T.C. BARTIN VALİLİĞİ İL ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRLÜĞÜ 2011 YILI BARTIN İLİ ÇEVRE DURUM RAPORU Temmuz 2012 i
Yeşili görmeyen gözler kördür. ii
SUNUŞ Çevre kavramı kapsamı, boyutları ve çok büyük sorunları ile son derece önemli bir kavramdır. Çevreyi kısaca; tüm canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri, karşılıklı olarak etkileşim ve dayanışma içinde bulundukları fiziksel, biyolojik, sosyal, kültürel ve ekonomik ortamdır diye de tanımlayabiliriz. Çevreyi korumanın, tüm canlılar ve insanoğlu için yaşama kaynaklarının gözetilmesi, doğa ve kültür mirasının yaşatılması, geliştirilmesi ve toplumların geleceği için temel bir hak olduğu gerçeği yıllar önce uluslararası platformlarda kabul edilmiştir. Doğanın bahşettiği zengin flora ve fauna varlığı ile Bartın, Batı Karadeniz Bölgesinde çevre duyarlılığı yüksek düzeyde olan bir ilimizdir. Bu duyarlılık sahip olduğumuz doğal zenginlikle doğru orantılıdır da. Ne var ki her zenginlik gibi çevre zenginliği de 21. Yüzyılda her şeyin ve her değerin yerini alan maddi gerçek karşısında kullanılacak, tüketilecek ve paraya dönüştürülecektir. Bu dönüşüm vehşi ve hoyrat bir tahribata girişmeden hiç şüphesiz ki kalkınma yerine büyümeyi hedeflemeli ve sürdürülebilir olmalıdır: yani sahip olduğumuz değerleri insan ve diğer canlıların yaşayabilme imkan ve ihtimallerini muhafaza ederek ve gelecek kuşakların payını ayırarak kullanmalı. Yine İlimiz açısından önem arz eden ve 2007 yılından beri yürürlükte olan Zonguldak Bartın Karabük İllerini kapsayan Çevre Düzeni Planları kapsamında Bartın kıyı kesimi ve kent merkezi ile Kozcağız ve Abdipaşa Beldelerini de içere Bartın ve Bartın Kıyı Kesimi Planlama Alt Bölgesi 1/25.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planının hazırlanma aşaması tamamlanmış, onay aşamasına gelmiştir. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce hazırlanan Bartın İli İl Çevre Durum Raporu nun yapılacak çalışmalara ışık tutacağını, çevrenin korunmasına katkıda bulunacağını düşünüyor ve ayrıca toplumun her kesimin yararlanabileceğini umduğum bu eserin oluşturulmasında emeği geçen Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü personeline teşekkür ediyorum. iii İsa KÜÇÜK Bartın Valisi
ÖNSÖZ Bilindiği gibi çevre her geçen gün güncelliğini artırarak önem kazanmakla beraber, çevre sorunları daha da artmaktadır. Kentleşmeyle beraber ormanların yok edilmesi, sanayileşmeyle birlikte yaşanan kirlilik problemleri, planlama ve uygulamalarda yaşanan aksaklıklar, çevre bilincinin yetersizliği ile bitişiğinde doğal kaynakların yok olması tehlikesiyle beraber insan çevre ve çevre sağlığını da olumsuz etkileyebilmektedir. Son zamanlarda çevre alanındaki en temel sorunların başında, Küresel ısınma ve buna bağlı olarak ortaya çıkan olumsuz etkilerin geldiği bilinmektedir. Özellikle Sanayi Devriminin başlangıcından itibaren sera gazlarının atmosferdeki konsantrasyonlarında sürekli bir artış meydana gelmiştir. İnsan faaliyetleri sonucunda meydana gelen bu artış iklim sisteminin doğal dengesinin giderek bozulmasına neden olmaktadır. İl Çevre Durum Raporları, o ilin tüm çevre değerlerinin bir sistem bütünü içinde toplandığı, sürekli ve dengeli kalkınmayı hedeflerken korunmasına özen gösterilmesi gereken ekosistemlerin devamlılığının sağlanmasında, insan ihtiyaçlarını ve doğal kaynaklar arasındaki dengenin kurulmasında, Çevre ve Şehircilik politikalarının geliştirilmesinde önemli kaynak teşkil etmektedir. Aslında çevre kirliliği kaynağında çözülebilecekken koruma ve kullanma dengeleri yeterince gözetilmediği için, ileride çok daha fazla bedeller ödeyerek bu sorunları bertaraf etmeye çalışıyoruz. Yerinde ve kaynağında düzenli bir planlamayla pek çok sorunun temelde çözümü sağlanabilecekken, şimdiye kadar ülkemizde çevre kaygısı taşıyan planlar yapılmamıştır. Gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkeler çevre eğitimine daha fazla önem vermektedir. Yaygın ya da örgün çevre eğitimi, herkes için eğitim stratejisinin gerekli bir bileşeni olarak daha büyük önem kazanmaktadır. Çocuklarımızı daha küçük yaşlarda toprakla, bitkilerle, ormanla, hayvanlarla, doğa ile barışık olarak yetiştirmeliyiz. Ancak bu şekilde dünyada güçlü devletlerin çoğunun yaptığı gibi ulusal çıkarları, dünyanın ekolojik çıkarlarından üstün tutmayan, çevreyi de göz önünde bulunduran bir nesil meydana getirebiliriz. Bedeli fiyatla ifade edilemeyecek çevresel değerlerin tahrip edilmesini önlemek, bunlara sahip çıkmak, gerekli çabayı sarf etmek ülkemizin geleceği için en faydalı yatırım olacaktır. Her yıl Müdürlüğümüz tarafından hazırlanan ve Türkiye Çevre Durum Raporuna temel teşkil eden Bartın İli Çevre Durum Raporunun hazırlanmasında desteğini esirgemeyen kamu kurum ve kuruluşlarına, emeği geçen personelime tüm okuyucuların her an yararlanabileceği bir doküman olma arzusu ile teşekkür ederim. iv Bedrettin TAŞKESEN İl Müdürü
(A). COĞRAFİ KAPSAM Sayfa A.1. GİRİŞ... 1 A.2. İL VE İLÇE SINIRLARI... 2 A.3. İLİN COĞRAFİ DURUMU... 3 A.4. İLİN TOPOĞRAFYASI VE JEOMORFOLOJİK DURUMU... 3 A.5. JEOLOJİK YAPI VE STRATİGRAFİ... 3 A.5.1. Metamorfizma ve Mağmatizma... 3 A.5.2. Tektonik ve Paleocoğrafya... 4 KAYNAKLAR... 6 (B). DOĞAL KAYNAKLAR B.1. ENERJİ KAYNAKLARI... 7 B.1.1. Güneş... 7 B.1.2. Su Gücü... 7 B.1.3. Kömür... 7 B.1.4. Doğalgaz... 8 B.1.5. Rüzgar... 8 B.1.6. Biyokütle... 8 B.1.7. Petrol... 8 B.1.8. Jeotermal Sahalar... 8 B.2. BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK... 8 B.2.1. Ormanlar... 8 B.2.1.1. Odun Üretimine Ayrılan Tarım Alanları... 8 B.2.2. Çayır ve Mera... 8 B.2.3. Sulak Alanlar... 8 B.2.4. Flora... 9 B.2.5. Fauna... 9 B.2.6. Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtı ve Tabiatı Koruma Alanları... 11 B.3. TOPRAK... 11 Alüvyal Topraklar... 11 Kolüvyal topraklar... 12 Kırmızı Sarı Podzolik Topraklar... 12 Gri Kahverengi Podzolik Topraklar... 13 Kahverengi Orman Toprakları... 13 Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları... 13 Sahil Kumulları... 14 B.4. SU KAYNAKLARI... 14 B.4.1. İçme Suyu Kaynakları ve Barajlar... 14 B.4.2. Yer altı Su Kaynakları... 16 B.4.3. Akarsular... 16 B.4.4. Göller ve Göletler... 18 B.5. MİNERAL KAYNAKLAR... 18 B.5.1. Sanayi Madenleri... 18 B.5.2. Metalik Madenler... 19 B.5.3. Enerji Madenleri... 19 B.5.4. Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler... 19 KAYNAKLAR... 19 v
