1 Kıbrıs ın kuzey kesiminde Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma ve Bilişim Sektör Programı EuropeAid/127043/C/SER/CY Genç Profesyoneller için İş Planı Hazırlama Eğitimi KTSO, 25 Ocak 2013 Oya Koçak Barçın
2 Neden bir İş Planı na İhtiyacımız Var? Sorular sormak, cevaplar bulmak Anlamak ve anlatabilmek Takip, kontrol, organizasyon Sorumluluklar ve yükümlülükleri belirlemek Değişiklik yapabilme Öngörüler/hayaller için temel oluşturmak Geneleksel vs. modern Basit düşünceler değil, basit cümleler
3 «Plan hiçbirşeydi, asıl mesele planlamaktı.» General Dwight Eisenhower «Planlamadaki başarısızlık, başarısızlığı planlamaktır.» Mükemmel bir iş planı, sahibinin parmak izi gibidir kişiye/işe özeldir; güçlü yönlerden faydalanır, zayıf yönleri telafi eder.
4 Anlamamız Gereken Kavramlar İş Planı Şirket Profili Proje Fizibilite Hibe Kredi Vs.
5 İlgilenmemiz Gereken Konular 1. İş fikriniz nedir? 2. İşinize uygun model hangisi? 3. Sizin sunduğunuz ürünü/hizmeti farklı yapan nedir? 4. Piyasa büyüklüğü nedir, siz ne kadar büyüyeceksiniz? 5. Sizin rolünüz ne olacak? 6. Takımınızda kimler var? 7. Müşterileriniz kimler, özellikleri ne? 8. Ne kadar sermayeye ihtiyacınız var, ne kadar para kazanacaksınız? 9. Sermayeyi nereden bulacaksınız? 10. Başarınızı nasıl ölçeceksiniz? 11. Kilometre taşlarınız neler?
İş Kurma Sürecinden Önce Yanıt Aranması Gereken Sorular 6 Bu ürün/hizmeti kimler ve neden talep eder? Sunulmak istenen ürün/hizmeti yeterince tarif edebiliyor musunuz? Bu iş için gerekli olan temel yetenekler nelerdir? Benzer ürün/hizmeti sunan potansiyel rakipler kim?
İş Kurma Sürecinden Önce Yanıt Aranması Gereken Sorular 7 Ürün/hizmet için arzdan fazla talep var mı? Bu yeni ürün/hizmet için talep yaratılabilir mi? İşin temel başarı kriteri nedir? İşin gerektirdiği çaba / kişisel katkılar girişimcinin özelliklerine uygun mu?
8 Özet Kim? İş fikrinin tanımı Ne? Girişimcinin kişisel özellikleri İş kurma süreci planı Nerede? Girişimcinin iş fikrini seçme nedenleri Piyasa? Girişimcinin hedefleri Para? İşin kuruluş dönemi planı İş fikrinin sektörel özellikleri İşletmenin ilişki içinde olacağı piyasalar İşletmenin rakipleri Ürün/hizmetin sunumunda vurgulanacak özellikler (mukayeseli üstünlük) Ürün/hizmeti müşterilere tanıtma/ulaştırma metotları İşyerinin özellikleri Örgütlenme ve yönetim planı Finansal kaynaklar
9 1.İş planı özeti 2.Girişimci 1.1. Girişimci 1.2. İş fikrinin kısa tanımı 1.3. Genel olarak iş kurma süreci planı 2.1. Girişimcinin kişisel özellikleri 2.2. Girişimcinin iş fikrini seçme nedenleri 2.3. Girişimcinin hedefleri 3. Kurulacak işin temel nitelikleri ve kuruluş dönemi planı 3.1. İşin sahip olacağı yasal statü 3.2. İşin kuruluşunda ortaklık yapısı ve özellikleri 3.3. İşin kurulması için alınması gerekli izinler, ruhsatlar ve diğer resmi dokümanlar
10 1.İŞ PLANI ÖZETİ İş planınızın içinde yer alan bilgilerin en önemlilerinin biraraya getirilmesinden ve planın özetlenmesinden oluşur. Plana dahil olan insanlar, fikir, piyasa, rekabet, strateji hakkında okuyucuda fikir oluşturulur. İki sayfadan uzun sürmemesi ve en son yazılması önerilir. 1.1. GİRİŞİMCİ Girişimi yapan kişi/kişiler ile ilgili kısa/genel bilgi verilir. 1.2. İŞ FİKRİNİN KISA TANIMI Kim, ne, nerede, nasıl, ne zaman, neden?????? 1-2 paragraf 1.3. GENEL OLARAK İŞ KURMA SÜRECİ PLANI İşletme yerinin seçilmesinden, faaliyete geçişe kadarki süreç madde madde yazılır.
