BİLGİSAYAR DERSLERİNDE UYGULAMA DOSYALARININ ÖĞRENCİLERDEN ÇEVRİM İÇİ (ONLİNE) ALINARAK DEĞERLENDİRİLMESİ COMPUTER LESSONS, RECEIPT AND EVALUATION OF THE APPLICATION FILES ONLINE Fatih ERTAM University of Fırat, ELAZIG, TURKEY fatih.ertam@firat.edu.tr Esat GÜZEL University of Fırat, ELAZIG, TURKEY eguzel@firat.edu.tr ÖZET: Fırat Üniversitesi Enformatik Bölümünden "Temel Bilgisayar Teknolojileri Kullanımı" dersini gören öğrencilerin Office uygulamalarını gönderebilmeleri için açık kaynak kodlu Joomla içerik yönetim sistemli web sitelerinde kullanılan açık kaynak kodlu eklentiler yardımıyla kelime iģlemci, hesap tablosu ya da sunum dosyalarının gönderilmesi ve gönderilen dosyaların süre kontrolü yapılarak öğrencilere puan verilmesi amaçlanmaktadır. Aynı dosyanın birkaç öğrenci tarafından gönderilmesinin tespit edilebilmesi için gönderilen bilgisayarın IP adresi, zamanı ve gönderilen dosyanın boyutu kontrol edilmektedir. Bu Ģekilde öğrenciler zamana göre puan alacak olmaları dolayısıyla hızlı bir Ģekilde uygulamayı göndermeye çalıģmakta ve diğer öğrenciler ile ilgilenmemektedir, aynı zamanda bahsedilen kontrollerin kayıt edildiğinin de öğrenci tarafından bilinmesi öğrencilerin kopya vermesini engellemektedir. Anahtar Kelimeler: joomla, çevrimci sınav, uygulama sınavı, değerlendirme, puanlama ABSTRACT: Firat University, Department of Informatics, "Basic Use of Computer Technology" course, students who submit their applications in the Office for the open source Joomla content management system web sites with an open source add-in word processor, spreadsheet or presentation files while the files sent to and sent to the control of the students made points to give. For the detection of a few students of the same file sent by the sending computer's IP address, time and sent the file size is controlled. In this way, students will receive points according to the time they work so quickly to send the application and not concerned with other students, the students also mentioned the controls has been a record by giving out copies to prevent the students. Keywords: joomla, online exam, application exam, evaluation, scoring 1. GİRİŞ Joomla popüler bir açık kaynak kodlu bir içerik yönetim sistemi (content management system CMS) olarak bilinir. Açık kaynak kodlu olması büyük ve tutkulu bir Ģekilde herkes tarafından kullanılabilinmesini ve geliģtirilebilinmesini sağlamaktadır (Frick, 2010). Özellikle dinamik web sitelerinin hazırlanmasında kolay kullanımı ve geliģtirilebilirliği sayesinde günümüz web sitelerinde oldukça fazla tercih edilmektedir. 1.1. Joomla İçerik Yönetim Sisteminin Kurulumu Joomla geliģtirilebilir diğer açık kaynak kodlu yazılımlar gibi php dil kodlaması ile yazılmıģtır. Veritabanı olarak da lisans gerektirmeyen ve yine ücretsiz dağıtımı yapılan MySQL veri tabanı ile çalıģmaktadır. Kurulum için www.joomla.org resmi internet sitesinden ya da arama motorlarından arayarak joomla nın son kararlı sürümlerinden herhangi birisi indirilerek, içerisinde bulunan kurulum adımları gerçekleģtirilerek yüklenebilinir.
