Kök Hücre ve Farklılaşma
Kök Hücre Erişkin ve embriyonik kök hücreler farklılaşarak soma7k hücreleri oluştururlar. Kök hücre Progenitör hücre Farklılaşmış hücre
Neden Farklılaşmaya İh7yaç Duyulur Tek hücreli organizmalar yaşamsal faaliyetleri için gerekli olan bütün fonksiyonları kendileri gerçekleş7rebilirler Örneğin; Amip
Neden Farklılaşmaya İh7yaç Duyulur Çok hücreli organizmalar daha kompleks yapıdadır. 10 10-10 14 hücreden oluşurlar. Vücudun besin ih7yacının karşılanması, ih7yaç duyulan şeylerin hücreler arasında taşınması, aokların uzaklaşorılması, enfeksiyonlara karşı savaşılması...
Hücre Farklılaşması Hücre farklılaşması özelleşmiş fonksiyonel hücrelerin oluşturulması işlemidir. ZigoRan orijin alan bütün vücut hücreleri mitoz geçirirler. Embriyo geliş7kçe hücreler şekillerini, içeriklerini ve fonksiyonlarını değiş7rirler.
Hücre Farklılaşması İnsan vücudunda 200 den fazla çeşire hücre oluşur Bu hücrelerin her birinin kendine özgü; Morfoloji Karakteris7k özellik Fonksiyonu vardır.
Hücre Farklılaşması Determina7on (Yön belirleme) Differen7a7on (Farklılaşma)
Hücre Farklılaşması Determina7on (Yön belirleme) Differen7a7on (Farklılaşma)
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? Sitoplazmik Farklılıklar - ZigoRa organel ya da faktörlerin asitmetrik dağılımı farklı hücrelerin oluşmasına sebep olur.
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? Komşu hücreler - Komşu hücreler tara\ndan üre7len faktörlerin farklılaşmaya zorlaması
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? Komşu hücreler - Bu faktörlere değişen konsantrasyonlarda maruziyet
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? Komşu hücreler - İki farklı türden hücre oluşur oluşmaz, bunlardan biri, komşu hücrelerin bir alt kümesini üçüncü bir şekilde özelleşmeleri için uyaran bir etmen üretebilir. Buna karşılık üçüncü hücre ise yakındaki diğer iki hücre 7pine sinyal vererek dördüncü ve beşinci hücre türünün oluşumuna yol açar.
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? Saydığımız bu faktörler temel olarak hücre içerisinde farklı genlerin ifade edilmesine sebep olduğu için hücreler farklılaşırlar.
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? Bütün hücreler aynı gene7k materyali taşıdığı halde farklı hücreler farklı genleri ifade ederler. DNA è RNA è Protein Proteinler hücresel fonksiyonları gerçekleş7rirler.
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? Transkripsiyon Faktörleri - Genlerin 5 kısmında yer alan promotör ve enhancer bölgelerine spesifik bir şekilde bağlanma kabiliyetleri vardır. Bazı transkripsiyon faktörleri gen ifadelerini başlaorken bazı transkripsiyon faktörleri gen ifadelerini durdurur.
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? MyoD transkripsiyon faktörü kas hücrelerinin farklılaşmasında master düzenleyicidir. Myogenik gen ailesinin bir üyesidir; Myo D, myogenin, myf-5, and MRF-4
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? MyoD transkripsiyon faktörü hedeflediği genlerin ak7vitesini başka faktörlerle birlikte ak7fleş7rir. - E proteini ile birlikte kas farklılaşması gerçekleş?rilir. - Inhibitor of differen?a?on (Id) proteini farklılaşmayı bloklar
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? A, B, C, D Genleri Düz kas hücreleri A, B Karaciğer hücreleri A, C Lenfositler B, C, D ~20.000 gen Bu genlerin kombinasyonları ile neredeyse sınırsız sayıda doku oluşması mümkündür.