11 2.GİRİŞİMCİ 2.1. GİRİŞİMCİNİN KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ - Kişisel Bilgiler - Eğitim Durumu - İş tecrübesi - Bilgi-Beceri ve Deneyimler İş fikrinizin başarısı açısından olumlu etkileri olacağına inandığınız diğer bilgi, beceri ve deneyimleriniz. 2.2. GİRİŞİMCİNİN İŞ FİKRİNİ SEÇME NEDENLERİ 2.3. GİRİŞİMCİNİN HEDEFLERİ Kısa, Orta, Uzun dönem hedefler Kriterlere göre ciro, ulaşılması düşünülen bölge, müşteri sayısı, ürün çeşitliliği, üretim miktarı, istihdam.
12 3. KURULACAK İŞİN TEMEL NİTELİKLERİ ve KURULUŞ DÖNEMİ PLANI 3.1 İşin Sahip olacağı yasal statü 3.1.1 Girişimci işi hangi işletme türüne göre kuracaktır? Nedenleri nelerdir? 3.2 İşin kuruluşunda ortaklık yapısı ve özellikleri 3.2.1 Kurulacak işletmenin ortakları kimlerdir ve ortaklık pay dağılımı nedir? Kurucu Ortaklar Ortaklık Payları 3.2.2 Ortakların işletmeye katkıları neler olacaktır ve işletmede alacakları görevler nelerdir? Ortak varsa hangi ortak ne görev üstlenecek? 3.3. İşin kurulması için alınması gerekli izinler, ruhsatlar ve diğer resmi dokümanlar İlgili daire, tahmini süre ile
13 4.İş fikri için piyasa ve talep özellikleri araştırması 4.1. İş fikrinin içinde bulunduğu sektörün özellikleri 4.2. İşletmenin ilişki içinde olacağı piyasalar ve genel özellikleri 4.3. Ürün ve/veya hizmetlerin hedef müşteri kitlesi ve talebin özellikleri 4.4. Rakipler ve özellikleri 4.5. Ürün ve/veya hizmetlerin hedef müşterilere sunumunda vurgulanacak temel özellikler 5. İşletmenin uygulayacağı pazarlama planı 5.1. Satış ve pazarlama çalışmalarında temel hedefler 5.2. Rekabete yönelik önlemler 5.3. Tahmini satış planı 5.4. Ürün ve/veya hizmetlerin satış bedelleri 5.5. Ürünleri ve/veya hizmetleri hedef kitleye ulaştırma metotları 5.6. Ürün ve/veya hizmetleri hedef kitleye tanıtma metodları 5.7. Pazarlama çalışmaları aktivite planı
14 4.İŞ FİKRİ İÇİN PİYASA VE TALEP ÖZELLİKLERİ ARAŞTIRMASI 4.1. İş fikrinin içinde bulunduğu sektörün özellikleri Genelinde kaç tane var, ne yapıyorlar, nasıl yapıyorlar, alan, üretim vs. bilgisi. Ürünün global satış trendi, ilginin artışı, vs. Müşteri Piyasası 4.2. İşletmenin ilişki içinde olacağı piyasalar ve genel özellikleri Belirlenen müşteriler kim, neredeler? İşgücü Piyasası Kimleri, ne özellikte insanları çalıştıracaksın? İstediğini burada bulabilecek misin, yoksa getirebilir misin, veya yetiştirebilecek misin? Çözümün ne? Girdi Piyasası Hammadde nerede, nasıl ulaşacaksın, her istediğinde bulunabilecek mi, birden çok tedarikçi var mı? 4.3. Ürün ya da hizmetlerin müşteri kitlesi ve talebin özellikleri Ürünü veya hizmeti kim alacak, alım gücü nasıl? Nasıl ödeyecekler? Peşin mi vadeli mi vs.? 4.4. Rakipler kimlerdir, özellikleri nelerdir? Sizin yaptığınız işi yapan var mı? (onların vermedikleri hizmetler verilebilir) 4.5. Ürün ve hizmetlerin hedef müşterilere sunumunda vurgulanacak temel özellikler Rakiplerden farklı ne yapıyorsun? Senin özelliğin ne?
15 Pazarlama Planı
Pazarlama Planı 16 Değişkenler:
Pazarlama Planı 17 Pazarlama planı; Şirketler Ürünler Pazarlama amaçları Uygulamalar Başarı ölçütleri hakkında bilgileri içerir.
