MEB-EARGED EARGED Kayseri Bölge Çalışma Grubu ve TÜBİTAK Kayseri Bölge Koordinatörlüğü EĞİTİM TOPLANTISI 10 Mart 2008 Kayseri
BİLİMSEL ÇALIŞMA BİLİM : Hayatta karşımıza çıkan sorulara cevap arama uğraşıdır. Soruların cevapları aranırken tarafsızlık temel ilke olmak zorundadır. Merak edilen soruların cevapları aranırken izlenen yola yapılan açıklamalara bilimsel yöntem denir. BİLİMSEL YÖNTEMDE İZLENECEK YOLLAR : 1-) Problemi ortaya koymakk veya konu tespiti yapmak. Merak edilen bir konu hakkında neden, niçin şeklinde yapılan soru önermeleri bilimsel problemi ortaya koyar. 2-) Problem ile ilgili gözlem yapmak, verileri toplamak: Beş duyu organı ile yapılan incelemelere gözlem denir. Gözlem yaparken sadece duyu organları kullanılıyorsa bu gözlem şekline nitel gözlem denir. Hata yapma olasılığı yüksektir. Araç ve gereçler kullanılarak yaptığımız gözleme ise nicel gözlem denir.
VERİ TOPLAMAK : Gözlem yapılarak elde ettiğimiz gerçeklere veri denir. Bir başkaş ifadeyle veri, özel bir probleme ait gerçeklerdir. 3-) Hipotez kurmak : Bir problemin çözümü için ortaya konulan geçici çözüm yoludur. İyi bir hipotez kısa ve özlü olduğu kadar eldeki verilerin çoğunu da kapsamalıdır. Hipotez verilere aykırı olmamalı Probleme çözüm önermiş olmalı Yeni gerçeklere ve tahminlere yol açabilmeli Deney ve gözlemlere açıkolmalıdır. 4-) Tahmin yapmak : Tahmin; akla, mantığa, verilere dayanarak bir olguyu veya olayı yaklaşık olarakkestirmeişidir. Tahmin tezimiz hipotezim doğru ise...olmalı, olmalıdır cümleciğine uygun olmalıdır. Böylece hipotezden yeni sonuçlar çıkartmak mümkün olur. 5-) Hipotezi kontrollü deneylerle sınamak : Hipotezle ilgili tahminler kontrollü deneylerle sınanır. Kontrollü deneyler iki deney grubu halinde yapılır. Bunlardan birisi kontrol grubu, diğeri ise deney grubudur. Kontrol grubu ile deney grubunun tüm şartları aynıdır. Ancak, denenmek it istenen fikir deney grubuna uygulanırken kontrol grubuna uygulanmaz.
6-) Doğruluğuna karar vermek : Hipotezi sınadığımız deneylerin neticesinde iki durum ile karşı karşıya kalırız. Hipotez doğru : Yapılan kontrollü deneyler sonucunda hipotezin doğruluğu ispat edilirse hipotez geçerlidir. Hipotez yanlış : Kontrollü deneyler sonucunda hipotez yanlış çıkarsa hipotez kesinlikle terk edilmez, ancak değiştirilir. ili Yeni bir hipotez kurulur, işlemler tekrar edilir.
7-) Teori : Kökleşmiş hipotezlerdir. Doğruluğu tam ispatlanmadığı gibi çürütülememiş hipotezlerdir. Bu hipotezler yeni bulgularla da sürekli olarak desteklenir. Hipoteze oranla gerçeklere daha yakındırlar. Fakat ilerleyen zaman içinde çürütülebilirler. 8-) Kanun ve Gerçek : Her bilim adamı tarafından aynı sonuçlarla tekrar edilebilen gözlemlerdir. Teoriler çürütülemezlerse ve geniş geçerlilik kazanmışlarsaş kanun ve gerçeklere dönüşürler. ş Kontrollü deneylerle doğrulanır.