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? Büyük boyura DNA yeniden düzenlemeleri veya kaybı - An7kor üreten B lenfositlerinde IgG HC genlerinin splice edilmesi - Eritrositlerin çekirdeklerinin kaybolması (Miyeloid Kök Hücrelerde IL-3 aracılığıyla)
Hücresel Farklılaşma Nasıl Gerçekleşir? Bazı hücrelerde prolifera7f kapasitenin kaybedilmesi - Sinir hücreleri, kas hücreleri...
Gelişim Sürecinde Hücresel Farklılaşmanın Kontrolü Hücrelerin gelişimsel kaderini tayin eden regüle edici genlerin 3 ana sını\ vardır. ü Maternal genler ü Segmentasyon genler ü Homeo7k genlerdir
Gelişim Sürecinde Hücresel Farklılaşmanın Kontrolü Maternal genler ü Bicoid, Nanos, Torso ve Toll tara\ndan sağlanan her kutuplaşma sinyali, etkisini doğrudan veya dolaylı olarak blastoderm çekirdeklerindeki genlerin anlaomını düzenleyerek gösterir.
Gelişim Sürecinde Hücresel Farklılaşmanın Kontrolü Segmentasyon genleri ü Üç sınıf segmentasyon geni anterior posterior anasal örüntüyü ayrınolandırır ve embriyoyu alt bölümlere ayırır. ü Bu genler embriyonun kendi genomunun ürekği ilk genlerdir.
Gelişim Sürecinde Hücresel Farklılaşmanın Kontrolü Homeo7k Genler ü Her bir homeo7k gen embriyogenez sırasında farklı zamanda ve farklı dokularda ifade edilir. ü Homeo7k genler, vücut kısımlarının nasıl şekilleneceğini belirleyen genlerdir. ü Kodladığı proteinler diğer genlerin ekspresyonunu denetler. ü Hücre bölünme hızının ve hücrenin yerleşeceği yerin düzenlenmesinde, ü Hücre şeklinin ve büyüklüğünün belirlenmesinde, ü Hücre yüzey özelliklerinin belirlenmesinde rolleri vardır.
Gelişim Sürecinde Hücresel Farklılaşmanın Kontrolü Homeo7k Genler ü Tüm homeo7k genler HOMEOBOX (veya HOX) denilen 180 nükleo7tlik (60 amino asitlik) ortak bir bölge içerir. ü Her 7p homeoproteinin, homeobox bölgesi dışında Transak7vatör bölgelerinin bulunuşu bu proteinlerin embriyonel süreçte hangi gen grubu üzerinde etkisini göstereceğini belirler. ü Bu duruma bağlı olarak da farklılaşmanın hangi yönde olacağına karar verilir.
Gelişim Sürecinde Hücresel Farklılaşmanın Kontrolü Homeo7k Genler ü Her segment ona özgu homeogenlerin dene7mi alondadır. ü Şayet homogenlerin mutasyonla yi7rilirse genlerin sorumlu olduğu segment komşu segmente özgu homeogenlerin dene7mi alona girer. ü Örneğin sinek larvalarında mutasyon sonucu kafadan ayakların çıkması)
Gelişim Sürecinde Hücresel Farklılaşmanın Kontrolü Homeo7k Genler ü HOX gen ailesi homeo7k genlerin bir alt grubudur. ü Omurgalı hayvanlarda, bu genler kromozomlarda, gen kümeleri halinde bulunmaktadır.
Gelişim Sürecinde Hücresel Farklılaşmanın Kontrolü Homeo7k Genler ü Vücudunbelirli planlara göre oluşumunun mimarlarıdır. ü Hox genleri, DNA üzerindeki belirli genlerin ekspresyonun etkiler.
In vitro Hücresel Farklılaşma Hücre kültürü ortamında ilgili faktörlerin verilmesi ile hücre farklılaşması indüklenebilir. Kas hücresi; MyoD
Hücresel Farklılaşması Geri Çevrilebilir mi? İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücreler (in vitro) Peki in vivo da?