(C). HAVA (ATMOSFER VE İKLİM) Sayfa C.1. İKLİM VE HAVA... 20 C.1.1. Doğal Değişkenler... 20 C.1.1.1. Rüzgar... 20 C.1.1.2. Basınç... 21 C.1.1.3. Nem... 21 C.1.1.4. Sıcaklık... 21 C.1.1.5. Buharlaşma... 22 C.1.1.6. Yağışlar... 22 C.1.1.6.1. Yağmur... 22 C.1.1.6.2. Kar, Dolu, Sis ve Kırağı... 22 C.1.1.7. Seller... 23 C.1.1.8. Kuraklık... 23 C.1.1.9. Mikroklima... 23 C.1.2. Yapay Etmenler... 23 C.1.2.1. Plansız Kentleşme... 23 C.1.2.2. Yeşil Alanlar... 23 C.1.2.3. Isınmada Kullanılan Yakıtlar... 23 C.1.2.4. Endüstriyel Emisyonlar... 24 C.1.2.5. Trafikten Kaynaklanan Emisyonlar... 25 C.2. HAVAYI KİRLETİCİ GAZLAR VE KAYNAKLAR... 26 C.2.1. Kükürtdioksit Konsantrasyonu ve Duman... 26 C.2.2. Partikül Madde Emisyonları... 26 C.2.3. Karbonmonoksit Emisyonları... 26 C.2.4. Azot Oksit (NO x ) Emisyonları... 26 C.2.5. Hidrokarbon ve Kurşun Emisyonları... 26 C.3. ATMOSFERİK KİRLİLİK... 26 C.3.1. Ozon Tabakasının İncelmesinin Etkileri... 26 C.3.2. Asit Yağışlarının Etkileri... 27 C.4. HAVA KİRLETİCİLERİNİN ÇEVREYE OLAN ETKİLERİ... 27 C.4.1. Doğal Çevreye Etkileri... 27 C.4.1.1. Su Üzerindeki Etkileri... 27 C.4.1.2. Toprak Üzerine Etkileri... 27 C.4.1.3. Flora ve Fauna Üzerindeki Etkileri... 27 C.4.1.4. İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri... 27 C.4.2. Yapay Çevreye (Görüntü Kirliliği Üzerine) Olan Etkileri... 28 KAYNAKLAR... 28 (D). SU D.1. SU KAYNAKLARININ KULLANIMI... 29 D.1.1. Yer altı Suları... 29 D.1.2. Jeotermal Kaynaklar.. 30 D.1.3. Akarsular... 30 D.1.4. Göller, Göletler ve Rezervuarlar... 31 D.1.5. Denizler... 31 D.2. DOĞAL DRENAJ SİSTEMLERİ... 31 D.3. SU KAYNAKLARININ KİRLİLİĞİ VE ÇEVREYE ETKİLERİ... 31 vi
Sayfa D.3.1. Yeraltısuları ve Kirlilik... 31 D.3.2. Akarsularda Kirlilik... 32 D.3.3. Göller, Göletler ve Rezervuarlarda Kirlilik... 36 D.3.4. Denizlerde Kirlilik... 36 D.4. SU VE KIYI YÖNETİMİ, STRATEJİ VE POLİTİKALAR... 36 D.5. SU KAYNAKLARINDA KİRLİLİK ETKENLERİ... 36 D.5.1. Tuzluluk... 36 D.5.2. Zehirli Gazlar... 36 D.5.3. Azot ve Fosforun Yol Açtığı Kirlilik... 37 D.5.4. Ağır Metaller ve İz Elementler... 37 D.5.5. Zehirli Organik Bileşikler... 38 D.5.5.1. Siyanürler... 38 D.5.5.2. Petrol ve Türevleri... 38 D.5.5.3. Polikloro Naftalinler ve Bifeniller... 38 D.5.5.4. Pestisitler ve Su Kirliliği... 38 D.5.5.5. Gübreler ve Su Kirliliği... 39 D.5.5.6. Deterjanlar ve Su Kirliliği... 39 D.5.6. Çözünmüş Organik Maddeler... 39 D.5.7. Patojenler... 39 D.5.8. Askıda Katı Maddeler... 40 D.5.9. Radyoaktif Kirleticiler ve Su Kirliliği... 40 KAYNAKLAR... 40 (E). TOPRAK VE ARAZİ KULLANIMI E.1. GENEL TOPRAK YAPISI... 41 E.2. TOPRAK KİRLİLİĞİ... 41 E.2.1. Kimyasal Kirlenme... 41 E.2.1.1. Atmosferik Kirlenme... 41 E.2.1.2. Atıklardan Kirlenme... 41 E.2.2. Mikrobiyal Kirlenme... 41 E.3. ARAZİ... 42 E.3.1. Arazi Varlığı... 42 E.3.1.1. Arazi Sınıfları... 42 E.3.1.2. Kullanma Durumu... 45 E.3.2. Arazi Problemleri... 46 KAYNAKLAR... 63 (F). FLORA-FAUNA VE HASSAS YÖRELER F.1. EKOSİSTEM TİPLERİ... 64 F.1.1. Ormanlar... 64 F.1.1.1. Ormanların Ekolojik Yapısı... 64 F.1.1.2. İlin Orman Envanteri... 64 F.1.1.3. Orman Varlığının Yararları... 66 F.1.1.4. Orman Kadastro ve Mülkiyet Konuları... 73 vii
Sayfa F.1.2. Çayır ve Meralar... 73 F.1.3. Sulak Alanlar... 74 F.1.4. Diğer Alanlar (Stepler vb.)... 74 F.2. FLORA... 74 F.2.1. Habitat ve Toplulukları... 74 F.2.2. Türler ve Populasyonları... 74 F.3. FAUNA... 75 F.3.1. Habitat ve Toplulukları... 75 F.3.2. Türler ve Populasyonları... 75 F.3.3. Hayvan Yaşama Hakları... 77 F.3.3.1. Evcil Hayvanlar... 77 F.3.3.1.1. Sahipli Hayvanlar... 77 F.3.3.1.2. Sahipsiz Hayvanlar... 77 F.3.3.2. Nesli Tehlikede Olan ve Olması Muhtemel Evcil ve Yaban Hayvanlar... 77 F.3.3.3. Hayvan Hakları İhlalleri... 78 F.3.3.4. Valilikler, Belediyeler ve Gönüllü Kuruluşlarla İşbirliği... 78 F.4. HASSAS YÖRELER KAPSAMINDA OLUP ( * ) BÖLÜMÜNDEKİ BİLGİLERİN İSTENECEĞİ ALANLAR... 78 F.4.1. Milli Parklar... 78 F.4.2. Tabiat Parkları... 83 F.4.3. Tabiat Anıtı... 83 F.4.4. Tabiat Koruma Alanları... 83 F.4.5. Muhafaza Ormanları... 83 F.4.6. Orman İçi Dinlenme Yerleri... 83 F.4.7. Sulak Alanlar... 83 F.4.8. Biyogenetik Rezerv Alanları... 83 F.4.9. Biyosfer Rezerv Alanları... 84 F.4.10 Özel Çevre Koruma Bölgeleri... 84 HASSAS YÖRELER KAPSAMINA GİREN DİĞER ALANLAR... 84 F.4.11. Av Hayvanları Koruma ve Üretme Sahaları... 84 F.4.12. Su Ürünleri Üretim Sahalarının Çevresindeki Kıyılar... 84 F.4.13. Endemik Bitki ve Hayvanların Yaşama Ortamı Olan Alanlar... 84 F.4.14. Koruma Altına Alınan Yabani Flora-Faunanın Yaşama Ortamı Olan Alanlar... 84 F.4.15. Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin Yaşama ve Beslenme Ortamı Olan Alanlar... 85 F.4.16. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Bulunduğu Koruma Alanları... 85 F.4.17. Sit Alanlar... 85 F.4.17.1. Kentsel Sit... 85 F.4.17.2. Tarihi Sit... 85 F.4.17.3. Arkeolojik Sit... 85 F.4.17.4. Doğal Sit... 86 F.4.18. Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesinde Yer Alan Kültürel Miras ve Doğal Miras Statüsü Verilen Kültürel, Tarihi ve Doğal Alanlar.. 86 F.4.19. Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit Alanları... 86 F.4.20. Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğine Göre Belirlenene Kıta İçi Yüzeysel Suları Kapsayan İçme ve Kullanma Suyu Rezervuarları... 86 F.5.21. Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği nde Belirlenen Hassas Kirlenme Bölgeleri... 86 viii
Sayfa F.4.21. Jeolojik ve Jeomorfolojik Oluşumların Bulunduğu Alanlar... 86 F.4.22. Tarım Alanları... 87 KAYNAKLAR... 89 (G). TURİZM G.1. YÖRENİN TURİSTİK DEĞERLERİ... 90 G.1.1. Yörenin Doğal Değerleri... 90 G.1.1.1. Konum... 90 G.1.1.2. Fiziki Özellikler... 95 G.1.2. Kültürel Değerler... 95 G.2. TURİZM ÇEŞİTLERİ... 119 G.3. TURİSTİK ALTYAPI... 132 G.4. TURİST SAYISI... 138 G.5. TURİZM EKONOMİSİ... 139 G.6. TURİZM ÇEVRE İLİŞKİSİ... 140 KAYNAKLAR... 140 (H). TARIM VE HAYVANCILIK H.1. GENEL TARIMSAL YAPI... 141 H.2. TARIMSAL ÜRETİM... 141 H.2.1. Bitkisel Üretim... 142 H.2.1.1. Tarla Bitkileri... 142 H.2.1.1.1. Buğdaygiller... 142 H.2.1.1.2. Baklagiller... 142 H.2.1.1.3. Yem Bitkileri... 143 H.2.1.1.4. Endüstriyel Bitkiler... 143 H.2.1.2. Bahçe Bitkileri... 143 H.2.1.2.1. Meyve Üretimi... 143 H.2.1.2.2. Sebze Üretimi... 144 H.2.1.2.3. Süs Bitkileri... 145 H.2.2. Hayvansal Üretim... 146 H.2.2.1. Büyükbaş Hayvancılık... 146 H.2.2.2. Küçükbaş Hayvancılık... 146 H.2.2.3. Kümes Hayvancılığı (Kanatlı Üretim)... 146 H.2.2.4. Su Ürünleri... 147 H.2.2.5. Kürk Hayvancılığı... 147 H.2.2.6. Arıcılık ve İpekböceği Yetiştiriciliği... 147 H.3. ORGANİK TARIM... 148 H.4. TARIMSAL İŞLETMELER... 148 H.4.1. Kamu İşletmeleri... 148 H.4.2. Özel İşletmeler... 158 H.5. TARIMSAL FAALİYETLER... 150 H.5.1. Pestisit Kullanımı... 150 H.5.2. Gübre Kullanımı... 155 H.5.3. Toprak Kullanımı... 155 KAYNAKLAR... 155 ix