Pazarlama Planı 3 temel soruyu yanıtlamak üzere tasarlanır: 18 Neredeyiz? Şirket hakkındaki bilgiler, güçlü ve zayıf noktalar, rekabet durumu, pazardaki fırsatlar ve tehditler vb. konular ele alınıp incelenir. Nereye Varmak İstiyoruz? Genellikle bir yıllık bir zaman diliminde, girişimcinin amaçlarını içeren, nereye ulaşmak istediğini cevaplamaya çalışan bir sorudur. Nasıl Ulaşabiliriz? Uygulanacak pazarlama stratejisi, bu stratejinin ne zaman ve kimler uygulanacağı, ne kadar harcama yapılacağı sorularına cevap aranır. 18
Etkin bir pazarlama planı: Pazarlama Planı 19 Şirket misyonunu ve amaçlarına paralel tasarlanmalıdır. Doğru varsayımlara ve gerçek bilgilere dayanmalıdır. Var olan kaynakların kullanımını sağlayabilmelidir. (İnsan kaynakları, fiziksel ve finansal kaynaklar gibi) Bir kere yapılıp bırakabilecek bir uygulama olmamalıdır. Kısa, basit ve esnek olmalıdır. Performans ölçümlerini içermelidir.
Pazarlama Planı 20 1.Müşterilerimiz kimlerdir? Nerededir? Ne kadar, neden ve kimden satın alırlar? 2.Rakiplerimiz kimlerdir? Nerededir? Üstün ve zayıf noktaları nelerdir? 3.En büyük rakibimizin kullandığı pazarlama yaklaşımı ve teknikleri nelerdir? 4.Şirketimizin genel amacı nedir? 5.Şirketimizin üstün ve zayıf noktaları nelerdir? 6.Pazardaki fiyat değişmeleri nelerdir? Bu değişimleri ne, kim ve neden başlattı? 7. Rakip ürünler hakkında pazarın tutumu nedir? 8. Ürünlerimiz ve hizmetlerimizin müşterilerimiz için sağladığı yararlar nelerdir? 9. Reklam ve tanıtma çalışmalarımız nelerdir? Hangi yaklaşım daha etkindir? 10. Dağıtımda zayıf ve üstün yönlerimiz nelerdir? Hangi dağıtım konularına odaklanmalıyız?
Yararlanılabilecek kaynaklar: Pazarlama Planı 21 Kayıtlı Veriler Pazar araştırmaları Mesleki yayınlar Ticari yayınlar Teknik dergiler DPÖ Raporları Bakanlık raporları Üretim, dış ticaret vb. istatistikler Gözlemlenebilir Veriler Rakiplerin fiyatları Tutundurma etkinlikleri Patent başvuruları Satış gücü geri bildirimi Rakip ürünleri satın alma Ürünleri parçalara ayırarak üretim yöntemlerini ve maliyetlerini belirlemeye çalışmak vs. Hammadde tedarikçileri Ekipman tedarikçileri Ticari gösteriler, fuarlar Müşteriler (telefonla, yüz yüze, yazışarak) Ambalaj tedarikçileri Dağıtım kanalı üyeleri Taşeronlar Haber bültenleri Rakiplerin personeli Konferanslar Özel dedektifler
Pazarlama Planı Reklam ve tanıtım çalışmaları ya da müşteriler ile bağlantı kurma yöntemleri İşletmelerin reklam ve tanıtım çalışmalarında kullanabileceği yöntemler: İnternet sayfası, İnternet reklamları, Broşür, Katalog gönderimi, Gazete, dergi, radyo ve TV reklamları, El ilanı, Afiş, Müşteri ziyareti, Promosyon ürün dağıtımı, Taşıt reklamı, Fuarlar, Billboard reklamları vb. 22 22
Pazarlama Planı 23 Cevaplanması Gereken Sorular Firmanın rakipleri karşısındaki güçlü ve zayıf yönleri detaylı bir şekilde analiz edilmiş mi? Zayıf yönleri güçlendirmek için plan yapılmış mı? Ürün/hizmetlerin müşteriye tanıtımının nasıl yapılacağı (pazarlama, satış, reklam, promosyon, tanıtım) kararlaştırılmış mı? Bu tanıtım çalışmaları, hedef müşteriye ulaşmak için etkili yollar mı? Ürün/hizmet için mevcut dağıtım kanalları konusunda bilgi var mı? Ürün/hizmetleri müşterilere ulaştırmak için öngörülen metod var mı? Bu metod gerçekçi mi? Ürün/hizmetlerin müşteriye ulaştırılmasında yerleşim yeri faktörü değerlendirilmiş mi? 23
24 5. İŞLETMENİN UYGULAYACAĞI PAZARLAMA PLANI 5.1. SATIŞ VE PAZARLAMA ÇALIŞMALARINDA TEMEL HEDEFLER 5.1.1 Pazarda İlk Yıl Ve Üçüncü Yıl Sonunda Ulaşılması Hedeflenen Bölge Ve Pazarı tarif ediniz İlk yıl Kıbrıs, üçüncü yıldan sonra Fransa.. vs. 5.1.2 Ulaşılmak İstenen Müşteri Grupları Kimlerdir? Çalışan, yüksek gelirli, zeytin tüketimi yüksek bölgeler 5.1.3 Müşteri Gruplarının Büyüklüğü Ve Harcama Özellikleri Nelerdir? Nüfus, tahmini gelir aralığı
25 5.2. REKABETE YÖNELİK ÖNLEMLER 5.2.1 İşletmenin Rakipleri Karşısında Güçlü Olacağı Yönler Nelerdir? en ler, daha lar 5.2.2 İşletmenin Rakipleri Karşısında Zayıf Olacağı Yönler Nelerdir? Fiyat, kalite, lokasyon 5.2.3 İşletmenin Kuruluş Döneminde Piyasada Zayıf Olduğu Yönler İçin Planlanan Önlemler Nelerdir? Pazarlama - tanıtım çalışmaları, ürün geliştirme, ilave tedarikçi vs.
