KÜLTÜR DÜNYASI Yaflar Öztürk 1618-1707 y llar aras nda yaflayan Evrengzib, Hint- Türk imparatorlu unu elli y ll k yönetimi s ras nda en genifl s n rlar na ulaflt ran ve ayn zamanda Babürlülerin çöküflünün temellerini atan hükümdard. Taht kavgas nda kardefllerini ortadan kald ran Evrengzib, Dünyalar n Fatihi anlam ndaki Alemgir ad n alarak bafla geçmiflti. 83
Alemgir Dünyalar n Fatihi ad n hakl ç kard. Ancak atalar n n Babür ve Ekber in Hindularla Müslümanlar uzlaflt ran ve kaynaflt ran engin hoflgörüleri onda yoktu. Babas n tahttan indiren, üç kardeflini idam ettiren Evrengzib, komflusu ran ve o co rafyadaki fiii kesime karfl Sünni bir politika yürüttü. Hint usulü selamlaflmay yasaklamakla bafllayan etkisizlefltirme düflmanl - a dönüfltü. Hindu tap - naklar n, kutsal yerlerini y kt rd. Vergi, farkl yollarla zorlad halde Müslüman olmayanlara karfl cihad ilan etti. Bu herkese düflmanca, sald rgan tutum, kendisinden sonrakilerin çok zor günler yaflamas na ve ülkenin y k m na yol açt. Babür Hükümdar Âlemgîr fiâh, yürüttü ü yanl fl siyasetinin ve yanl fl davran fllar n n ay rd na ancak ömrünün sonlar na yaklaflt nda varabildi. Ve galiba vicdan n ve ruhunu temizlemek amac yla olacak, ölüm döfle inde flu vasiyetnamesini yazd : Ben dünyaya eli bofl geldim, yine öyle gidiyorum. Saltanat taht na ç kacak o ullar mdan her birine vasiyet ederim ki: Muhammed Kâm Bahfl, Niflâbûr 84 ve Haydarâbâd vilâyetlerine raz oldu- u takdirde, kendisine dokunmay n z. Emîr-ül-Ümerâdan daha iyi bir vezir bulunamaz. Saltanat saray ma mensup olanlar, Muhammed Âzamflâh a sadâkat Alemgir Şah
ve vefadan ayr lmas nlar. Benden sonra saltanat yerine geçen, sarayda do an veya orada büyüyenlere kesinlikle eziyet eylemesin. O ullar m yapt m paylaflt rmay kabul eder, baflar gösterirlerse, hiç bir tarafta kar fl kl k ç kmaz ve bofl yere kan dökülmesine meydan verilmez. Memlekette Agra ve Delhi olmak üzere iki merkez vard r. Agra da oturan, Dekken, Malva ve Gücerât ; Dehli de oturan da Kabil gibi eyaletleri egemenli inde bulundursun. Dünyaya ç plak geldim ve yine öyle gitmeliyim. Cenazem için merasim gerekli de ildir. Ba l ve güvenilir adam m Hamîdeddîn Hân, cenazemi, fiah Zeyneddîn in yerine götürüp topra a versin. Kabrimi de yoksul mezar gibi yapt rs n. Evlâd m fikir-i azimetle üzerime türbe yapmas nlar. Hazinemdeki 7382 rupiden bini cenaze giderlerine ve sadaka olarak harcans n. Hint yar madas nda 250 y l egemenlik süren bir mparatorlu u nun bafl ndaki Evrengzib, üsteki vasiyetinden önce, seksen sekiz yafl nda, hasta yata nda ölümü beklerken, o lu Azam fiah a flu mektup yazd rd : O ul... esenlikte ol... sa l cakla kal... Gönlüm sana yak n, gözlerim iyili in için senin üstündedir. Yafll l k geldi, bedenimin gücünü ald, götürdü. Gözlerim az görüyor ama zay flayan her organ m n kayb n, düflünce ve gönlümü, insanlar n hay r duygular ile tamaml yorum. O ul, O ul, bu yafll l k ça n n hem tesellisi hem de ödülüdür. Cennet denilen inan fl, insanlar n dünyadan ellerini çekme ça nda bu iç rahatl duygusudur. Ne mutlu onun avuntusu içinde gözlerini kapayanlara! Bu dünyaya bir garip yabanc olarak geldim. Yine garip olarak gidiyorum. Ne oldu umu bilmiyorum, nereye gitti imi de... saltanat, zafer, kudret y llar n n ard nda ne kald? fiimdi tart n n kefesinde iki varl k var. fllenen iyilikler, önlenemeyen suçlar. Hangisi a r basarsa ömrün ölçüsü iflte bu...güçlü zaman nda flefkatli mi idin, affetmesini bildin mi, karfl ndaki suçlu olsa da onu hoflgörünün okflamas na sarabildin mi? tart, o ul. Rahmet de, lanet de, tart - n n iki kefesinde a r basan iyilikler ve kötülükler mizan... güçlü zaman nda flefkatli mi idin, affetmesini bildin mi, karfl ndaki suçlu olsa da onu hoflgörünün okflamas na sarabildin mi? Hastaya flifa, aça az k, ç pla a çul, özlem içinde olana kavuflma ba fllayabildin mi? Hak k Haks z dan ay - rabildin mi? flte tart n n hay r kefesinde a rl k ola bu, alt ndan de erli, p rlantadan özge, zümrütten pahal de erler bunlard r. O olgun bafla sahip insan odur ki, bunlar n de erini 85