(I). MADENCİLİK Sayfa I.1. MADEN KANUNUNA TABİ OLAN MADENLER VE TAŞ NİZAMNAMESİNE TABİ OLAN DOĞAL MALZEMELER... 156 I.1.1. Sanayi Madenleri.... 156 I.1.2. Metalik Madenler... 157 I.1.3. Enerji Madenleri... 157 I.1.4. Taş Ocakları Nizamnamesine Tabi Olan Doğal Malzemeler... 159 I.2. MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN YAPILDIĞI YERLERİN ÖZELLİKLERİ... 160 I.3. CEVHER ZENGİNLEŞTİRME... 161 I.4. MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ... 161 I.5. MADENCİLİK FAALİYETLERİ SONUCUNDA ARAZİ KAZANIM AMACIYLA YAPILAN REHABİLİTASYON ÇALIŞMALARI... 163 KAYNAKLAR... 163 (J). ENERJİ J.1. BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARI... 164 J.1.1. Taşkömürü... 164 J.1.2. Linyit... 164 J.1.3. Asfaltit... 165 J.1.4. Bitümlü Şist... 165 J.1.5. Hampetrol... 165 J.1.6. Doğalgaz... 165 J.1.7. Nükleer Kaynaklar... 165 J.1.8. Orman... 165 J.1.9. Hidrolik... 165 J.1.10. Jeotermal... 165 J.1.11. Güneş... 165 J.1.12. Rüzgar... 165 J.1.13. Biyokütle... 165 J.2. İKİNCİL ENERJİ KAYNAKLARI... 166 J.2.1. Termik Enerji... 166 J.2.2. Hidrolik Enerji... 166 J.2.3. Nükleer Enerji... 166 J.2.4. Yenilenebilir Elektrik Enerjisi Üretimi... 166 J.3. ENERJİ TÜKETİMİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI... 166 J.4. ENERJİ TASARRUFU İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR... 166 KAYNAKLAR... 167 x
(K). SANAYİ VE TEKNOLOJİ Sayfa K.1. İL SANAYİNİN GELİŞİMİ, YER SEÇİMİ SÜREÇLERİ VE BUNU ETKİLEYEN ETKENLER... 168 K.2. GENEL ANLAMDA SANAYİNİN GRUPLANDIRILMASI... 169 K.3. SANAYİNİN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI... 170 K.4. SANAYİ GRUPLARINA GÖRE İŞYERİ SAYILARI VE İSTİHDAM DURUMU 170 K.5. SANAYİ GRUPLARINA GÖRE ÜRETİM TEKNOLOJİSİ VE ENERJİ KULLANIMI... 176 K.6. SANAYİDEN KAYNAKLANAN ÇEVRE SORUNLARI VE ALINAN ÖNLEMLER... 176 K.6.1. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliği... 176 K.6.2. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Su Kirliliği... 178 K.6.3. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Toprak Kirliliği... 179 K.6.4. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Gürültü Kirliliği... 179 K.6.5. Sanayi Tesislerinden Kaynaklanan Atıklar... 179 K.7. SANAYİ TESİSLERİNİN ACİL DURUM PLANI... 179 KAYNAKLAR... 179 (L). ALTYAPI, ULAŞIM VE HABERLEŞME L.1. ALTYAPI... 180 L.1.1. Temiz Su Sistemi... 180 L.1.2. Atık Su Sistemi, Kanalizasyon ve Arıtma Sistemi... 180 L.1.3. Yeşil Alanlar... 180 L.1.4. Elektrik İletim Hatları... 180 L.1.5. Doğal Gaz Boru Hatları... 181 L.2. ULAŞIM... 181 L.2.1. Karayolları... 181 L.2.1.1. Karayolları Genel... 181 L.2.1.2. Ulaşım Planlaması... 182 L.2.1.3. Toplu Taşım Sistemleri... 183 L.2.1.4. Kentiçi Yollar... 183 L.2.1.5. Araç Sayıları... 183 L.2.2. Demiryolları... 183 L.2.3. Deniz, Göl, Nehir Taşımacılığı... 184 L.2.3.1. Limanlar... 184 L.2.3.2. Taşımacılık... 184 L.2.4. Havayolları... 184 L.3. HABERLEŞME... 185 L.4. İLİN PLAN DURUMU... 186 L.5. İLDEKİ BAZ İSTASYONLARI... 186 KAYNAKLAR... 186 xi
(M). YERLEŞİM ALANLARI VE NÜFUS Sayfa M.1. KENTSEL VE KIRSAL PLANLAMA... 187 M.1.1. Kentsel Alanlar... 187 M.1.1.1. Doğal Özelliklerin Kent Formuna Etkileri... 187 M.1.1.2. Kentsel Büyüme Deseni... 187 M.1.1.3. Planlı Kentsel Gelişme Alanları... 187 M.1.1.4. Kentsel alanlarda Yoğunluk... 188 M.1.1.5. Kentsel Yenileme Alanları... 188 M.1.1.6. Endüstri alanlarda Yer Seçimi... 189 M.1.1.7. Tarihi, Kültürel, Arkeolojik ve Turistik Özellikli Alanlar... 189 M.1.2. Kırsal Alanlar... 189 M.1.2.1. Kırsal Yerleşme Deseni... 189 M.1.2.2. Arazi Mülkiyeti... 189 M.2. ALTYAPI... 189 M.3. BİNALAR VE YAPI ÇEŞİTLERİ... 189 M.3.1. Kamu Binaları... 189 M.3.2. Okullar... 189 M.3.3. Hastaneler ve Sağlık Tesisleri... 197 M.3.4. Sosyal ve Kültürel Tesisler... 198 M.3.5. Endüstriyel Yapılar... 198 M.3.6. Göçer ve Hareketli Barınaklar... 198 M.3.7. Otel, Motel ve Turizm Amaçlı Diğer Yapılar... 198 M.3.8. Bürolar ve Dükkanlar... 198 M.3.9. Kırsal Alanda Yapılaşma... 198 M.3.10. Yerel Mimari Özellikler... 199 M.3.11. Bina Yapımında Kullanılan Yerel Metaryaller... 200 M.4. SOSYO-EKONOMİK YAPI... 200 M.4.1. İş Alanları ve İşsizlik... 200 M.4.2 Göçler... 201 M.4.3. Göçebe İşçiler (Mevsimlik)... 201 M.4.4. Kent Toprağının Mülkiyet Dağılımı... 202 M.4.5. Konut Yapım Süreçleri... 202 M.4.6. Gecekondu Islah ve Önleme Bölgeleri... 202 M.5.YERLEŞİM YERLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ... 202 M.5.1. Görüntü Kirliliği... 202 M.5.2. Binalarda Ses İzolâsyonu... 202 M.5.3. Havaalanları ve Çevresinde Oluşturulan Gürültü Zonları.... 202 M.5.4. Ticari ve Endüstriyel Gürültü... 202 M.5.5. Kentsel Atıklar... 202 M.5.6. Binalarda Isı Yalıtımı... 203 M.6.NÜFUS... 203 M.6.1.Nüfusun Yıllara Göre Değişimi... 203 M.6.2. Nüfusun Yaş, Cinsiyet ve Eğitim Gruplarına Göre Dağılımı... 203 M.6.3. İl ve İlçelerin Nüfus Yoğunlukları... 204 M.6.4.Nüfus Değişim Oranı... 204 KAYNAKLAR... 204 xii
(N). ATIKLAR Sayfa N.1. EVSEL KATI ATIKLAR... 205 N.2. TEHLİKELİ ATIKLAR... 206 N.3. ÖZEL ATIKLAR... 206 N.3.1 Tıbbi Atıkları... 206 N.3.2. Atık Yağlar... 206 N.3.3. Bitkisel ve Hayvansal Atık Yağlar... 207 N.3.4. Pil ve Aküler... 207 N.3.5. Cips ve Diğer Yakma Fırınlarından Kaynaklanan Küller... 207 N.3.6. Tarama Çamurları... 207 N.3.7. Elektrik ve Elektronik Atıklar... 207 N.3.8. Kullanım Ömrü Bitmiş Araçlar... 207 N.4. DİĞER ATIKLAR... 207 N.4.1. Ambalaj Atıkları... 207 N.4.2. Hayvan Kadavraları... 208 N.4.3. Mezbaha Atıkları... 208 N.5. ATIK YÖNETİMİ... 208 N.6. KATI ATIKLARIN MİKTAR VE KOMPOZİSYONU... 208 N.7. KATI...ATIKLARIN BİRİKTİRİLMESİ, TOPLANMASI, TAŞINMASI VE... AKTARMA MERKEZLERİ... 208 N.8. ATIKLARIN BERTARAF YÖNTEMLERİ... 208 N.8.1. Katı Atıkların Depolanması... 208 N.8.2. Atıkların Yakılması... 208 N.8.3. Kompost... 208 N.9. ATIKLARIN GERİ KAZANIMI VE DEĞERLENDİRİLMESİ... 208 N.10. ATIKLARIN ÇEVRE ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ... 209 KAYNAKLAR... 209 (O). GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM O.1. GÜRÜLTÜ... 210 O.1.1. Gürültü Kaynakları... 210 O.1.1.1. Trafik Gürültüsü... 210 O.1.1.2. Endüstri Gürültüsü... 210 O.1.1.3. İnşaat Gürültüsü... 210 O.1.1.4. Yerleşim Alanlarında Oluşan Gürültüler... 211 O.1.1.5. Havaalanları Yakınlarında Oluşan Gürültü... 211 O.1.2. Gürültü ile Mücadele... 211 O.1.3. Gürültünün Çevreye Olan Etkileri... 211 O.1.3.1. Gürültünün Fiziksel Çevreye Olan Etkileri... 211 O.1.3.2. Gürültünün Sosyal Çevreye Olan Etkileri... 211 O.1.4. Gürültünün İnsanlar Üzerine Olan Etkileri... 212 O.1.4.1. Fiziksel Etkileri... 212 O.1.4.2. Fizyolojik Etkileri... 213 O.1.4.3. Psikolojik Etkileri... 213 O.1.4.4. Performans Üzerine Etkileri... 213 O.2. TİTREŞİM... 213 KAYNAKLAR... 213 xiii