Şekil 1: Joomla Kurulumu 1.2. Eklentilerin Kurulumu Uygulama dosyalarının online alınabilmesi için kurulu joomla sitesi içerisine yine joomla gibi açık kaynak kodlu olan ve lisanssız kullanılabilen jforms eklentisi kurulmuģtur. Eklenti kendi sitesi olan http://jforms.mosmar.com adresinden indirilerek kurulabilinir. Kurulum için joomla sitemizin arabirimine girdikten sonra Eklentiler menüsünden Kur/Kaldır alt menüsü seçilerek açılan sayfadan sıkıģtırılmıģ dosya seçilerek yüklenir. ġekil 2: Joomla Arabirimine GiriĢ ve Eklentilerin Kurulumu ġekil 3: JForms Eklentisinin Kurulumu
2. JFORMS EKLENTİSİ İLE FORMLAR OLUŞTURMA Kurulum aģamasından sonra joomla arabiriminde bileģenler içerisinden JForms seçilerek yeni form hazırlanır. ġekil 4: JForms Formlarının Görünümü ve Yeni Form Hazırlama Yeni Form Hazırlama Kısmında bulunan Toolbar Menüsü ile hazırlanacak formda bulunması gereken alanlar sürükle bırak yapılarak sağ tarafta oluģturulur. Hazırlanmak istenilen formda Upload seçeneği kullanılmıģtır. Bu seçenekte gönderilecek dosyanın maksimum büyüklüğü ve dosya uzantısı seçilebilmektedir. ġekil 5 JForms Ġle ToolBar Kullanılarak Yeni Form Hazırlama Form Menüsü kullanılarak formu gönderen kiģiye teģekkür mesajı verilebilir, istenirse yöneticiye formun kullanıldığına dair e-mail gönderilebilinir.
ġekil 6: JForms Ġle Form Kullanılarak Yeni Form Hazırlama 3. FORMLARIN SİTE İÇERİSİNDE KULLANILMASI Formlar oluģturulduktan sonra joomla sitemizdeki menülere jforms eklentimizi bağlamamız ve hangi formun gösterileceğini seçmemiz gerekir. ġekil 7: Joomla Menü Öğesi Türünü JForms Form Öğesi Yapma OluĢturulan form menü öğesi içerisinde özellikler altında seç düğmesi ile seçilir.
ġekil 8: OluĢturduğumuz Formu Seçme Böylece site içerisinde Menüye girmiģ olan kullanıcıların karģısına oluģturulan form seçenekleri çıkacaktır. Uygulama için www.ertam.com adresindeki Uygulama (Quiz) Gönder Menüsüne form iliģkilendirilmiģtir. Siteye giren kullanıcılar bu formu kullanarak dosyalarını yükleyebileceklerdir. ġekil 9: OluĢturulan Site Ġçerisinden Form ile Dosyanın Gönderilmesi 4. DOSYALARIN ANALİZİ Gelen form bilgileri ile beraber IP adres bilgisi, dosya boyutu ve gönderilme zamanı da kayıt altına alınmaktadır. Böylece aynı bilgisayardan birden fazla dosyanın gönderilmesi, ya da aynı dosyanın baģka bir bilgisayardan gönderilmesinin önüne geçilmektedir.
ġekil 10: Gönderilen Dosyaların Analizi 5. SONUÇLAR Hazırlanan uygulamanın avantaj ve dezavantajları aģağıda verilmiģtir. Bir sonraki çalıģmada öğrencilerden de geri dönüģ alınarak oluģturulan uygulamanın verimi ve kullanılabilirliği tartıģılacaktır. Avantajlar: Yönetim tarafında kullanım kolaylığı OluĢabilecek itirazlarda gözden geçirme için gönderilen dosyaların kaydedilmesi ve saklanması Öğrencilerin arasında hızlı göndermeye yönelik bir yarıģın oluģturulabilmesi Dezavantajlar: Her ne kadar kontrol edilebilir olsa da aynı dosyanın bazı bölümleri değiģtirilerek boyutunun değiģtirilmesi ve baģka bir bilgisayardan gönderilebilmesi durumu Gönderilecek olan dosyaların boyutlarının büyük olması durumunda yaģanması muhtemel internet bağlantı problemleri KAYNAKLAR Frick, T (2010). Return on Engagement, 2010, Pages 103-120 http://www.joomla.org http://jforms.mosmar.com