İL VE BÖLGE ÇALIŞMA GRUPLARINCA KULLANILACAK DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Proje başvuru formunun ve eklerinin doğru ve eksiksiz doldurulması Proje konusunun kılavuzda belirtilen 2 alanın (Matematik ve Fen Bilimleri) kapsamına girmesi Konu seçimi ve soruna yaklaşım açısından özgünlük (Konunun daha önce aynı biçimde ve yöntemle, çalışılmamış olması) Konu, amaç, hedef, faaliyetler, seçilen yöntemler ve elde edilen sonuçlar arasındaki bütünsellik Gösterilen özen Sonuca ulaşabilme yeteneği Toplumsal ve ekonomik bir yarar sağlaması
Proje Başvuru Formunun Ve Eklerinin Doğru Ve Eksiksiz Doldurulması İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ PROJE ÇALIŞMASI BAŞVURU FORMU Bu form internet ortamında, proje kılavuzundaki bilgilerden yararlanılarak proje rehber öğretmeni tarafından doldurulacaktır. Proje rehber öğretmenine, öğrencilere ve projeye ait tanıtıcı bilgiler proje rehber öğretmeni tarafından doldurulacak ve Başvuruyu Kaydet tuşu kullanılarak kaydedilecektir. Doldurma işlemi tamamlandıktan sonra Raporu Yazdır tuşu kullanılarak başvuru formunun 3 nüsha çıktısı alınacak, okul müdürü tarafından imzalanıp mühürlenecektir. Formun bir nüshası başvuru sahiplerinde kalacak, diğer 2 nüsha başvuru süresinde başvurunun yapıldığı İl Çalışma Grubuna (İÇG) teslim edilecektir. İnternet üzerindeki form doldurulmadan başvuru yapılamayacaktır. Internet ortamında doldurulmayan formlar İÇG ye ulaştırılsa bile geçersiz sayılacaktır.
İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ PROJE ÇALIŞMASI BAŞVURU FORMU(ÖRNEK PROJE)
Proje Konusunun Kılavuzda Belirtilen 2 Alanın (Matematik tik Ve Fen Bilimleri) l i) Kapsamına Girmesi
Konu Seçimi Ve Soruna Yaklaşım Açısından Özgünlük (Konunun Daha Önce Aynı Biçimde Ve Yöntemle, Çalışılmamış Olması)
Konu, Amaç, Hedef, Faaliyetler, Seçilen Yöntemler Ve Elde Edilen Sonuçlar Arasındaki Bütünsellik
Gösterilen Özen
Sonuca Ulaşabilme Yeteneği
Toplumsal ve Ekonomik Bir Yarar Sağlaması
İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ PROJE ÇALIŞMASI Ş SONUÇ RAPORU FORMU Açıklama: Bu form internet ortamında, proje kılavuzundaki bilgilerden yararlanılarak proje rehber öğretmeni tarafından doldurulacaktır. Doldurma işlemi tamamlandıktan sonra Sonuç Raporunu Kaydet tuşu kullanılarak kaydedilecektir. Doldurma işlemi tamamlandıktan sonra Raporu Yazdır tuşu kullanılarak Sonuç Raporu formunun 3 nüsha çıktısı alınacak, okul müdürü tarafından imzalanıp mühürlenecektir. Formun bir nüshası başvuru sahiplerinde kalacak, diğer 2 nüsha proje teslim süresi içerisindebaşvurunun yapıldığı İl Çalışma Grubuna (İÇG) teslim edilecektir Proje sonuç raporu formu, okul müdürlüklerince onaylanıp mühürlendikten ve İÇG na teslim edildikten sonra form üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamayacağından tüm bölümlerin eksiksiz ve hatasız doldurulması gerekmektedir. İnternet üzerinden form doldurulmadan il çalışma grubuna teslim edilen sonuç raporları geçersiz sayılacaktır.
TÜBİTAK Bilim Kurulları Tarafından Kullanılacak Değerlendirme Ölçütleri Yaratıcılık yeteneği Bilimsel düşünce ş ve yöntem Tutarlık ve katkı Beceri ve sonuçlandırma Özümseme, sunuş ve açıklık Uygulanabilirlik lik Kaynak taraması Takım çalışması (İki öğrenci tarafından hazırlanan projeler için).
