Tartışma ve olgularla Yaşamboyu DEHB Dr.Umut Mert AKSOY Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Erişkin DEHB Polikliniği
Kurs Öncesi Değerlendirme Soruları
Çocukluk çağında DEHB tanısı alan olgular ne oranda erişkin DEHB ye ilerler? A)%0-25 B)%25-50 C) %50-75 D) %75-100
Sizce yaşadığınız toplumda DEHB nin erişkin yaşamda yaygınlık oranı ne olabilir? A) %1 den azdır. B) %1-2 C)%10 D)%3-5
DEHB de tedavi sırasında minimum beklentiniz ne olmalıdır? a) Semptomlarda %10-18 düzelme b) %19-28 düzelme c) %29-33 düzelme d) %40-50 düzelme
Erişkin DEHB de tanı için neler yaparsınız? a) DEHB semptom tarama ölçekleri, nörogörüntüleme ve nöropsikolojik inceleme b) DEHB semptom tarama ölçekleri ve çocukluk çağı belirtilerinin de sorgulandığı detaylı iyi bir psikiyatrik anamnez. c) Tek doz stimulan kullanımın yanıt için test terapötik etkisi d) Bu belirtilere neden olabilecek biyokimyasal ve laboratuar incelemeleri ile tanıları dışlama.
Klinik uygulamalarda olgularla DEHB
Pratik Uygulama DEHB tanısı koyduğunuz olgularda kısa etkili metilfendat başlayacaksanız, Ritalin 10mg 3x ½ tab.sabah, öğlen ve akşamüstü verilebilir. Uzun etkili tercih ediyorsanız, Concerta 18 mg 1x1 ile başlamalısınız.
Erişkinlerde psikostimulan kullanımı: Tedavi hedefi erişkinlerde daha çok dikkat eksikliği belirtilerine yönelik Daha uzun süreli tedavi ve ilaç tatilleri düşünülmez.tedavi hedefi yalnız akademik performans ve iş yaşamı olmamalıdır. Çocuklardan daha yüksek dozda ancak göreceli olarak daha düşük dozlarda. Anstabil anjina, hipertansiyon yeni geçirilmiş myokard enfarktüsü kontrendikasyon Akut glokom krizini tetikleyebilir.
Kırmızı Reçete Uygulamaları Tüm Erişkin Psikiyatri uzmanları kırmızı reçete kullanabilir. Bir nüsha sizde, 2 nüsha hastaya verilmeldir. Ritalin ilaç kullanım raporu olmaksızın bir ay doz için en fazla 2 kutu yazılabilir. Concerta 18,27,36,54 mg formlarda bulunur.
Concerta 1 kutu, toplam doz 72 mg ı geçmeyecek şekilde en çok 2 kutu, raporlu ise 2 ay için en çok 2 kutu reçete edilebilir. Concerta yanında en fazla 1 kutu Ritalin reçete edilebilir. 25 yaşından sonra SUT, metilfenidatı erişkin için geri ödemeye almamıştır.olgunun tedavisi açısından ilaç maliyetini göz önüne alınız. İlaç rapor toplam doz st sınırı 72 mg /gün dür. Ritalin raporlu ise en fazla 6 kutu verilmektedir.
35 yaşındaki Bayan K. iş ve aile sorunlarının artışı dolayısı ile başvurmuştur.anamnezi alındığında işlerini bitiremediği, zamanlama ile ilgili sorunlar yaşadığı, iş yerinde odaklanma sorunları olduğu, sürekli ertelediği ve anlamsız şeyler ile zaman geçirdiği okul yıllarında sınav tarihlerine dikkat etmediği için bazı sınavları kaçırdığı öğrenilmiştir.