5.3. İŞLETMENİN TAHMİNİ SATIŞ PLANI 5.3.1 İşletmenin İlk Yılında Ulaşılması Planlanan Satış Düzeyi 26 Aylar (Adet olarak) Ürün veya hizmet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Toplam 5.3.2 İşletmenin Yıllık Satış Gerçekleşmelerinin Yıl İçi Dönemlere Dağılımı ve Aylara Göre Satış Düzeyi Değişimini Etkileyen Faktörler Nelerdir? Yoğun dönemler ne zaman, ne zaman azalır 5.3.3 Öncelikle İkinci Ve Üçüncü Yıllar Olmak Üzere 10 Yıllık İşletme Dönemi İçin Satış Düzeyinde Beklenen Gelişme Şekli 5.4. ÜRÜN YA DA HİZMETLERİMİZİN SATIŞ BEDELLERİ 5.4.1 Ürünlerin Toplam Birim Maliyetleri, birim ürün karşılığında beklenen Kazanç Oranları ve Satış Fiyatları (TL) *Burada belirtilen toplam birim maliyetler işçilik, sabit maliyetlerden düşen pay ve girdi maliyetleri de dahil olmak üzere işletmenin diğer tüm yansıtılmış değişken ve sabit maliyetlerini de içermektedir. 5.4.2 Ürün Satış Fiyatı Belirleme Politikanız Nedir? Neye göre belirlediniz? Piyasa, maliyet, alım gücü 5.4.3 Hizmet Sektöründe iseniz Hizmetlerinizin Fiyatlarını ne Şekilde Belirlemektesiniz?
27 5.5. ÜRÜNLERİ HEDEF KİTLEYE ULAŞTIRMA METOTLARI 5.5.1 İşletmenin Pazarlama Çalışmaları ve Müşteri Kitlesi Açısından Yerleşim Yeri Hangi Özelliklere Sahip Olmalıdır? 5.5.2 İşletmemizin Müşterilere Ulaşmak İçin Kullanacağı Dağıtım / İletişim Kanalları Nelerdir? 5.5.3 Dağıtım Ya Da Kitleye Ulaşım Kanalında Hangi Aracılar Bulunacak ve Görevleri Ne Olacaktır? Hizmet doğrudan, yerinden mi yoksa aracı mı olacak (bebek şampuanı) 5.5.4 Ürünlerin Dağıtımında Gerekli Olan Araçlar ve Sistemler Nelerdir? Araçlı dağıtım ağı, online satış (sanal pos ve kargo), gibi
28 5.6. ÜRÜN VE HİZMETLERİ HEDEF KİTLEYE TANITMA METODLARI 5.6.1 Reklam ve Tanıtım Çalışmaları ya da müşteriler ile Bağlantı Kurma Yöntemleri neler olacaktır? 5.6.2 İlk Aşamada Tanıtım Çalışmalarının Yöneltileceği Müşteri Kitlesi Hangileridir? İlk satışı kime yapacaksınız, ürünü nasıl nakde çevireceksiniz? Mevcut müşteriler, dar hedef kitle, yoldan geçenler 5.6.3 Reklam ve Tanıtım Çalışmalarına Ayrılacak olan Bütçe nedir? Reklam, promosyon, numune, benzin vs. 5.6.4 Reklam ve Tanıtım Çalışmalarının Ürün ve Hizmetlerimizin Satış Miktarına Ne Yönde Katkısı Olacaktır Yukarıda söylenen, satışı ne kadar etkiler? (500 el ilanından 50 beklenmektedir gibi) 5.7. PAZARLAMA ÇALIŞMALARI AKTİVİTE PLANI 5.7.1 İşletme Pazarlama Aktivite Planı (aylık) Hangi ay hangi aktivite yapılacak, ne kadar para harcanacak?
