Finlandiya da Sağlık Hizmetleri Klaus Halla Geliştirme Müdürü Sağlık ve Sosyal İşler Bakanlığı
Temel Bilgiler 5,4 milyon nüfus Toplam doğurganlık oranı 1.85 65 yaş ve üzeri kişi sayısı önümüzdeki 20 yıl içerisinde 400.000 artacaktır. Eğitim düzeyi yüksektir.
1970 yılında nüfus 2007 yılında nüfus 3 29.11.2011
Finlandiya Sağlık Hizmetleri Sistemindeki Temel Faktörler Meskene dayalı, geniş kapsamlı, eşit hak tanıyan sağlık hizmetleri Yerel yönetimler (belediyeler), temel sağlık hizmetleri ile uzmanlık gerektiren tıbbi tedavilerin düzenlenmesinden sorumludur. Kamu hizmetleri, ağırlıklı olarak devlet ve belediyeler tarafından toplanan vergi gelirleri ile finanse edilmektedir. Hasta ücretleri, maliyetlerin yaklaşık %7 sini karşılamaktadır. GSYİH payı olarak düşük sağlık giderleri Finlandiya 8.4 % Bu bir sorun mu yoksa güçlü yön mü?
Finlandiya da Sağlık Trendleri İnsanlar, kendilerini 20 yıl önce hissettiklerinden daha sağlıklı hissetmektedir. Çok düşük seviyede yeni doğan ölümü Ortalama yaşam süresi, erkekler için 76.3 yıl, kadınlar için 83.0 yıl (2008) Sağlık yönünden eşitsizliklerin oranı artmaktadır Bulaşıcı hastalıklar kontrol altındadır. Koroner kalp hastalığına daha az rastlanmaktadır. Dişler daha sağlıklıdır. İş göremezlik (maluliyet) maaşları: 1. ruhsal rahatsızlıklar 2. musculoskeletal (kas iskelet sistemi) sorunları 3. kardiyovasküler (kalp ve damarlarla ilgili) sorunlar
AB Ülkelerindeki 2007 Yılına Ait Yeni Doğan Ölüm Oranları/Her 1000 Doğum İçin Romania Latvia Malta Cyprus Slovakia Poland Lithuania Hungary Estonia UK Netherlands Denmark Germany France Greece Italy Ireland Austria Spain Portugal Belgium Slovenia Czech Finland Sweden 2,7 2,5 4,1 4,0 3,8 3,8 3,8 3,8 3,7 3,7 3,7 3,4 3,1 3,1 3,1 4,5 5,0 6,5 6,2 6,1 6,0 5,9 5,9 8,7 12,0 0 2 4 6 8 10 12 14 Kaynak: EUROSTAT 29.11.2011
Koroner Kalp Hastalığı Ölüm Oranları 1952-1997 Ölüm oranı/100 000 Women Erkek Kadın
Farklı Yaş Gruplarındaki Değişiklikler, 2030 Yılına Genel Bakış (2000 Yılı=1) 2,2 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 55-64 65-74 75+ 0-14 0,8 15-54 0,6 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Kaynak: Finlandiya İstatistik Kurumu, PTT 29.11.2011
Karar Alma Hükümet Genel sağlık politikasıyla ilgili ana hatları belirler. Ulusal düzeyde sağlık hizmetleri sistemini yönetir. Merkezi olmayan yönetim Mevzuat, hizmetlerin düzenlenmesinde ne tür bir yöntem kullanılacağını ayrıntılı olarak belirlemez Belediyeler, sağlık hizmetlerini bölgesel koşullar ve bireylerin ihtiyaçları doğrultusunda düzenler.
Hükümet Para Kurallar (mevzuat) Bilgi Strateji projeleri İzleme Belediyeler Araştırma Eğitim Hastaneler Üniversite hastaneleri Sağlık ocağı (temel sağlık hizmetleri)
Belediyeler (1) 342 belediye 2008 yılında 415 nüfus 122 590.000 (Helsinki) ortalama 11.000 kişi ikamet etmektedir Yerel demokrasinin köklü gelenekleri Seçimle gelen konsey üyeleri Kamu hizmetlerinden sorumludur Eğitim Sosyal yardım Sağlık hizmetleri Teknik altyapı bakım ve onarım
Belediyeler (2) Sosyal hizmetler ile sağlık hizmetlerinin verilmesinden sorumludur Uzmanlık gerektiren hizmetlerden sorumludur Belediyeler birliğinin üyesi olarak (20) uzmanlık gerektiren hizmetlerin verilmesi Temel sağlık hizmetlerini düzenler Bağımsız olarak Komşu belediyeler ile birlikte Diğer belediyeler ya da özel sektörden satın alarak
Belediye Sağlık Ocakları, N=194 Ayakta tıbbi tedavi Acil hizmetler (temel düzey) ve ambulans hizmetleri Ana sağlığı/doğum ve aile planlaması Çocuk sağlığı Okul sağlık hizmetleri, önleyici hizmetler Yatarak tıbbi tedavi (genellikle 30-60 yatak) Evde bakım (hemşire) hizmetleri Diş sağlığı İş sağlığı (%50 si sağlık ocakları tarafından sağlanır) Fizik tedavi ve rehabilitasyon Röntgen ve laboratuar hizmetleri
Uzmanlık Gerektiren Tıbbi Bakım Her belediye bir hastane bölgesi içerisindedir. Hastane bölgeleri, bölge halkına uzmanlık gerektiren tıbbi bakım hizmetlerini düzenler ve sağlar. 20 hastane bölgesi 50 hastane 5 tanesi üniversite hastanesidir. Belediyelere aittir 30.000 akut tedavi yatağı
5 Üniversite Hastanesi 20 Hastane Bölgesi Lapin shp Länsi-Pohjan shp OYS Pohjois-Pohjanmaan shp Kainuun shp Keski-Pohjanmaan shp KYS Pohjois-Savon shp Etelä-Pohjanmaan shp Pohjois-Karjalan shp Vaasan shp Keski-Suomen shp TAYS Itä-Savon shp Pirkanmaan shp Etelä-Savon shp Satakunnan shp Päijät-Hämeen shp Etelä-Karjalan shp Kanta-Hämeen shp Varsinais-Suomen shp Kymenlaakson shp Helsingin ja Uudenmaan shp TYKS HYKS Genimap 29.3.2002/AA
Özel Sağlık Hizmetleri Kamu sağlık hizmetlerini destekler niteliktedir. Yoğunluk büyük belediyelerdedir. Az sayıda özel hastane, yatarak tedavinin %4 ü Ayakta tedavi Özel hastalara ait giderler ulusal sağlık sigortası sistemi tarafından karşılanır. Devlet sağlık ocakları özel sektörden hizmet satın alır.
