skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça

Transkript

1 skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça fazla bulunur. Sadece iskelet kasları toplam a ırlı ın %35-45 ini olu turur. Sayısı yakla ık 600 kadardır.

2 skelet kası (Çizgili kas) ste imizle çalı ılırlar. -Kas lifi denen uzun silindirik görünüme sahip hücrelerden olu ur. Birden fazla çekirde e sahiptirler. -Çok kısa cm yada çok uzun 30 cm olabilirler

3 skelet kası (Çizgili kas) Her bir kas lifi "sarkolemma" adı verilen ince bir zar ile çevrelenmi ve "sarkoplazma" adı verilen birden fazla çekirdek içeren özelle mi bir sitoplazmaya sahiptir

4 skelet kası (Çizgili kas) Kas hücrelerinin içinde boydan boya uzanan ince, ipliksi yapıda çok sayıda "miyofibril" bulunur. Miyofibriller çok sayıda "miyofilamentlerden" olu maktadır. Miyofilamentler ise biri kalın, di eri ince olan iki farklı ipliksi uzun demetlerden olu ur

5 skelet kası (Çizgili kas) nce filamentler aktin, troponin ve tropomiyozin adı verilen üç adet protein molekülünden olu ur. Kalın filamenti ise miyozin proteini olu turur. Kasların hareket edebilmesi, aktin ve miyozin proteinleri arasında kurulan çapraz köprüler sayesinde olmaktadır.

6 skelet kası (Çizgili kas) Miyofibriller özel bir dizilim gösterirler. Birbirini takip eden açık ve koyu bandlar olu tururlar. Açık görünen kısımlar I Bandı, Koyu görünen kısımlar A bandı olarak isimlendirlir. I bandını ortasında Z bandı denilen koyu renkli ince bir çizgi vardır

7 skelet kası (Çizgili kas) A bandının ortasında da H bandı denilen açık renkli bir band vardır. Ard arda gelen 2 Z Bandı arasındaki bölgeye Sarkomer denir

8

9 KAS KASILMASI Kasları harekete geçiren sinirsel uyarılar, "motor uç plak", ya da "nöromuskuler kav ak" adı verilen özelle mi bir yapı aracılı ıyla kas hücresine aktarılır. Motor uç plakta bulunan aksonlar ile kas hücresinin zarı arasında nm kadar bir aralık bulunur.

10

11 KAS KASILMASI Akson uçlarında kesecikler içinde bulunan ve "asetilkolin eksositoz ile bu aralı a bo alır. Akson uçlarını terkeden asetilkolin molekülleri, kar ı tarafta bulunan kasın zarı üzerine eri tiklerinde "reseptörlere ba lanırlar

12 KAS KASILMASI Asetilkolin moleküllerinin ba lanması ile kas zarı üzerindeki asetilkolin reseptörleri açılarak içeriye sodyum (Na + ) iyonu girer. Na + iyonu geçi i ile kasta depolarizasyon ve aksiyon potansiyeli ba lar.

13 KAS KASILMASI Aksiyon potansiyeli kas hücresi boyunca yayılır ve sarkoplazmik retikulumda depolanmı bulunan kalsiyum iyonunun depoları terkederek hücre içine hareketini sa lar.

14 KAS KASILMASI Kalsiyum iyonu troponin proteinine ba lanır, tropomiyozin molekülü pozisyon de i tirerek aktin molekülünün miyozin ile ba lanacak yüzeylerini açar ve aktin ile miyozin arasında çapraz köprüler kurulur

15 KAS KASILMASI Çapraz köprülerin kurulması ile aktinin miyozin üzerindeki kayma hareketi ba lar, kas kasılır. Tüm bu i lemler için gerekli enerji ATP tarafından sa lanır. Kasların gev emesi sırasında da kalsiyum iyonları tekrar sarkoplazmik retikuluma geri alınır. Kalsiyumun geri alınması sırasında da ATP tüketimi ve enerji harcanır.

16

17 Düz kas Aktin ve miyozin hücre içinde düzensiz da ıldı ı için çizgilenme görülmez. ç organların yapısında bulunur (Mide, ba ırsak, kan damarları vs) ste e ba lı olarak çalı mazlar

18 Düz kas Çalı maları çizgili kaslarda oldu u gibidir. Ancak düz kaslarda troponin yoktur. Onun yerine kalmodulin kalsiyum ile ba lanarak kasılmada rol oynar

19 Düz kas Kasılma mekanizmasında hücre içine kalsiyumun girmesi engellendi inde düz kaslar gev er. Bu da tansiyon dü ürücü etki yapar.

20 Düz kas Visceral ve Çok üniteli düz kaslar olmak üzere ikiye ayrılır. Visceral düz kaslar: Hücrelerin birinde meydana gelen elektriksel de i iklik bir di erine geçerek bir çok hücrenin kasılmasına yol açar. Bu tip kaslar sinir uyartısına ba lı olmadan devamlı ve düzensiz kasılma gösterir (Mide ve uterus kasları)

21 Düz kas Çok üniteli düz kaslar: Sinir uyartısı ile çalı ırlar. Kasılmaları yava tır ve otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir. ( ris ve kan damarları)

22 Kalp kası Kalp kasına myokard denir. skelet kasları gibi çizgili görünümdedir ancak iste e ba lı olarak kasılmaz. Çekirdekler ortada yer alır Kendi uyartılarını kendi olu turur.

23 Kalp kası Kendi uyartılarını kendi olu turabilmesi için özelle mi hücreler bulunur (Pacemaker) Kalp içinde uyarı olu turan ve ileten bir sistem oldu undan vücut dı ında uygun ortamda kasılmasına devam edebilir