(P). AFETLER Sayfa P.1. DOĞAL AFETLER... 214 P.1.1. Depremler... 214 P.1.2. Heyelan ve Çığlar... 215 P.1.3. Seller... 215 P.1.4. Orman, Otlak ve Sazlık Yangınları... 216 P.1.5. Ormanlar Üzerinde Biyotik ve Abiyotik Faktörlerin Etkileri... 216 P.1.6. Fırtınalar... 217 P.2. DİĞER AFETLER... 217 P.2.1. Radyoaktif Maddeler... 217 P.2.2. Denize Dökülen Petrol ve Diğer Tehlikeli Atıklar... 217 P.2.3. Tehlikeli Maddeler... 217 P.3. AFETLERİN ETKİLERİ VE YARDIM TEDBİRLERİ... 218 P.3.1. Sivil Savunma Birimleri... 218 P.3.2. Yangın Kontrol ve Önleme Tedbirleri... 219 P.3.3. İlkyardım Servisleri... 222 P.3.4. Afetzedeler ve Mültecilerin Yeniden İskanı... 223 P.3.5. Tehlikeli Maddelerin Yurtiçi ve Sınırlararası Taşınımı İçin Alınan Tedbirler... 223 P.3.6. Afetler ve Büyük Endüstriyel Kazalar... 223 KAYNAKLAR... 223 (R ). SAĞLIK VE ÇEVRE R.1. TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ... 224 R.1.1. Sağlık Kurumlarının Dağılımı... 224 R.1.2. Bulaşıcı Hastalıklar... 224 R.1.2.1. İçme, Kullanma ve Sulama Suları... 225 R.1.2.2. Denizler... 226 R.1.2.3. Zoonoz Hastalıklar... 227 R.1.3. Gıda Hijyeni... 227 R.1.4. Aşılama Çalışmaları... 228 R.1.5. Bebek Ölümleri... 229 R.1.6. Ölümlerin Hastalık, Yaş ve Cins Gruplarına Göre Dağılımı... 229 R.1.7. Aile Planlaması Çalışmaları... 229 R.2. ÇEVRE KİRLİLİĞİ VE ZARARLARINDAN OLUŞAN SAĞLIK RİSKLERİ... 230 R.2.1.Kentsel Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri... 230 R.2.2. Su Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri... 230 R.2.3. Atıkların İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri... 230 R.2.4.Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri... 230 R.2.5. Pestisitlerin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri... 230 R.2.6. İyonize Radyasyondan Korunma... 230 R.2.7. Baz İstasyonlarından Yayılan Radyasyonun İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri... 230 KAYNAKLAR... 231 xiv
(S). ÇEVRE EĞİTİMİ Sayfa S.1. KAMU KURULUŞLARININ ÇEVRE EĞİTİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLERİ... 232 S.2. ÇEVRE İLE İLGİLİ GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR VE FAALİYETLERİ... 232 S.2.1. Çevre Vakıfları... 232 S.2.2. Çevre Dernekleri... 232 S.2.3. Çevreyle İlgili Federasyonlar... 232 KAYNAKLAR... 232 (T). ÇEVRE YÖNETİMİ VE PLANLAMA T.1. ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN VE ÇEVRESEL TAHRİBATIN ÖNLENMESİ... 233 T.2. DOĞAL KAYNAKLARIN EKOLOJİK DENGELER ESAS ALINARAK VERİMLİ KULLANIMI, KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ... 233 T.3. EKONOMİK VE SOSYAL FAALİYETLERİN, SONUÇLARININ ÇEVRENİN TAŞIMA KAPASİTESİNİ AŞMAYACAK BİÇİMDE PLANLANMASI... 233 T.4. ÇEVRENİN İNSAN-PSİKOSOSYAL İHTİYAÇLARIYLA UYUMUNUN SAĞLANMASI... 233 T.5. ÇEVRE DUYARLI ARAZİ KULLANIM PLANLAMASI... 234 T.6. ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ... 234 KAYNAKLAR... 234 xv
HARİTALAR A.2. BARTIN İL VE İLÇELERİ... 2 A.5.2.BARTIN VE ÇEVRESİNİN JEOLOJİK HARİTASI... 5 B.4.3.1.BARTIN PORJESİ GENEL VAZİYET PLANI VE AKARSU HARİTASI... 17 F.4.1.1. KASTAMONU-BARTIN KÜRE DAĞLARI MİLLİ PARKI HARİTASI... 81 F.4.2.2.MİLLİ PARKLAR İÇERİSİNDE YAPILMASI DÜŞÜNÜLEN YOL... 83 K.2.1. BARTIN İLİ SANAYİ TESİSLERİ... 169 L.1.ZONGULDAK-BARTIN-KARABÜK KARAYOLU ULAŞUM... 177 ŞEKİLLER C.1.1.1-1 BARTIN İLİNE AİT RÜZGAR GÜLÜ... 21 G.1.1.1-1 BARTIN MERKEZ GENEL GÖRÜNÜŞ... 91 G.1.1.1.2-3 BARTIN ŞEHİR İÇİ GENEL GÖRÜNÜM... 92 G.1.1.1-4 AMASRA GENEL GÖRÜNÜM... 92 G.1.1.1-5 AMASRA GENEL GÖRÜNÜM... 92 G.1.1.1-6 AMASRA GENEL GÖRÜNÜM... 92 G.1.1.1-7 KURUCAŞİLE LİMANI... 95 G.1.1.1-8 KURUCAŞİLE KAYA KUYULARI... 95 G.1.1.1-9 AKKAYA PERİ KAYALARI... 95 G.1.1.1-10 ULUKAYA ŞELALESİ... 96 G.1.1.1-11 ULUKAYA DAN GÖRÜNÜM... 96 G.1.1.1-12 ULUYAYLA MAĞARASI... 96 G.1.1.1-12 ULUYAYLA DAN GÖRÜNÜM... 96 G.1.2-1 AMASRA KALE İÇİ VE KİLİSE... 97 G.1.2-2 AMASRA BEDESTEN... 97 G.1.2-3 İLK ÇAĞDA AMASTRİS ŞEHRİ... 98 G.1.2-3 AMASRA MÜZESİ... 99 G.1.2-4 AMASRA MÜZESİ NDEN ESERLER... 99 G.1.2-5 AMASRA MÜZESİ NDEN ESERLER... 100 G.1.2-6 AMASRA MÜZESİ NDEN ESERLER... 100 G.1.2-7 AMASRA KALESİNDEN GÖRÜNÜŞ... 101 G.1.2-8 AMASRA KALE KAPISI CENEVİZLİ AİLELERE AİT ARMALAR... 101 G.1.2-9 ŞADIRVAN CAMİİ(AŞAĞI CAMİ BARTIN)... 102 G.1.2-9 AMASRA FATİH CAMİİ... 103 G.1.2-10 AMASRA-İÇKALE MESCİDİ... 103 G.1.2-11 TAŞHAN... 105 G.1.2-12 DERVİŞOĞLU HANI... 105 G.1.2-13 KEMERKÖPRÜ... 106 G.1.2-14 KEMERDERE KÖPRÜ... 107 G.1.2-15 KEMERDERE KÖPRÜ... 107 G.1.2-16 KUŞKAYASI GEÇİDİ ANITI... 107 G.1.2-17 KUŞKAYASI KRAL HEYKELİ... 108 G.1.2-18 ŞADIRVAN BARTIN... 109 G.1.2-19 TARİHİ BARTIN EVLERİ... 109 G.1.2-20 TARİHİ BARTIN EVLERİ... 110 G.1.2-21 GARILA PAZARI... 111 G.1.2-22 USKUFA YELEK... 113 xvi
G.1.2-23 KUTNU YELEK... 113 G.1.2-25 ÇATKI... 113 G.1.2-26 BARTIN YÖRESİ EL İŞLEMELERİ... 114 G.1.2-27 TELKIRMA... 114 G.1.2-28 YÖRESEL DOKUMALAR... 115 G.1.2-29 AĞAÇ OYMACILIĞI... 115 G.1.2-30 AMASRA ÇEKİCİLER ÇARŞISI... 115 G.1.2-31 TÜRK GOLDEN HİND... 116 G.1.2-31 PUMPUM ÇORBASI... 118 G.1.2-32 ISPIT... 118 G.1.2-33 BALIK SOFRASI VE AMASRA SALATASI... 119 G.1.2-34 BARTIN ÇİLEĞİ... 120 G.2-1 İNKUM TEPEDEN GÖRÜNÜŞ... 121 G.2-2 İNKUM PLAJI... 121 G.2-3 İNKUM KAYASI... 121 G.2-4 AMASRA BÜYÜK LİMAN... 122 G.2-5 AMASRA PLAJI... 122 G.2-6 ÇAKRAJ PLAJI... 122 G.2-7 GÜZELCEHİSAR PLAJI... 123 G.2-8 HATİPLER-KIZILKUM PLAJI... 123 G.2-9 MUGADA... 123 G.2-10 BOZKÖY TEPEDEN GÖRÜNÜŞ... 123 G.2-11 ÇAKRAZ... 124 G.2-12 AKKONAK... 124 G.2-13 KURUCAŞİLE LİMANI... 124 G.2-14 KAPISUYU PLAJI... 124 G.2-15 ULUYAYLA... 125 G.2-16 GEZEN YAYLASI... 126 G.2-17 MİLLİ PARK ORMANLARI... 126 G.2-18 GÜRCÜOLUK MAĞARASI... 127 G.2-19 ULUKAYA KANYONU... 127 G.2-20 ULUKAYA ŞELALESİ... 127 G.2-21 GÖLDERESİ ŞELALESİ... 128 G.2-22 BARTIN IRMAĞI... 130 G.2-23 BARTIN IRMAĞINDA BALIKÇILIK... 131 G.2-24 GAZHANE PARKI... 132 G.2-25 ÇAĞLAYAN MEVKİİ... 132 G.2-26 DEĞİRMENAĞZI-AMASRA... 133 L.2.3.1-1 BARTIN LİM.AYLARA GÖRE YERLİ VE YAB.GEMİ TRAFİĞİ.. 179 M.3.10-1 BARTIN SOKAKLARINDAN GÖRÜNÜM... 193 M.3.10-2 BARTIN YEREL MİMARİ ÖRNEKLERİ... 194 M.3.10-3 BARTIN YEREL MİMARİ ÖRNEKLERİ... 194 R.1.3-1 BARTIN 2002 YILI GIDA SATIŞ YERLERİ... 224 xvii