Dip Not: Pazarlama Taktikleri 29 Kişisel Pazarlama Taktikleri Telefonda tanıtımlar Tanıtım toplantıları, seminerler Konuşma ve dersler Ön değerlendirme ve teklifler Tavsiyeler ve tavsiye edenler Doğrudan satış ve tanıtım Toplumsal örgütler SMS ve E-Posta Kişisel Olmayan Pazarlama Taktikleri Yazılı ve görsel medya ilanları, İş rehberleri, veri tabanları, Bilgi notları, bültenler, Yayın kuruluşları (Kitap/dergi), Broşürler, afişler, el ilanları Posta yoluyla tanıtım, Basın yayın haberleri ile tanıtım Sponsorluklar İnternet sitesi Billboard reklamları 29
Üretim, Yönetim ve Organizasyon Planı 30 6. İş fikrinin temel hizmet süreçleri ve üretim planı 6.1. Hizmet üretiminin iş akışı ve üretim planlaması 6.2. Üretimde kullanılacak makine-ekipman ihtiyacı 6.3. Ürün için gerekli hammadde ve diğer girdiler 6.4. Ürün üretimi için gerekli işgücü nitelik ve nicelikleri 6.5. Yerleşim yeri seçimi ve işyeri özellikleri 7. Örgütlenme ve yönetim planı 7.1 Temel Süreçler 7.2 İş Grupları 7.3 İş Gücü Planı 7.4 Örgüt Şeması 7.5 Yönetim Kadrolarının Görev - Yetki ve Sorumlulukları
31 İş Fikrinin Temel Hizmet Süreçleri ve Üretim Planı Bu bölümün amacı kurulacak olan iş ile alakalı Üretim iş akışını, Makine ve ekipman kullanımını, Hammadde ve işletme girdileri kullanımını, İşgücü ihtiyacını ve İşyeri özelliklerini ayrıntılı ve doğru biçimde belirlemektir. 31
6. İŞ FİKRİNİN TEMEL HİZMET SÜREÇLERİ VE ÜRETİM PLANI 32 6.1. HİZMET ÜRETİMİNİN İŞ AKIŞI VE ÜRETİM PLANLAMASI 6.1.1 İş Akış Şeması Hammadde Temini Örnek İş Akış Şeması Restoran İşletmesi Depolama Hazırlama Depolama İçin Hazırlama Üretim İçin Hazırlama Pişirme Soğuk Servis Soğutma Sıcak Servis Soğuk Servis Bulaşık Servisi
33 İş Akış Şeması İş akışı belirlenirken, Ürün için gerekli tasarım çalışmaları, Hammadde ve malzemelerin seçimi ve temini, Üretimde kullanılacak makine ekipmanın hazırlanması, Üretim için hammadde ya da malzemelerin işlenme adımları, Kontrol ve izleme işlemleri, Depolama çalışmaları, Paketleme çalışmaları, Taşıma işlemleri, Satış sonrası servis aşamaları göz önünde bulundurulmalıdır. 33
34 Makine Ekipman Gereksinimi Makine ve ekipman seçiminde girişimcinin göz önünde bulundurması gereken faktörler: Üretim kapasitesi, Sağladığı ürün çeşitliliği, Sahip olduğu farklı fonksiyonlar, İşgücü ihtiyacı, Kullanım özellikleri, Bakım-onarım hizmetleri, Yardımcı makine-ekipman ihtiyacı, Enerji girdileri ve tüketim düzeyi Teknolojik düzeyi ve teknolojisinin beklenen geçerlilik süresi, Üretildiği ülke, İthal ise temsilci firmanın özellikleri gibi... 34
6. İŞ FİKRİNİN TEMEL HİZMET SÜREÇLERİ VE ÜRETİM PLANI 6.1. HİZMET ÜRETİMİNİN İŞ AKIŞI VE ÜRETİM PLANLAMASI 6.1.1 İş Akış Şeması 35 6.1.2 Üretim İş Akışının Çeşitli Bölümleri İçin Alternatif Metotlar Var mıdır? Tercih Ettiğimiz Metot Hangisidir? Nedenleri Nelerdir? Makine değil de elde paketleme vs. 6.1.3 Pazarlama Planında Belirtilen Satışların Gerçekleştirilmesi için Gerekli Aylık Üretim Planı Nedir? Ürün Hizmet Aylar (Adet olarak) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 6.1.4 Üretim Planına Uygun Üç Yıllık Dönemsel Kapasite Kullanım Oranlarınızın Yaklaşık Düzeyleri Nelerdir? İş Grupları Gerekli Makine-Ekipman 6.2.1 Üretim İş Akışına Göre Gerekli Makine ve Ekipmanların Türü 6.2.2 Makine Ekipman Gereksinimi Tablosu 6.2.3 Makine Ekipman Seçimini Belirleyen Özellikler Nelerdir?