ÖRNEK PROJELER
Projenin Adı: Farelerde Müzik Türleri ve Ses Seviyelerinin Depresyona Etkisinin Araştırılması Projenizin Amacı Farelerde zorlu yüzme testiti sonucu oluşturulan l depresyon üzerine değişik ik müzik üik türlerinin etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca değişik müzik türleri yüksek ve alçak ses seviyelerinde dinletilerek depresyonda oluşacak değişiklikler de araştırılmıştır. Giriş: Müzik ruhun gıdasıdır ve ilkel toplumlardan günümüze müzikle tedavi uygulamaları gerçekleştirilmiştir (Ak, 1997). Müziğin sara hastalığı (Turner, 2004), depresyon (Siedliecki ve ark., 2006) vb. hastalıklarda ve normal kişiler üzerinde de dinlendirici ve rahatlatıcı etkisi olduğu gösterilmiştir (Ak, 1997). Müziğin tedavide uygulanmasında genellikle saz eserleri (Kazancıgil, 1994) ve Mozart ın eserleri (Dobson, 2006) kullanılmıştır. Üç müzik türünü karşılaştıran diğer çalışmada (Cevasco ve ark., 2005) müzik türleri arasında fark olmadığı, üç türünde depresyona iyi geldiği bulunmuştur. Ancak depresyon tedavisinde değişik müzik türleri ile birlikte, müziğin ses seviyelerinin de etkisinin i i araştırıldığı ğ bir çalışmaya rastlanılmamıştır. l t Bu nedenle, Porsolt zorunlu yüzme testi (Porsolt ve ark. 1978) ile depresyon oluşturulan farelere rock müzik ve saz eserleri, düşük ve yüksek ses seviyelerinde dinletilerek depresyon düzeylerindeki değişikliklerin ölçülmesi amaçlanmıştır. Porsolt zorunlu yüzme testinde bir sıçan ya da fare, su doldurulmuş bir silindir tanka konulduğunda, hareketsiz kalıncaya kadar geçen süre ve belli bir süre içinde ne kadar hareketsiz kaldığı ölçülmektedir. Bu test genellikle, akut ya da kısa süreli depresyon önleyici tedavilerin etkilerinin araştırılmasında kullanılır ve hareketsiz kalmaya kadar geçen süre uzayıp, toplam hareketsiz geçen süre azalır. Çl Çalışmamız, müzik üiktürleri ile birlikte dinlenilen il müziğin üiği sesseviyelerinin i i de depresyon üzerine etki edeceği hipotezinden yola çıkılarak araştırılmıştır
Yöntem: Çalışmamız, Erciyes Üniversitesi Hakan Çetinsaya Deneysel Araştırma Merkezi nde (DEKAM) gerçekleştirilmiştir. 30adetfarekullanıldı. Farelerin ağırlıkları 25-30 gram arasında değişmekteydi. Fareler her grupta 6 fare olmak üzere 5 gruba ayrıldı.gruplarımız; Müzik dinletilmeyen grup (Sessiz grup), Düşük Ses Seviyeli Rock Müziği dinletilen grup (DSRM), Yüksek Ses Seviyeli Rock Müziği dinletilen grup (YSRM), Düşük Ses Seviyeli Saz Eseri dinletilen grup (DSSM), Yüksek Ses Seviyeli Saz Eseri dinletilen grup (YSSM) dan oluşturulmuştur. Dinletilen müziklerdeki ses seviyeleri CEMmodelDT-805sesseviyeölçeri ile ölçülmüştür (Şekil 1). Müzik dinletilmeyen durumda odadaki beyaz gürültü seviyesi 35-40 db, Düşük ses seviyeli rock müzik ve saz eseri 55-60 db, Yüksek ses seviyeli rockmüzikvesazeseri85-90dbolarakölçüldü. CEM model DT-805 ses seviye ölçeri 30 db- 130 db aralığındaki ses seviyelerini, 31.5Hz 8KHz frekans aralığında, 0.1 db çözünürlükte ve ± 1.5dB doğrulukla ölçmektedir.
Şekil 1. Ses seviye ölçeri Şekil 2. Deney Düzeneği
Müzik dinletilen 4 grubun her birinde, Porsolt zorunlu yüzme testine başlanılmadan 10 dakika önce verilmesi gereken müzik türü düşük veya yüksek ses seviyesinde dinletildi. Müzik dinletilme sırasında, ilgili grup odaya alındı, diğer gruplar odadan uzak yerde muhafaza edildi. 10 dakikanın sonundanda fareler müzik eşliğinde tek tek yüzme ümetestine alındı. Porsolt zorlu yüzme egzersiz metodu: Fare 10 litrelik cam bir kapta (25 cm çapında; 32 cm yükseklikte) bulunan 15 cm derinliğindeki suya (suyun sıcaklığı yaklaşık 25 Cº olarak ayarlandı) bırakıldı ve 6 dakika yüzmelerine izin verildi (Şekil 2). Fareler önce çıkmak için çabaladı, sonra ümitlerini kesince kafalarını suyun üzerinde tutup hareketsiz kalmaya çalıştı. 6 dakikalık süreninson4dakikasında hareketsiz kalma süreleri ölçüldü. Fareler yüzme sırasında zaman zaman hareketsiz kaldı, zaman zaman yüzdü. Bu hareketsiz kalma dönemlerinde kronometre çalıştırılarak hareketsiz kalınan süre ölçüldü. Deney sonunda toplam hareketsiz kaldıkları süre ve kaç kez hareketsiz kaldıkları kaydedildi. Fare 6 dakika sonunda sudan çıkarılarak kurulandı ve kafesine konuldu. Elde edilen hareketsiz kalma süreleri ve sayıları Çizelge 1 de verilmektedir.
Katılımlarınızdan Dolayı Teşekkür Ederim