Erişkinlik çağı DEHB tanısı için hangisi en önemli konudur? a) Sürekli motor takılıymış gibi hareket etme b) Dürtüsel, aşırı hareketlilik ile ilgili belirtiler c) Sebat etmeme ve organizasyon güçlüğü
Bu olguyu nasıl ele alırsınız? a) Şimdiki DEHB belirtilerine yönelik semptom tarama ölçekleri b) 3. kişilerden şimdi ve geçmiş ile ilgili bilgiler alırım. c) Psikostimulan vererek belirti takibi. d) Nöropsikolojik test bataryası e) Detaylı bir psikiyatrik anamnez
İlk tedavi seçeneğiniz ne olur? a)dehb ye etkisi bilinen bir antidepresan. b)kısa etkili stimulan c) Uzun etkili stimulan d)uyarıcı etkisi olmayan diğer bir ilaç
Bu olguyu ne sıklıkta görürsünüz? a) 2 ay b) 6 Hafta c) 3 hafta d)1 hafta
Semptom tarama ölçeklerini ne sıklıkta takipte kullanırsınız? a)ilk görüşmede b)her görüşmede hasta stabilize olunca 3 ayda bir c)belirtiler %50 oranında silininceye kadar her görüşmede d) Hiç kullanmam, çünkü ilaç titrasyonu ile belirtilerin silinişi arasında bir bağlantı yoktur.
Farmakoterapi dışında bu hastaya ne önerirsiniz? a)psikodinamik psikoterapi b)belirti önleyici teknikler c)nefes egzersizleri ve relaksasyon teknikleri d)çevreyi yapılandırma.
20 yaşında üniversite 2.sınıf öğrencisi bir erkek danışan size başvurmuştur. Arkadaşlarından aldığı Ritalin in kendisnin konsantrasyonunu çok iyi arttırdığını ritalin ya da benzeri bir ilaç talebi ile gelmiştir.anamnezini aldığınızda hafta 3 gece yoğun miktarda alkol aldığını ayrıca da 2-3 kez cannabis kullandığını tespit ettiniz.geçen yıl alkol ve maddeyi bırakma girişimleri olmuş.6 ay önce alkollü araç kullanmaktan ehliyetine el konulmuş.çocukluk çağında tipik bir DEHB öyküsü aldınız.bir sonraki adımda ne yapardınız?
A) Uzun etkili psikostimulan başlarım. B) Kısa etkili psikostimulan başlarım. C)Psikoterapiye yönlendiririm. D) DEHB ye etkili olduğu bilinen bir antidepresan başlarım. E) Amatem e yönlendiririm.
6 ay sonraki bir kontrolde kişinin cannabis kullanmayı bıraktığı ve alkol alımını da haftada 2 kez yalnız bir kadeh ile sınırlandırdığını öğrendiniz.idrarda madde tetkiki negatif.dehb ile ilgili kognitif belirtiler tanımlıyor.ne yaparsınız?
Sonraki aşamada farmakoterapi dışında ne önerirdiniz? A) Sosyal etkinlikler ve okul etkinliklerine katılımı teşvik. B)Bilişsel davranışçı Terapi C)Psikodinamik psikoterapi D) Destekleyici grup terapisi ve madde kullanımı ile ilgili danışma görüşmeleri.
36 yaşında kadın bir müdür depresyonda olduğunu belirterek başvurmuştur.organizasyon sorunları yaşadığını,randevularını unuttuğunu ve dikkatinin hızla çelindiğini ifade etmiştir.sıklıkla bir işi tamamlamadan diğerine başlamaktadır. Çalışanları dinlemez göründüğü ve karşıdaki bir sorunu anlatırken başka bir şey düşündüğünü fark ettiklerini ifade etmektedir. Toplantılarda sıklıkla diğerlerinin sözünü kestiği için zor duruma düştüğü, aklına geleni dürtüsel bir şekilde söylediğinden yoğun sorunlar yaşamaktadır.çoğunlukla işlerin tamamlamak için uzun süre ofiste çalıştığını belirtmektedir. Günde 1 paket sigara içmektedir ve öğrencilik yıllardan kalan bir alışkanlıkla gün içerisinde fazla miktarda çay tüketmektedir. Son dönemde kendini değersiz hissetmektedir.
Bu kişide Erişkin DEHB tanısı düşündünüz, ne yaparsınız? A)Psikiyatrik muayene ve anamnez yeterlidir. B)Erişkin ve çocukluk çağı DEHB belirtilerini taramak için tarama ölçekleri uygularım. C)SCID görüşmesi yaparım D)Kortikal hacmi değerlendirmek için MR isterim
A) BDT B)SNRI Bu olguya Erişkin DEHB tanısı koydunuz.sonraki adımda ne yaparsınız? C)Uzun etkili psikostimulan D)Uzu etkili psikostimulan ile TCA kombinasyonu
3 hafta sonra bu olguya 36 mg / gün dozunda psikostimulan başladınız ve belirtilerde %25 oranında düzelme gözlediniz.ne yaparsınız? A) Aynı dozda kullanmasını öneririm. B) Kısa etkili forma geçerim C) Psikostimulanı keser başka bir gruba geçerim. D)Doz artışı yaparım.