6.3. ÜRÜN İÇİN GEREKLİ HAMMADDE VE DİĞER GİRDİLER 36 6.3.1 Ürün Oluşumu Sırasında Kullanılan Hammadde ve Diğer Malzemelerin Birim Ürün İçindeki Miktarları Nelerdir? Ürün Adı: Hammadde ve Malzeme Girdi Türleri Birim Miktar Bedel (TL) Süt 1 kg 1,5 TOPLAM 6.3.2 Hammadde ve Diğer Malzemeler Temin Koşulları Tablosu 6.3.3 Üretim Planına Göre Üretimde Kullanılacak Aylık Girdi İhtiyacı Hammadde ve Diğer Malzemeler Temin Planı (Aylık) Hammadde Aylar ve diğer Toplam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 girdiler Süt 500 500 500 1000 1000 1000 300 0 0 0 0 0 4800
37 6.4. ÜRÜN ÜRETİMİ İÇİN GEREKLİ İŞGÜCÜ NİTELİK VE NİCELİKLERİ 6.4.1 Üretim İş Akış Şemasına Göre Üretim Aktivitelerini Oluşturan İş Grupları Nelerdir? 6.4.2 İş Gruplarının Gerektirdiği İşgücü Grupları ve Nitelikleri Nelerdir? İş grupları, gerekli iş gücü, nitelikleri 6.4.3 İş Gruplarının Gerektirdiği İşgücü Grupları ve İş Gücü Planı İş grubu, görev türü, işgücü sayısı, brüt ücreti ---- toplamları 6.4.4 Brüt İşgücü Ücretini Ne Şekilde Belirlediniz? Piyasa koşulları, aranan nitelikler, hedefler, vs 6.4.5 İşletmenin Üretim Akışında İhtiyaç Duyacağınız İşgücünü Nasıl Temin Edeceksiniz? Yerli, ithal, eğitilecek
38 Ürün Üretimi için Gerekli İşgücü Nitelik ve Nicelikleri RESTORAN İŞLETMESİ ÖRNEĞİ İş Grubu Görev Türü İşgücü Sayısı (Adet) Aylık Brüt İşgücü Ücreti (TL) Aylık Toplam Brüt İşgücü Ücreti (TL) Yıllık Toplam Brüt İşgücü Ücreti (TL) Yönetim/İdari İşler Yönetici Satış-Pazarlama Satın Alma Satış-Pazarlama Sorumlusu Satın Alma Sorumlusu 1 2.000,00 2.000,00 24.000,00 Üretim Aşçı 1 693,00 693,00 8.316,00 Üretim İşçi 2 693,00 1.386,00 16.632,00 TOPLAM 4 3.386,00 4.079,00 48.948,00
39 6.5. YERLEŞİM YERİ SEÇİMİ VE İŞYERİ ÖZELLİKLERİ 6.5.1 İşletmenin Kurulması için Seçilen Yerin Özellikleri ve Seçilme Nedenleri nelerdir? Hammaddeye yakınlık, müşteriye yakınlık, tesis özellikleri, 6.5.2 İşyerinde Gerekli Tesisat ve Donanımın Özellikleri Özel elektrik / su tesisatı, atık sistemi, alternatif enerji, internet bağlantısı vs. Tesisat/ Donanım Türü Elektrik Tesisatı Su Tesisatı Isınma Tesisatı Aydınlatma Tesisatı Telefon/Faks/Bilgisayar Sistemi Ofis Donanımı Özellikleri
40 7. ÖRGÜTLENME VE YÖNETİM PLANI 7.1.1 Üretim Dışındaki Temel Süreçler hangi İş Gruplarını içermektedir? Satın alma, pazarlama, satış 7.1.2 Kurulacak İşin Destek Süreçleri hangi iş gruplarını içermektedir? Ne şekilde yürütülecektir? iş yönetimi, kontrol, idari işler 7.1.3 Üretim Dışı Aktiviteler İş Gücü Planı İş grubu, görev türü, işgücü sayısı, açıklama 7.1.4 İşletmenin Üretim, Üretim Dışı Temel Aktiviteler ve Destek Aktiviteler ile ilgili Tüm İş Gruplarını kapsayan Örgüt Şeması 7.1.5 Yönetim Kadrolarının Görev - Yetki ve Sorumlulukları nelerdir? Bu aşamada bu görevleri yürütecek kişilerden belirledikleriniz var mı? Var ise işle ilgili kısa özgeçmişlerinizi yazınız.