Garantili Hizmet Alımı Acil sağlık hizmeti gerektiren hastaların işlemleri hemen yapılır. Sağlık ocağı, hastanın sağlık hizmeti ya da tedavi ihtiyacına ilişkin değerlendirmesini hasta merkeze başvurduktan sonra 3 gün içerisinde yapmalıdır. Değerlendirme, telefon aracılığı ile ya da bir doktor veya sağlık uzmanı tarafından yapılabilir. Hastanenin doktoru, hastanın tedavi ihtiyacına ilişkin değerlendirmesini 3 hafta içerisinde yapmalıdır. Doktor, hastanın tedavi edilmesi gerektiğine karar verirse tedavi 6 ay içerisinde başlamalıdır.
Sağlık Hizmetlerinin Karşılanması Kamu sağlık hizmetlerinin önemli bir kısmı belediyelerin vergi gelirleri ile karşılanmaktadır. Hükümet, merkezi yönetim transferlerini belediye sağlık hizmetlerine aktarır. Maliyetlerin yaklaşık %31 i karşılanmaktadır. Transferler belli bir amaca tahsis edilmemiştir. Kamu sağlık hizmeti maliyetlerinin yaklaşık %7 si hastaların ödediği ücretler ile karşılanmaktadır. Sağlık sigortası kapsamındaki tıbbi tedavi masrafları, sigorta ve vergi gelirlerinden toplanan sigorta katkıları ile yarı yarıya karşılanmaktadır.
Özel Hizmet Sağlayıcıları & Sağlık Sigortası Kamu sağlık hizmetlerini destekler. Çoğunlukla ayakta tedavi hizmeti veren birimler; Finlandiya da sadece 5 tane özel hastane bulunmaktadır. Özel hizmet daha çok büyük şehirlerde mevcuttur. Sağlık sigortaları, özel doktor ve diş hekimi ücretleri ile özel doktorların öngördüğü muayene ve tedavilerin %30-40 ını karşılamaktadır.
Ecza Hizmetleri Devlet hastanelerinde yatarak tedavi gören hastaların ihtiyaç duyduğu ilaçlar ayrı olarak ücretlendirilmez. Ayakta tedavi kapsamında yazılan ilaçları hasta kendisi karşılamaktadır, ancak toplam maliyetin bir bölümü sağlık sigortasından karşılanır. İlaç maliyetlerinde geri ödeme oranı % 42 dir. Özel bir geri ödeme durumunda bu oran % 72 ya da % 100 olur. Maliyetler için yıllık bir üst sınır vardır (2009 yılı 672,70 ). Hastadan ilaç başına kesilen tutar 1.5 Euro dur. Reçetesiz satılan ilaçlar için geri ödeme yapılmaz. Eşdeğer Sistem, doktor tarafından yazılmış bir ilacın daha uygun maliyetli bir eşdeğeri var ise eczanelerin eşdeğer ilaç ile değiştirmesini öngörmektedir.
Hastanelerin Finansmanı Hastane bölgeleri ile belediyeler arasında yapılan sözleşmelere dayanır: Ücret: çağrı hizmetleri vs. Hizmete dayalı ücret (Nord-DRG) Hastane bölgelerinde ortak risk paylaşımı 50.000 Euro'yu(yıl/hasta) geçen maliyetler
2007 yılında AB üyesi ülkelerde hastane hizmetlerinden duyulan memnuniyet Hastane hizmetlerinden memnun olan bireylerin oranı > 85 % 75 84 % 65-74 % 55-64 % < 55 % Kaynak: 2007 Özel Eurobarometre 283
2007 yılında AB üyesi ülkelerde pratisyen hekim hizmetlerinden duyulan memnuniyet Pratisyen hekim/aile hekimi hizmetlerinden memnun olan bireylerin oranı > 90 % 85-90 % 80-85 % 75-80 % 70-75 % < 70 % Kaynak: 2007 Özel Eurobarometre 283 23 29/11/2011 Finans ve Planlama Dairesi
Temel sağlık hizmetleri ile hastanelerde çalışan tıp doktoru sayısı, 1990-2006. Finlandiya daki hekimler (çalışma yaşı) 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 6500 7000 7300 7285 7373 7514 5400 5300 5800 5700 3200 3600 3300 3500 3600 3700 3500 3443 3564 3623 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2003 2004 2005 2006 Hospitals Hastaneler Health Sağlık ocakları centres