28 yaşında kadın bir akademisyen son dönemde doktora tezini yazmakta yoğun sorunlar yaşadığını, konsantre olmakta güçlük çektiğini, odaklanamadığını belirterek başvurdu.daha önce bir erişkin psikiyatristi tarafından DEHB olarak değerlendirildiğini ve kendisine metilfenidat verildiğini ve odaklanabildiğini belirtti.
Öyküsünde kısa bir süre önce Kanada da doktorasının ders aşamasını bitirerek döndüğünü ve bu dönemde uzun süreli bir beraberliğini evlilik ile neticelendirdiğini öğrendiniz.okulda her zaman çok başarılı ve uyumlu bir öğrenci olduğu, teknik üniversiteyi derece ile bitirdiğini belirtiyor.sigara, alkol veya psikoaktif madde kullanımı ve daha önce bir psikiyatrik başvurusu yok. Tarama ölçeklerinde dikkat eksikliği belirtileri var ve dikkat eksikliği alt ölçek puanları yüksek ancak hiperaktivite puanları çok düşük ve çocukluk çağı DEHB belirtileri çok düşük düzeyde.
Bu olguda ne düşünürsünüz? İpucu: Çocukluk çağı belirtileri olmayan erişkin yaşamda hiperaktvite belirtileri düşük, yalnız dikkat eksikliği belirtileri olguları için DİKKAT! İpucu: Metilfenidat sağlıklı kişilerin motivasyonunu arrtırdığını çalışmalar göstermektedir.
33 yaşında dul bir kadın son dönemde hayattan zevk almadığını mutsuz olduğunu ve uyku sorunları yaşadığını belirterek başvurmuştur.uyku düzensizliği ve aşırı iştahının olduğunu belirtmektedir.öyküsünde daha önce eşinden ayrıldığı dönemde benzer bir dönem yaşadığı ancak o dönemde tedavi girişiminin olmadığını belirtmektedir.çocukluk çağında aşırı hareketliliğinin olduğu 17 yaşında evlilik dışı hamile kalarak evlenmek üzere eşine kaçtığını belirtiyor. Lise 2. sınıfta okulu terk etmiş.günde 1.5 paket sigara kullanıyor.erkek kardeşinde DEHB tanısı ve tedavisi mevcut.
Bu olguda DEHB tanısı düşündüğünüzde sonraki basamakta ne yaparsınız? A)Tarama ölçekleri uygularım ve tam bir psikiyatrik anamnez alırım. B) Psikostimulan başlarım C) Antidepresan başlarım. D) SNRI başlarım
DEHB tanısı koydunuz tedaviye ne ile başlarsınız? A)Psikostimulan B)Bupropion C)Fluoksetin D)Venlafaksin
Kurs Sonrası Değerlendirme Soruları
Çocukluk çağında DEHB tanısı alan olgular ne oranda erişkin DEHB ye ilerler? A)%0-25 B)%25-50 C) %50-75 D) %75-100
Sizce yaşadığınız toplumda DEHB nin erişkin yaşamda yaygınlık oranı ne olabilir? A) %1 den azdır. B) %1-2 C)%10 D)%3-5
DEHB de tedavi sırasında minimum beklentiniz ne olmalıdır? a) Semptomlarda %10-18 düzelme b) %19-28 düzelme c) %29-33 düzelme d) %40-50 düzelme
Erişkin DEHB de tanı için neler yaparsınız? a) DEHB semptom tarama ölçekleri, nörogörüntüleme ve nöropsikolojik inceleme b) DEHB semptom tarama ölçekleri ve çocukluk çağı belirtilerinin de sorgulandığı detaylı iyi bir psikiyatrik anamnez. c) Tek doz stimulan kullanımın yanıt için test terapötik etkisi d) Bu belirtilere neden olabilecek biyokimyasal ve laboratuar incelemeleri ile tanıları dışlama.
Teşekkür ederim