Örgütlenme ve Yönetim Planı İşletmenin Üretim, Üretim Dışı Temel Aktiviteler ve Destek Aktiviteler İle İlgili Tüm İş Gruplarını Kapsayan Örgüt Şeması 41 İşletmelerde örgütlenme çalışmaları 3 aşamada gerçekleştirilir:
42 ŞİRKET MÜDÜRÜ Üretim Müdürü (1) Aşçı Başı (1) Satın Alma Müdürü (1) Depo Sorumlusu (1) Muhasebe Müdürü (1) Kasa Sorumlusu (1) Personel Yöneticisi (1) Şef Garson (1) Aşçı (3) Bulaşıkçı (2) Temizlik Görevlisi (1) Otopark Görevlisi (1) Garson (5) Komi (5) Hukuk Müşaviri Bilgi-İşlem Sorumlusu
43 8. İşletmenin finansman yapısı ve tahmini finansal tablolar 8.1. İş fikrinin başlangıç yatırım sermayesi ihtiyacı 8.2. Toplam yatırım ihtiyacı ve potansiyel finansal kaynaklar 8.3. İşletmenin kredi ihtiyacı 8.4. İşletmenin tahmini nakit akışı ve finansal karlılığı 9. İş kurma süreci aktivite programı
44 Finansal Plan
45
İş Fikrinin Başlangıç Yatırım Sermayesi İhtiyacı Başlangıç Yatırım Sermayesi İhtiyacı Tablosu (TL) 46 Yatırım Harcamaları TUTAR AÇIKLAMA Etüt Proje Giderleri 0,00 Mimar, mühendis, danışman vb. uzman hizmet alımları Bina-İnşaat Giderleri 0,00 Ana tesis, yardımcı tesis, depo, idari ve/veya sosyal bina Makine ve Teçhizat Giderleri (Yerli) 67.909,00 Temel üretim sürecindeki makinelerin KDV dahil fiyatı Makine ve Teçhizat Giderleri (İthal) 0,00 Yurt dışından temin edilen ana makineler Yrd. İşletme Makine- Ekipman Giderleri 0,00 Elektrik-su tesisatı, havalandırma, yakıt ekipmanı Ofis ve Diğer Malzeme- Ekipman 2.000,00 Bilgisayar, telefon, faks, internet, mobilya vb. İthalat ve Gümrükleme Giderleri 0,00 Makinelerin gümrük işlemi, vergi, komisyon ve ithalatı Taşıma ve Sigorta Giderleri 1.500,00 Makinelerin yurt içi-dışı nakliye ve sigorta giderleri Montaj Giderleri 0,00 Makinelerin tesiste monte edilmesi, kullanılır hale gelmesi İşletmeye Alma Giderleri 0,00 İşletmenin deneme üretimindeki giderleri Genel Giderler 1.500,00 Noter, sigorta, ulaşım, haberleşme, personel, tanıtım vb. Kuruluş İşlemleri ve Harç Masrafları 400,00 Şahıs işletmesi kuruluş masrafları Diğer Giderler 1000,00 Kredi faizleri, harç, fon, diğer vergi vb. giderlerdir. Beklenmeyen Giderler (% 10) 7.430,90 Maliyetlerde değişim için diğer kalemler toplamının % 10 u Toplam Sabit Yatırım 81.739,90
Yıllık İşletme Giderleri ve İşletme Sermayesi İhtiyacı Tablosu (TL) 47 Masraflar Yıllık İşletme Gideri Süre (Ay) İşletme Sermayesi İhtiyacı (TL) Hammadde ve İşletme Malzem. 216.165,00 18.013,75 Kira 3.000,00 250,00 Elektrik 3.000,00 250,00 Su 600,00 50,00 Telefon 1.800,00 150,00 Yakıt (Isınma- Aidat) 1.800,00 150,00 Personel 52.632,00 4.386,00 Doğalgaz 0,00 0,00 Bakım-Onarım 500,00 1 41,67 Genel Giderler 600,00 50,00 Muhasebeci Ücreti 1.200,00 100,00 Kırtasiye Giderleri 1.000,00 83,33 Pazarlama-Satış Giderleri 7.500,00 625,00 Ambalaj-Paketleme Giderleri 1.200,00 100,00 Nakliye Gideri 1.000,00 83,33 Beklenmeyen Giderler 29.199,70 2.433,31 TOPLAM 321.196,70 26.766,39
Toplam Yatırım İhtiyacı ve Potansiyel Finansal Kaynaklar Toplam Yatırım İhtiyacı 48 YATIRIM TUTAR Sabit Yatırım 81.739,90 İşletme Sermayesi 26.766,39 TOPLAM YATIRIM 108.506,29 48
49 Yatırım Dönemi Finansman Yapısı Tablosu AÇIKLAMALAR 1.YIL 2.YIL TOPLAM AÇIKLAMA Başlangıç Yatırımı 81.739,90 0,00 81.739,90 İşletme sermayesi 26.766,39 0,00 26.766,39 TOPLAM FİNANS İHTİYACI 108.506,29 0,00 108.506,29 FİNANSMAN KAYNAKLARI Öz Kaynaklar 64.506,29 0,00 64.506,29 Borçlar 0,00 0,00 0,00 Hibe Desteği 4.000,00 0,00 4.000,00 XX Yeni Girişimci Desteği Krediler 40.000,00 0,00 40.000,00 «%0» faizli kredi TOPLAM FİNANS KAYNAĞI 108.506,29 0,00 108.506,29
