik do minör dizisi, inici olarak doğal haliyle çalınır. 1. Etkinlik : Aşağıdaki diziyi yay şekillerine ve detaşe çalma tekniğine uygun olarak çalınız. 1 72
Do Minör Dizi - Etüt - Eser 2. Do Minör Tonunda Etütler 2. Etkinlik : Aşağıdaki etütleri hızlarına, gürlük terimlerine, bağlı çalma tekniğine uygun olarak çalınız. Ayfer TANRIVERDİ 2 Alfred GRÜNWARD (Alfred GRÜNVARD) 3 73
DİZİLER - ETÜTLER - ESERLER 3. Do Minör Tonunda Eserler 3. Etkinlik : Aşağıdaki eseri hızına, gürlük terimlerine, bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uygun olarak çalınız. LEGENDA Christian Heinrich HOHMANN (Kristian Henrih Hohman) 4 74
75 Do Minör Dizi - Etüt - Eser
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları KONTROL LİSTESİ Do Minör Dizi- Etüt- Eser ünitesindeki dizi, etüt ve eserleri çalma becerinizi değerlendirmek amacıyla aşağıda verilen kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Davranışların gözlenip gözlenmeme durumuna göre yapabildikleriniz için gerçekleşti yapamadıklarınız için gerçekleşmedi sütununa (X) işareti koyunuz. Gözlenecek Davranışlar Gerçekleşti Gerçekleşmedi Dizi, etüt ve eserleri çalarken pürüzsüz ve vurgusuz ses elde eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken yay değiştirimlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken tel geçişlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken sağ kolun ön ve arka bölümlerinin çalınan tele uygun açıda olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Dizi, etüt ve eserleri çalarken dört telde parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. Etüt ve eserleri hızlarına ve gürlük terimlerine uyarak çalar. I ve II. pozisyonlar arası geçişleri sol elin dirsekten yapılan ön kol hareketiyle doğal yumuşaklık içinde gerçekleştirir. Gözlenecek davranışlarda ifade edilen her bir davranışın gerçekleşmesi durumunda 12,5 puan, tamamının gerçekleşmesi durumunda ise 100 puan alınır. ÖZ DEĞERLENDİRME Ünitede yer alan etkinliklerde sergilediğiniz performansınızı esas alarak aşağıdaki sorulara göre kendinizi değerlendiriniz. 1. Bu ünitede geçen etkinliklerde neler öğrendim?. 2. Etkinliklerde neleri iyi yaptım?... 3. Etkinliklerde neleri yaparken zorlandım?... 4. Nerelerde yardıma ihtiyacım oldu?... 5. Hangi alanda kendimi daha çok geliştirmeliyim?. 6. Daha sonraki çalışmalarımda neleri farklı yapacağım? 76
5. Ünite La Majör Dizi Etüt - Eser Hazırlık Çalışması Bu ünitedeki la majör dizileri inceleyiniz, daha önce çaldığınız re majör dizisiyle benzerliklerini ve farklılıklarını söyleyiniz. 1. La Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Birinci konumda, la majör dizisi bir oktav çalındığında iki teli(sol- re) kapsar ve ses değiştirici işaret olarak fa, do ve sol diyez alır. 1. Etkinlik : Aşağıdaki diziyi verilen yay şekillerine ve legato çalma tekniğine uygun olarak çalınız. 1 2. La Majör Tonunda Etütler 2. Etkinlik : Aşağıdaki etütleri hızlarına, gürlüklerine, bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uygun olarak çalınız. Robert PRACHT 2 77
DİZİLER - ETÜTLER - ESERLER 3. La Majör Tonunda Eserler 3. Etkinlik : Aşağıdaki eseri hızına, gürlük terimlerine, bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uygun olarak çalınız. A WORKSHIP THE KING Joseph HAYDN 3 78
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları KONTROL LİSTESİ La majör dizi- etüt- eser ünitesindeki dizi, etüt ve eserleri çalma becerinizi değerlendirmek amacıyla aşağıda verilen kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Davranışların gözlenip gözlenmeme durumuna göre yapabildikleriniz için gerçekleşti yapamadıklarınız için gerçekleşmedi sütununa (X) işareti koyunuz. Gözlenecek Davranışlar Gerçekleşti Gerçekleşmedi Dizi, etüt ve eserleri çalarken pürüzsüz ve vurgusuz ses elde eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken yay değiştirimlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken tel geçişlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken sağ kolun ön ve arka bölümlerinin çalınan tele uygun açıda olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Dizi, etüt ve eserleri çalarken dört telde parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. Etüt ve eserleri hızlarına ve gürlük terimlerine uyarak çalar. I ve II. pozisyonlar arası geçişleri sol elin dirsekten yapılan ön kol hareketiyle doğal yumuşaklık içinde gerçekleştirir. Gözlenecek davranışlarda ifade edilen her bir davranışın gerçekleşmesi durumunda 12,5 puan, tamamının gerçekleşmesi durumunda ise 100 puan alınır. ÖZ DEĞERLENDİRME Ünitede yer alan etkinliklerde sergilediğiniz performansınızı esas alarak aşağıdaki sorulara göre kendinizi değerlendiriniz. 1. Bu ünitede geçen etkinliklerde neler öğrendim?. 2. Etkinliklerde neleri iyi yaptım?... 3. Etkinliklerde neleri yaparken zorlandım?... 4. Nerelerde yardıma ihtiyacım oldu?... 5. Hangi alanda kendimi daha çok geliştirmeliyim?. 6. Daha sonraki çalışmalarımda neleri farklı yapacağım? 79
6. Ünite Fa Diyez Minör Dizi- Etüt- Eser Hazırlık Çalışması Bu ünitedeki fa diyez minör dizileri inceleyiniz, daha önce çaldığınız si minör dizisiyle benzerliklerini ve farklılıklarını söyleyiniz. 1. Fa Diyez Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri Birinci konumda, fa diyez minör dizisi iki oktav çalındığında dört teli (do- sol- re- la) kapsar ve ses değiştirici işaret olarak fa, do ve sol diyez alır. Dizi, doğal, armonik ve melodik olarak çeşitlenir. Armonik fa diyez minör, mi diyez, melodik fa diyez minör ise re ve mi diyez işaretlerini alır. Melodik fa diyez minör dizisi, inici olarak doğal haliyle çalınır. 1. Etkinlik : Aşağıdaki diziyi verilen yay şekillerine ve legato çalma tekniğine uygun olarak çalınız. 1 80
Fa Diyez Minör Dizi - Etüt - Eser 2. Fa Diyez Minör Tonunda Etütler 2. Etkinlik : Aşağıdaki etüdü hızına ve bağsız çalma tekniğine uygun olarak çalınız. Orta hızda Ozan BELGE 2 3. Fa Diyez Minör Tonunda Eserler 3. Etkinlik : Aşağıdaki eseri hızına ve bağsız çalma tekniğine uygun olarak çalınız. Eşlik S: 108 KELEBEK DANSI Çabuk Ozan BELGE 3 81
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları KONTROL LİSTESİ Fa Diyez Minör Dizi- Etüt- Eser ünitesindeki dizi, etüt ve eserleri çalma becerinizi değerlendirmek aşağıda verilen kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Davranışların gözlenip gözlenmeme durumuna göre yapabildikleriniz için gerçekleşti yapamadıklarınız için gerçekleşmedi sütununa (X) işareti koyunuz. Gözlenecek Davranışlar Gerçekleşti Gerçekleşmedi Dizi, etüt ve eserleri çalarken pürüzsüz ve vurgusuz ses elde eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken yay değiştirimlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken tel geçişlerinin yumuşak ve düzgün olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken sağ kolun ön ve arka bölümlerinin çalınan tele uygun açıda olmasına dikkat eder. Dizi, etüt ve eserleri çalarken bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uyar. Dizi, etüt ve eserleri çalarken dört telde parmaklarını, temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. Etüt ve eserleri hızlarına ve gürlük terimlerine uyarak çalar. I ve II. pozisyonlar arası geçişleri sol elin dirsekten yapılan ön kol hareketiyle doğal yumuşaklık içinde gerçekleştirir. Gözlenecek davranışlarda ifade edilen her bir davranışın gerçekleşmesi durumunda 12,5 puan, tamamının gerçekleşmesi durumunda ise 100 puan alınır. ÖZ DEĞERLENDİRME Ünitede yer alan etkinliklerde sergilediğiniz performansınızı esas alarak aşağıdaki sorulara göre kendinizi değerlendiriniz. 1. Bu ünitede geçen etkinliklerde neler öğrendim?. 2. Etkinliklerde neleri iyi yaptım?... 3. Etkinliklerde neleri yaparken zorlandım?... 4. Nerelerde yardıma ihtiyacım oldu?... 5. Hangi alanda kendimi daha çok geliştirmeliyim?. 6. Daha sonraki çalışmalarımda neleri farklı yapacağım? 82