TABLOLAR B.1.1 GÜNEŞ SÜRESİ VE GÜNEŞLENME ŞİDDETİ... 7 B.1.3 AMASRA A-B KÖMÜR YATAKLARI POTANSİYELİ... 7 B.1.5 YÖNELERE VE AYLARA GÖRE RÜZGARIN ORTALAMA HIZI... 8 B.2.5-1 MEMELİ TÜRLERİ... 9 B.2.5-2 ÖNEMLİ KUŞ TÜRLERİ... 10 B.2.5-3 SÜRÜNGENLER... 11 B.4.1-1 BARTIN İLİ SU KAYNAKLARI POTANSİYELİ... 15 B.4.1-2 BARTIN PROJESİ.. 15 B.4.3-1 BARTIN İLİ HİDROLİK ÖLÇÜMLER... 16 C.1.1.1-1 AYLIK RÜZGAR VERİLERİ... 20 C.1.1.2-1 AYLARA GÖRE BASINÇ DEĞERLERİ... 21 C.1.1.3-1 AYLIK NEM ORANLARI... 21 C.1.1.4-1 AYLIK SICAKLIK DEĞERLERİ... 22 C.1.1.6.1-1 AYLIK YAĞIŞ MİKTARI VE YAĞIŞLI GÜN SAYISI... 22 C.1.1.6.2-1 AYLIK KARLI,DOLULU,SİSLİ,KIRAĞILI GÜN SAYISI... 23 C.1.2.4-1 İŞLETMELERDE KULLANILAN YAKIT TÜRLERİ... 25 D.1.1-1 BARTIN İLİ SU KAYNAKLARI POTANSİYELİ... 29 D.1.1-2 BARTIN İLİ YAĞIŞ VE AKIŞ BİLGİLERİ... 30 D.1.3-1 BARTIN İLİ HİDROLİK ÖLÇÜMLER... 32 D.3.2-1 BARTIN ÇAYI VE KOLLARI ANALİZ SONUÇLARI... 33 D.3.2-2 BARTIN ÇAYI VE KOLLARI ANALİZ SONUÇLARI... 34 D.3.2-3 BARTIN ÇAYI VE KOLLARI ANALİZ SONUÇLARI... 35 D.3.2-4 BARTIN ÇAYI VE KOLLARI ANALİZ SONUÇLARI... 36 E.3.1.1-1 ARAZİLERİN TARIMSAL POTANSİYELLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASI... 42 E.3.1.1-2 ARAZİ KULLANMA ŞEKİLLERİNİN KABİLİYET SINIFLARINA DAĞILIMI (BARTIN)... 42 E.3.1.1-3 ARAZİ KULLANMA ŞEKİLLERİNİN KABİLİYET SINIFLARINA DAĞILIMI (KURUCAŞİLE)... 43 E.3.1.1-4 ARAZİ KULLANMA ŞEKİLLERİNİN KABİLİYET SINIFLARINA DAĞILIMI (ULUS)... 44 E.3.1.1-5 ARAZİ KULLANMA ŞEKİLLERİNİN KABİLİYET SINIFLARINA DAĞILIMI (AMASRA)... 45 E.3.2-1 ÇEŞİTLİ EĞİMLERDE TOPRAK DERİNLİĞİ, TAŞLILIK VE KAYALIK DURUMU(BARTIN)... 46 E.3.2-2 EĞİM GRUPLARINA GÖRE SU EROZYONU VE TOPRAK DERİNLİĞİ (BARTIN)... 46 E.3.2-3 EĞİM VE DERİNLİĞİNE GÖRE ARAZİ KULLANMA ŞEKİLLERİ (BARTIN)... 47 E.3.2-4 ARAZİ SINIFLARI VE KULLANMA ŞEKİLLERİNE EROZYON (BARTIN)... 48 E.3.2-5 ARAZİ SINIFLARI VE TOPRAK DERİNLİĞİNE GÖRE KULLANMA ŞEKİLLERİ (BARTIN)... 49 E.3.2-6 KULLANMA ŞEKİLLERİNDE YAŞLIK VE ÇORAKLIK SORUNLARINA GÖRE ARAZİ SINIFLARI (BARTIN)... 50 xviii
E.3.2-7 ÇEŞİTLİ EĞİMLERDE TOPRAK DERİNLİĞİ, TAŞLILIK VE KAYALIK DURUMU(KURUCAŞİLE)... 50 E.3.2-8 EĞİM GRUPLARINA GÖRE SU EROZYONU VE TOPRAK DERİNLİĞİ (KURUCAŞİLE)... 51 E.3.2-9 EĞİM VE DERİNLİĞİNE GÖRE ARAZİ KULLANMA ŞEKİLLERİ (KURUCAŞİLE)... 52 E.3.2-10 ARAZİ SINIFLARI VE KULLANMA ŞEKİLLERİNE GÖRE SU EROZYONU (KURUCAŞİLE)... 53 E.3.2-11 ARAZİ SINIFLARI VE TOPRAK DERİNLİĞİNE GÖRE KULLANMA ŞEKİLLERİ (KURUCAŞİLE)... 54 E.3.2-12 KULLANMA ŞEKİLLERİNE GÖRE YAŞLIK VE ÇORAKLIK SORUNLARINA GÖRE ARAZİ SINIFLARI (KURUCAŞİLE)... 55 E.3.2-13 ÇEŞİTLİ EĞİMLERDE TOPRAK DERİNLİĞİ, TAŞLILIK VE KAYALIK DURUMU (ULUS)... 55 E.3.2-14 EĞİM GRUPLARINA GÖRE SU EROZYONU VE TOPRAK DERİNLİĞİ (ULUS)... 56 E.3.2-15 EĞİM VE DERİNLİĞİNİNE GÖRE ARAZİ KULANMA ŞEKİLLERİ (ULUS)... 56 E.3.2-16 ARAZİ SINIFLARI KULANMA ŞEKİLLERİNE GÖRE SU EROZYONU (ULUS)... 57 E.3.2-17 ARAZİ SINIFLARI VE TOPRAK DERİNLİĞİNE GÖRE KULANMA ŞEKİLLERİ (ULUS)... 58 E.3.2-18 ÇEŞİTLİ EĞİMLERDE TOPRAK DERİNLİĞİ, TAŞLILIK VE KAYALIK DURUMU (AMASRA)... 59 E.3.2-19 EĞİM GRUPLARINA GÖRE SU EROZYONU VE TOPRAK DERİNLİĞİ (AMASRA)... 59 E.3.2-20 EĞİM DERİNLİĞİNE GÖRE ARAZİ KULLANMA ŞEKİLLERİ (AMASRA)... 60 E.3.2-21 ARAZİ SINIFLARI VE KULLANMA ŞEKİLLERİNE GÖRE SU EROZYONU (AMASRA)... 61 E.3.2-22 ARAZİ SINIFLARI VE TOPRAK DERİNLİĞİNE GÖRE KULLANMA ŞEKİLLERİ (AMASRA)... 62 E.3.2-23 KULLANMA ŞEKİLLERİNDE YAŞLIK VE ÇORAKLIK SORUNLARINA GÖRE ARAZİ SINIFLARI (AMASRA)... 63 F.1.1.2-1 SAHA DÖKÜM TABLOSU... 65 F.1.1.2-2 AĞAÇ SERVETİ VE ARTIM TABLOSU... 65 F.1-2 İLDEKİ MERA VARLIĞI... 73 F.3 İLDEKİ BALIK TÜRLERİ... 77 F.4.23-1 İLÇELERE GÖRE TARIMSAL ARAZİLERİN DAĞILIMI... 87 F.4.23-2 SULU TARIM ALANLARININ DAĞILIMI... 87 F.4.23-3 İLDEKİ ARAZİ SINIFLARININ DAĞILIMI... 89 G.2-1 DOĞA TURİZMİ TUR GÜZERGAHLARI... 126 G.2-1 BİSİKLET-DAĞ BİSİKLETİ TUR GÜZERGAHLARI... 127 G.2-2 BARTIN IRMAĞI SU SPORU OLANAKLARI... 128 G.3-1 İŞLETME BELGELİ KONAKLAMA TESİSLERİ... 132 G.3-2 KONAKLAMA TESİSLERİ YEREL YÖNETİMLERDEN BELGELİ... 132 G.3-3 EV PANSİYONCULUĞU... 132 G.3-4 YATIRIM BELGELİ TESİSLER... 132 xix
G.3-5 SEYAHAT ACENTALARI... 133 G.3-6 BAŞVURU MERKEZLERİ... 133 G.3-7 BARTINDAN DİĞER İLLLERİMİZE SEFER DÜZENLEYEN OTOBÜS FİRMALARI VE YOL GÜZERGAHLARI 133 G.3-8 BARTINDAN ÇEVRE İLÇELERE SEFER DÜZENLEYEN OTOBÜS FİRMALARI VE YOL GÜZERGAHLARI 133 G.3-9 RENT A CAR... 134 G.3-10 İLİMİZ VE İLÇELERİNDE ŞEHİRİÇİ ULAŞIMINI SAĞLAYAN TAKSİ DURAKLARI VE ADRESLERİ. 134 G.3-11 TURİZM İŞLETME BELGELİ KONAKLAMA TESİSLERİ.... 134 G.3-12 YEREL YÖNETİM BELGELİ KONAKLAMA TESİSLERİ.... 134 G.3-13 YEREL YÖNETİM BELGELİ PANSİYONLAR.... 135 G.3-14 YEREL YÖNETİM BELGELİ PANSİYONLAR.... 136 G.3-15 ÖZGÜN YEMEKLER VEREN LOKANTALAR.... 137 G.3-16 PASTANELER-ÇAY BAHÇELERİ.... 137 G.4-1 KONAKLAYAN TURİSTLERİN GİRİŞ VE GECELEME SAYILARI.... 138 H.2-1 TARIM ALANININ DAĞILIMI.... 141 H.2-2 SULU TARIM ALANININ DAĞILIMI.... 142 H.2-1 1.1-1 İLİMİZDEKİ BUĞDAYGİLLER EKİLİŞ ÜRETİM VE DEĞERLERİ... 142 H.2-1 1.3-2 İLİMİZDEKİ YEM BİTKİLERİ EKİLİŞ ÜRETİM VE DEĞERLERİ.... 143 H.2-1 1.4-1 İLİMİZDEKİ ENDÜSTRİYEL VE YUMRULU BİTKİLERİN EKİLİŞ ÜRETİM VE DEĞERLERİ.... 143 H.8 İLİMİZDEKİ MEYVE AĞAÇLARI, ÜRETİM VE VERİM DEĞERLERİ.. 144 H.2-1 2.2-1 İLİMİZDEKİ SEBZE ÜRETİMİ.... 144 H.2-1 2.2-2 İLÇELERE GÖRE ÖRTÜ ALTI SEBZECİLİĞİ YAPAN KÖY VE İŞLETME SAYISI.... 145 H.2-1 2.3-1 DIŞ MEKAN SÜS BİTKİLERİ.... 145 H.2-1 2.3-2 İÇ MEKAN SÜS BİTKİLERİ. 146 H.2-2.1-1 İLİMİZDEKİ BÜYÜKBAŞ HAYVAN SAYISI.... 146 H.2-2.2-1 İLİMİZDEKİ KÜÇÜKBAŞ HAYVAN SAYISI.... 146 H.2-2.3-1 İLİMİZDEKİ KÜMES HAYVANI SAYISI.... 147 H.2-2.4-1 İLİMİZDEKİ SU ÜRÜNLERİ İŞLETMELERİ.... 147 H.2-2.6-1 İLİMİZDEKİ KOVAN SAYISI.... 148 H.4.1-1 ET VE ET ÜRÜNLERİ ÜRETİM TESİSLERİ VE KAPASİTELERİ.... 148 H.4.2-1 TARIMSAL SANAYİ TESİSLERİ.... 149 H.4.2-2 İLİMİZDEKİ TAVUKÇULUK İŞLETMELERİ.... 150 H.4.2-3 İLİMİZDEKİ ET/TAVUK İŞLETMELERİ.... 150 H.5-1 ÜRETİM GRUPLARINA GÖRE ZİRAİ İLAÇ TÜKETİMİ.... 151-152-153 H.5.2-1 BARTIN İLİ VE İLÇELERİNE AİT YILLIK GÜBRE TÜKETİMİ..... 155 H.5.3-1 TOPRAK KULLANIMI..... 155 I.1.3-1 ATİM YILLIK FİİLİ ÜRETİM MİKTARLARI..... 158 I.1-4 BARTIN İLİ VE İLÇELERİNDE FAALİYET GÖSTEREN KUM-ÇAKIL-TAŞ TOPRAK OCAKLARI.... 159 J.1.1-1 AMASRA LAVVARI ÜRETİMİ TAŞKÖMÜRLERİNİN KALORİFİK DEĞERLERİ(Kcal/Kg.).... 164 xx
