Nerede???? İçi boş organların duvarı, Kan damarlarının duvarı, Göz, Kıl follikülleri. Düz Kas Mesane Uterus İnce bağırsak
Düz Kas İşlevleri İstemsiz kasılma Bazı düz kas hücreleri kollajen, elastin, glikozaminoglikan, proteoglikan sentezi yapabilir
Düz Kas Hücresi (1) İğ şeklinde uzamış hücredir Eksternal lamina ile çevrelenmiştir 20-200 µm uzunluğa sahip liflerdir Yapraklar/demetler halinde düz kas dokusunu meydana getirirler.
Düz Kas Hücresi (2) Miyofilamanlar düzenli dizilim göstermedikleri için enine çizgilenme yoktur T tübüller sistemi bulunmaz Troponin yoktur Oluklu bağlantılarla (neksus) birbirleriyle bağlantı kurarlar, küçük moleküllerin ve iyonların geçişi sağlanır (hücrelerin eş zamanlı kasılması)
Merkezi yerleşimli İğ (mekik) şeklindedir Çekirdek (1)
Çekirdek (2) Kasılmış hücrelerde helezon şeklini alır **fiksasyon sebebiyle kasıldığında preparatlarda fibroblastlardan ayrılabilir
Organeller (1) Çekirdek çevresine yerleşmişlerdir Mitokondriyon, granüllü endoplazma retikulumu, serbest ribozomlar, glikojen granülleri, Golgi cisimciği Az sayıda sarkoplazma retikulumu Plazma membranı invajinasyonları- sarkolemma vezikülleri (caveolae) Sarkoplazma retikulumu bölgelerine yakın bulunur T sistemine benzer işlev görürler
Hücre iskeleti Desmin Vimentin (damar düz kası) Kontraktil cisim (yaygın ve dağınık yerleşimli) (sarkomer yok!) İnce filamanlar (aktin ve tropomiyozin) (troponin yok!) Kalın filamanlar (miyozin) Yoğun cisimler (ara filamanların ve ince filamanın bağlandığı bölgelerdir)
Kontraktil Cisim (1) İnce filamanlar Aktin Tropomiyozin Kalın filamanlar Miyozin II Miyozin II molekülleri yanpolar düzenlenerek kalın filamanları oluşturur. Bu düzen ince ve kalın filamanlar arasındaki etkileşimi artırır
Yardımcı proteinler Kalmodulin Ca2+ -kalmodulin kompleksi oluşturmak üzere Ca2+ ile bağlanır Miyozin hafif zincir kinaz (MLCK) Ca2+ -kalmodulin kompleks tarafından aktive edilir Aktif MLCK miyozin düzenleyici hafif zincir fosforilasyonu yapar...miyozin aktine çapraz bağlanır. α- aktinin (31 kd) Kontraktil Cisim (2) Yoğun cisimlerin yapısına katılır
Yoğun Cisimler Küçük, izole, düzensiz, elektron yoğun cisimler Başlıca α- aktinin den meydana gelir. İnce filamanlar ve ara filamanlar için bağlanma yerleridir. Sitoplazma içinde ya da sarkolemmayla ilişkili olarak bulunabilirler Çizgili kastaki Z bantlarına eştir Filamanların sarkolemma ile bağlantısını sağlar
Düz Kas Kasılma Mekanizması Ca2+ iyonları hücre dışından alınır Miyozin düzenleyici hafif zincirlerin Ca+2 bağımlı fosforilasyonu düz kas kasılmasından sorumludur.
Ca2+ -kalmodulin kompleks (4/1)... MLCK aktive olur Düzenleyici miyozin hafif zincirlerinden birinin fosforilasyonu... Miyozin başındaki aktin bağlayıcı bölge açılır Miyozin aktine bağlanır
ATP varlığında miyozin başı bükülür ve kasılma gerçekleşir ATP hidrolizasyon hızı iskelet kasındakinin %10 u kadardır, kasılma yavaş gerçekleşir, aynı miktar ATP ile uzun süre kasılabilir.
İnnervasyon Düz kas hücresinde kasılma 3 şekilde tetiklenebilir; Mekanik (gerilme) (mide) Sinirsel uyarı Otonomik sinir sistemine ait lifler düz kas demetleri arasındaki bağ dokusunda seyreder İmpulsun tüm kas hücrelerine iletimi oluklu bağlantılar yoluyla olur Kimyasal uyarı (oksitosin, vasopresin, anjiotensin-ii vb.) Düz kas yavaş ve uzamış kasılma için özelleşmiştir
Yenilenme Düz kas hücreleri bölünme ve çoğalma yeteneğine sahiptir Uterus düz kası hormonal kontrol altında çoğalır Kan damarı, mide ve kalın bağırsak düz kasları düzenli olarak yenilenir
Yeni düz kas hücrelerinin kaynağı??? Farklanmamış mezenkimal kök hücre (kan damarı adventisyası) Perisit
Kontraktil Hücreler Miyofilaman içerirler; kasılabilirler Miyoepitelyal hücreler; salgı bezlerinde bulunur Perisitler; kan damarlarının etrafını çevreler Miyofibroblastlar; yara iyileşmesinde görev alır
Kaynaklar 1. Histology: A Text and Atlas by Michael H. Ross, Wojciech Pawlina (2010). 6th ed. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia. ISBN: 978-0-7817-7200-6 2. Basic Histology: Text & Atlas by Luiz Junqueira, Jose Carneiro (2005). 11th ed. McGraw-Hill, New York. ISBN: 0-07-111888-8 3. Color Textbook of Histology by Leslie P. Gartner, James L. Hiatt (2001). 2 nd ed. W.B. Saunders Company, Philadelphia. ISBN: 0-7216-8806-3 4. Histology and Cell Biology: An Introduction to Pathology by Abraham L Kierszenbaum, Laura Tres (2011). 3 rd ed. Elsevier Saunders, Philadelphia. ISBN: 978-0-323-07842-9 5. Netter s Essential Histology by William K. Ovalle, Patrick C. Nahirney (2007). 1 st ed. Elsevier Saunders, Philadelphia. ISBN: 978-1-929007-86-8 6. Functional Histology by B. Young, JW. Heath (2000). 11th ed. Elsevier Science, Philadelphia. ISBN: 0443-05618-8