İşletmenin Tahmini Nakit Akışı ve Finansal Karlılığı Gelir-Gider Hesabı Tablosu 50 İŞLETME GELİRLERİ YILLAR 1. yıl 2. yıl 3. yıl 4. yıl 5. yıl Bayan Etek 85.800,00 107.250,00 134.062,50 167.578,13 209.472,66 Bayan Pantolon 81.900,00 102.375,00 127.968,75 159.960,94 199.951,17 Bayan Ceket 99.900,00 124.875,00 156.093,75 195.117,19 243.896,48 Bayan Gömlek 67.500,00 84.375,00 105.468,75 131.835,94 164.794,92 Bayan Kaban 42.000,00 52.500,00 65.625,00 82.031,25 102.539,06 Erkek Kaban 42.000,00 52.500,00 65.625,00 82.031,25 102.539,06 Erkek Pantolon 481.600,00 602.000,00 752.500,00 940.625,00 1.175.781,25 İşletme Gelirleri Toplamı 481.600,00 602.000,00 752.500,00 940.625,00 1.175.781,25 İşletme Giderleri 321.196,70 353.316,37 388.648,01 427.512,81 470.264,09 Gelir-Gider Farkı 160.403,30 248.683,63 363.851,99 513.112,19 705.517,16
Nakit Çıkışları Nakit Girişleri Nakit Akımı Hesaplaması Tablosu (TL) 51 YILLAR 1 2 3 4 5 Yatırım Kredisi (+hibe) 44.000,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Öz kaynaklar 64.506,29 0,00 0,00 0,00 0,00 İşletme Gelir-Gider Farkı 160.403,30 248.683,63 363.851,99 513.112,19 705.517,16 Hurda Değer 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Yılbaşı Eldeki Nakit 0,00 130.624,64 311.873,54 585.257,14 998.048,89 Nakit Gir. Top. 268.909,59 379.308,27 675.725,54 1.098.369,3 1.703.566,05 Sabit Yatırım Toplamı 81.739,90 0,00 0,00 0,00 0,00 İşletme Sermayesi 26.766,39 0,00 0,00 0,00 0,00 Kredi Faiz Ödemesi 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Kredi Anapara Ödemesi 0,00 20.000,00 20.000,00 0,00 0,00 Vergiler 29.778,66 47.434,73 70.468,40 100.320,44 138.801,43 Nakit Çık. Top. 138.284,95 67.434,73 90.468,40 100.320,44 138.801,43 Yılsonu Eldeki Nakit 130.624,64 311.873,54 585.257,14 998.048,89 1.564.764,62
İşletme Gelirlerinin Satış Maliyetini Karşıladığı Başa Baş Noktası/Kara Geçiş Noktası Hesabı 52 Başabaş Noktası = Satış miktarı X Birim maliyet Satış Fiyatı 52
Finansal Plan Cevaplanması Gereken Sorular: 53 İşletmenin kurulması için ihtiyaç duyulan başlangıç yatırım ve işletme sermayesi miktarları, bunların kaynakları belirtilmiş mi? Bir kredi ihtiyacı söz konusu ise bunun hangi koşullarda alınabileceği araştırılmış mı, kredi için geri ödeme planı yapılmış mı? Ürün/hizmet satış gelirleri, tahmini satış ve üretim planıyla uyumlu mu? İşletme giderleri iş planında tarif edilen tüm operasyon ve faaliyetleri kapsıyor mu? Satış gelirlerinin dönemlere göre dağılımı hedefler doğrultusunda mı? Tüm finansman planı yapılırken temel varsayım ve değişiklikler net olarak açıklanmış mı? 53
54 Litmus Test 1) Özet 2) Finansal öngörüler / bilanço 3) Yönetim kapasitesi
Litmus Test 55 1) Özet 2) Finansal öngörüler / bilanço 3) Yönetim kapasitesi Gerçeklik payı var mı? Tahsilat süreleri belirtilmiş mi? Keskin/kesin çizgiler var mı? Bu kadar işi kim yapacak? - sektör bilgisi - iş deneyimi - yönetim becerisi En baştan en sona sonra ortaya
56 İki ayda bir, önceden belirleyeceğiniz 1-2 saatinizi ayırarak göz gezdirin. Kimse %100 emin olamaz. Ancak bir iş planı yapmış olmak, belirsizlikleri anlamlı parçalara ayırır (satış, maliyet, harcamalar, hedefler vs.). Destekli tahminlerinizi yönetebilmenizin en iyi yolu budur
57 Faydalı Linkler: www.kktceeb.com www.tebkobitv.com www.tobb.org.tr www.deloitte.com.tr www.entrepreneur.com www.sba.gov www.morebussiness.com www.businessdictionary.com http://socialmediainbusiness.com/ www.eiu.com http://ec.europa.eu/enterprise/index_en.htm
58 İletişim bilgileri: Teşekkürler Adres: Hacıbulgur Apt. No:1 Yenişehir Lefkoşa (Deniz Plaza yanı) Telefon: 228 24 70 E-mail: Web: oya.barcin@secondproject.eu www.secondproject.eu