K.2-1 SANAYİNİN BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE DAĞILIMI. 170 K.3-1 SANAYİNİN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI. 170 K.4-1 İLİMİZDEKİ İŞYERİ SAYILARI VE İSTİHDAM DURUMU 171-172-173-174-175 K.4-2 2011 YILI İŞYERİ SAYILARI VE İSTİHDAM DURUMU... 175 K.5.1 SANAYİ GRUPLARINA GÖRE ÜRETİM TEKNOLOJİSİ VE ENERJİ KULLANIMI. 176 K.6.1-1 KİMTAŞ KİREÇ 5-12 NO LU KAYNAKLARIN KÜTLESEL DEBİLERİ. 176 K.6.1-2 KİMTAŞ KİREÇ TOZ VE GAZ EMİSYONLARININ TOPLAM KÜTLESEL DEBİLERİ.... 177 K.6.1-3 IŞIKLAR İNŞAAT TOPLAM EMİSYONLAR. 177 K.6.1-4 ÖZ-SÜT GAZ EMİSYONLARI ÖLÇÜM SONUÇLARI. 177 K.6.1-5 TÜRKİLİ TOPLAM EMİSYONLAR. 177 K.6.1-6 BARTIN ÇİMENTO SAN.VE TİC.A.Ş.EMİSYON ÖLÇÜM SONUÇLARI.. 177 K.6.2-1 ALICI ORTAMA ATIKSU DEŞARJ EDEN SANAYİ TESİSLERİ VE ANALİZ SONUÇLARI.... 178 K.6.2-2 İLİMİZDEKİ TESİSLERİN SKKY YE GÖRE TABLO DEĞERLERİ... 178 L.2.1.2-1 2011 YILI DEVLET YOGT DEĞERLERİ 179 L.2 CİNSLERİNE GÖRE İLİMİZDEKİ ARAÇ SAYILARI. 183 L.2.3.1-1 BARTIN LİMANI YÜK İCMALİ. 184 L.5 BARTIN HAVAİ VE YER ALTI KABLO DURUMU... 185 L.5-1 GÜVENLİK SERTİFİKASI İŞLEMLERİ. 186 M.3.2-1 BARTIN İLİ İLKÖĞRETİM KURUMLARI MEVCUT DURUMU. 190 M.3.2-2 BARTIN İLİ ORTAÖĞRETİM KURUMLARI MEVCUT DURUMU. 190 M.3.2-3 BARTIN İLİ İLKÖĞRETİM OKULLARI (ÖZEL). 190 M.3.2-4 BARTIN İLİ İLKÖĞRETİM OKULLARI (RESMİ+ÖZEL). 191 M.3.2-5 BARTIN İLİ OKUL ÖNCESİ EĞİTİM...... 192 M.3.2-6 BARTIN İLİ YATILI İLKÖĞRETİM OKULLARI.... 192 M.3.2-7 BARTIN İLİ İLKÖĞRETİMDE OKULLAŞMA ORANI.... 192 M.3.2-8 BARTIN İLİ ORTAÖĞRETİM GENEL BİLGİLER.. 193 M.3.2-9 BARTIN İLİ ÖZEL ÖĞRENCİ YURTLARI.... 193 M.3.2-10 ORTAÖĞRETİM KURUMLARI ÖĞRENCİ PANSİYONLARI... 193 M.3.2-11 BARTIN İLİ MERKEZ İLKÖĞRETİM OKULLARI.... 194 M.3.2-12 BARTIN İLİ MERKEZ BİRLEŞTİRİLMİŞ İLKÖĞRETİM OKULLARI...... 195 M.3.2-13 BARTIN İLİ MERKEZ İLÇE LİSELERİ..... 195 M.3.2-14 AMASRA İLÇESİ BİRLEŞTİRİLMİŞ İLKÖĞRETİM OKULLARI.... 196 M.3.2-15 AMASRA İLÇESİ İLKÖĞRETİM OKULLARI.... 196 M.3.2-16 AMASRA İLÇESİ LİSELERİ...... 196 M.3.2-17 KURUCAŞİLE İLÇESİ BİRLEŞTİRİLMİŞ İLKÖĞRETİM OKULLARI. 196 M.3.2-18 KURUCAŞİLE İLÇESİ İLKÖĞRETİM OKULLARI. 196 M.3.2-19 KURUCAŞİLE İLÇESİ LİSELERİ.. 196 M.3.2-20 ULUS İLÇESİ İLKÖĞRETİM OKULLARI.. 197 M.3.2-21 ULUS İLÇESİ LİSELERİ.... 197 M.4.1-1 İŞKUR İŞBAŞVURULARI VE İŞE YERLEŞTİRMELERİ... 197 M.4.1-2 İŞKUR TEMEL GÖSTERGELER...... 200 M.4.1-3 İŞSİZLİK SİGORTASI ÖDEMELERİ.... 201 xxi
M.6.1-1 BARTIN İLİNİN NÜFUSU..... 201 M.6.2-1 BARTIN NÜFUSUNUN YAŞ VE CİNSİYET DAĞILIMI... 203 M.6.3-1 İLÇELERE GÖRE ŞEHİR VE KÖY NÜFUSLARI... 203 M.6.4-1 İLÇELERE GÖRE NÜFUS ARTIŞ HIZI... 204 N.1-1 BARTIN İLİ VE İLÇELERİNDE OLUŞAN KATI ATIK KOMPOZİSYONU.. 204 N.1-2 BARTIN İLİ VE İLÇELERİNDE OLUŞAN KATI ATIK DEPOLAMA SAHALARININ MEVCUT DURUMU.... 205 N.1-3 MEVCUT DEPONİ LALANLARINA ALTERNATİF ALAN BELİRLENDİ/ BELİRLENMEDİ DURUMU.... 205 O.1.1.1-1 BARTIN İLİ ARAÇ YOĞUNLUĞU... 210 P.1.2-1 1998 YILI HEYELAN AFETİ İCMALİ. 215 P.1.3-1 1998 YILI SEL AFETİ İCMALİ.... 215 R.1.1-1 BARTIN İLİ SAĞLIK KURUMLARI DAĞILIMI.. 224 R.1.1-2 BARTIN İLİ ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI.. 224 R.1.2 BARTIN İLİ YILLARA GÖRE BİLDİRİMİ ZORUNLU HASTALIKLARIN VAKA SAYILARI.... 224 R.1.2.1-1 2000 YILI İÇERİSİNDE YAPILAN SU KONTROL FAALİYETLERİ 225 R.1.2.1-2 2001 YILI İÇERİSİNDE YAPILAN SU KONTROL FAALİYETLERİ 225 R.1.2.1-3 2002 YILI İÇERİSİNDE YAPILAN SU KONTROL FAALİYETLERİ 225 R.1.2.2-1 DENİZ KİRLİLİĞİ İZLEME FORMU 226 R.6 İLDEKİ ZOONOZ HASTALIKLAR VE HASTALIĞA YAKALANAN KİŞİ SAYISI.. 227 R.1.4-1 AŞILAMA ÇALIŞMALARI..... 228 R.1-5 BEBEK ÖLÜMLERİ..... 229 R.9 BÜTÜN ÖLENLERİN YAŞ VE CİNS GRUPLARINA DAĞILIMI 229 R.1-7 AİLE PLANLAMASI ÇALIŞMALARI. 229 xxii
(A). COĞRAFİ KAPSAM A.1. GİRİŞ Bartın İli, Batı Karadeniz Bölgesi nde Zonguldak-Karabük ve Kastamonu İlleri arasında kalan çevresindeki illere göre göreceli de olsa daha düz bir coğrafyaya sahip ilimizdir. Bartın kent merkezi Bartın Çayı nın denize döküldüğü Boğaz Mevkii nden yaklaşık 15 km içeride Bartın Irmağı ve kollarının oluşturduğu ova üzerine kurulmuştur. İl adını içinden geçen ve antik çağlarda adı Parthenios olan Bartın Çayı ndan almaktadır. Sular Tanrısı anlamına gelen Parthenios mitolojide Okenaus un oğludur. Parthenios un diğer bir anlamı Genç Bakire ya da Genç kızlar için Koro Türküleri dir. İlyada adlı kitabında Homeros Troya Savaşı na katılan Enetleri anlatırken Parthenios Irmağı nın suladığı ülkeden gelen yiğitler demektedir. M.Ö. 70 yılında Romalılar,Pontus Krallığı nın egemenliğine son vererek yöreye yerleştiler. Roma döneminde bölgenin adı Paflagonya olarak anıldı. Amasra şehri eyaletin Pontus kısmının başkenti oldu. Türklerin bölgeye akınları 1084 yılında başladı. 1084 yılında Emir KARATİGİN Bartın, Safranbolu, Devrek, Kastamonu, Sinop ve Çankırı yı kapsayan bir Türk Emirliği kurdu. 1096 yılında başlayan 1. Haçlı Seferleri ile Bizans ve müttefik ordular, Türkleri sürerek bölgeyi yeniden Bizans topraklarına kattılar. 11. yüzyılın sonunda Anadolu Selçukluların eline geçen Bartın 1326 da Kastamonu ve çevresine egemen olan Çandaroğulları Beyliği nin, 1392 den 20. yüzyıla kadar da Osmanlı İmparatorluğu nun sınırları içinde yer aldı. Per Minas BIJIŞKYAN ın Pontos Tarihi adlı 1998 yılı basımlı kitabında Bartın için...kilimli burnu yirmi beş mil beridedir. Yakınında Çiniz burnu ve içinde eski bir kale ile bir kilise bulunan Güzelcehisar vardır. Bazılarına göre, buraya eskiden Silios denirdi ve Bileos adlı bir ırmak vardır. Eski yazarlar bu taraflarda Sankarika adlı bir limanı zikrederler. Bartın veya Bartenos şehri, on sekiz mil ötede olup Türk ve Rumlarla meskundur. Buradaki Bartın adını taşıyan büyük bir ırmağın ağzı derin bir liman olup gemiler içerde on mil kadar ilerleyebilir. Nehrin ağzında bir kaya vardır. Ksenofon un on bin askeri, çiçekli ovanın içinden akan bu nehri geçmekten korkmuşlardır. Burada Diana ilahesinin tapınağı bulunduğu için mevki e ve nehre Bakire (Bartenos) adı verilmişti. Adı geçen nehir sikkelerde dirseğini suyun çıktığı bir kayaya vermiş vaziyette yatmış ve sağ elinde bir kamış tutmuş bir çocuk ile resmedilmiştir. Horenli Moses, bu nehri Bartenios, başşehri Klodiopolis yani Kastampoli olan bölgeyi de Onoria olarak zikreder. denilmektedir. Ayrıca yukarıda adı geçen Pontus Tarihi adlı kitapta Amasra için; Eski adı Amastris olan bu şehir, Bartın ın on sekiz mil ötesindedir. Buradaki yüksek burnun iki tarafındaki koylardan batıdakinin iki yerine gemiler yanaşabilir. Yakınından Sita çayı akar. Amasra nın mevkii pek iyi değilse de toprak çok verimlidir. Şehir, eski şehrin kalıntıları ile yapılmıştır. Burada önce Sezam, Çitor, Kromna ve Dios adlı dört köy vardı fakat sonra, Amastris adlı İranlı bir kraliçe köyleri birleştirerek bir şehir kurmuş, halkı da çoğaltmıştır. 1