can bedenden ç kmak üzere iken de il, ölümün haz rlanmad delikanl l k ça ndan beri kafas na ve gönlüne fl k yapm fl ola! Ya tart n n keder kefesi? Evet keder kefesi? O ul, günah denen fley, sadece gönülde duyulan keder dir. Bu keder yukar da sayd m iyi hizmetlerin yoklu undan do ar. Hoflgörülük yerini kin ve intikama, hoflgörü yerini öfkeye, hak yerini haks zl a, flefkat yerini kalpsizli e b rakt m, O ul, iflte bu hesaplaflma gününde, ömrün tart s n n kefesine bak yorum da, ac ac bafl m sall yorum. Devlet in koruyucusu ve savunucusu olmuflum, ama hak k n ve adaletin hizmetkar oldu umu nas l söyleyebilirim? E er böyle olabilseydi, flu ihtiyarl k ça mda benim yolum üzerinde yürü, o lum diyebilirdim, heyhat! Zaman m n bofluna geçti i endiflesi yüre imde flifas z bir illet halinde Cehennem, dedi imiz iflte budur. Elindeki gücünü az veya çok hay r yerine fler için, iyilik yerine fenal k için kullanma kadersizli ine u ram fl bedbaht n ak beti... keder a ac filizlenir. Vicdan rahatl - n n dallar ndan nas l ferahl k getiren meltemler eserse, bu keder a ac ndan kopup gelen samyeli, ruh un varl n öylesine ateflle sarar ki hiç bir (cennet rma n n kayna ) Kevser onu söndüremez. Cehennem, dedi imiz iflte budur. Elindeki gücünü az veya çok hay r yerine fler için, iyilik yerine fenal k için kullanma kadersizli ine u ram fl bedbaht n ak beti... 86 çöreklenmifl yat yor; zaferler, geniflletilmifl s n rlar, savafllar, dudaklar m n aras ndan ç kan sözlerle ba fllanan veya son bulan haklar ve hayatlar... fiimdi hepsi birer efsane. Zaferlerimin kuru oldu undan endifleleniyorum. E er bu hisleri kudretimin bitmez tükenmez gençlik ve iktidar ça nda duyabilseydim, elbet te daha düflünceli, daha hassas olurdum. Haks zl n ve hoflgörüsüzlü ün tortusundan daha
çok çekinirdim. nsanlar n en büyük zaaf nedir, bilir misin, o ul? nsanlar n gözleri, ne önünü, ne ard n, ne de kendi içlerini görebiliyor. Hayat n devaml olmad n, ancak son nefes in bedenden ç kmak üzere oldu u anda idrak edebiliyoruz, ama Ömer Hayyam n dedi i gibi, 'Ölüm gemisi, hayat liman ndan demirini alm fl' duruyor. Dinle o ul! Ölüm, gelecekten bir fley ümit edilmedi i anda bafllar. nsan kendi gelece inin böylesin çaresizi iken, kalelerin ve beldelerin alamayaca kalabal klar n yüklerini s rtlamak ne demektir? Gel gör ki, bunun vebal korkusu ancak, bel iki büklüm, gözler fersiz kal nca düflünülür oluyor. O çoban, ne mutlu çoban ki, eline çeflitli yollardan geçirdi i sürünün kendisine Allah emaneti oldu unu kavram fl ola ve kendinden sonraki güç sahibine gülen gözler ve ayd n kalplerle ödemifl, ço alm fl, bereketlenmifl olarak teslim edebilme rahatl na ere! Bir padiflah da Tanr ininde, milletin çoban d r. Her yarat lana nasip olacak hesap gününde Tanr ona diyecek ki: 'Seni uygun gördü üm makama gerçekten sahip olabildin mi? Allah n kullar na hak ve adaletle muamele ettin mi? Hareketlerinde, bugünkü BD TEMMUZ 2012...hesap gününde Tanr ona diyecek ki: Seni uygun gördü üm makama gerçekten sahip olabildin mi? Allah n kullar na hak ve adaletle muamele ettin mi? mukadder sorunun muhatab olaca endiflesi hakim oldu mu? Cevap ver.' flte o ul! Her mutluluk ve görkem sahibinin büyük s nav gününe haz rlan, flimdiden haz rlan. Ben bu s nav vermek için Hak k n huzuruna gidiyorum. K z kardefllerin Hayat- Nisa y, Gülçiçek i, Begüm fien i önce Allah a sonra size emanet ediyorum. Hasta anneniz, bana efllik etmek istiyor. Bu dünyaya arzumuzla m geldik ki, istedi imiz zaman gidelim? Her fleye, hadiselere yön vermifl olan Yüce Kudret Sahibi nin yön verdi i an gelmeden yaprak k m ldamaz. Bize düflen akl m - z ve gücümüzü hayra, iyili e kullanmak. Sizi Hak ka emanet ediyorum. Siz de hak yolunda olunuz. yasarozturk@butundunya.com.tr Adaletsizlikten sak n n; çünkü o k yamet gününün karanl olacakt r. Hz. Muhammet (Hadis) Adalet mülkün (devletin) temelidir. Hz.Ömer Adalet kutup y ld z gibi yerinde durur ve geri kalan her fley onun etraf nda döner. Konfüçyüs 87