Arrianos zamanında meşhur bir liman şehri olan Amasra nın limanı bugün, nehirlerin getirdiği kumlarla yer yer tıkanmış olup iki liman birbirinden altı yüz kadem uzakta kalmıştır. Amasra sikkesinin bir yüzünde, sağ elinde dümen, solundabereket boynuzu tutmuş vaziyette kısmet ilahı, diğer yüzünde deniz ilahı Poseidon resmedilmiştir. Amasralılar hemen bütün ilahların adına sikke darb etmişler, ayrıca, orada doğmuş diye, Homeros un resmi ile de sikke çıkarmışlardır. Toprağın bereketini işaret etmek için şarap ilahı Bakküs ün, şifalı otların çokluğundan dolayı da, yanında bir yılan olduğu halde ilah Asklepios un resimleri ile de sikkeler kestirmişlerdir. Amasra ya, İskender den sonra Mihridates hakim olmuş, Cenovalılardan sonra da Fatih Sultan Mehmed fethederek halkın büyük bir kısmını İstanbul a naklettirmiştir. Hayırsever, tatlı dilli insanlar olan Amasralıların çoğu çıkrıkçıdır. Şehirde pek çok eski kalıntılar vardır. Kıyıdan yukarıda yüksek bir yerde bir ağacın altında bulunan yedi ayak boyunda bir taş kaidenin bir tarafında, Latince olarak Atıfetli Kral Vibios Koççianos yazılıdır, diğer taraflarda da üç çelenk ve bir bayrak hakkedilmiştir. Yerliler, bu kaidenin üzerinde vaktiyle atlı bir heykelin olduğunu söylerler. Kaidenin yanında bir kilise harabesi vardır. Ovada başlıkları ile mermer sütunlar, batı tarafında da Cenovalılardan kalmış 140 adım uzunluğunda ve 54 adım genişliğinde tuğladan yapılmış bir bina vardır. Kuzey tarafta, dört cihetten manzaraya açık ve on sekiz kadem yüksekliğinde, sütunlarının yerleri belli bir vaziyette mermer bir hol vardır. Bunun önünden küçük bir çay akar. Biraz ötede, biri Korent üslubundan yirmi bir kadem uzunluğunda ve üç kadem kalınlığında olmak üzere bazı sütunlar mevcuttur. Tepe üzerinde, yalnız dört sütunu ile holü mevcut büyük bir bina harabesi vardır. Bu binanın duvarının yüksekliği elli beş kadem, uzunluğu altmış kadem kadardır. Burada, aynı zamanda, yüz elli kadem uzunluğunda bir set ve ağaçlarla kapanmış bir hol vardır. Keza yüz adım ötedeki tepenin üzerinde büyük bir harabe ve yüksekliği yirmi dört kadem, derinliği otuz kadem ve genişliği onsekiz kadem olan bir lahid vardır.... denilmektedir. A.2. İL VE İLÇE SINIRLARI Bartın ili nde Merkez dahil olmak üzere Amasra, Kurucaşile ve Ulus tan oluşan 4 ilçe, 268 köy bulunmaktadır. Bartın il ve ilçe sınırları Harita A.1. de gösterilmiştir. Harita A.2. Bartın İl ve İlçeleri 2
A.3. İLİN COĞRAFİ DURUMU Bartın, Karadeniz Bölgesi nin Batı Karadeniz Bölümü nde 32 o 22 doğu boylamı, 41 o 37 kuzey enlemi üzerinde, 2143 km 2 lik yüzölçümüne sahip bir ilimizdir. Doğuda Kastamonu, güneyde Karabük, batıda Zonguldak ve Kuzeyde ise Karadeniz ile çevrilidir. 59 km.lik sahil şeridine sahip olan İl, denizden 12 km içeride kurulmuş ve içerisinden geçen Bartın Çayı ile çevrilmiştir. Bartın Çayı; Ulus İlçesinden gelen Gökırmak, Kozcağız Beldesinden gelen Kozcağız derelerinden oluşan su yolu ulaşım olanağı olan bir akarsudur. Doğusundan ve batısından dağlarla çevrili olan Bartın da dağlar oldukça dik, sahiller ise sarp ve kayalıktır. Bununla birlikte İl merkezine inildikçe düz ovalar dikkati çekmektedir. Bartın, Batı Karadeniz in verimli ovalarına sahip bulunmaktadır. (Kaynak : 1999 Yılı Bartın İlinin Yıllık Sanayi, Ekonomik ve Ticari Durumu Hakkında Rapor,Bartın-2000) A.4. İLİN TOPOĞRAFYASI VE JEOMORFOLOJİK DURUMU Bartın ili Batı Karadeniz Bölgesi sınırları içerisindedir. Bölge genelinde dağlar denize paralel olarak uzanmaktadır. Bölgede yükseltiler kuzeydoğu-güneybatı gidişlidir. Bartın ili çevresindeki dorıklar Tavacık Tepe (399 m), Kuruolukbaşı Tepe (455 m), Sandıkbaşı Tepe (506 m) ve Dinlence Tepe (488 m) dir. Bartın dan Karadeniz kıyısına doğru yaklaştıkça yükselti artarak falezler meydana getirmekte, iç bölgelere doğru yaklaştıkça, yumuşak peneplen bir topografya özelliği göstermektedir. Özellikle Jura-Alt Kreatase yaşlı kireç taşları yüksek dorukları oluşturmaktadır (MTA, 1984). A.5. JEOLOJİK YAPI VE STRATİGRAFİ A.5.1. Metamorfizma ve Mağmatizma Bartın ili jeolojik olarak Karbonifer yaşlı kömürlü birimler ile Üst Kretase yaşlı volkanik birimlerden meydana gelmektedir. Bartın ili çevresinde herhangi bir metamorfik birim oluşmamıştır. Üst Kretase yaşlı yay volkanizması bölge genelinde tabanda Gökçetepe formasyonu ile başlar, Bayat, Dinlence, İkse formasyonları ile devam eder ve Kazpınar formasyonu ile son bulur. Bayat, Dinlence, İkse ve Kazpınar formasyonu içerisindeki andezit, aglomera, tüf, tüflit ve volkanoksitlerin alertasyonu ve günlenmesiyle oluşan bozulma ürünleri çok geniş alanlar kaplamaktadır. Bu kayaçların bozuşması ile sahada killeşme ve zeolitleşmelere rastlanmamıştır (MTA,1984). 3
A.5.2. Tektonik ve Paleocoğrafya Tektonik: Bartın ili ve çevresi Türkiye Deprem Harıtası na göre 1. Derece Deprem Bölgesinde bulunmaktadır. Aynı zamanda Kuzey Anadolu Fay Hattı nın tali fayı olan Amasra Fayı Bartın ilinin doğusundan geçmektedir. Kuzey Anadolu Fay Hattı ise ilin 132 km uzağından geçmektedir. Depremsellik emniyeti M=6,8 > 7,2 civarındadır. Paelocoğrafya : Tokay M. (1954 1955) Filyos Çayı Ağzı-Amasra-Bartın Bölgesinin Jeolojisi adlı çalışmasında; bölgede en yaşlı kayaç olarak Üst Silüriyen yada Alt Devoniyen yaşlı demirli killi gre şistler olarak tanımladığı İnkum formasyonu üzerine uyumlu olarak devoniyen kireç taşları, dolomitik kireçtaşı ve dolomitleri üç ayrı birim olarak ele almıştır. Vizeen de denizel kalker ara katkılı şist ve greli şistlerden sonra Üst Vizeen de karasal ortama ait Namuriyen-Westafliyen çökellerini belirtmektedir. Permiyen de Hersiniyen kıvrımlanması görülür. Alt Kretase deki tarnsgeresyonla Barremiyen ve Alt Apsiyen de gre, greli marn ve urgeniyen fasiyesli kalker üzerine Turoniyen e kadar sığ ve derin denizel çökeller gelmektedir. Daha sonra volkanik seviyeler ayırtlanmış, Lütesiyen in fliş fasiyesini gösterdiğini belirtmiştir (MTA, 1984). 4
5 Harita A.5.2. Bartın ve Çevresinin Jeolojik Haritası
KAYNAKLAR - Bartın Yıllık Sanayi, Ekonomik ve Ticari Durum Raporu, 1999 - MTA Genel Müdürlüğü, Batı Karadeniz Bölge Müdürlüğü 6
- - 2068,3 Yıllık (B). DOĞAL KAYNAKLAR B.1. ENERJİ KAYNAKLARI B.1.1. Güneş Tablo B.1.1. Güneşlenme Süresi ve Güneşlenme Şiddeti Meteorolojik Elemanlar Aylar I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Günlük Ort.Güneşlenme Süresi (saat,dakika) 66, 2 100, 7 123, 4 105,6 177,4 242, 4 327, 1 288, 9 269, 1 154, 0 132, 9 80,6 Günlük Ort. Güneşlenme Şiddeti (cal/cm 2.dak.) - - - - - - - - - - - - Aylık En. Yük. Güneşlenme Şiddeti (cal/cm 2.dak.) - - - - - - - - - - - - ( Kaynak: İl Meteoroloji Müdürlüğü,2012) B.1.2. Su Gücü İlin toplam su potansiyeli 1248.38 hm 3 /yıl dır. ( Kaynak : DSİ 233. Şube Müdürlüğü) Ancak denizlerde dalga enerjisi ve dalga yüksekliğine ilişkin ölçümlere ulaşılamamıştır. B.1.3. Kömür Amasra A, Amasra B Yatağı Türkiye de taşkömürü üretiminin yapıldığı ikinci İl olan Bartın da; TTK Kurumunca işletme faaliyetinin sürdürüldüğü ve Amasra A bölgesi olarak ifade edilen 13.3 km 2 lik bölge ile, TTK işletme sınırlarından Bartın a kadar uzanan ve 900 kotunda tevsii projesinin uygulandığı ve Amasra B bölgesi olarak ifade edilen bölgelerde taşkömürü aşağıda belirtilen özelliktedir. Tablo B.1.3. Amasra A B Kömür Yatakları Potansiyeli Yatağın Adı Rezerv Çeşidi Miktarı (Ton) Görünür Rezerv 172.776.353 Amasra A - B Muhtemel Rezerv 115.052.000 Mümkün Rezerv 121.535.000 Hazır Rezerv 354.555 409.717.908 Toplam Bu rezerv miktarı, TTK rezervlerinin %35 ini teşkil etmektedir. Bunun yanında rödevans usulle işletmeye açılan Kurucaşile Pelitovası nda da kömür üretimi yapılmaktadır (MTA, ATİM). 7
B.1.4. Doğalgaz Bartın İli sınırları içerisinde bilinen her hangi bir doğalgaz rezervi bulunmamaktadır. B.1.5. Rüzgar Meteoroloji Genel Müdürlüğü nden edinilen bilgilere göre İlimizde yönlere ve aylara göre rüzgar enerjisinin bazı özellikleri aşağıda belirtilmiştir. Tablo B.1.5. Yönlere ve Aylara Göre Rüzgarın Ortalama Hızı Aylar I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Hakim Rüzgar Yönü ESE SSE S W WSW ESE SSW SSE SSE E E ESE Ort. Rüzgar Hızı 1,0 1,1 1,3 1,6 1,5 1,4 1,4 1,9 1,4 1,2 1,0 0,9 En Şid. Rüzgar Yönü N W NNE W NNE SSW N NNE NNW SSW NNE NNE En Şiddetli Rüzgar Hızı 10,8 14,9 13,6 14,8 11,4 12,2 11,2 10,4 11,3 14,2 1,6 11,5 B.1.6. Biyokütle Odun, Bartın İli sınırları içersinde özellikle orman içerisindeki köy yerleşimlerinde enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır. Orman İşletme Müdürlüğü İşletme Şefliklerince orman köylülerine hane başına 10 ster odun dağıtılmaktadır. Bunun dışında ayrıca yöresel ekmek pişiren taş fırınlarında odun enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır. B.1.7. Petrol Bartın İli sınırları içerisinde bilinen her hangi bir petrol rezervi bulunmamaktadır. B.1.8. Jeotermal Sahalar İlde jeotermal kaynak bulunmamaktadır. B.2. BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK B.2.1. Ormanlar Bakınız F.1. B.2.1.1. Odun Üretimine Ayrılan Tarım Alanları B.2.2. Çayır ve Mera Bakınız F.2. B.2.3. Sulak Alanlar İlde sulak alan tanımına giren sulak alan bulunmamaktadır. 8
B.2.4. Flora Bartın İli ve çevresinde 4 adet endemik bitki türü tespit edilmiştir. Bu endemik bitkilerin ad ve populasyonları aşağıdaki gibidir. Centaurea kilaea - Dar populasyon Centaurea cadmea - Dar populasyon Abies nordmanniana subsp. Normandiana Campanula lyrata subsp. lyrata Normal (Kaynak : Z.KAYA Bartın Florası 1999) B.2.5. Fauna Karasal Habitatlar; tarım alanlarından yoğun bir bitki örtüsü ile kaplı olan dağlara kadar kuşlar ve memeli hayvanlar için yaşama alanlarıdır. Binlerce yıl boyunca süre gelen andropojenik (insan etkisi) etkilerle doğal alanlarda yaşayan hayvanların habitatları gitgide sınırlanmış,yaşama alanları daraltılmıştır. Özellikle yerel memeli türleri ile diğer fauna elemanları daha uygun yaşama ortamlarına çekilmektedirler. Tablo B.2.5-1 Memeli Türleri Memeli Türü Türkçe İsmi Bern Sözleşmesi Canis aureus Çakal* III Canis lupus Kurt** I Capreolus capreolus Karaca** II Cervus elaphus Kızıl Geyik** I Herpestes Ichneuman Kuyruksüren* III Lepus europaeus Yaban Tavşanı* III Lynx lynx Vaşak*** I Martes foina Kaya Sansarı* III Martes martes Ağaç Sansarı* III Mustela navilis Gelincik** II Oryctalogus cunicullus Ada Tavşanı* III Sciuridae familyası Sincap familyasındaki tüm türler** I Sus scrofa Yaban Domuzu* III Ursus arctos Boz ayı** I Vulpes vulpes Tilki* III Yanlarında (*) ile gösterilen türler Merkez Av Komisyonunca (MAK) nca avına belli sürelerde izin verilen av hayvanlarıdır. Yanlarında(**) ile gösterilen türler (Mülga) Çevre ve Orman Bakanlığı ve MAK nca koruma altına alınan av ve yaban hayvanlarıdır. Yanlarında (***) ile gösterilen türler uluslar arası kırmızı listede bulunan memelilerdir ve (Mülga) Çevre ve Orman Bakanlığı ve MAK nca koruma altına alınan av ve yaban hayvanlarıdır. 9
Bu bölgede yaşayan ve sıkça görülen bazı önemli kuş türleri Tablo B.2.5-2 te gösterilmiştir. Tablo B.2.5-2 Önemli Kuş Türleri Tür Türkçe İsmi Bern Sözleşmesi Accipiter nisus Atmaca** Alcedo atthis Yalı Çapkını** I Anas acuta Kılkuyruk* III Anas crecca Çamurcun* III Anas platyrhynchos Yeşilbaş* III Anas querqueluda Çıkrıkçın* III Anas strepera Boz Ördek* III Anser albifrons Sakarca* III Aquila chrysaetos Kaya Kartalı** I Aythya marila Karabaş Pakta* III Buteo buteo Şahin** I Caprimulgus europaeus Çobanaldatan** I Carduelis carduelis Saka** I Circus aeruginosus Saz Delicesi** I Columba livia Kaya Güvercini* III Columba palumbrus Tahtalı* III Corvus corone corone Kara Leş Kargası* III Corvus corone pallescens Leş Kargası * I Corvus frugilegus Ekin kargası* III Coturnix coturnix Bıldırcın* III Delichon urbia Ev Kırlangıcı** I Dendrocopos syriacus Alaca Ağaçkakan** I Dryocopus martius Karaağaçkakan** I Falco tinnunculus Kerkenez** I Fringilla coelebs İspinoz** II Gallinago gallinago Su Çulluğu* III Garrulus glandarius Alakarga* III Melanitta nigra Kara Ördek* III Milluus migrans Karaçaylak** I Parus palustris Kayın Baştankarası** I Passer domesticus Şehir Serçesi* III Pica pica Saksağan* III Pivus viridis Yeşil Ağaçkakan ** I Pterocoles orientalis Bağırtlak** II Scolopax rusticola Çulluk * III Streptopelia deceocto Kumru** II Streptopella turtur Üveyik* III Sturnus vulgaris Sığırcık** II Turdus merula Karatavuk* III I Yanlarında (*) ile gösterilen türler Merkez Av Komisyonunca (MAK) nca avına belli edilen zamanlarda izin verilen av hayvanlarıdır. Yanlarında (**) ile gösterilen türler (Mülga) Çevre ve Orman Bakanlığı ve MAK tarafından koruma altına alınan av ve yaban hayvanlarıdır. 10